Miljoenen tandenborstels nemen het internet over! Een ddos-aanval vanuit je badkamer klinkt heel eng, als je verschillende media mag geloven. Maar het verhaal over een botnet van met malware geïnfecteerde tandenborstels lijkt vooral gebaseerd te zijn op foute aannames.
Om welk verhaal gaat het?
Meerdere grote media brachten eerder deze week een opvallend verhaal: miljoenen tandenborstels zouden zijn gehackt en worden ingezet voor een ddos-aanval. Het verhaal werd niet alleen opgepakt door grote algemene nieuwssites met veel bereik zoals The Independent, maar ook door techmedia met een goede reputatie. Het verhaal werd onder andere opgepikt door Tom's Hardware, ZDNet en Golem. Opvallend is dat geen van die media veel details brengt over de aanval, maar dat het wel veel rondgaat.
Het verhaal komt oorspronkelijk van een lokale Zwitserse krant, de Aargauer Zeitung, de krant van het kanton Aargau. Dat verhaal, dat achter een betaalmuur zit, haalt achter een smeuïge kop over 'aanvallende tandenborstels' enkele opmerkelijke voorbeelden aan van 'cybergevaar' van iot-apparaten. In het verhaal komen enkele voorbeelden aan bod die toegeschreven worden aan Stefan Züger, hoofd technologie van de Zwitserse tak van securitybedrijf Fortinet. Die zegt dat 'drie miljoen elektrische tandenborstels die op Java draaien met malware zijn geïnfecteerd'. Die zouden in een botnet zijn opgenomen dat vervolgens de website van een Zwitsers bedrijf heeft aangevallen. Door die ddos-aanval zou de website vier uur offline zijn geweest, wat 'miljoenen dollars aan schade' opleverde.
Tandenborstels met Java
Dat verhaal alleen al doet de wenkbrauwen fronsen. Want tandenborstels die 'op Java draaien'? Dat lijkt vergezocht; welke complexe taken moet een tandenborstel uitvoeren dat zo'n zware programmeertaal gerechtvaardigd is? Zulke tandenborstels zijn bovendien doorgaans niet direct verbonden met internet, maar via bluetooth. Die kunnen dus niet zomaar worden overgenomen in een ddos-aanval.
De krant beschrijft het verhaal, maar geeft daar verder geen details over. Zo is niet bekend op welk bedrijf de aanval zou zijn gericht, of Fortinet de aanval echt heeft gespot, om welk botnet het zou gaan en of er bijvoorbeeld proof-of-conceptcode of samples zijn gedeeld.
Gezien de rest van het artikel lijkt dat niet waarschijnlijk. De krant haalt namelijk nog andere dubieuze claims aan die het aan Fortinet toeschrijft. Het artikel noemt bijvoorbeeld een restaurant dat gehackt wordt via een afbeelding in een e-mail, maar ook dat Fortinet 'een computer zonder enige bescherming aan internet hing' die binnen twintig minuten 'geïnfecteerd' werd. Gooi daar nog wat termen als AI doorheen die ddos-aanvallen nog heftiger maken zonder enige onderbouwing en het is duidelijk dat de Aargauer Zeitung de klok heeft horen luiden, maar niet precies weet waar de cyberklepel hangt.
Vertaalslag
Fortinet zegt inmiddels in een reactie, onder andere aan Tom's Hardware, dat het verhaal inderdaad niet helemaal klopt. "Het voorbeeld van tandenborstels die voor een ddos-aanval worden ingezet, werd tijdens het interview gebruikt als illustratie van een bepaald type aanval. Het is niet gebaseerd op onderzoek van Fortinet of FortiGuard Labs. Het lijkt erop dat door een vertaalslag hypothetische en daadwerkelijke scenario's door elkaar zijn gehaald", schrijft het bedrijf. Inmiddels hebben de meeste grote publicaties het artikel bijgewerkt met een update en ZDNet heeft het artikel zelfs helemaal herschreven, zonder daarbij te vermelden dat het oorspronkelijke artikel de tekst 'No, we're not kidding' bevatte.
Al met al lijkt het verhaal over slimme tandenborstels een uit de context getrokken verhaal dat door sommige media groter is gemaakt dan het in werkelijkheid was. Maar, zoals veel van die media ook schrijven, het idee van botnets die misbruik maken van iot-apparaten is niet nieuw. Botnets zoals Mirai bestaan al sinds 2016 en vormen tot op de dag van vandaag problemen door slecht beveiligde iot-apparaten op te nemen. Maar tandenborstels, laat staan drie miljoen? Zo ver is het nog niet.