De Inspectie Justitie en Veiligheid heeft voor het vierde jaar op rij geconcludeerd dat de politie niet voldoet aan de wet waarmee ze apparaten van verdachten mag hacken. De politie boekt hierin wel vooruitgang, maar volgens de inspectie is deze vooruitgang 'te weinig'.
Een politieteam mag sinds 2019 bijvoorbeeld telefoons en computers van verdachten hacken, om mee te kunnen luisteren met telefoongesprekken en e-mails te verzamelen. Hier gelden wettelijke regels voor, waar de politie al sinds het begin niet aan voldoet. Ook in 2022 volgde de politie deze regels niet volledig, zegt de Inspectie Justitie en Veiligheid.
Zo gebruikt de politie commerciële software om apparaten te hacken, maar kan de politie niet zien hoe die software werkt. Het team kan daardoor niet uitsluiten dat de softwareleverancier toegang heeft tot verzamelde gegevens. Alleen de aangewezen politiemedewerkers mogen wettelijk gezien toegang hebben tot die data. De politie kan volgens de inspectie daarom niet aantonen dat ze aan de wet voldoet. Deze software werd vorig jaar in 25 van de 31 zaken ingezet.
Daarnaast worden telefoongesprekken niet gefilterd op telefoonnummers, terwijl de politie volgens de inspectie wel wettelijk verplicht is om dit te doen. De politie moet een nummerherkenningsysteem gebruiken om de telefoonnummers van bijvoorbeeld advocaten te kunnen herkennen en opnames te kunnen stoppen. Gesprekken tussen verdachten en advocaten mogen namelijk niet worden afgeluisterd.
De inspectie heeft ook kritiek op de geautomatiseerde logging en handmatige verslaglegging van het politieteam. Die handmatige verslaglegging is 'niet in alle gevallen juist en volledig', waardoor de processen-verbaal niet altijd juist zijn, schrijft de inspectie. De geautomatiseerde logging gebeurt weer voornamelijk aan de hand van beeldschermopnamen. "Door de grote hoeveelheid aan logging in de vorm van beeldschermopnamen is de toepassing hiervan niet goed bruikbaar voor proactieve controledoeleinden", waardoor die controle nu op ad-hocbasis plaatsvindt. Ook bij deze twee punten voldoet het politieteam dan ook niet aan de wet, aldus de inspectie. Verder moet de politie volgens de inspectie beter nagaan of haar informatiebeveiliging op niveau is.
Er zijn sinds 2021 wel 'kleine verbeterslagen' gemaakt, volgens de inspectie. Zo worden ict-systemen nu beter beveiligd en wordt er beter verslag gedaan van hacks. "Die verbeteringen zijn echter te beperkt waardoor de politie nog niet volledig voldoet aan de regels."
De inspectie vindt daarom 'dat het tijd is dat er verandering komt in de opvolging door de politie'. Ze moet volgens de inspectie op 'korte termijn aantoonbaar en zonder voorbehoud' invulling geven aan alle regels, en hier ook aan voldoen. Tegelijkertijd vraagt de inspectie de minister van Justitie en Veiligheid of de wet moet worden aangepast 'om mogelijke knelpunten bij de praktische uitvoerbaarheid zoals deze door de politie worden ervaren weg te nemen'. De inspectie zegt daarbij pas weer toezicht te houden op bepaalde delen van de hackbevoegdheidwet als de minister duidelijkheid heeft gegeven over of dit wettelijke kader aangepast moet worden of niet.