NFI: smartwatch kan helpen bij bepalen van tijdstip van overlijden

Smartwatches kunnen het tijdstip van overlijden meten met een marge van zo'n dertig minuten. Dat kan van belang zijn bij mogelijke moordzaken, zegt het NFI. Het lijkt er niet op dat het NFI gegevens van smartwatches direct wil gebruiken bij moordzaken.

Het Nederlands Forensisch Instituut onderzocht Garmin-, Apple- en Samsung-smartwatches, met het doel om te bepalen of ze gebruikt kunnen worden om het tijdstip van overlijden te bepalen. De wearables verzamelen immers continu gegevens als hartslag, beweging en soms het zuurstofgehalte. Op basis van deze gegevens is het tijdstip van overlijden te meten met een marge van zo'n dertig minuten. Het NFI zegt niets over eventuele verschillen tussen de smartwatches.

De smartwatches zouden vooral van pas komen bij sterfgevallen zonder getuigen of camerabeelden. Nu bepalen politiediensten het tijdstip van overlijden onder meer aan de hand van de lichaamstemperatuur. "Dit levert vaak een marge op van meerdere uren en wordt beïnvloed door factoren als kleding, luchtcirculatie, vochtigheid en buitentemperatuur", zegt Jan Peter van Zandwijk, digitaal forensisch wetenschapper bij het NFI. De smartwatches zouden een nauwkeuriger beeld kunnen scheppen van het tijdstip van overlijden.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Tanja Gosseling, forensisch arts in opleiding bij het NFI. Ze voerde het onderzoek uit aan de hand van 27 personen die euthanasie lieten plegen. Deze personen gaven vooraf toestemming en werden via hun huisarts benaderd. Minstens drie uur voor het verwachte overlijden deden deze personen een smartwatch om. Op het moment van overlijden noteerde de arts het exacte tijdstip van overlijden. Na ongeveer een half uur werd de smartwatch weer van de pols gehaald.

Van Zandwijk zegt dat de gegevens ook door de politie gebruikt kunnen worden, al lijkt het er niet op dat dit direct gaat gebeuren. Het NFI spreekt over 'een eerste stap' en vervolgonderzoek, 'bijvoorbeeld naar postmortale verplaatsing'.

Reacties (70)

[aap]

Wel een beetje raar dat ze zeggen dat de marge ongeveer 30 minuten is en dat in het onderzoek de smartwatch een half uur na het overlijden van de pols gehaald wordt. Je zou dan toch veel langer willen meten.

Maar het is natuurlijk een bijzondere situatie waarin je als onderzoeker misschien niet te veel eisen kunt stellen.

[asing]

Men heeft getest op mensen die euthanasie lieten plegen. Je hebt het dan niet over een moment dat je nog leeft en een volgend moment dat je dood bent. Je wordt langzaam weggemaakt zeg maar. Het is geen geval van "op slag dood" waarbij je hart meteen stopt.

Dat zal dat halve uur afwijking verklaren waarin de arts oordeelt dat je dood bent en dat de smartwatch meet dat je er niet meer bent.

[gaskabouter]

Ik kan je als arts verzekeren dat bij euthanasie echt binnen enkele minuten de dood intreedt.
Het verbaast me dat je zo stellig poneert want je hebt er duidelijk geen ervaring mee of inhoudelijke kennis over.
Dit is niet bepaald een onderwerp om maar wat over te roepen.

[gimbal]

Ja dat is online. Om maar een voorbeeld te noemen: Nu moet ik een aanname gaan doen dat iemand die zichzelf "gaskabouter" noemt wel een arts is en iemand die zichzelf "asing" noemt niet. Het enige waar ik op af kan gaan (naast inlezen natuurlijk) is dat wat jij zegt veel meer hout snijdt, maar in beide gevallen blijft het handig om een zo groot mogelijke korrel zout bij de hand te hebben.

[Angelevo]

Ha, dankjewel gaskabouter, voor deze fantastische comment. Je username doet mij ook lachen. Heb je zelfs een beetje spirituele genezing toegepast online voor een bezwaarde tweaker.

Ik sta er zelf van te kijken dat men dit soort basale zaken zo slecht begrijpt. Laten we het onderwijs blijven verbeteren!

[Reactie gewijzigd door Angelevo op 22 februari 2025 05:59]

[separhim]

Een persoon wordt dood verklaart zodra de (huis)arts vast stelt dat de persoon niet meer leeft op basis van criteria, je kan wel eventueel argumenteren over welk moment iemand "daadwerkelijk" overlijdt, maar je bent nu bezig met ongefundeerde speculatie. Daarnaast duurt de procedure van euthanasie met een infuus enkele minuten totdat de persoon overlijdt.

De afwijking is eerder een gevolg van hoe en hoe vaak de smartwatch "meet" dat je niet meer leeft dan speculatie over wanneer iemand daadwerkelijk dood is.

[Reactie gewijzigd door separhim op 21 februari 2025 19:19]

[HKS-Skyline]

Veel smartwatches meten slechts 1x per 10 min of zelfs met langere interval de hartslag tenzij ze in sport stand staan oid. Ook is de meting niet altijd succesvol dus die marge van 30 minuten is best logisch.

[StarC]

Veel smartwatches meten veel vaker, ook als er geen activiteit aan staat, zoals mijn garmin.

[sOid]

Je wordt langzaam weggemaakt zeg maar.

Je verkijkt je erop hoe snel het gaat hoor. Mijn vader is eind vorig jaar helaas overleden na een euthanasietraject. Duurde ongeveer 5 minuten. Arts vertelde dat het eigenlijk nog vrij lang duurde omdat er niets mis was met zijn hart en longen.

[WillySis]

Er blijft altijd een moment dat het hart ophoudt met slaan. Vanaf dat moment kan je dood verklaard worden.

Bij overlijden is er vaak nog enige tijd de mogelijkheid tot reanimatie. Als dat niet lukt wordt de dood pas na het staken van die actie definitief vastgesteld.

De horloges meten niet continu, maar om de paar seconden of minuten. Het aflezen van de gegevens is niet altijd tot op de minuut nauwkeurig. Voor forensische doeleinden is het exacte moment van overlijden vaak niet noodzakelijk. Met een marge van een half uur is in de praktijk vaak prima te werken. Bij de duurdere modellen zal men het stoppen van de hartslag wel nauwkeuriger kunnen aflezen, zeker als dat vrij recent is.

[Sograd]

Bij overlijden is er vaak nog enige tijd de mogelijkheid tot reanimatie.

Maar als je iemand ziet liggen ga je toch gelijk pols en ademhaling controleren en dan reanimeren. Dan ga je niet eerst de smartwatch uitlezen. Dit bericht komt dan ook van de NFI. Als die erbij komen, dan is het al wel 100% zeker dat je dood bent.

[WillySis]

Post ging meer over het moment van overlijden, oa bij euthanasie.
Als de NFI erbij gehaald wordt is de dood al vastgesteld. Anders hoeft het tijdstip van overlijden ook niet vastgesteld te worden.
Als een lijk ergens al enige tijd ligt (desnoods weken of maanden) kan een smartwatch het moment van overlijden nog steeds aangeven, al zou je die vaak wel eerst even op moeten laden.

[Vaevictis_]

Hangt heel erg af van smartwatch en instellingen zelf. Ze nemen hier denk ik een gemiddelde. Mijn SW meet continu de hartslag dus dan weet je het veel nauwkeuriger.

[Flappiewappie]

Elke Smartwatch doet aan interpolatie van de data uit de sensor. Daar gaat flink wat intelligentie en voorspellingen overheen (en zal steeds meer worden).

Hiermee onderscheid een smartwatch zich van bijvoorbeeld medische apparatuur.

Gezien je niet elk uur overlijdt zal de data in je smartwatch niet helemaal correct zijn, de rauwe data kan wel interessant zijn (uit de sensor).

Mijn vermoeden is dat, als ze met 95% zekerheid willen zeggen dat het de tijd is waarop je overlijdt er iig meerdere meetpunten moeten zijn met een hartslag van 0 en dan ook nog eens na elkaar gemeten. Dus als er dan weer ergens een hartslag “gemeten wordt” kan dit zo oplopen naar een half uur.

Als je als mens naar die data kijkt kun je wellicht wel veel preciezer -aannemen- wanneer iemand is overleden maar het gaat hier om zekerheid (letterlijk leven en dood/straf geen straf etc).

[sprankel]

Zo een sensor kan geen 0 meten, zal ook geen extreem lage hartslag kunnen meten of met extreem lage bloeddruk. (We spreken hier over verdachte overlijdens waar geweld bij komt kijken)

Een nog groter probleem lijkt mij de software, gaps in grafiekjes komt niet goed over bij de consument dus wees maar zeker dat als de sensor even slecht kan meten (sensor zit niet goed om de pols) dat de laatst gekende data doorgetrokken word voor X tijd.

[Schway]

Blijven wetenschappers, en ik kan me voorstellen dat deze deelnemers een vast moment hebben waarom ze dood zijn verklaard. Maar dood gaan is een proces, niet zoals de film of game waarbij het van het een op ander moment zover is.

De arts verklaart iemand dood, als die 'dood genoeg' is. Nu is er iemand bij die de verklaring doet.
Zonder arts er bij is het lastiger te bepalen wanneer iemand dood is gegaan.

[gaskabouter]

De arts doet de euthanasie en is gewoon aanwezig. En dat gaat bij euthanasie heel snel. Niks "dood genoeg". Je kunt ook niet een beetje dood zijn en dus ook niet dood genoeg om dood te verklaren.

Wat je als onderzoeker niet doet is direct daarna naar binnen hollen om de smartwatch eraf te halen. Daar komt dat half uur vandaan

[Crahsystor]

Er is misschien wat verschil in de definitie van dood. Mensen zijn nu eenmaal niet een enkel bitje dat 0 of 1 is. Het is niet zo dat alle processen in het lichaam stoppen op het moment dat we het label 'dood' plakken.
Dat gezegd hebbende is het natuurlijk een redelijk filosofische discussie wanneer iemand precies dood is. Praktisch gezien, lijkt mij, is het op het moment dat er geen realistische kans meer is dat iemand nog tot een staat kan terugkeren die we als levend beschouwen.

Dat een smartwatch kan helpen bij het bepalen van het tijdstip van overlijden is nogal een open deur. Onderzoek doen naar de nauwkeurigheid is prima.
Het onderbelichte puntje van postmortale verplaatsing (of niet) lijkt me minstens net zo interessant vanuit het oogpunt van het NFI.

[gaskabouter]

Er is wereldwijd geen enkele discussie wanneer iemand dood is. Waar haal je die onzin vandaan? Alsof het filosofische stelling is waar je eens lekker met de borrel op los op kan gaan?

Wereldwijd is er onder medici maar echt 1 definitie. Daar kan je een hoop eigen mening overheen gooien maar dat is dan gewoon amateur filosofie die niks te maken heeft met medische wetenschap.

Ik kan ook wel gaan lopen roepen dat je kan discussiëren over of een kabel wel cat5e is maar er zijn gewoon standaarden bedacht door mensen die erover gaan

[Reactie gewijzigd door gaskabouter op 21 februari 2025 18:46]

[To_Tall]

De Apple Watch controleert elke 3/6 minuten je hartslag.

Daar zit dus ook een foutmarge in. Vandaar de 30 minuten denk ik.

[-Elmer-]

Dat kun je denk ik niet zo stellen. Het ligt er namelijk maar net aan aan 'welke kant' die 30 minuten zitten. Vóór of na het overlijden? Met andere woorden: detecteert het horloge tot maximaal 30 min vóór het overlijden al geen hartslag meer of detecteren (hallucineren?) horloges nog 30 minuten ná het overlijden een hartslag?

De manier van overlijden bepaalt denk ik de nauwkeurigheid. Nu weet ik niet hoe euthanasie medicatie werkt maar ik kan me voorstellen dat je voorafgaand aan het overlijden heel rustig wordt en bloeddruk en hartslag dusdanig afnemen dat smartwatches moeite krijgen met het detecteren ervan.

[SanderBos]

Ik ben ook verbaasd over die 30 minuten.
Bij de rechtzaak van de fietsaanrijding van Sander Dekker hebben ze in de rechtbank de snelheidsmetingen van zijn fietscomputer tijdens de val meegenomen, terwijl ik dan denk ik wat is er onbetrouwbaarder dan gemeten fietssnelheden van iemand die van zijn fiets wordt getrokken.
Dus als een hartslag actief door de dag wordt gemeten door een horloge, dan is die nauwkeurigheid toch wel wat hoger dan 30 minuten zou ik zeggen.

[bommel]

Kwartier ervoor en kwartier erna, samen 30 min?

[Alex3]

Nee, dan is de marge een kwartier.

[Hell-Slave]

Een functie waar ik altijd op heb zitten wachten.
Hoe laat ben ik vermoord/dood.

[NLxAROSA]

Je nabestaanden wellicht wel, bijvoorbeeld als het helpt om een dader te vinden binnen een bepaald tijdslot.

[eazyq]

Jijzelf niet maar voor nabestaanden kan dit wel duidelijkheid geven en voor onderzoek doeleinden ook.

[To_Tall]

Kan bij onderzoeken van moordzaken zeker wel helpen. Hoe meer informatie beschikbaar is,hoe beter het onderzoek zou kunnen lopen.

Dat we primair niet z’n horloge omdoen voor z’n onderzoek is prima. Maar als er geen getuigen of camera beelden beschikbaar is en je marge is 30 minuten. Heb je beter en meer informatie dan een schatting van enkele uren.

[IrBaboon79]

Kwestie van even wachten tot een of andere club met een abbo/service hiervoor komt

[la cucaracha]

Wel maandelijks handmatig verlengen en niet sneaky automatisch want anders zitten de nabestaanden ermee...

[MazeWing]

Dit is al jaren bekend bij zowel de recherche, de forensische opsporing en ongetwijfeld ook bij het NFI. Mogelijk dat het nu, middels dat onderzoek bij 27 personen, wat meer onderbouwd is en de eventuele marge.

Maar "Activiteiten" (of hoe je de app ook wil noemen) worden al jaren meegenomen in onderzoek en kunnen soms een zeer goed beeld geven van hoe en wat.

[Frame164]

Op zich kan iedereen dit natuurlijk bedenken maar voordat je er juridisch iets mee kunt moet je wel het nodige wetenschappelijk onderzoek hebben verricht om het goed te kunnen onderbouwen.

[svenk91]

Smartwatches kunnen het tijdstip van overlijden meten met een marge van zo'n dertig minuten.

[…]

Op het moment van overlijden noteerde de arts het exacte tijdstip van overlijden. Na ongeveer een half uur werd de smartwatch weer van de pols gehaald.

De onderzoeksopzet lijkt zo niet geschikt om te bepalen of de marge 30 minuten is. Mogelijk toont het daadwerkelijke onderzoek wel een goede onderzoeksopzet, maar zoals het persbericht het beschrijft doet dit toch wel de wenkbrauwen fronsen.

Niettemin lijkt het mij logisch dat bij gebrek een beter bewijs je de gegevens van een smartwatch gebruikt als indicatie, al is dat ook zeker gevoelig voor manipulatie. Net als enig ander apparaat dat mogelijk in gebruik was ten tijde van het overlijden.

[CAPSLOCK2000]

De onderzoeksopzet lijkt zo niet geschikt om te bepalen of de marge 30 minuten is. Mogelijk toont het daadwerkelijke onderzoek wel een goede onderzoeksopzet, maar zoals het persbericht het beschrijft doet dit toch wel de wenkbrauwen fronsen.

Klinkt inderdaad niet ideaal, ik denk dat ze een flinke slag om de arm houden omdat ze maar 27 proefpersonen hadden die allemaal maar één keer overlijden. Daarbij doen ze een uitspraak over verschillende merken tegelijk. Dit soort uitspraken zojuden in een rechtszaak gebruikt kunnen worden om een moord te bewijzen of zo iets, dus nog een reden om zeer voorzichtig te zijn en een ruime marge te laten.

Het lijkt me dat ze van te voeren een protocol hebben opgesteld waarin is afgesproken om het horloge na een half uur te verwijderen. Misschien hadden ze achteraf gezien langer moeten doen, maar ja, beter zo dan alle onderzoeksresultaten weggooien.
Zoals het artikel al aangeeft is 30m nauwkeurigheid nog altijd beter dan de meeste andere methodes.

[svenk91]

Ik snap dat er goede redenen zijn om het horloge na een half uur af te doen. Maar dan kan je in dit geval enkel zeggen dat de marge minimaal 30 minuten is.

[eazyq]

Ze kunnen al je complete telefoon uitlezen en nu is alleen overlijden getest maar als je verdachte bent en je draagt een smartwatch kunnen ze daar ook heel veel uitlezen.

[Kazu]

Na het lezen van de eerste alinea vroeg ik me af hoe ze dit hadden getest. Mechanisch, of (enigszins ludiek denkend) door iemand daadwerkelijk om te brengen. Bij de derde alinea was mijn reactie "Oh, shit! Wel dus "

Maar ik ben benieuwd naar dat window van 30 minuten in combinatie met het feit dat de horloges na een half uur werden afgedaan. In het oorspronkelijke artikel kan ik ook geen verwijzing vinden naar het rapport zelf, dus ik kan dit ook niet zo snel achterhalen.

[Reactie gewijzigd door Kazu op 21 februari 2025 10:30]

[xxs]

Ik weet dat c.a. 2 jaar geleden informatie uit een smartwatch gebruikt is om nauwkeuriger vast te kunnen stellen wanneer een noodlottig ongeval heeft plaatsgevonden. I.c.m. camera beelden is het tijdsplaatje duidelijker geworden en kon er ook vastgesteld worden dat het een eenzijdig ongeval is geweest en er geen andere voertuigen in de buurt zijn geweest. Het ongeval zelf was namelijk niet op de beelden te zien. Het heeft de nabestaanden een hoop rust gegeven ondanks dat hun geliefden er niet mee terug komen.

[iqcgubon]

Ik vind het artikel niet meer terug, het is ook al even geleden, maar volgens mij is er hier in België ooit al wel eens een zaak geweest waarop ze het tijdstip van een verdacht overlijden mee hebben bepaalt door het moment dat de Apple Watch van het slachtoffer geen hartslag meer registreerde.

[Quilt]

Gezien een persoon gemiddeld 144 keer per dag zijn smartphone checkt, heb je zo bijna nog een hogere nauwkeurigheid.

[Skindred]

Ok, enkel overdag sterven.
Staat genoteerd!

[stftweaker]

I will sleep when i am dead komt nu wel heel dichtbij

[SanderBos]

Alleen als je die info bewaart. Mijn hartslag metingen staan netjes in een grafiek, dus als ik word vermoord kan ik je precies laten zien wanneer het is gebeurd.
Maar het unlocken van een telefoon levert bij bijvoorbeeld Android telefoon weliswaar wel logberichten op, maar die worden in de regel niet lang opgeslagen.

Ik weet nog wel dat er alweer enige tijd geleden een zaak was waarbij een vrouw in een auto iemand had doodgereden, en ondanks dat ze tijdens die autorit meer dan 100 whatsapp berichten had gestuurd werd ze daarvoor niet gestraft, omdat niet vast te stellen was of ze precies op het moment van de aanrijding een bericht had gestuurd.

[JJvdM]

Jeetje... een hartslagmeter die kan aangeven wanneer een hart is gestopt met kloppen. What a time to be alive....

[kiang]

Haha Ik snap het, maar even serieus: dit is wel degelijk belangrijk onderzoek

De vraag is hoe goed deze werken, en of je er dus een degelijke inschatting mee kan maken om het overlijden in te schatten. Het antwoord na het onderzoek is dus ja, met een marge van 30 minuten. Je kan er zeker bij consumentenelektronica niet vanuit gaan dat dergelijke functies altijd betrouwbaar werken: deze horloges hebben ook stappentellers, maar uit reviews weten we al dat de ene teller beter werkt dan de andere.

Als je dan forensisch onderzoek moet doen voor een bepaalde zaak, dan wil je weten hoe betrouwbaar het is, dat is absoluut niet vreemd.

Zo heeft het NFI dus ook al onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid van stappentellers, meer precies de registratie van de gelopen etages, iets wat al in meerdere moordzaken belangrijk bewijsmateriaal opleverde.

[Reactie gewijzigd door kiang op 21 februari 2025 10:51]

[DjoeC]

Stel het andersom: Een hartslagmeter die alarm geeft met lokatie dat er geen kloppend hart meer verbonden is. Lijkt me een positieve ontwikkeling.

[Frame164]

Dus eigenlijk gewoon een heartbeat alarm zoals in de ICT al jaren gebruikt wordt….

[DjoeC]

Yes, alleen wordt dat bij mijn weten nog niet op mensen toegepast - anders dan hartmonitoren en misschien pacemakers met alarm?

[tvtech]

jawel, ik krijg een push als mijn hartslag onder de 50 bps komt. Dat zal dan ook gebeuren als het 0 is.

[freburgje]

Ook 's nachts? Lekker wakker worden Meteen weer hartslag 100.
Maar even serieus - waar gebruik je dat voor?
Mijn hartslag in rust is 45 - dus ik lig er letterlijk niet wakker van als dat onder de 50 komt?

[tvtech]

ik heb hem op 50 gezet, mijn hartslag tijdens het slapen is minimaal 54 zag ik net. De laatste keer dat ik een melding kreeg was augustus 2022 zag ik. Dus geen probleem. Je kunt de ondergrens zetten op wat je wilt. Vorig jaar op een terugvlucht waarbij het heel warm was in het vliegtuig kreeg ik de melding dat mijn hartslag in rust 122 was. Dan schrik je ook, maar ik weet het liever vooraf dan dat ik in de ambulance wakker word. Even een ecg gemaakt en die was ok, dus was het de hitte. Daarna nooit meer gehad.

Ik gebruik mijn Watch ook voor mijn gezondheid in de gaten te houden, naast allerlein andere dingen. Zo zie ik dat ik toch te weinig slaap. Nu daar nog wat aan doen....

[freburgje]

Bedankt voor je uitleg

Ik gebruik inderdaad ook indicatoren voor gezondheid en overtraining - maar nog nooit nagedacht over een ondergrens hartslag.

[tvtech]

ik ook pas toen ik de melding kreeg

[maceddy2004]

Je zal dan wel een soort huiddetectie moeten doen. Ik doe mijn horloge af als ik ga douchen of als hij aan de lader moet. Zou wat zijn als hij dan een alarm afgeeft. Met de hand de detectie in/uitschakelen zie ik nog wel verkeerd gaan :-P

Het idee is wel goed, maar de uitvoering zal goed over nagedacht moeten worden.

[tvtech]

je smartwatch heeft uiteraard in de gaten dat hij afgedaan wordt, dus geen valse alarmen.