Voedingen voor SLI-systemen doorgemeten

Met het verschijnen van SLI en CrossFire zullen veel zelfbouwers tegen de grenzen van hun voeding aanlopen; de vierhonderd watt die een jaartje terug nog ruim bemeten leek is voor een systeem met twee high-end grafische kaarten aan de krappe kant. De tweaker die daarnaast een fatsoenlijk array harde schijven wil monteren zal naar de winkel moeten om zijn machine van voldoende prik te voorzien. Om een beetje licht in de duisternis achterin de kast te scheppen schreef PureOverclock een review van een viertal voedingen die in staat zouden moeten zijn om zelfs de meest veeleisende hardware soepel te laten snorren.

Voor de keuze van een voeding is het uiteraard handig om te weten hoeveel honger een systeem heeft, een vraag die de auteur met het tooltje 'eXtreme PSU Calculator' beantwoordt. Helaas, zo waarschuwt het stuk, leggen sommige fabrikanten nogal wat vrijheid aan de dag als het gaat om de specificaties van hun producten. Het piekvermogen van de voeding, dat elke minuut hooguit een zeventiental seconden geleverd kan worden, zou door leveranciers als Q-Tec maar al te vaak als 'totaal vermogen' worden gepresenteerd, terwijl de continue afgifte van zo'n voeding in werkelijkheid een stuk lager ligt. Een ander aandachtspunt is de stabiliteit van de voedingen: volgens de ATX 2.0-specificatie mogen de voltages niet meer dan vijf procent afwijking vertonen, maar minder is uiteraard beter.

Een derde zorgenkindje is de efficiëntie van voedingen: een rendement van minstens 70% wordt aanbevolen voor iedereen die niet teveel aan de elektriciteitsleverancier wil betalen. Belangrijker is dat een laag rendement synoniem is met een hoge warmteproductie, wat in een systeem met gerenommeerde kachels als overgeklokte cpu's en 7800-kaarten makkelijk tot problemen kan leiden. Ten slotte moet goed op de 12V-lijn gelet worden, die in moderne systemen al snel rond 85% van het afgegeven vermogen verzorgt. Met een enkele gpu moet een voeding al gauw 24 ampère aan dit voltage kunnen leveren, maar voor systemen met twee zware videokaarten vindt PureOverclock 30A het minimum. Een puntje om op te letten is daarbij dat afzonderlijke 12V-kabeltjes in de specificaties vaak meer vermogen krijgen toebedeeld dan in de praktijk haalbaar is, omdat ze dezelfde voedingsspoel als bron gebruiken.

Na de uitgebreide uitleg over specificaties gaat het artikel in op de prestaties van twee stille 600W-voedingen - de Seasonic S12 600 and Enermax Noisetaker 600 - en op de wat lawaaiigere PC Power & Cooling Turbo-Cool 510 SLI en Silverstone Zeus ST65ZF, die respectievelijk 510W en 650W moeten leveren. Ter evaluatie worden ze stuk voor stuk ingebouwd in een watergekoeld systeem met een A64 3200+ op 2.7GHz en 1.65V, een DFI Lanparty UT nF4 SLI-D, geheugen van G-skill en uiteraard twee 7800GTX-kaarten. Alle vier de voedingen kunnen het testsysteem, dat een ruime 500W vraagt, probleemloos stabiel houden terwijl de reviewer er Prime95 en 3DMark 2003 op loslaat.

Testresultaten
PSU	Belasting	+3.3V	+5V	+12V
Enermax Noisetaker 600	idle	3.39V (+3%)	5.18V (+4%)	12.20V (+2%)
	load	3.38V (+3%)	5.18V (+4%)	12.10V (+1%)
	verschil	0.01V	geen	0.10V
PC Power & Cooling Turbo-Cool 510 SLI	idle	3.31V (+1%)	5.14V (+3%)	12.01V (+1%)
	load	3.30V (nominaal)	5.12V (+3%)	12.00V (nominaal)
	verschil	0.01V	0,02V	0.01V
Seasonic S12 600w	idle	3.31V (+1%)	5.00V (nominaal)	12.08V (+1%)
	load	3.30V (nominaal)	5.00V (nominaal)	12.06V (+1%)
	verschil	0.01V	geen	0.02V
Silverstone Zeus ST65ZF 650w	idle	3.35V (+2%)	5.14V (+3%)	11.95V (-1%)
	load	3.35V (+2%)	5.15V (+3%)	11.86V (-2%)
	verschil	geen	0,01V	0.09V

De voltages van de Enermax vertonen wat schommelingen, maar blijven altijd boven de normspanning. De stabiliteit is ook goed te noemen, hoewel de 12V een dipje van ééntiende volt vertoont. De PC Power & Cooling staat als een huis en is superstabiel, maar, aldus de auteur: dat mag ook wel, het is de duurste voeding uit de test. Opvallend genoeg kon de ruim veertig procent goedkopere Seasonic S12 zich uitstekend met deze voeding meten. Alleen de Silverstone Zeus kon geen fatsoenlijke 12V-waarden produceren, en na overleg met de fabrikant bleek dat het testsysteem teveel nadruk op de 12V-rail legde: deze voeding heeft een minimale stroomafname van tien tot vijftien ampère op de 5V-lijn nodig als de 12V-lijn boven een bepaalde grens komt. Hoewel dat met een extra harde schijf of twee op te lossen valt, is een dergelijke rare eigenschap geen aanbeveling.

Ook de geluidsniveaus worden nog even onder de loep genomen: de Seasonic is niet voor elke kast geschikt vanwege de 120mm intakefan aan de onderkant van de behuizing, maar hij is wel erg stil, ook al omdat een fan aan de achterkant ontbreekt. De PC Power & Cooling valt vooral op vanwege de 'krankzinnige' keus voor een Delta-fan, die maar liefst 42,5dBA produceert. In een update wordt melding gemaakt van nieuwe logica om de ventilator aan te sturen, wat een positief effect op de toch wel gortige geluidsproductie zou moeten hebben. Overigens is de Zeus met voorsprong de grootste herrieschopper, maar daarbij moet wel aangetekend worden dat de genomen 'industriële' koelingsmaatregelen wel een positief effect op de levensduur kunnen hebben. Wie zijn machine voor langere tijd voluit wil belasten, heeft hier dus niet per se een slechte koop aan.

Al met al is het de Seasonic die, ondanks wat korte kabeltjes, als winnaar uit de bus komt. De lage prijs - omgerekend overigens toch nog een kleine honderdvijftig euro - geeft deze voeding een voorsprong op de bijzonder goed afgewerkte PC Power & Cooling-krachtbron. De andere twee voedingen zijn echter van een dermate hoge kwaliteit dat ze minstens een eervolle vermelding verdienen, aldus de reviewer: voor de veeleisende overklokker is de eveneens tot in detail afgewerkte Silverstone Zeus waarschijnlijk zelfs de beste aankoop.

Winnaar Seasonic S12 600, van de onderkant gezien

Reacties (69)

[DarthPlastic]

Ik vraag me af hoe het zit met de kabels van de voedingen, die worden tegenwoordig zo zwaar belast, moeten die niet dikker worden gemaakt

Anders heb je straks zo'n 600W voeding, hang je er al je apparatuur aan, blijkt een kabeltje te smelten

[lawaai]

Worden ze warm bij jou...? Pas als ze heeel warm worden gaat er iets smelten... zolang dit niet gebeurd lijkt mij het vanzelfsprekend van niet !

En nog inzichtvol krijgen ook

[Ghalin]

Ik vraag me af hoe je op een goede manier de warmte van de voeding kan wegwerken als de fan aan de binnenkant van je kast zit?

[Anoniem: 116213]

Er is altijd veel discussie over wat beter is. Maar je moet in dit geval de totaalsituatie in acht nemen.

Blazen van koudere lucht over een warm deel is de beste manier t.o.v. het weg/inzuigen van de warme lucht van dat warme deel.

Deze voedingen worden erg warm, bij 600Watt, ook al halen ze 80% rendement, dan is er 120Watt aan verlies, wat in de voeding blijft hangen aan warmte. Deze warmte wil je natuurlijk niet in je kast krijgen, dus de beste manier is om deze uit de kast te blazen.

Dan kom je dus snel uit op een fan die de lucht van de kast door de voeding naar buiten blaast. Hoewel door de CPU/GPU/HDD/etc de kast temperatuur niet de beste 'koudere lucht' creeert, blijft het de betere methode dan het alternatief.

[Anoniem: 20531]

Die grote fan aan de onderkant is natuurlijk een intake... warme lucht van de CPU kan worden aangezogen en naar buiten worden geblazen.

[Ghalin]

het is dus eigenlijk een soort casefan?

[Rone]

Ach ja, wat is een casefan? In de meest logische zin van het woord is het een ventilator die zich in je kast bevindt in plaats van erbuiten, nietwaar?
In dat geval is dit inderdaad een casefan wanneer de voeding in de kast wordt gemonteerd.

[Anoniem: 13443]

wat maakt het uit of 'ie aan de voor of achterkant van een dichte doos zit (pijp)?
Het voordeel is dat je een grotere stillere fan kunt gebruiken ipv de max 80mm die aan de 8rkant past.

Ik heb de mijne er ook uit gesloopt, nu zit er alleen nog de 92mm aan de onderkant van de enermax in. Scheelt weer een hoop herrie. En de airflow is nagenoeg gelijk.

[Anoniem: 130744]

wat is een Delta-fan? Als je dat intypt in google krijg je de volgende site bovenaan (in nederlands gezocht).

http://www.madshrimps.be/gotofaqlink.php?linkid=1099

tsja, als zo'n vrouwtje mijn touwtjes beet zou pakken zal ik ook veel herrie maken.

[zenlord]

Delta is een merk van (PC-)ventilatoren en staat er om bekend enorm veel lucht te verplaatsen tegen een enorm hoge geluidsproductie. Vergelijkingen met opstijgende vliegtuigen edm kwam ik geregeld tegen...

[ToFast]

Ik vind dat je niks aan deze test hebt. Waarom? Kijk ze testen meteen +500 watt, terwijl het grote gros van de mensen nog met 300-400watt zit.

Waarom testen ze niet enkele 300-400 watters om te kijken wat je daarmee nog kan draaien.
Nu denkt iedereen, zie je wel ik zal wel een 500watter moeten kopen.

[blup]

Omdat misschien dit bericht voor high-end SLI gebruikers bedoeld is..?

[mjtdevries]

Omdat ze misschien niet weten hoe ze moeten testen?
W is totaal niet interessant in dit verhaal. Het gaat over het aantal A op de 12V lijn. En dat staat grotendeels los van het aantal W dat de voeding vermeldt.
Daardoor zijn er zat 400W voedingen die ruim voldoende zijn voor SLI systemen.

[Rolf_Schootman]

Ze hebben het wel over SLI systemen... en dat hebben de meesten nog niet

[kahm-jai]

Spannend,

Ik hoop dat veel mensen (niet-tweakers) ook gaan inzien dat er niet bezuinigd meer kan worden op voedingen. vooral niet met SLI etc.
Ik zweer op het moment bij enermaxx, nadat mijn vorige voeding (geen merk) instabiliteitsproblemen veroorzaakte na het installeren van 1 extra harde schijf.

[simonts]

Ik heb een Coolermaster (Real Power 450) voeding met een "load meter" en de load van de voeding komt niet boven de ca 120 a 130 Watt! Het schommelt wel een beetje maar niet veel.
Met een Asus A8n SLi Premium board, SLI VGA, 5 harddisks een losse Promise raid5 controler, 2 dvd burners die ik tegelijk gebruik! + een PCI Audigy2 + een PCI TV Kaart!
En het systeem is super stabiel!!! Volgens mij moeten we ons niet te veel gek laten maken.

[jimbim]

Ik heb die van Thermal Take, ook met zo'n leuk Watt metertje. Idle draait die inderdaad rond de 100W, maar dat wordt snel anders als je zware dingen gaat draaien. Ik noem maar: uitpakken van een gerarde DVD: 180W (processorintensief). Gamen: 250W en met een testje ook nog een DVD branden op de achterronf heb ik hem over de 300W gekregen.

Die voedingen moeten je piekverbruik over lange tijd aankunnen. Daar zijn ze op gedimensioneerd. Dat je 90% van de tijd maar een fractie daarvan gebruikt maakt niet uit

[ToFast]

Ik dacht juist dat de 7800(gtx) minder verbruikte dan de 6800ultra en toch 2x zo goed presteerd.

[OMD]

1201 watt als je fully alles hebt, wat nog realistisch kan zeg maar dus geen 400 harde schijven, das best veel

goede verwarming voor in de zomer

[Anoniem: 153003]

apart hoor die test 448 watt nodig

ik kom 100 watt te kort, terwijl alles zeer stabiel draait op mijn 350 watt voeding

[mjtdevries]

Komt doordat W de verkeerde waarde is om naar je te kijken. De belangrijke factor is het aantal A op de 12V lijn.
Waarschijnlijk heb je een voeding die dat goed doet en dan heb je helemaal geen hoge W waardes nodig.
Verder is die berekening nogal onbetrouwbaar. Ze meten het piekvermogen van alle onderdelen samen. Maar dat zal in real life nooit gebruikt worden.
Vandaar dat jij een stabiel systeem hebt terwijl die site een veel grotere (en duurdere) voeding aanraadt.

[Madrox]

De 61 voedingen test uit een bekend HW blad geeft een heel mooi plaatje wat de voedingen leveren op alle Volt-lijnen en hoeveel ze max per kanaal kunnen leveren. Ook is het zo dat de max waardes nooit allemaal tegelijk op alle voltlijnen gelevert kan worden. Tenminste, bij de meeste niet; is niet perse een nadeel want praktisch gezien gebeurt dat dus ook nooit.

Oja, er word dus vooral naar de Ámpere's gekeken!

Enermax komt er idd goed vanaf, maar ze zijn niet de enigen ;-)

[sandiman]

Jeemig als we zoveel prik nodig hebben ...

Is er nog geen idee voor een proc / vga cooler die de warmte terug omzet in stroom? anders moet ik strax 2 stroomgroepen in mun huis gaan gebruiken voor 1 pc

[TheCapK]

Interessant idee! Als we nu de warmte gebruiken om stoom op te wekken wat we weer langs een dynamo laten gaan in een gesloten systeem.............. hebbeen we misschien toch nog 5 % aan electrisch vermogen teruggewonnen.

Kortom: het idee is leuk maar helaas is het niet rendabel genoeg om haalbaar uit te kunnen voeren. Sterker nog het opwekken van electrische energie op deze manier zal je ook weer wat extra energie van je voeding vragen...........!