Wetenschappers zijn er in geslaagd om een sensor met een grootte van een suikerklontje te bouwen die in staat is om hersensignalen te meten. De geringe omvang van de chip moet metingen gemakkelijker en goedkoper maken.
De chip werkt door het meten van magnetische velden die door de elektrische prikkels in het brein worden gegenereerd. Aan de hand hiervan kunnen wetenschappers patronen meten die vervolgens gekoppeld worden aan het functioneren van een hersengebied. Volgens de onderzoekers, die werkzaam zijn aan het National Institute of Standards and Technology, kan met hun sensor gescand worden op aanwezigheid van hersenafwijkingen.
Omdat de chip klein is moet het gemakkelijker zijn om de sensor in de buurt te krijgen van het te onderzoeken hersengebied. Bij vele hersenscanners die werken met magnetische velden zijn momenteel nog grote helmen nodig die patiënten op hun hoofd moeten zetten. De mini-chip werkt echter met rubidium-atomen die opgesloten zitten in een kleine kamer, met daarbij een infraroodlaser en een lichtdetector. Omdat rubidium licht beter absorbeert bij een sterker magnetisch veld, zegt de waarde die de lichtsensor geeft iets over de hersensignalen in het brein.
Het systeem is goedkoop om te produceren, waardoor ieder ziekenhuis op termijn toegang moet krijgen tot de sensoren, aldus de wetenschappers. Hiermee kunnen bijvoorbeeld hersenafwijkingen door verwondingen worden geconstateerd, of andere neurologische aandoeningen.
De onderzoekers hebben hun mini-chip al getest op proefpersonen, waarbij het nodig is om de experimenten in een afgeschermde kamer uit te voeren: het magnetische veld van de aarde verstoort anders de metingen van de gevoelige sensoren. Toekomstige ontwikkelingen moeten er daarbij voor zorgen dat de metingen nog tien keer zo gevoelig worden, door de hoeveelheid licht die gedetecteerd wordt te verhogen. De chip is momenteel in staat om signalen van 1 picotesla op te vangen.
Volgens de wetenschappers kan het meten van magnetische velden in het brein ook gebruikt worden voor brein-computer-interfaces. Dit zijn systemen waarmee het brein van een patiënt op een computer wordt aangesloten, waarna het uitlezen van gedachten ervoor kan zorgen dat bepaalde acties worden uitgevoerd. Hiermee kunnen verlamde mensen bijvoorbeeld robotledematen besturen. De onderzoekers lijken zich echter aanvankelijk op medische toepassingen te focussen.