Providers mogen oude frequenties gebruiken voor nieuwe technieken

Telecomproviders mogen de oude 900- en 1800MHz-frequenties gaan gebruiken voor nieuwe technieken. De Europese Commissie verplicht de openstelling van de gsm-frequenties. Vergunningen voor commerciële radiozenders worden verlengd.

De gsm-frequenties worden in eerste instantie opengesteld voor umts, maar dat kan later ook voor andere technieken, blijkt uit het besluit dat het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie maandag heeft gepubliceerd. Het besluit trad afgelopen zomer, na publicatie in de Staatscourant, al in werking.

Providers krijgen daarmee de mogelijkheid om de frequentiebanden die nu voor het gsm-netwerk worden gebruikt in te zetten voor umts en later mogelijk voor wimax en lte. De openstelling vloeit voort uit een richtlijn van de Europese Commissie die dat voorschrijft. Met de flexibilisering moet het mogelijk worden om alle Europese plattelandsgebieden van breedband-internet te voorzien.

Ook de 2100MHz-band, die nu voor het umts-netwerk wordt gebruikt, wordt opengesteld. Die band mag gebruikt gaan worden voor wimax en lte. De vergunningen voor de umts-frequenties lopen tot 2017, de gsm-licenties lopen af in februari 2013. De gsm-banden worden dan geveild. Ze zijn nu in handen van KPN, Vodafone en T-Mobile.

Daarnaast blijkt uit het besluit dat de vergunningen van commerciële radiostations, zoals Radio538 en Sky Radio, worden verlengd. Daaraan is wel de voorwaarde verbonden dat de zenders investeren in de overgang van analoge naar digitale uitzendingen via fm-banden. De vergunningen van de zenders lopen nu tot 1 september 2017.

Reacties (54)

[Herjan]

Digitaal fm-signaal? Dan kunnen we dus allemaal onze wekkerradio's, goedkope stereo's, etc. weggooien?

[Verwijderd]

Niet noodzakelijkerwijs. Digitaal en analoog kun je prima combineren. Een digitale zender klinkt op een analoge radio wellicht gewoon als ruis en wordt dus niet eens opgepikt door de automatische zoeker. Misschien kunnen digitale zenders ook veel dichter op elkaar gezet worden op de fm-band waardoor er niet eens al te veel analoge zenders geschrapt hoeven te worden.

[LooneyTunes]

Digitaal en analoog kun je prima combineren.

Daar hadden we toch DAB voor? (174-230 MHz). Of gaan we opeens de 88,5 - 108 MHz daarvoor gebruiken?

[trankilo]

Dat was ook mijn eerste gedachte toen ik het las.
Maar wie luistert nu digitaal via DAB? Ik ken niemand. Zouden we niet voorzichtig kunnen zeggen dat DAB mislukt is???

[jeroenathome]

Volgens mij is de reden van een mogelijk flop dat niemand weet dat het er is. Hoeveel mensen hebben überhaupt gehoord van DAB.

Tevens vraag ik me af waar je een ontvanger voor DAB signalen kan kopen. In geen enkele folder die ik heb gelezen staat er iets over in.

[Maurits van Baerle]

DAB wordt ook volgend jaar pas groot gelanceerd. Er is al een paar jaar een experiment aan de gang in een deel van het land met een beperkt aantal zenders maar dat staat al een tijd op een laag pitje toen duidelijk werd dat DAB+ voor de deur stond. Volgend jaar komen de commerciële omroepen erbij en wordt het netwerk uitgebreid zodat tegen 2015 80% van de bevolking het kan ontvangen.

DAB ontvangers bestaan er genoeg maar zul je in Nederland nog niet zomaar per ongeluk tegenkomen omdat het nog niet serieus gelanceerd is. Vrijwel alle grote merken maken DAB+ receivers maar de importeurs van die merken halen die nog niet naar NL.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 22 juli 2024 21:42]

[BeosBeing]

Ook al omdat er hier nauwelijks uitzendingen zijn, en de ontvangstgebieden kleiner als bij analoge FM. In de autoradio is het nog onbruikbaar vanwege dat laatste. Daarbij wordt er nog alleen in de randstad DAB uitgezonden, de rest van het land wordt achtergesteld.

[TDeK]

Ik dacht dat we het FM-eXtra station (= digitale FM IBOC) al waren gepasseerd en we op DAB+ overgingen... Typo in het artikel?

[Reactie gewijzigd door TDeK op 22 juli 2024 21:42]

[Maurits van Baerle]

FM Extra is inderdaad alweer opgegeven. Dat was een poging, een paar jaar geleden, van een paar commerciele stations uit onvrede over de trage digitalisering van de radio in Nederland.

Het probleem met dat soort technieken is dat het weinig kans van slagen heeft in een kleine markt als Nederland om met een technologie te komen die nieuwe radio's nodig heeft. De enige manier is een technologie kiezen die in heel Europa gebruikt wordt zodat je kunt meeliften op de markt van de rest van Europa. Daarom is er nu al zo'n groot aanbod aan DAB+ radio's terwijl de standaard pas drie jaar oud is.

Omdat in grote markten zoals Engeland, Duitsland en Frankrijk autofabrikanten ofwel vrijwillig ofwel verplicht DAB gaan ondersteunen komen er ook steeds meer auto's die standaard DAB (én DAB+ én DMB-A) radio's aan boord hebben. Ze hoeven geen uitzondering te maken voor Nederland met één of andere obscure technologie.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 22 juli 2024 21:42]

[Verwijderd]

"Digitaal fm-signaal?" Even voor de duidelijkheid, ze bedoelen niet dat een digitaal signaal via FM wordt uitgzonden. Wat ze wel bedoelen is dat een digitaal signaal op de FM band (de frequentie tussen 88.9 and 107Mhz) kan worden uitgezonden.

[Maurits van Baerle]

Nee, het is een foutje in het artikel. Ze bedoelen niet dat een digitaal signaal op de FM Band mag worden uitgezonden, dat vinden oude FM radio's niet erg leuk.

Wat ze wél bedoelen is dat radiostations die nu al in de FM Band uitzenden vanaf volgend jaar ook verplicht in Band III (174–240 MHz) gaan uitzenden middels DAB+ als voorwaarde voor verlenging van hun FM vergunning.

[Snow_King]

Een stukje snap ik niet: "Daaraan is wel de voorwaarde verbonden dat de zenders investeren in de overgang van analoge naar digitale uitzendingen via fm-banden."

Bedoelen ze hiermee DAB(+) of is dit weer iets anders?

[Maurits van Baerle]

"digitale uitzendingen via fm-banden. " is inderdaad incorrect in het T.Net artikel.

Ze bedoelen er DAB (of eigenlijk DAB+, de opvolger) mee. Dat staat ook in letterlijk in de link die het artikel aanhaalt op pagina 6 van het besluit.

Een eerdere bekendmaking over deze stap:

Nieuwsbericht | 09-11-2010 - Rijksoverheid.nl

[...]
Digitale radio voor betere kwaliteit en meer stations

Tegenover de verlenging staat in de plannen van de Minister dat de stations starten met het verder uitrollen van digitale radio. In 2015 moet 80% van Nederland ook digitale radio (TDAB) kunnen ontvangen. Digitale radio heeft veel voordelen, zoals een betere kwaliteit, meer radiostations en het mogelijk toevoegen van nieuwe diensten aan het radiosignaal. Op termijn zou digitale radio de huidige FM kunnen gaan vervangen. Hiervoor dient het echter eerst voldoende van de grond te komen. Juist de bestaande stations kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren door de verlenging.

Om naast de verlenging van de bestaande stations ook nieuwkomers op de radiomarkt een kans te geven komen twee FM-kavels (de voormalige Arrow Kavels) beschikbaar voor nieuwe landelijke radiostations.

http://www.rijksoverheid....ing-fm-radiostations.html

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 22 juli 2024 21:42]

[Trommelrem]

Was het niet DVB-T? DAB is toch alweer afgeschoten?

[ToolkiT]

In de UK is DAB best groot aan het worden, veel zenders en zelfs de supermarkt (tesco) verkoopt goedkope DAB radio's.
Ik heb voor £29 een DAB Radio+ ipod Dock gekocht. geluidskwaliteit is er wel naar maar voor in de keuken is het ideaal.

[djmartyn]

De geluidskwaliteit van DAB in Engeland is om te huilen. Zeer lage bitrates om zoveel mogelijk zenders op een multiplex te proppen. Net zoals bij Digitenne waar ze radio zenders in 128 kbps mpeg2 durven uit te zenden. Vergelijkbaar met een 64kbps mp3tje

[Maurits van Baerle]

Daarom kiezen de meeste landen dus ook voor DAB+, de opvolger van DAB met een aanzienlijk betere geluidskwaliteit (AAC+ codec in plaats van antieke MPEG1 Layer 2) en foutcorrectie (Reed-Solomon). Ofwel ze slaan DAB over en gaan direct naar DAB+ (zoals bijvoorbeeld Australie en Malta) of ze migreren van DAB naar DAB+ zoals onder andere Nederland, Duitsland, Italie, Zwitserland, Denemarken, Zweden, Hong Kong en Maleisie.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 22 juli 2024 21:42]

[jasper623]

In Duitsland gebruiken ze dit ook al een tijdje, terwijl wij nog bezig zijn op de anologe manier!

[antiekeradio]

DVB. Digital Video Broadcasting. de T staat voor terrestrial, ofwel uitzending door de ether via zendmasten.

het woordje video in de afkorting doet mij denken dat dit niet van toepassing is voor radio

[Trommelrem]

Video wordt voor consumenten altijd met Audio uitgezonden. Dan is DVB-T het ideale platform lijkt me. Bestaande techniek, geen dubbele kinderziektes, etc.

VHS is destijds ook gebruikt voor audio.

[Reactie gewijzigd door Trommelrem op 22 juli 2024 21:42]

[Keypunchie]

het woordje video in de afkorting doet mij denken dat dit niet van toepassing is voor radio

Via Digitenne kun je anders ook gewoon radio ontvangen. Radio is gewoon televisie met een statisch videokanaal.

[Soldaatje]

Dan hebben we dus straks allemaal dubbele zenders door de lucht via verschillende technieken, lekker efficiënt.

[Snow_King]

Nee, DAB+ plus zal worden gebruikt, zie ook: nieuws: Minister wil adoptie digitale radio via t-dab-standaard aanjagen

[Dutch2007]

http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_radio

Dit is idd DAB, en dan kan je volgens mij idd alle wekkerradio's en goedkope stereo's weg gooien.... (volgens mij)

[Verwijderd]

Eureka, ze hebben het licht gezien! In het verlengde van mijn post van gisteren: misschien kunnen we eens een poll houden hier op tweakers over het schrappen van GSM, bijv over 2 jaar. Velen hebben allang telefoons die ook UMTS ondersteunen. Je hebt er alleen de mensen mee die nu nog een GSM-only telefoon kopen (vreemd dat ze nog bestaan trouwens) maar daar zou je een regeling voor kunnen treffen. Zodra UMTS op de 900 MHz-band beschikbaar komt dan kunnen er prima UMTS-only telefoons op de markt gebracht worden voor praktisch dezelfde lage prijs als de goedkope GSM's van nu. Overigens zou ik op het moment zelf een van de gedupeerden zijn met m'n Nokia 3720 classic...

[springtouwtje]

sorry AgentSmith, niet een geweldig idee IMHO. Als je je mobieltje gebruikt om mee te telefoneren en te SMSen, bieden UMTS, WiMAX of LTE geen voordelen voor de eindgebruiker. Het heeft alleen voordelen voor de operator, omdat die daarmee meer gebruikers per basestation kan bedienen en meer content (lees marge) kan aanbieden. Voor zowel de mobieltjesmakers als de operators zou het daarom heel fijn zijn als de GSM-only zou verdwijnen.

Overigens, ik krijg nog altijd de beste battery life time door mijn smartphone op GSM-only in te stellen (OK, Nokia E72, niet zo heel smart )

[Verwijderd]

UMTS biedt zeker wel een groot voordeel boven GSM namelijk de beveiliging. GSM kan sinds kort met goedkope apparatuur afgeluisterd worden. Ook sms'jes kunnen makkelijk onderschept worden wat in veel gevallen (bijv internetbankieren) een groot probleem is. Met UMTS heb je hier geen last meer van.

Zoals ik al schreef, zou ik zelf een van de gedupeerden zijn met mijn dumbphone. Maar de oplettende lezer heeft ook gelezen dat ik niet over 1 nacht ijs wil. Als UMTS op 900 MHz echter doorzet dan kunnen daar net zo goed spotgoedkope telefoontjes voor gemaakt worden. UMTS lijkt duur omdat het nu alleen in duurdere smartphones ingebouwd zit. Maar een UMTS-only dumbphone zit net zo simpel in elkaar als huidige goedkope Nokia's dus financieel zal er weinig veranderen.

Overigens, ik krijg nog altijd de beste battery life time door mijn smartphone op GSM-only in te stellen

Dat komt natuurlijk omdat UMTS meer zendvermogen kost vanwege de hogere frequentie. Vooral binnenshuis maakt dat een groot verschil. Maar UMTS, GSM of LTE, het protocol zou bij gelijke frequentie weinig tot geen invloed moeten hebben op energieverbruik.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 21:42]

[springtouwtje]

beste AgentSmith,
UMTS kost niet meer zendvermogen. De hoogfrequent vermogensversterker van UMTS heeft meer batterijvermogen nodig dan die van GSM, omdat voor UMTS hogere lineariteit nodig is. Dit is onafhankelijk vande frequentie. UMTS zit op hogere frequenties omdat deze technologie pas later beschikbaar kwam. Een hogere frequentie geeft inderdaad een iets kleiner bereik en daarom zul je gemiddeld met een hoger zendsvermogen moeten werken. Dit verschil is trouwens niet zo groot tussen een 1800 MHz GSM band en een 2100 MHz UMTS band.

Het grote verschil in battery life time zit echter veel meer aan de ontvangskant. Een UMTS ontvanger gebruikt inherent meer stroom omdat deze a) minder vaak uit kan staan en b) digitaal veel meer te processen heeft (dat laatste is een gevolg van het meer gebruikers in een kanaal proppen). In de praktijk is dit goed te testen door je telefoon één batterijlading op GSM-only te zetten en één batterijlading op UMTS-only.

Ik blijf dus bij mijn stelling dat als je je telefoon voornamelijk gebruikt om te bellen, een UMTS-mode geen noemenswaardige voordelen voor je heeft.

[Verwijderd]

Interessante info. Maar dan blijft nog steeds het beveiligingsaspect overeind. Overigens, een gemiddelde dumbphone doet makkelijk een week met een volle accu. Als daar met UMTS nog 5-6 dagen van overblijven dan is dat geen enorm nadeel denk ik.

[Soldaatje]

Ik denk dat de meeste smartphones het nu geen dag uithouden...

[XBL]

UMTS op de lagere frequenties bied wel heel veel voordelen voor de gebruikers van UMTS (namelijk veel betere dekking).

Als een UMTS dumb-phone net zo duur is als een GSM dumb-phone, is er enkel het probleem van het uitfaseren van GSM toestellen. Dit zal inderdaad niet op zeer korte termijn gebeuren. Eerder een jaar of 5.

[roy-t]

Eh al die random nokias zijn gewoon nog GSM telefoons, het afschaffen van GSM lijkt me echt een stom idee .

Vergeet niet dat er ook mensen zijn die een mobiel van E25,- willen inclusief E10,- beltegoed. Niet iedereen heeft een smartphone .

[supersnathan94]

Jij kan kennelijk niet lezen he? De meneer waar jij op reageerd heeft al twee keer duidelijk aangegeven dat het helemaal niet duur is. Ik zal het nog eens uitleggen. Het feit is dus dat er in dit geval alleen een ander protocol word gebruikt. Maar omdat UMTS nu alleen op duurdere telefoons zit lijkt het duur. Als het op dezelfde frequentie komt is het natuurlijk qua battery life en andere shizzle net zo duur als GSM. Dus €25 telefoontjes met €10 beltegoed zijn ook mogelijk met UMTS

[pegagus]

Je vergeet dat er heel veel apparaten in het veld staan, die allemaal via gsm communiceren met een basisstation. Alleen al naar schatting duizenden rioolgemalen. Die zouden dus voorzien moeten gaan worden van een nieuw umts-modem. Kassa voor fabrikant en installateur.

Beter zou zijn al er tenminste een deel van het spectrum verplicht beschikbaar blijft voor gsm.

[miw]

Het is natuurlijk wel zuur voor partijen die in het verleden een vermogen betaalden voor het gebruik van UMTS frequenties terwijl nu opeens concurrenten zonder enige extra kosten een nuttiger deel van het spectrum mogen gebruiken voor dezelfde diensten. Dit schept toch wel enige rechtsongelijkheid. Leuke basis voor de eerdere partijen om geld terug te claimen bij de overheid.

[Admiral Freebee]

Nee, ze hebben het licht niet gezien. Het is niet omdat er in Nederland veel mobiele telefoons met een abonnement verkocht worden, dat dat in alle landen zo is. In België bijvoorbeeld worden nog heel veel telefoons verkocht die geen 3G ondersteunen. Veel "dumbphones" ondersteunen dit namelijk niet. En niet iedereen wil ook een smartphone. Ik ben erg tevreden met mijn Nokia 6303, die geen 3G ondersteunt.

Het zou erg zuur zijn mocht GSM er op korte termijn uitgaan. Niet alleen voor mij, maar nog voor veel andere mensen die geen 3G telefoon hebben. En dat zijn er veel meer dan je denkt. Natuurlijk kan je wel een poll op Tweakers gaan houden, maar dat geeft een vertekend beeld.

[Verwijderd]

Vergeet inbound roaming niet... die buitenlander (bedenk zelf maar uit welk land), die nog nooit van UMTS heeft gehoord en met z'n GSMtje hier Nederland komt bezoeken, ook die moet nog kunnen bellen na 2013....

[!nFerNo]

Ze mogen de kwaliteit van het gesprek dan wel eens verbeteren. De huidige GSM kwaliteit is vergeleken met TeamSpeak oid wel redelijk nasaal. Ze kunnen dat op z'n minst wel wat beter maken nu ze meer bandbreedte hebben (en ja als daar een ander toestel voor nodig is, so be it).

[DamonTheron]

Ik weet niet of je je mobiel gebruikt om auditie te doen bij de Voice of Holland, maar ik heb me nog nooit gestoord aan dat een GSM 'nasaal' zou klinken. Zolang ik de ander maar kan verstaan vind ik het goed zat.

[robertwebbe]

Er zijn al mobiele netwerken die de G722 codec ondersteunen in het netwerk en er zijn zelfs ook al toestellen (zie http://en.wikipedia.org/wiki/Wideband_audio).

[DamonTheron]

Het verbaasd me hoeveel mensen hier bang zijn om hun radio kwijt te raken. Ik gebruik die krengen echt nooit. lrn2mp3speler zou ik zeggen. Radio is iets uit een duister verleden en dat zullen we steeds meer zien tegenwoordig.

[Goderic]

Ik denk dat veel mensen ook naar de radio luisteren voor het nieuws en leuke programma's ed. Ik zou niet weten hoe je dat moet doen met een mp3-speler. (tenzij er een radio in zit natuurlijk)

[Supermario16]

Wat dacht je van mensen die dagelijks in de auto moeten zitten, radio is heerlijk, beetje gelul tussendoor:)

[cadsite]

Nieuws, nieuwe muziek ontdekken, verkeers info, ...

[mashell]

Als radio echt zo ouderwets is dan was het allang verdwenen door zijn logische opvolger: TV (nieuw: radio met beeld!).

[springtouwtje]

het vergroten van de bandbreedte zal echt alleen gebruikt worden om de capaciteit te verhogen. De originele voice codec van de GSM standaard is inderdaad matig maar er zijn sindsdien een aantal verbeterde varianten bijgekomen die door vrijwel alle mobieltjes ondersteund worden. De spraak kwaliteit wordt overigens mede bepaalt door de akoestiek van je telefoon en laat dat nou net bij de latest and greatest smartphones behoorlijk klote zijn (iphone, crackberry en htc vind ik persoonlijk heel matig). Probeer maar eens een breedbandig voip gesprek, Skype bijvoorbeeld, te voeren met je telefoon, dan kun je ze goed vergelijken. just my $0.02

(deze reactie was voor !nferno bedoeld)

[Reactie gewijzigd door springtouwtje op 22 juli 2024 21:42]

[ArcticWolf]

wat gebeurd er na 2013 dan? verliest iedereen hun telefoon verbinding omdat bv Vodafone hun GSM licentie verliest?
opzich wel goed dat de oude frequenties gebruikt mogen worden voor nieuwe technieken... maar waarom was dit eerder geblokkeerd?

[LooneyTunes]

wat gebeurd er na 2013 dan? verliest iedereen hun telefoon verbinding omdat bv Vodafone hun GSM licentie verliest?

Yep, en ze gaan dan ook alle GSM masten neerhalen.
Zo zie je maar dat concurrentie een écht open markt heeft veroorzaakt

[Framoes]

Betekent dit ook dat men de datalimieten weer terug gaat draaien en we dus weer echt onbeperkt data hebben?

[stijnos1991]

Ik zie niet in waarom dit b*llsh*t is? Lijkt mij alleen maar vooruitgang.

[springtouwtje]

ik ben het met Luckii eens. Wat is het voordeel van deze techniek voor mij als eindgebruiker? Dit heeft volgens mij alleen voordeel voor de producenten van digitale radios, het is een kapitaalvernietiging voor alle bestaande analoge FM radios.

In eerste instantie zullen ze vast wel naast elkaar blijven bestaan, anders krijgen ze het helemaal niet door je strot geduwd natuurlijk. Vervolgens worden de analoge zenders een voor een uit de lucht gehaald, want digitaal is "beter".. NOT
Als we dan allemaal op digiaal zijn overgestapt, krijgen we reclames gedownload op de displays, krijg je weer gezeur over DRM, abbos enz enz.

zucht, ik word oud geloof ik. Waarom trappen mensen hier nog steeds in?

[Frank-NL]

"want digitaal is "beter".. NOT"

Goed argument, erg overtuigend! Er zijn tal van redenen te verzinnen waarom digitaal beter is, onder andere het feit dat er minder bandbreedte nodig is voor dezelfde informatie en dat is in een tijd van weinig bandbreedte alleen maar mooi.

Serieus, als de hele wereld zoals jij denkt zou iedereen nog naar een bakelieten zwartwit televisie zitten kijken.

Niemand "trapt hier in", zoiets heet vooruitgang. Heb je je ook beklaagd over kapitaalvernietiging toen er een overgang kwam van stoomaangedreven auto's naar de benzinemotor?

[kid1988]

Het voorbeeld wat je aanhaald is niet correct. Opzich snap ik je punt, maar ondat stoomauto's niet meteen onbruikbaar werden klopt het voorbeeld niet bij je punt.

Je zou het enkel kunnen vergelijken als na de overgang water of kolen niet meer beschikbaar geweest zouden zijn geweest.

Wat springtouwte aanhaalt is dat we, wanneer de anologe FM band niet meer gebruikt word (wellicht na 2017) we al onze wekker radio's auto radio's bouw radio's, stereo setjes in de keuken en de schuur, 19" tuner en niet te vergeten onze telefoon met FM ontvanger, beperkt worden in functionalitiet of helemaal nutteloos worden.

Mijn inziens is dit niet zo'n heel groot probleem. Telefoons, auto radio's en goedkope stereo sets hebben vaak een levensduur van minder dan 10 jaar. Voor 19" tuners of wekkers is het een ander verhaal. Wanneer DAB+ word ingevoerd en er tuners met dubbele functionaliteit worden ingevoerd is het over 7 jaar enkel nog een "probleem" van je zenders opnieuw invoeren wanneer het anologe signaal weg is.