Bedrijf krijgt patent op drm-systeem voor 3d-printers

Het bedrijf Myhrvold & Co. heeft een patent verkregen op een drm-systeem dat bedoeld is voor ontwerpen voor 3d-printers. Daarmee moet het ongeoorloofd printen van met copyright beschermde designs aan banden worden gelegd.

Het patent beschrijft een controlesysteem dat bekijkt of er een autorisatiecode is toegevoegd aan een instructiebestand. Het instructiebestand kan gebruikt worden voor 3d-printers, maar het controlesysteem zorgt er dus voor dat deze alleen werkt als de benodigde autorisatie aanwezig is. Contenteigenaren kunnen verschillende condities opgeven waarbij het is toegestaan om een instructiebestand te gebruiken voor een 3d-print.

Myhrvold & Co. is onderdeel van Intellectual Ventures, een bedrijf wat zich met name met intellectueel eigendom bezighoudt en te boek staat als patent troll. Waarschijnlijk wil het bedrijf er voor zorgen dat makers van 3d-printinstructies een licentie nemen op de ontwikkelde techniek.

De afgelopen jaren zijn 3d-printers aanzienlijk goedkoper en bruikbaarder geworden. Zo zijn er inmiddels winkels die dergelijke printers aan consumenten verkopen en daarnaast worden deze in de medische wereld ingezet. Zo slaagden wetenschappers er onlangs in om een lever te maken met een 3d-printer. De ontwikkeling van de 3d-printtechniek brengt nieuwe copyrightvraagstukken met zich mee: zo kunnen bijvoorbeeld met de juiste instructies producten nagemaakt worden.

Door RoD

Admin Mobile

13-10-2012 • 17:55

139 Linkedin

Reacties (139)

139
126
86
13
1
8
Wijzig sortering
Was het idee van de RepRap niet dat het ding zichzelf moet kunnen printen uiteindelijk? Wat weerhoudt iemand er dan van om met een met DRM besmette printer een printer te printen die geen DRM ondersteunt?

En als het alleen in het CAD bestand zit waar de printer zijn informatie uithaalt, dan zal het ongetwijfeld binnen een paar dagen na het uitkomen van die DRM al gekraakt worden. Dus dan is het gewoon net zo zinloos als alle andere DRM. Alleen de betalende klant zal er dan last van hebben, de 'piraat' sloopt al die DRM troep gewoon weg en heeft nergens last van.
Voor alle duidelijkheid; 3d prints is meer dan reprap, makerbot and alike; er zijn best wel wat reproductietechnieken die wél geschikt zijn om bepaalde objecten "natuurgetrouw" na te maken. Het reproduceren van bijvoorbeeld kunstobjecten en complete casings van allerhande electronica is tegenwoordig een eitje.
Ik kan me voorstellen dat bedrijven (of kunsteigenaars) het best handig vinden een "3d bestand" door te sturen zodat bepaalde partners (of musea) een sneak preview (of één replica) kunnen maken. En dàn lijkt zo'n drm systeem nog best realistisch!
Ik denk overigens niet dat de openhardware community, die de huidige popularitiet van thuisgebruik 3d printers draagt, drm omarmt ;) In die printers en thingiverse zullen we wat dat betreft niet al te snel last hebben van drm :)

[Reactie gewijzigd door the_stickie op 14 oktober 2012 00:25]

Dat bedrijven bang zijn voor illegale 3D-kopien was natuurlijk al lang duidelijk en dit soort acties zijn daarbij logisch, ook al blijft het een wedloop van codes maken en doorbreken.
Voor eigen gebruik zul je een kopie mogen maken, voor commerciële toepassingen niet.

Ook in de doehetzelf 3D-printer wereld zie je steeds vaker de discussie over wel of niet open source / licenties. De ontwikkelingen gaan zo razendsnel dat het moeilijk is om concurrerend te blijven, het vergt een bepaalde schaalgrootte. Het Nederlandse bedrijf Ultimaker is snel gegroeid dankzij investeerders en kan nu professioneel acteren met veel PR etc. Hun grootste concurrent is het Amerikaanse bedrijf Makerbot dat recent een nieuwe 3D-printer op de markt bracht die niet meer open source is, in tegenstelling tot eerdere modellen. En dat levert veel discussie op, zij zijn immers groot geworden dankzij de kennis en inspanningen van de open community. Hiermee verspelen ze in een keer veel goodwill van de community en zullen ze zelf meer moeten investeren in research. Of blijven jatten van de community. Maar eerlijk gezegd zie ik een tussenweg als ideaal: de laatste versie moet je kopen, de een na laatste versie is open source. Degene die het kan betalen kan dan het beste kopen zonder dat degene met weinig geld niks meer kan kopen.

De Chinezen staan bekend om hun kopieer drift. Recent is een uitstekende kleine 3D-printer op de markt gebracht, de Up! Mini. Voor 900,-$ heb je dan een fraaie compacte 3D-printer die prima print op 0,15mm laagdikte, met ondersteuning en zeer gebruiksvriendelijke software heeft. Bijna plug and play en veel beter dan de Cube die recent bij de Bijenkorf te koop was. Mijn verwachting is dat dit de doorbraak wordt voor een grote groep gebruikers, niet de early adaptors en techneuten. Die hebben geen behoefte aan een kit die je in 2 dagen in elkaar kunt zetten en willen gewoon service en daarvoor betalen.
Ik verwacht dat de DIY 3D-printers bepaalde oplossingen die met de Up! Mini gevonden zijn zullen kopiëren.

In FabLab Zuid-Limburg 3D-printen we sinds 2010 en we zien de kwaliteit steeds sneller beter worden. We printen nu met 0,05 mm laagdikte als het heel netjes moet, dat voelt echt glad aan. Standaard printen we met 0,2 mm, snel en goed. Binnenkort hopen we ook een SL printer te bouwen die in micrometers kan printen (in vloeistof dus met ondersteuning).

De meeste printers werken wel precies maar traag. En printen met 1 (sinds kort ook 2 of 3) soorten materiaal. TNO Eindhoven heeft een lopende band printer in ontwikkeling. Met 100 platformen waarop elk platform meerdere objecten geprint kunnen worden, en met diverse printkoppen met verschillende materialen. Men verwacht binnenkort (?) in 6 seconden (!) complexe producten te kunnen maken. Als je zo´n machine in elke stad hebt staan ziet de wereld er echt anders uit. Nu kun je een FabLab al als een 3D-copyshop zien waar je met je usb-stick naar toe gaat om ter plekke te 3D-printen (one hour service als het niet druk is), straks is dat printen terwijl je wacht. En dan wordt het extra aantrekkelijk om van alles te kopiëren.
De ontwikkeling van de 3d-printtechniek brengt nieuwe copyrightvraagstukken met zich mee: zo kunnen bijvoorbeeld met de juiste instructies producten nagemaakt worden.
Veel verder dan lego blokjes kom je als gewone consument denk ik nog niet echt ...
Jawel, er is al een rechtszaak geweest van Games Workshop omdat iemand zelf modellen ging printen. Dit gaat dus inderdaad wel degelijk nog wat worden in de toekomst. Ik maak me grote zorgen dat er weer een hele hoop industrieen dit zullen gaan tegen houden omdat ze vast blijven houden aan een oud business model. Dat terwijl 3D-printers op een positieve manier ENORM veel bij kunnen gaan dragen aan de samenleving.

http://greyhawkgrognard.b...es-legal-action-over.html

Edit: Hier nog een interessant artikel van Wired over onder andere de gigantische lobby die nog veel groter is dan de muziek en film industrie.

http://www.wired.com/design/2012/05/3-d-printing-patent-law/

[Reactie gewijzigd door Atmosfeer op 13 oktober 2012 18:24]

Ik denk niet dat de meeste bedrijven zich zorgen gaan maken om deze machientjes, behalve voor maat onderdelen of minimale producties zijn deze printers veel duurder dan bijvoorbeeld slagextrusie bij metaal of vacuüm vormen in kunststof. De massa productie technieken. Ook zijn er ontzetten veel materiaal soorten die allemaal hun eigen eigenschappen hebben. Een consumenten model gaat nooit veel materialen ondersteunen. Iedere kunststof heeft bv een andere smelttemperatuur etc. Ook neemt een 3dprinter veel plaats in, in verhouding met de maximum te produceren grote.
Ik zie dus een leuk product maar ik begrijp echt niet waarom dit een bedreiging voor de industrie zou kunnen worden. In de winkel iets gaan kopen is gewoon vaak sneller en ook al helemaal afgewerkt.
Een aantal jaar geleden koste een printer voor de consument ver boven de 10.000 euro en kon het heel beperkt printen. Nu heb je ze al voor rond de 1000 en de ontwikkelingen staan niet stil. State-of-the-art printers kunnen al metaal en glas printen, maar bijvoorbeeld ook dingen die helemaal niet mogelijk zijn op een ouderwetste manier zoals een geleidelijk verloop van hout naar rubber. Nano-printers halen nu al snelheden van 2 meter per seconde terwijl ze details aanbrengen van enkele nanometers.

Ik denk dat bedrijven zich heel veel zorgen moeten gaan maken want over 50 jaar zal alles gewoon printbaar zijn vanuit huis. Ik hoop alleen dat ze met deze ontwikkeling goed zullen omgaan en niet - uit angst - het proberen tegen te houden.

Iemand zei laatst dat we qua 3d-printers in dezelfde periode zitten als de eerste computers. Over een aantal jaar kijk je al terug en lach je om de primitieve printers van nu.

[Reactie gewijzigd door Atmosfeer op 13 oktober 2012 18:47]

Geloof mij maar, als er ooit een machine wordt uitgevonden waarmee voedsel kan worden geprint, dan zal nog steeds de halve wereld van de honger sterven wegens de IP rechten.
En waarom zou dat erger zijn dan iemand dwingen die een paar miljoen in R&D heeft geinvesteerd, zijn uitvinding dan maar gratis uit te delen. We zijn geen bedreigd diersoort.
Ten eerste was er helemaal geen rechtzaak, het ging om een simpele 'Cease & Desist' brief. Games Workshop staat bekend om zijn vlotte 'Cease & Desist' brieven en is zeker geen maatstaaf voor de industrie als geheel. En laten we eerlijk wezen, waar jij naar verwijst was dan ook zo goed als een exact kopie van een Leman Russ tank: http://www.youtube.com/watch?v=KkPfXXQUvp0

Daar komt bij dat GW nu aardig billenkoek krijgt in de zaak tegen Chapterhouse, dan wel geen 3d print zaak, maar gerelateerd genoeg om belangrijk te zijn voor de 3d print ontwikkeling.

Momenteel zijn 'goedkope' 3d printer (rond de €1000) gewoon niet geschikt om 1:1 kopieën te maken, ze hebben simpel gezegd niet de 'resolutie' op alle assen om een visueel 1:1 kopie te maken, laat staan qua materiaal. Bij bv. GW miniaturen moet je een B9 Creator printer (~€3000 voor een kit) op de hoogste resolutie laten printen wil je in de buurt komen van de kwaliteit van een plastic kit. Dan heb je nog de kosten van het printbare resin, de slijtage van de lamp (en de rest van de machine) en natuurlijk de stroom die een uren printen kost. En dat is natuurlijk als je de 3d files heb.

Het is nu al mogelijk om relatief goedkoop 1:1 kopien te maken van objecten, vat silicone rubber om een mal te maken en resin om het kopie van te maken. Het is arbeidsintensief, maar dat is een 3d printer ook.
grappig hoe wommige mensen toch altijd weer dat smoesje 'oud businessmodel' naar boven halen, maar kom dan eens zelf met een goed doordacht businessmodel dat ook echt werkt voor degene die het originele product levert..
LEGO blokjes kan ook niet, die zijn veel te nauwkeurig voor de resolutie van een 3D printer. Spuitgieten is momenteel nog veel beter hiervoor.
En wat als je nou je eigen custom lego blokjes print die je i.c.m. Lego kan gebruiken om exclusieve coole dingen te maken?
Daar kan geen DRM tegen op, ook al heeft Lego tm's en patenten.
Lego's patenten zijn sowieso verlopen een tijdje terug, dus daar hoef je je geen zorgen om te maken. Je mag nu legaal lego namaken. Maar je punt is duidelijk natuurlijk. Zoals ik hierboven al beschreef is iemand al aangeklaagd omdat ie zelf Warhammer en dergelijke modellen ging printen, iets wat Games Workshop natuurlijk helemaal niet leuk vond. Zelfs voor eigen gebruik willen ze het niet, dus het gaat nog een stapje verder dan muziek en films.

[Reactie gewijzigd door Atmosfeer op 13 oktober 2012 18:11]

Het waren geen Games Workshop modellen, maar zoals te lezen in de link die je zelf aanhaalde en wat Googlewerk, waren het modellen in de stijl van Warhammer, en dat was al een probleem. Als nu blijkt dat een bepaalde stijl al beschermd is, is het hel helemaal van de dam, en zijn er grotere gevolgen dan alleen voor 3D printen.
Lego's patenten zijn sowieso verlopen een tijdje terug
Het ligt ingewikkelder dan dat. Ik heb even niet paraat hoe het precies zit, maar ik geloof dat ze het tegenwoordig via merkrecht (of iets aanverwants) spelen.

Ook vermoed ik dat 3D-printers nog niet genoeg resolutie halen om blokjes te reproduceren die kwalitatief even goed zijn als originele LEGO-blokjes. Ter illustratie, kijk even naar dit plaatje; die grijze en zwarte pinnetjes hebben een compleet andere functie (de zwarte draaien niet, de grijze juist wel), maar het verschil in vorm / grootte is minimaal (dat is ook de reden dat ze een andere kleur hebben, dat is de enige manier om ze uit elkaar te houden).
Anoniem: 83718
@DJMaze13 oktober 2012 18:54
Tja leuk, die doos zelfgeprinte legoblokjes kost je echter 10x zoveel als een normale doos
(is ook logisch).
Voor hetzelf bedenken van custom-blokjes.....waarvan je jezelf al jaren hebt afgevraagd "waarom hebben ze dat niet" is het ideaal.

Maar laten we deze prille 3-d ontwikkeling nog even wat tijd gunnen,
vooral qua resolutie!

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 83718 op 13 oktober 2012 18:56]

Ik zou ook zeggen dat 3d printen complementair is aan lego-blokjes, niet supplementair.

Waarom zou je blokjes gaan printen als je meteen het hele model kan uitprinten?
omdat je met blokjes flexibel bent in een "ontwerpfase"
echter door het ontbreken van sommige fundamentele lego-blokjes,
moet je soms naar extreme maatregelen grijpen (zagen etc)
Ach omdat het bouwen nou juist het leuke is... :p
Omdat we het hebben over namaken van producten en als voorbeeld Lego is genomen. Kwestie van discussie punt keuze en niks meer of minder. :D
Dit gaat in de toekomst echt heel erg groot worden. Even van de Pirate Bay (of opvolger) de blue prints van producten of onderdelen halen en lekker snel iets nieuws in huis.
Die ontwerpbestanden moeten dan wel eerst door iemand worden gemaakt. Je kunt niet zoals je een cd ript naar mp3 een blauwdruk van een machineonderdeel rippen.
jawel hoor, er zijn al vele websites waar je de blauwdrukken kan downloaden voor onderdelen.
Er zullen ook 3d scanners komen.
leg een onderdeel in de scanner en dan wordt er een model gemaakt en deze kan je dan printen.
http://inventors.about.co...s/blcomputer_printers.htm
1953 de eerste computer printer.
http://en.wikipedia.org/wiki/Image_scanner
1957 eerste scanner voor de computer
bij computers was er ook eerste een printer en toen pas een scanner, nog even geduld dus voordat je ook gewoon alle onderdelen van een machine kan kopieëren/scannen/printen

http://www.thingiverse.com/categories/3d-printing

http://www.shapeways.com/themes/3dparts


en het kan ook andersom
http://www.shapeways.com/upload/about
je maakt zelf een ontwerp en laat iemand anders het voor je uitprinten.
Het probleem is bij scanners drieledig:

1. Een scanner werkt met (laser)licht en kan niet verder dan de buitenkant kijken. Dus interne onderdelen moeten voor zover ik weet handmatig op de computer ingetekend worden, in die blauwdrukken. Misschien komt er op een gegeven moment iets dat de binnenkant goed in kaart kan brengen, maar dat word nog moeilijk, als je voldoende detail wilt behouden. Ik kan geen straling bedenken die adequaat interne details kan meten.

2. Het is moeilijk te zien of een onderdeel vast zit of beweegbaar is voor de scanner. Dat moet ook grotendeels handmatig ingevoerd worden, geloof ik.

3. Een scanner volgens mij (nog) niet zien van welk materiaal elk onderdeel is gemaakt.

Dus voor geavanceerdere zaken zullen we voorlopig afhankelijk blijven van handmatige blauwdrukken. Maar als zo'n blauwdruk eenmaal gemaakt is, kan het feest wel goed beginnen! Best een cool woord eigenlijk. Veel leuker dan "MP3" of "torrent" of "stream".

[Reactie gewijzigd door Cerberus_tm op 13 oktober 2012 18:38]

De eerste 'software matige' scanners (medische toepassing) bestaan al.

http://www.makepartsfast....s-into-3d-printed-models/

Het zal niet lang meer duren dat naast de fysieke 3Dscanner software zal bestaan waarmee a.d.h.v een aantal 2D foto's een '3D print model' kan worden gegeneerd.

Wat nu al mogelijk is met een 3D printer.

- Structuren maken tot op 1/1000 mm nauwkeurig.
- Metaal printen.
- Goedkope medische hulpmiddelen, zoals een exoskeleton wat helpt met de arm functie
- batterij printen
- elektronica schakelingen printen.

Bepaalde genoemde functies zijn (nog) duur of zeldzaam, maar dit wordt een zgn 'disruptive technology'. Binnen een paar jaar zullen er genoeg goedkope 3D printers zijn, die een aantal van die functies combineren waarmee complexe onderdelen te realiseren zijn.


http://www.gizmag.com/3d-printed-robotic-exoskeleton/23594/
http://fabbaloo.com/blog/2009/7/17/battery-printing.html
http://www.optomec.com/Ad...ectronics-for-3D-Printing
Wat nu al mogelijk is met een 3D printer.

- Structuren maken tot op 1/1000 mm nauwkeurig.
[...]
Maak dat maar een factor 10 minder nauwkeurig. (en dat is dan al heel nauwkeurig, met 1/100mm)
Mocht je wel dergelijke resoluties kunnen halen, dan zal het object ook navenant klein zijn.
1 micron is ruw geschat 2x de golflengte van gewoon licht, dus met projectie-technieken en resin wat onder invloed van dat licht hard wordt, zal dat ongeveer het max. haalbare zijn. Alternatief is de technieken die gebruikt worden in chip-technologie, maar dat werkt voornamelijk nog in het 2D-vlak.

Iets meten met een nauwkeurigheid van 1 micron (of nog kleiner) is niet zo heel moeilijk (wij maken dergelijke machines), maar iets positioneren met dergelijke nauwkeurigheid is onbetaalbaar complex.
Nou ja, ju zult moeten reverse engineren en alles stukje voor stukje uit elkaar halen, scannen en ze weer in elkaar zetten, de electronica paden zullen mijns inziens nog het lastigst zijn.
Een CT of MRI scan kan hele mooie 3D plaatjes maken van wat er binnen in je zit. Zo'n technologie zou ook best toegepast kunnen worden op een 3D scanner voor andere zaken.

En anders is het nog even wachten tot iemand een tricorder uitvindt.
Ik kan geen straling bedenken die adequaat interne details kan meten.
\Ik wel, gewoon echoscopie net als bij een zwangerschap.

Leuk, kan je straks een 3D model van je embryo/foetus mee naar huis krijgen :)
Dat is meer reconstructiewerk dan echt een 3d beeld bepalen, en dat reconstrueren valt me nog tegen, heb aantal jaar terug zo'n 3d echo gezien. Een serieus product namaken lukt niet echt omdat ook niet elk ding te scannen of te echo'en is.
Met een 3D-scanner kom je een heel eind :P
Genieten.
Een faal-systeem invoeren voor iets wat dat niet hoeft en waarvan de gebruikers het niet willen hebben. Het is ook enorm interessant om alles in plastic met een 3D-printer na te maken! Want je hebt "alle" vrijheid die je maar kunt bedenken! Ik ken persoonlijk iemand met een 3D-printer en wat hij print is vaak voor de gimmick. Je gaat ECHT geen dingen namaken om geld mee te verdienen. Ten eerste: het is van kunststof (altijd hetzelfde type, dus weinig vrijheid) en ten tweede: de vorm is niet smooth, ten derde: het is tergend langzaam, zeker als het een complex object is waarbij je praktische zaken moet proberen en ten vierde: spuitgieten is bij massaproductie goedkoper.

Kortom: Waarom? En waarom DRM? En wie gaat er een product kopen van een patent troll?
Dus: genieten.
In de hudige markt is er geen vraag naar DRM voor 3D print instructies, omdat het een niche markt betreft voor specialisten, wetenschappers en hobbyisten. Maar veel analysten verwachten dat 3D printen een nieuwe industriele revolutie te weeg gaat brengen. Een verandering van grootschalige serie produktie in fabrieken, naar ontwerpers die iets digitaal ontwerpen, en wat gebruikers vervolgens lokaal uit (laten) printen. Uiteraard kan zo'n markt niet ontstaan als ontwerpers hun ontwerpen niet kunnen beschermen tegen ongewenst kopieren.

meer informatie:
http://www.economist.com/node/21553017

DRM heeft een slechte naam gekregen door implementaties waar het eerlijke gebruikers sterk benadeelde (alleen compatible met apparaten van fabrikant X, de beroemde Sony rootkit, license servers die uit geschakeld werden waardoor de gebruiker zijn muziek niet meer af kon spelen, de sterk anti innovatieve houding van de muziek industrie). Dat neemt niet weg dat het niet verkeerd is dat ontwerpers geld willen verdienen met hun ontwerpen. Soepel werkende DRM is dus wat mij betreft zeer welkom.
Je kunt je zo voorstellen dat er bepaalde bedrijven zijn die hier problemen mee hebben.
Zo hoorde ik dat het bedrijf shapeways al dingen controleert omdat er op sommige dingen gewoon patent en of copyright ligt. Hierbij kun je denken aan action figures, bepaalde artifacten uit een film/spel en zo zullen er snel nog meer dingen te bedenken zijn.

[Reactie gewijzigd door walletje-w op 14 oktober 2012 00:51]

Een "patent" op action figures? Ik hoop dat je copyright bedoeld, hoe dan ook, het is niet verboden om een fysiek object na te maken, ook al zit er patent op, het is wel verboden dat object te verkopen.
het reproduceren van een action figure is wel degelijk niet toegestaan (kijk maar eens goed op de verpakkingen).. Nu is het practisch gezien nog niet echt zinvol, maar de 3d printer staat pas in de kinderschoenen, en de 3d printers die ook kunnen 'schilderen' staan al geplanned, als ze al niet op de markt zijn.
het reproduceren van een action figure is wel degelijk niet toegestaan (kijk maar eens goed op de verpakkingen)
Die verpakking zegt me geen barst - kom maar eens terug als je ergens in wetgeving hebt staan dat het niet mag.

Ik vermoed dat daar an sich overigens nog wel een wettelijke basis voor zal zijn. Action figures zijn meestal ontworpen op basis van een auteursrechtelijk beschermd karakter - bijvoorbeeld Spider-Man. Het maken van een poppetje dat daarop lijkt zal in sommige gevallen inderdaad het auteursrecht schenden.

[Reactie gewijzigd door Seal64 op 14 oktober 2012 11:08]

Voor zover ik weet is het namaken van producten verboden ... anders zou men die zaken niet in beslag nemen en vernietigen hé.

Auteurs - en merkenrecht zijn het eerste wat me te binnen schiet.

Het 2e zal patenten zijn, dan dus niet de patenten die zoals software een idee patenteren, maar de "echte" patenten die een manier van werken/functioneren beschermen.
Dat er een patent/copyright/merkrecht op die dingen zit zegt niets. DRM gaat over het mogen printen van een bestand, en als je zelf een Action Man hebt getekend op de computer zit er geen DRM op. Het enige nut hiervan is als bedrijven de ontwerpen digitaal willen gaan verkopen, of dan iig het recht om zoiets een x aantal keer uit printen, en dat zie ik nog niet op grote schaal gebeuren.
Het gaat me niet om het punt dat bedrijven er problemen mee hebben. Er kan gediscussieerd worden over het nut van patent en copyright, maar voor nu is het niet anders en dien je je gewoon aan de regels te houden.

Dit protocol in acht nemende is de printer zelf verantwoordelijk voor wat hij wel of niet print en is het voorbeeld van shapeways misschien hoe het wel praktisch is: Een bedrijf controleert zelfstandig of het te printen product gerechtigd is. Zo heb ik bij ING ooit een afdruk van een tientje genomen voor op een betaalpas. Werd geweigerd, aangezien er copyright op rust.

Maar DRM is van een heel ander kaliber. Het heeft zichzelf al bewezen doordat grote online muziekaanbieders er bij iets relatief eenvoudigs als muziek al geen heil in zagen. Het heeft niemand gebaat, want het werkte met meer dan genoeg kinderziektes om zoveel negatieve publiciteit te brengen zodat inkomsten er juist niet van toenamen. En dan komt een paten troll (dubieus an sich voor het publiek) met een DRM-"vergiftigd" systeem voor een situatie die dat niet nodig heeft. Loden leeuw, IG-Nobel, Darwin award? Mijn stem hebben ze.
Anoniem: 151857
@Nas T15 oktober 2012 07:47
Hahaha, aan "de regels" houden. Is even kijken of ik ergens nog een beetje begrip op kan kan brengen om me aan "de regels" houden...... Nope, in de verste verte niet.

*gaat auto downloaden en printen* f#ck 'em.
Jij bent wat kortzichtig denk ik... De 3d print techniek staat nog in de kinderschoenen en zal zich veel verder ontwikkelen dan je je kunt voorstellen. Natuurlijk kun je er nu nog weinig mee. Ik weet nog dat ik één van de eerste GPRS (!) telefoons in mn handen had, een lomp ding dat makkelijk oververhit raakte.
Anoniem: 44174
@Menesis14 oktober 2012 07:06
Kortzichtig vind ik een wat sterke uitdrukking, eerder is het meer denken aan toekomst en mogelijkheden dat hier niet gebeurt.
Gebeurt wel vaker dat technieken die volledig in de kinderschoenen staat beoordeelt worden op de mogelijkheden van dat moment en stand van de techniek van dat moment.

Bij dit soort onderwerpen is het beter om te denken in mogelijkheden, de stand van de techniek gaat toch wel vooruit :)
Dus ook een beetje (niet overdrijven) fantasie gebruiken en dan wordt de potentie vanzelf zichtbaar.
Zo te zien ben je niet helemaal op de hoogte van 3D printen aangezien er ook al zeker sinds 2009 in metaal geprint kan worden. Echter wegen de kosten nog lang niet op tegen 'gewoon' het desbetreffende onderdeel aanschaffen. Eenmalig voor jezelf een onderdeeltje printen is dus nog niet ter spraken.

Op de Technishow/ESEF kan je bijvoorbeeld zulke dingen zien.
wel zijn er al 3D print bestanden beschibaar voor een aantal metalen "veel voorkomende" onderdelen / ontwerpen.
zie de link voor b.v. de bestanden van het AK-47 Kalashnikov assault rifle.
Ik hoop dat dergelijke bestanden snel onder een DRM systeem komen te vallen. Je zou niet willen dat iedereen zijn eigen "tools" gaat printen.

[Reactie gewijzigd door erwinb op 14 oktober 2012 09:48]

De bestanden in jouw link betreffen gewoon het 3d model van een AK-47, iets wat iedereen met een beetje kennis van een 3D applicatie kan maken .
Good luck als je gelooft een werkend wapen te verkrijgen door dit bestand naar een 3d printer te sturen! 8)7
Zelfs al moest je de 3d print instructies van alle losse onderdelen te pakken krijgen, lijkt me het gevaar nog steeds enorm klein. Zonder munitie ben je hier namelijk niets mee.
En iemand die toch aan munitie geraakt, zal ook wel geen problemen hebben om het wapen zelf te bemachtigen. |:(
Helemaal gelijik.. de industrie hoeft zich echt geen zorgen te maken dat je massaproductie gaat plegen op een 3D printer, omdat dit duizenden malen sneller en goedkoper kan met spuitgieten.

Overigens is het patenteren van een systeem specifiek voor 3D printers onzin.. het is data, en data kun je op dezelfde manier als iedere andere data beveiligen, met dezelfde zwaktes.

Ipv dat je gaat proberen de zonnepanelenindustrie om zeep te helpen om de kolenmijnen te beschermen, zijn er met de komst van mp3 winnaars en verliezers gekomen.. had de muziek industrie maar CD branders moeten verkopen ipv zeuren.
Zelfde met dit.. Je kunt producten verkopen (zoals branders en printers) door gratis content aan te bieden. Producten met de meeste gratis content kunnen zo concurrentiestrijd aan met andere producten.. Toen ik ging kiezen tussen WinCE PDA of een PalmOS, koos ik voor dat laatste vanwege beschikbaarheid applicaties.. die domineerde destijds 80% van PDA markt.

Dus bedrijven moeten niet zeuren over nieuwe ontwikkelingen en concurrentie.. Ze moeten hun strategie er op aanpassen, niet door de oorlog aan de consumenten te verklaren, maar OF proberen hun spullen beter te beveiligen, OF nieuwe businessmodellen (bijvoorbeeld gratis content om hardware te verkopen.. deal sluiten met 3D printer leveranciers, die licentie betalen en dit doorberekenen in hun product, in ruil voor vele gratis content voor eindgebruiker, etc.)

Welke strategie beter zal werken weet ik nu al maar mogen de leveranciers van content zelf bepalen.. maar je eigen product ongebruiksvriendelijker maken met beveiligingen, onnodig duurder daardoor, en strijd aangaan tegen 'gemiddelde burger' (vader, moeder en kind kopieren wel eens films en mp3, en onder definitie van de industrie zijn die doodgewone gemiddeld burgers opeens topcriminelen .. het is gewoon een andere wereld geworden waarin er nog genoeg geld, of zelfs meer, valt te verdienen, mits je je business model er op aanpast.. degene die dat als eerste accepteren en hun businessmodel er op aanpassen, worden de winnaars).
Anoniem: 109989
@Kalief13 oktober 2012 18:15
Die ontwerpbestanden moeten dan wel eerst door iemand worden gemaakt. Je kunt niet zoals je een cd ript naar mp3 een blauwdruk van een machineonderdeel rippen.
Maar er zal wel een markt ontstaan in 3d blauwdrukken. Die kunnen wel geripped worden :)
ja maar er zal wel een handel in ontstaan als het eventueel zo ver is .. zoals je nu illigale muziek , films e nsoftware hebt zul je ook wel weer een manier krijgen om een bestand van de code te strippen. ook zoals hieronder gezegd een 3d scanner kan ook gebruikt worden natuurlijk.maar dan zul je eerst een product moeten hebben idd.
maar of je er echt veel gaat hebben als consument dat zal nog wel jaren gaan duren .. het print natuurlijk nog lang geen complete producten , alleen modellen . zou wel handig kunnen zijn dus om cases te maken voor bijv je mobieltje of een pc kast op maat oid .. maar verder vind ik het nog best vroeg om er nu al een drm in te zetten want voor het echt gebruikt gaat worden zoals gezegd zijn we jaaaaren verder en tegen die tijd is de techniek waarschijnlijk ook wel hier en daar aangepast/verbeterd.
plus het feit dat een drm mss ook nog is negatief kan werken (zie het drm disaster in games en muziek waarbij een copie beter werkt zon beetje dan een orgineel .)
maar verder wel een goeie ontwikkeling dat 3d printen :)
Je kan bijv een .obj bestand (3D Objecten) afleveren/inlezen ... en dan wordt het geprint.
Het probleem zit denk ik meer in de grondstoffen die je nodig hebt om een van een bepaald product in bepaald materiaal af te drukken.

Lijkt me sterk dat ze voor een lever hetzelfde als een metalen fietsbel materiaal gebruiken.
Ik heb hier blauwdrukken en instructies voor het in elkaar rammen van een AKM en een Lotus Elise. Je moest eens weten waar je allemaal blauwdrukken voor kan vinden.
Bedenk wel dat het hier om relatief simpele blauwdrukken gaat. Blauwdrukken die echt gemaakt zijn voor 3d printing (kleine kunststof objecten, misschien wat eenvoudige electronica). Niet om getekende blauwdrukken van hightech stuff zoals een Lotus Elise. Daarbij zou waarschijnlijk niemand een Elise willen kopen die niet handgemaakt is. Maar wie weet hoe de toekomst verloopt. Vroeger kocht iedereen singles, nu download men ze goedkoop of gratis.
Het grappige is dat de categorie ervoor al op de Pirate Bay staat, onder Anders > Physibles. Op het eerste gezicht zie ik vliegtuigmodellen, een ipod fietshouder, het hoofd van Mark Zuckerberg en een Starcraft 2 baneling staan om te printen :)
Lego zal niet echt rendabel zijn. Ik verwacht wel dat waar nu kleurplaten geprint worden van TV figuren, straks complete 3D modellen worden geprint om mee te spelen.
Laten we vooral hopen dat 3D-printerfabrikanten dit patent massaal gaan omzeilen (oftewel: DRM weglaten).
Ze zullen wel moeten, aangezien Americaanse octrooien vaak extreem breed zijn: als niemand anders meer DRM bin 3d-prints kan gebruiken, is het alternatief zonder DRM. Dan zou patent-trolling voor één keer een gunstig effect hebben, hoe pervers ook.
En zelfs op Lego zitten passingen die je met een gewone 3D printer absoluut niet haalt.
Daarnaast zijn producten vaak uit meer dan kunststof onderdelen gemaakt, en zijn de oppervlakte structuren die je met een spuitgietmachine maakt niet met een 3D printer te simuleren.

Kapotte onderdelen printen zal ook niet makkelijk zijn, want de sterkte van een rapid prototype onderdeel zal niet snel boven het originele onderdeel uitstijgen, oftewel, het zal nog sneller kapot zijn dan het origineel.

Desalniettemin zijn het leuke speeltjes!
Een Nederlandse ontwerper heeft zelfs een erg grootte "3D printer" ontwikkeld, daarmee maakt hij er mooie zelfs stoelen
Anoniem: 83718
@JanJeen14 oktober 2012 22:49
Eens,
en oneens.
Inderdaad, lego voldoet aan een precisie die dit soort apparaten momenteel bij lange na niet halen,

Ter vervangingsonderdelen echter oneens.
Dat een evt zelfgeprint onderdeel die levensduur niet haalt doet hier niet ter zake,
omdat de orginele leverancier vaak dit simpele plastic reparatie-onderdeel niet wil leveren!
(of daar prijzen voor vraagt die de nieuwprijs van het apparaat overstijgen!)
En uiteindelijk verwacht dat je een compleet nieuw product aanschaft.
Wat dit betreft is het wel een revolutie...

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 83718 op 14 oktober 2012 22:56]

3D printer is een geweldige uitvinding, revolutionair zou ik zeggen.
[...]

Veel verder dan lego blokjes kom je als gewone consument denk ik nog niet echt ...
Dit vb is toch wat verder dan een legoblokje
http://www.digitaltrends....ossessed-by-manufacturer/

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 442878 op 13 oktober 2012 18:18]

U vraagt wij draaien... :)
http://www.youtube.com/watch?v=pX1cO2XhMrg
Meer een lego cnc, maar toch.

[Reactie gewijzigd door KleineJoop op 14 oktober 2012 00:20]

"You wouldn't download a car."

Ehm.. hell yeah I would

en nog effe en dan kunnen we het met de 3D printers..

Kkan niet wachten..
Now I WILL download a car.
Het klinkt nu misschien gek, maar dit wordt wel de toekomst. Bedrijven zullen hier op in moeten spelen en hun business model veranderen. Als ze slim zijn kan je er nu al mee beginnen, dan ben je over een paar jaar de eerste. Helaas is dat niet wat veel bedrijven doen, zij blijven liever bij hetgeen wat ze toch al kennen.

Om jouw voorbeeld door te trekken (uitgaande van het feit dat alles straks geprint kan worden): Het downloaden van de auto die jij wilt hebben is helemaal geen probleem. Ford (of ieder ander automerk) zou dan de printmaterialen kunnen verkopen (metaalvloeistof, lak, plastics, etc.) en eventueel een onderhoudscontract kunnen afsluiten. Hierdoor kan je, nadat jij je auto geprint hebt, op ieder moment je auto laten controleren voor bijvoorbeeld de APK; zodat je de weg op mag.

Dit is natuurlijk maar heel simplistisch weergegeven en er zullen best nog wat drempels overwonnen moeten worden, maar het kan dus zeker! Bedrijven zullen meer een service leveren, in plaats van een product (die kun je immers zelf printen). Op deze manier is het ook minder erg als iemand jouw model via de Pirate Bay zou downloaden; er zijn immers altijd materialen nodig om dit te kunnen printen.
Het klinkt nu misschien gek, maar dit wordt wel de toekomst.
Nou dat denk ik niet. Het klinkt gek, maar als je er echt over na gaat denken is het een compleet achterlijk idee. Zullen we voordat we het over auto's gaan hebben eerst maar over iets veel simpelers gaan hebben, zeg een balpen:

Ik heb hier een gratis (!) balpen voor me (promotiemateriaal) en heb deze even gedemonteerd en tel maar liefst 8 (!) onderdelen (2 voor de klikker, 1 veertje, 1 inktvulling, 3 voor de houder (achter/midden/voor) en een stuk rubber voor de grip). Voor een dergelijk simpel en goedkoop product moeten dus al 8 onderdelen gemaakt worden, en omdat de inktvulling zelf ook nog eens een samengesteld product (inkt, plastic en schrijfgedeelte) zelfs nog meer. Hierbij zijn tevens meerdere materialen nodig, inkt en metaal in ieder geval, maar ook plastic en rubber zijn nodig om deze bewuste pen te maken.

Ik ga er van uit dat met zo'n balpen de kosten en tijd om al die materialen aan te schaffen, te verwerken en het eindproduct in elkaar te zetten al ver voorbij die van deze pen liggen. Dat is dan ook typisch het probleem van stukproductie vs massaproductie, dus met iets veel complexers zoals die auto gaat dat natuurlijk helemaal niks worden.

Het toekomstig bedrijfsmodel zoals jij dat schetst zou hooguit interessant kunnen worden voor producten waar de materiaalkosten relatief laag zijn en welke uit zeer weinig onderdelen bestaan of producten waarbij personalisatie een belangrijke rol speelt. Ik denk hierbij dan aan zaken als sieraden of cosmetische aanpassingen van producten.
Het downloaden van de auto die jij wilt hebben is helemaal geen probleem. Ford (of ieder ander automerk) zou dan de printmaterialen kunnen verkopen (metaalvloeistof, lak, plastics, etc.) en eventueel een onderhoudscontract kunnen afsluiten.
Kan iemand even een paar dozijn KilZones printen; elke platenmaatschappij (enzo) heeft er eentje nodig!

Misschien een nuttige aanvulling: voor echt complexe objecten zul je altijd de ondersteuning van de fabrikant nodig hebben, omdat er onderdelen zijn die je gewoon niet zelf kunt printen (denk maar eens aan de boordcomputer; het is volstrekt onmogelijk om zelf chips te printen).
Anoniem: 415197
@9071013 oktober 2012 20:19
Je hebt alleen wel $50,000 aan cartridges nodig helaas, en een type-keuring voor op de nederlandse weg.
tja, jay leno heeft dus al zo'n ding thuis staan in zijn garage waar hij dus onderdelen voor zijn antieke auto's voor print, want het is goedkoper dan het door ieman op een draaibank te laten doen, en nauwkeuriger, dus het helemaal niet zo ver gezocht..
Zolang het voor eigen gebruik is, zal niemand je het recht/de mogelijkheid moeten kunnen ontzeggen om iets zelf te fabriceren.

Als het echter commercieel wordt - je verkoopt je printwerk door - dan zal er sprake zijn van een vorm van copyright.

Althans, dat is mijn uitleg in de geest van de werking van thuiskopieerrecht. ;)

Stel: je wilt iets maken van Lego dat er domweg niet is, of waarvoor je de onderdelen niet hebt. Vervolgens ga je custom-onderdelen fabriceren voor jezelf. No harm done.

Stel: je wilt iets maken voor een diorama, een complete stad, etc, waarvoor je vele malen meet Lego nodig hebt dan er op normale wijze te koop is. No harm done.

Tenzij je het gebouwde weer voor geld gaat tentoonstellen. ;)

Wat je ogen kunnen zien, of je apparatuur kan reproduceren voor eigen gebruik, zou nooit en te nimmer door DRM te blokkeren moeten zijn.

[Reactie gewijzigd door Ramzzz op 13 oktober 2012 18:30]

Anoniem: 423265
@Ramzzz13 oktober 2012 18:37
Althans, dat is mijn uitleg in de geest van de werking van thuiskopieerrecht.
Dat geldt (voor zolang het nog duurt in NL), alleen voor muziek en films, voor alle overige producten gelden de normale regels van het auteursrecht ;)
Wat je ogen kunnen zien, of je apparatuur kan reproduceren voor eigen gebruik, zou nooit en te nimmer door DRM te blokkeren moeten zijn.
Je mag (zeker voor eigen gebruik) alles printen wat je wilt, je mag alleen geen ontwerpen verspreiden tegen de wil van diegene die het auteursrecht heeft ;)
Ik ben benieuwd hoe dat dan werkt. Bijv. een fabrikant heeft het copyright op een bepaald model wekker. Iemand maakt een 3d tekening van die onderdelen die samen de wekker vormen, maar de 3d-printer kan een bepaalde combinatie van niet maken, en de persoon van het 3d ontwerp past de 3d-tekening zodanig aan, dat de wekker wel uit de 3d-printer kan rollen.
Volgens mij ligt nu het auteursrecht van de 3d-tekening niet bij de fabrikant , maar bij diegene die de tekening heeft gemaakt. Daarnaast als een willekeurig persoon hem thuis 3d-print, heeft de fabrikant daar niets over te zeggen.

Blijft een lastig vraagstuk.
Anoniem: 423265
@jvdmeer13 oktober 2012 20:23
Klopt, het auteursrecht ligt doorgaans bij de ontwerper/maker. Tenzij deze voor een bedrijf werkt bv. Of bv. zijn auteusrecht heeft overgedragen aan een belangenorganisatie (zoals bij de muziekindustrie).

In dat voorbeeld zou er dan wellicht sprake zijn van namaak (zoals dat bv. met dure horloges wel gebeurt). Alleen bij verspreiding dus, maar idd. een lastige zaak.
Het auteursrecht voorziet in afgeleide werken. Zo'n 3D ontwerp voor een wekker is afgeleid van een origineel ontwerp. Beide ontwerpers hebben dan ook een deel van de rechten, en je mag zo'n ontwerp niet kopieren zonder toestemming van beiden.
...
Wat je ogen kunnen zien, of je apparatuur kan reproduceren voor eigen gebruik, zou nooit en te nimmer door DRM te blokkeren moeten zijn.
Dat is prima zolang je zelf ook het printerbestand maakt dat je naar de printer moet sturen om de reproductie te kunnen maken.
ik denk dat dit hetzelfde gaat worden als met muziek/software/films. mensen gaan het alleen al kraken om het te kraken....
maar voorlopig is dit ook allemaal niet nodig. zoveel mensen hebben prive zo'n printer.
Als het een bestand is dan kan het makkelijk weer ontdaan worden van DRM rommel, bovendien moeten printerfabrikanten natuurlijk ook dat soort DRM inbakken in de firmware en het is nog maar de vraag of dat zo snel gaat gebeuren: er zit geen lobbygroep met een nagenoeg oneindige zak geld achter 3D design.

Neen, deze techniek is iets van déze tijd, en niet iets wat al een eeuw bestaat en een hele club rechthebbenden achter zit. De condities voor DRM op 3D en DRM op film of muziek zijn totaal verschillend.
"er zit geen lobbygroep met een nagenoeg oneindige zak geld achter 3D design."

Onjuist, er zitten juist nog veel grotere lobbbygroepen achter bepaald 3D design. Games Workshop haalde ik hierboven al aan, maar zo zijn er ook nog andere bedrijven die gigantische zakken geld hebben voor wie 3D-printers een doorn in het oog zijn.

"You thought Hollywood and record labels were powerful lobbyists, crushing Napster and suing file-sharers? Wait until you see what the manufacturing industry can do. The American Chamber of Commerce is the single largest lobbyist on Capitol Hill, spending $60 million a year. "

http://www.wired.com/design/2012/05/3-d-printing-patent-law/

[Reactie gewijzigd door Atmosfeer op 13 oktober 2012 18:22]

ik denk dat dit hetzelfde gaat worden als met muziek/software/films. mensen gaan het alleen al kraken om het te kraken....
Hier ben ik het met je eens; als DRM niet werkt voor audio, video, code (games en andere software) en tekst (ebooks), waarom zou het dan wel werken voor blauwdrukken?
maar voorlopig is dit ook allemaal niet nodig. zoveel mensen hebben prive zo'n printer.
Hier ben ik het juist totaal niet met je eens; herinner je je de eerste games op CD-ROM? Spellen op floppies hadden kopieerbeveiliging, maar spellen op CD-ROM niet..., want consumenten konden toch geen CDs kopiëren. Dat duurde niet heel erg lang! Het zou me niets verbazen als "iedereen" over een jaar of vijf (??) een 3D-printer thuis heeft staan.
Anoniem: 91505
13 oktober 2012 20:49
Misschien een hypothetische vraag: zou je deze printers kunnen navullen :) ?
Refillables ? chip resetters nodig ?
Je kunt zelfs de navulling printen. Maar dat is water naar de zee dragen ;)
Oh noes.. krijgen we dit weer. Ik snap dat de industrie denkt: beschermen wat we hebben! Maar dat gaat op de lange termijn toch nooit werken?

Het hele idee van dat soort oude business modellen rust op het feit dat alleen de originele maker in staat is meerdere producten van het basisontwerp te maken en te verkopen. Door het simpele proces van:

Ontwerp (€-) -> Ontwikkeling (€-) -> Productie (€+)

kan een commercieel bedrijf opgebouwd worden om met een investering geld te verdienen, maar nu wordt het Productie gedeelte waar uiteindelijk de producten vandaan komen om het ontwerp en/of de ontwikkeling van terug te verdienen in gevaar, en dus vinden de grote bazen het eng en gaan ze meteen verdedigen. Is dit op termijn houdbaar? Nee.

Het produceren is niet langer voorbehouden aan fabrieken of speciale instituten, machines om dingen te 'maken' zijn ook niet langer onbetaalbaar, en het zelf ontwerpen, ontwikkelen en produceren is niet langer onmogelijk. Sure, op grote schaal kost alles wat meer en levert door schaalvoordeel alles meer op, maar je gaat natuurlijk ook niet ALLES zelf printen/maken. Het is voor mensen die van boeken houden bijvoorbeeld nog altijd leuker om naar een boekenwinkel te gaan, want een echt boek is gewoon lekker. En muziek, dat blijft nog steeds het leukste bij een concert (meestal dan.. het hangt natuurlijk van de muziek en je voorkeur af), net als dat een WC-pot toch het lekkerste is om gewoon even bij de bouwmarkt te halen.

Proberen de bron van een product te 'verbergen' gaat niks opleveren. Mensen met de juiste expertise gaan gewoon zelf aan de slag, en delen hun ontwerp misschien wel gratis, of voor zo weinig geld dat het niet de moeite waard is om het te stelen en dan de support mis te lopen... kijk bijvoorbeeld naar HTML en CSS code, websites als themeforest gaan echt niet dood doordat je HTML en CSS ook kan kopieren en plakken. DRM op websites is dan ook totaal niet nodig.

Als je model als bedrijf zo in elkaar steekt dat je geld wil verdienen door dat je het andere mensen moeilijk maakt, moet je misschien terug naar school, want uiteindelijk zal je vooral geld moeten verdienen door beter te zijn dan de rest. Als je geen onderscheidend vermogen hebt, en mensen zelf dingen kunnen maken, zet je jezelf buiten spel. En DRM gaat je daar niet bij helpen.
Waar het hier eigenlijk over gaat is dat een bedrijf een patent heeft gekregen op iets dat echt volkomen logisch is. Een Patent krijgen heeft niets meer te maken met het uitvinden van iets nieuws.

Neem nou dit patent. Er bestaat software dat toegang tot gegevens limiteert. Dit is geen rocket science, dat doen we al 100 jaar. Blijkbaar kun je elke keer als je het "limiteren van toegang tot gegevens" (ook wel DRM) ergens op toepast er een patent op krijgen. Wat is nou het nieuwe van dit patent? Dat ze het willen toepassen op nieuwe content namelijk modellen voor 3d printers. Het idee is al jaren oud, maar de toepassing is nieuw. Ik snap totaal niet waarom het dan een nieuwe patent moet worden. Iemand?

Dan ken ik nog wel wat dingen die ze kunnen patenteren:
DRM voor hologrammen?
DRM voor WebGL games?
DRM voor modellen voor een huis dat gemaakt word door een robot?
DRM voor <insert content>

Ze mogen best DRM voor 3d printers ontwikkelen, daar is helemaal niets mis mee? Maar waarom moeten ze een patent er op krijgen? Als ik nu een 3d printer model op dropbox zet en geef sommige users wel toegang en sommige niet. Maak ik dan inbreuk op dit patent?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee