Congres VS geeft bloggers dezelfde rechten als journalisten

Amerikaanse webloggers krijgen dezelfde rechten als journalisten bij het opvragen van overheidsinformatie. Dat is het gevolg van aanpassingen aan de Freedom of Information Act, die de openbaarheid van bestuur regelt.

De wetswijziging, die werd opgesteld door zowel Democratische als Republikeinse parlementariërs, is dinsdag door het Huis van Afgevaardigden goedgekeurd. Een week eerder ging de Senaat al akkoord. De wetswijziging moet nu alleen nog door een handtekening van president Bush worden bekrachtigd.

Volgens de oude spelregels van de Freedom of Information Act kunnen alleen journalisten voor de uitoefening van hun vak kosteloos overheidsinformatie opvragen; 'gewone' burgers en bedrijven moeten de gemaakte kosten vergoeden. In de nieuwe situatie moeten instanties naar de publicatiegeschiedenis van een persoon kijken. Hierdoor is het niet langer nodig om officieel als journalist ingeschreven te staan.

Bij elk beroep op de aangepaste Freedom of Information Act moet de aanvrager verwijzen naar eerder gepubliceerd werk - offline dan wel online - om de informatie kosteloos in handen te kunnen krijgen. Het is echter ook mogelijk om onder deze regeling te vallen als de verzoekende partij duidelijk kan aangeven welk publieke zaak hij dient en hoe hij een groot publiek kan bereiken. Hierdoor kunnen onder andere nieuwsgierige en kritische webloggers eenvoudiger inzage krijgen in overheidsdocumenten, zo schrijft Ars Technica.

Naast het verlagen van de drempel om informatie op te vragen, dwingt de wetswijziging overheidsorganen om sneller met de gevraagde stukken op de proppen te komen. Eerder probeerden sommige bestuurders met vertragingstactieken de aanvrager te demotiveren, bijvoorbeeld door een verzoek om overheidsinformatie in eerste instantie domweg te weigeren. Hierdoor was de vragende partij genoodzaakt om een duur juridische traject te bewandelen om de weigerachtige overheidsinstantie alsnog op de knieën te krijgen. Door vlak voor een gerechtelijke uitspraak alsnog de documenten, of een deel daarvan, vrij te geven, werd de procederende partij opgezadeld met de juridische kosten. In de herziene wet moeten overheidsorganen juist eerst de kosten vergoeden, zolang de aanklagers een 'sterke zaak' hebben.

In de VS is vanuit journalistieke organisaties en burgerrechtengroeperingen met tevredenheid gereageerd op het aannemen van de wetswijziging. Het Reporters Committee for Freedom of the Press noemde het 'de belangrijkste stap naar een transparantere overheid van de laatste tien jaar', terwijl de Society of Professional Journalists stelt dat elke Amerikaans staatsburger de overheid voortaan beter in de gaten kan houden. De Electronic Frontier Foundation is iets minder enthousiast, maar spreekt toch van een stap vooruit.

Reacties (14)

[DJ Henk]

De wetswijziging moet nu alleen nog door een handtekening van president Bush worden bekrachtigd.

Dat zou nog weleens een probleem kunnen vormen..

[Swelson]

Haha, denk het niet. Volgns mij is dat daar net zo als hier in Nederland. Heeft Bea ooit een wet niet ondertekend?

[Arnoud Engelfriet]

Bush heeft een vetorecht voor elk wetsvoorstel dat door Senaat en Huis komt. Dat heeft 'ie zeven keer gebruikt tot nu toe. Alleen met 2/3e meerderheid in zowel Senaat en Huis kan dat veto dan weer opzij gezet worden.

Bij ons wordt een wet aangenomen nadat deze door de koningin is bekrachtigd (art. 87 Grondwet). Er is geen legaal dwangmiddel om de koningin te laten tekenen als zij dat niet wil. Het zou bijzonder pijnlijk zijn als ze het niet deed. Mocht ze ergens dus echt geen zin in hebben, dan fluistert ze dat Balkenende in het oor en dan zal deze het wetsvoorstel intrekken omdat het niet meer past binnen het kabinetsbeleid. Want hij mag niet laten merken dat de koningin en het kabinet van mening verschillen.

[Verwijderd]

Wat een pech voor thinksecret seg. Net voor hij zijn rechten kreeg als journalist en geen bronnen moet vrijgeven tekent hij toch een deal met Apple


Dus toch 1-0 voor Apple

[Youri Carma]

Erg aardige ontwikkeling maar wat heb je er aan als documenten pas na 60 jaar (In Amerika) vrijgegeven worden. Het gaat dan om voormalige Secret dossiers wat meestal de meest interessante zijn.

[Swelson]

Oftwel elke gek die zich een blogger noemt en wat verhaaltjes schrijft op een weblog, kan nu gratis info opvragen daar?

[Reactie gewijzigd door Swelson op 23 juli 2024 06:34]

[Toff]

Nou, "elke gek", elke Amerikaan dan, mits die een "informatiegeschiedenis" heeft, een publieke zaak dient of een groot publiek kan bereiken. Als je (vermeende) geestelijke gezondheid bepalend zou zijn, zou dat waarschijnlijk maar al te vaak misbruikt gaan worden door onwillige overheidsdienaren. Nee, ik ben geen USA-fan, maar dit lijkt mij een prima regeling. Vrijheid, ook die om kritisch naar de overheid te kijken, mag het land best wat kosten.

[Verwijderd]

Niet meer dan terecht, het is belachelijk om te moeten betalen opdat je documenten kan inzien op basis waarvan je land wordt bestuurd.

[ATS]

Aan de andere kant is het ook weer niet zo raar dat je daarvoor een vergoeding betaalt, al was het alleen maar om te ontmoedigen dat iedereen stapels en stapels dingen gaat opvragen die vreselijk duur zijn om te verzamelen en daar vervolgens niets nuttigs mee doet. Ik vind dat je in principe gelijk hebt, maar er zijn ook praktische overwegingen waar je rekening mee moet houden. Je kan een overheidsorganisatie ook frustreren door hen te bedelven onder verzoeken om documenten. Dat kan ook niet de bedoeling zijn toch?

[_Thanatos_]

Dan moet de overheid het zichzelf niet zo moeilijk maken en die documenten voor zichzelf (en anderen) makkelijker en sneller toegankelijk maken.

[vgroenewold]

In principe wel, maar je komt dit soort praktijken overal tegen hoor. Bijv. in de wetenschap, ik moet betalen om mijn eigen artikel opgestuurd te mogen krijgen of ter publicatie in te dienen...slaat ook nergens op.

[ThE_ED]

Niet helemaal;

[..] verwijzen naar eerder gepubliceerd werk - offline dan wel online - om de informatie kosteloos in handen te kunnen krijgen. [..] Het is echter ook mogelijk om onder deze regeling te vallen als de verzoekende partij duidelijk kan aangeven welk publieke zaak hij dient en hoe hij een groot publiek kan bereiken

Hoe dat in de praktijk gaat uitpakken is denk ik een beetje afwachten.