Lancering SLS-raket Artemis-missie gaat niet door wegens slecht weer

De lancering van de Artemis-raket die op 27 september moest plaatsvinden, is uitgesteld. Door de overtrekkende tropische storm Ian besloot NASA om de lancering uit te stellen. Zondag komt het ruimtevaartagentschap met een nieuwe lanceerdatum.

De meteorologen van NASA verwachten dat de storm een orkaan zal worden, maar toch blijft het onzeker hoe de storm zich precies zal ontwikkelen. Daarom heeft NASA besloten om de lancering van de Artemis-raket op te schuiven naar een andere datum, meldt het ruimtevaartagentschap zaterdag.

Zondag gaat het agentschap besluiten wat de nieuwe lanceringsdatum wordt. Dan besluit het ook of het de raket terug wil halen naar de assemblagehal op het Kennedy Space Center. Momenteel worden daar voorbereidingen voor getroffen. Als de orkaan niet voorbij is en het weer niet verbetert voor 3 oktober, dan doet de eerstvolgende mogelijkheid zich op zijn vroegst voor op 17 oktober.

Onlangs heeft NASA met succes alle stappen voor het vullen van zijn Artemis-raket met brandstof voltooid. Ondanks dat er een lekkage optrad bij een koppelstuk, konden de technici op tijd ingrijpen en kon het tanken na enige tijd weer verdergaan.

Update, 10.27 uur: In een eerdere versie van het artikel stond dat de Artemis-raket al was teruggehaald naar de assemblagehal op het Kennedy Space Center. Dit was echter nog niet gebeurd. Daarom is het artikel aangepast.

Reacties (54)

[Jochem]

De raket is nog niet terug in zijn assembly building wat in het artikel wordt beweerd. Er worden voorbereidingen daarvoor getroffen en de beslissing om wel of niet terug te rollen naar de assembly building wordt vandaag, zondag, gemaakt. Als de raket terug gaat rollen naar de assembly building is de volgende launchwindow pas veel later dan de genoemde data. Men spreekt over meedere weken extra vertraging.

[LFranxWind]

Je hebt gelijk. Ik heb dat gedeelte van het artikel even aangepast. Bedankt voor het doorgeven!

[MPAnnihilator]

Waarom is bij de SLS de vorige keren ook iedere keer een probleem opgedoken met het tanken ? Wordt die brandstof onder abnormale omstandigheden daarin gepompt omdat er zoveel in moet ? Er zijn toch genoeg andere sectoren waar gas/brandstof overgepompt worden, niet ? Is dat technisch nu zoo moeilijk ? ( voor ingenieurs )

[RJG-223]

Waarom is bij de SLS de vorige keren ook iedere keer een probleem opgedoken met het tanken ? Wordt die brandstof onder abnormale omstandigheden daarin gepompt omdat er zoveel in moet ? Er zijn toch genoeg andere sectoren waar gas/brandstof overgepompt worden, niet ? Is dat technisch nu zoo moeilijk ? ( voor ingenieurs )

Het probleem is dat de brandstof vloeibare waterstof is. Dat heeft een temperatuur van maximaal 253 graden onder nul. Dat is 20 Kelvin (20 graden boven het absolute nulpunt). Dat is extreem koud. Ter vergelijk: methaan (gebruikt voor Starship) is al vloeibaar bij 111 Kelvin (-161°), en zuurstof bij 90 Kelvin. Dat is dus 4.5 tot 5.5 keer zo hoog. Bij dat soort lage temperaturen (20K) heb je allerlei problemen met de materialen waar alles door heen en langs stroomt (buizen, afdichtingen, etc.) die bij hogere temperaturen niet, of veel minder, optreden. Daarnaast is waterstof een extreem klein molecuul, waardoor het ook nog eens door de kleinste gaatjes wegstroomt. Zuurstof en methaan zijn véééél groter. En, zo ik begrepen heb, kan waterstof zelfs langzaam dwars door de stalen wanden van een hogedrukvat weglekken, zo klein is het. Vermoedelijk enigszins vergelijkbaar me zoals de lucht langzaam uit een opgeblazen ballon weglekt.

Hier nog wat achtergrond

[Sysosmaster]

Het probleem is niet gaatjes waardoor waterstofweg zou stromen, het probleem is dat Waterstof kan worden opgenomen worden in het Crystal rooster, en dus oplost in het metaal (met alle gevolgen van dien)

Hydrogen, the second-tiniest of all atoms, can penetrate right into the crystal structure of a solid metal.

That’s good news for efforts to store hydrogen fuel safely within the metal itself, but it’s bad news for structures such as the pressure vessels in nuclear plants, where hydrogen uptake eventually makes the vessel’s metal walls more brittle, which can lead to failure. But this embrittlement process is difficult to observe because hydrogen atoms diffuse very fast, even inside the solid metal.

Bron: ews.mit.edu/2019/observing-hydrogens-effects-metal-0205

Dus de problemen zijn:

• Cryo temperaturen, welke materialen heel anders laat werken dan wij gewend zijn.
• Absorptie van het transport materiaal in de transport middelen welke deze van eigenschappen laat veranderen.
• Dat NASA met deze eerste missie zo min mogelijk risico's duld.. en dus veel eerder een missie laat wachten dan risico neemt van een mislukte missie.

[RJG-223]

Het probleem is niet gaatjes waardoor waterstofweg zou stromen, het probleem is dat Waterstof kan worden opgenomen worden in het Crystal rooster, en dus oplost in het metaal (met alle gevolgen van dien)

Dat is één van de problemen met waterstof. Het lekken door kleine gaatjes is wel degelijk ook een probleem. Met name bij de vul-adapter. Zie de link in mijn reactie,

[Coolstart]

Heel SLS lijkt wel voorbestemd om te mislukken. De eerste lancering was in 2017 gepland en we zijn nu 2022 met een budget dat vertienvoudigd is.

"Back then, development of the giant rocket was budgeted at $10 billion, with an expected debut voyage in late 2016(opens in new tab). But development costs, budget issues, design changes, political hurdles and other bumps in the road delayed the rocket's first launch to 2017, then 2018, 2019, 2020, 2021 and, finally, to 2022.

According to the report(opens in new tab), NASA will end up spending a total of $93 billion on the Artemis program between 2012 and 2025, and each SLS/Orion launch will have a price tag of about $4.1 billion.

Where has all that money been going? And, if Starship is more powerful, more capable, costs less and launches more often, will SLS be rendered obsolete the moment Starship becomes operational?

The short answer is yes. The long answer is also yes, but with some important caveats."

[rene_fb]

Van Wikipedia

The mission plan calls for a Super Heavy booster to launch a Starship HLS into an Earth orbit, where it will be refueled by multiple Starship tanker spacecraft before boosting itself into a lunar near-rectilinear halo orbit (NRHO). There, it will rendezvous with a crewed Orion spacecraft that will be launched from Earth by a NASA Space Launch System (SLS) launcher. A crew will transfer from Orion to HLS, which will descend to the lunar surface for a stay of several days which is to include five or more EVAs. It will then return the crew to Orion in NRHO.

Starship heeft alsnog de SLS nodig om mensen op de maan te zetten... Klinkt (op korte termijn) niet zo obsolete...

[GekkePrutser]

Ja maar dat is omdat het hele programma zo in elkaar gezet is dat het gewoon niet anders kan.

Starship zou het prima kunnen ware het niet dat het op zo'n manier gespecificeerd is dat alleen de SLS het kon. Bovendien heeft SpaceX geen human rating aangevraagd voor de starship omdat de NASA met handen en voeten gebonden is, dit moest en zou de SLS worden. Dus gewoon zonde van het geld.

Je kan zelfs met meerdere falcon heavies prima naar de maan als je in een baan om de aarde bijtankt. Maar al die opties zijn al in het vroegste stadium van tafel geschoven puur en alleen om te zorgen dat het via SLS moest en zou gaan.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 16:19]

[RJG-223]

Starship heeft alsnog de SLS nodig om mensen op de maan te zetten... Klinkt (op korte termijn) niet zo obsolete...

Het is toch precies andersom ! SLS (af eigenlijk: het Artemis programma) heeft Starship nodig om mensen op de maan te zetten. De enige reden waarom Starship (nog!) niet de hele missie kan uitvoeren, is omdat er geen goedkeuring is voor het lanceren van mensen ermee. Zodra die goedkeuring er is, kan Startship alles alleen af. SLS daarentegen zal nooit mensen op de maan kunnen zetten... Daar moet altijd een andere lander bij.

Alhoewel: het is natuurlijk best mogelijk om een aparte lander te ontwerpen, die met een tweede SLS re lanceren, zodat wel alles met SLS uitgevoerd kan worden. Tegen astronomisch hoge kosten...

[Kev-in]

Volgens het missie plan is dat inderdaad zo. Dan wordt de SpaceX Starship lander in een baan rond de maan gebracht, waarna SLS orion vervolgens astronauten naar de starship lander brengt..

Als je Starship human rated maakt (wat technisch prima kan), dan heb je SLS niet meer nodig. Het enige is dat SLS Orion volgend jaar al astronauten meeneemt, terwijl SpaceX dan alleen nog test vluchten uitvoert en wellicht de eerste vrachtvluchten voor Starlink. Het is op dit moment nog niet duidelijk wanneer SpaceX klaar is om mensen te lanceren, en weer te laten landen met Starship.

[laminaatplaat]

Het artikel dat je aanhaalt is ondanks alles wat er gebeurt rondom het SLS project en de opkomst van commerciële ruimtevaart juist voorzichtig hoopvol en positief. Het omslagpunt van het artikel zit echter precies waar jouw quote stopt.

[Coolstart]

Voorzichtig hoopvol en positief? "Het omslagpunt van het artikel zit echter precies waar jouw quote stopt."?

Dit kom erna:
"Keeping those aerospace industry jobs going became a yearly focus for many in the U.S. Congress hoping to boost their political standing with constituents and district aerospace companies. This helps give SLS and the Artemis program staying power. "

en ze eindigen zo: "Once SpaceX's Starship is launching as often as the company hopes, it's possible we'll see a cancellation of Artemis similar to that of Apollo. "

Als je al moet hopen dat Starship faalt dan weet ik niet wat daar hoopvol en positief aan is.

[-=bas=-]

De SLS is een gewoon een gerecyclde Space Shuttle.
Techniek is bedacht in de jaren 60, voor het eerst uitgeprobeerd in de jaren 80 en
nu verplicht om achterhaalde en onbetrouwbare technieken te gebruiken door besluiten van het Amerikaanse congres ( althans de commissie die dit project leidde).
De motoren voor de SLS moesten perse die van de Space Shuttle zijn omdat die techniek al destijds reeds voor hande was en ergens in Amerika gemaakt werden.
Vandaar dat de SLS nog met waterstof motoren aan loopt te rommelen.
Onvoorstelbaar dat er zoveel geld verkwist wordt op zo'n project.
Het lijkt haast de Nederlandse overheid wel die weer eens een ICT projectje probeert uit te voeren met de gebruikelijke partijen.

[GekkePrutser]

De SLS is een groot succes zelfs zonder van de grond te komen, in de ogen van de sponsors.

Het doel was namelijk het aan het werk houden van alle fabrieken van de toeleveranciers van de space shuttle. En daarmee banen opleveren die de herverkiezing van de senatoren in de ruimtevaartcommissie garanderen. Dat hij 10x over budget ging was gewoon de bedoeling.

Met ruimtevaart zelf heeft het nauwelijks wat te maken. De NASA had er helemaal geen missie voor, die is er naderhand bijverzonnen. Wat ze wilden was veel meer goedkopere robotmissies maar die leverden niet de juiste banen op. Daarmee hadden ze echt wetenschap kunnen doen, wat ze ook behoren te doen. In plaats van "woot we hebben alweer iemand op de maan gezet".

Uiteindelijk gaat de grootste havik hierachter (de Republikein Shelby uit Alabama) nu uit zichzelf met pensioen dus het zou me niet verbazen als het hele project nu stilletjes wordt vervangen door eentje van een andere senator die weer zijn eigen belangen heeft.

Ik vind het jammerder dat Nederland ook flink heeft geinvesteerd hierin. Er zit in Nederland een heel controle centrum ervoor. Natuurlijk levert dat Nederland geld op maar Amerika is enorm "Pay to Play" dus ik neem aan dat er veel hogere investeringen richting Amerika tegenover staan.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 16:19]

[Micahve]

Dat is een beetje kort door de bocht.
De booster trappen hebben een extra segment en hoewel de oranje tank het er hetzelfde uitziet is die van de ground up opnieuw gedesigned.

Er wordt overduidelijk space shuttle hardware gebruikt, maar het is geen gerecyclede space shuttle.

[mavaros]

Het zit de SLS/Artemis niet mee.

Dat wordt billenknijpen als dat ding echt een keer wordt afgeschoten. Overigens dacht ik dit ook bij de JWST, maar die lancering was perfect.

[3raser]

De JWST werd dan ook gelanceerd op een Ariane 5 raket. Dat staat volledig los van het SLS. Maar als je bedoeld dat je vanwege de hoge kosten met geknepen billen zit te kijken dan zie ik inderdaad wel overeenkomsten.

[-=bas=-]

De SLS is er niet om spannende dingen te doen voor NASA.
Het SLS project is een werkgelegenheidsproject.

[hrigteri]

Het 2e deel van je statement 100% mee eens. Dat is ook waarom er al miljarden in zijn gedumpt en het allemaal prima is dat het vrolijk zo door blijft gaan.

Maar het 1e deel van je statement is natuurlijk niet waar. SLS is *het* 'human rated' vehicle voor alles wat groots en belangrijk is. Alleen dan wel al een jaar of 5 te laat en al outdated voordat het ding ooit heeft gevlogen. Dat zal neem ik aan ook zijn wat je bedoeld. Maar spannende dingen doen - ja, zeker wel.
Dat met de komt van SpaceX Starship heel SLS totaal overbodig is geworden en een nodeloos geldverslindend project, is eigenlijk niet relevant in dit geheel. SLS is van NASA. Starship is niet van NASA (maar wel in te huren).

En voor wie gaat roepen dat Starship alles kan wat SLS kan - nee, vooral om dat stukje 'human rated'.

(dat Starship naar LEO geschoten kan worden zonder mensen aan boord, daarna een Falcon 9 met Dragon - die wel human rated is - een randezvous kan maken met Starship en vanaf daar 'veilig' het zonnestelsel door kan vliegen en dat alles voor minder dan een tiende (mogelijk dichterbij een honderste...) van de prijs; ook dat is niet relevant )

[GekkePrutser]

En voor wie gaat roepen dat Starship alles kan wat SLS kan - nee, vooral om dat stukje 'human rated'

Ja maar dat is weer puur onder politieke druk zo. SpaceX doet de human rating certificatie niet omdat NASA de SLS moet gebruiken van de senaat. Dus het is gewoon weggegooid geld. Het is niet omdat hij het niet aankan ofzo.

Bovendien als ze het op eigen kosten zouden doen, dan zouden een heleboel belangrijke mensen achter de SLS enorm nerveus worden en een reden verzinnen om SpaceX op alle mogelijke manieren te dwarsbomen. En ze hebben nu best veel op het spel staan qua commercial space en ook hun eigen projecten zoals StarLink.

Dus SpaceX kijkt gewoon de kat uit de boom totdat men eindelijk begrijpt dat SLS een dood paard is. Dat is wel vaker zo met dit soort grote dingen die om totaal verkeerde motieven worden gedaan. Dan is het gewoon beter om in plaats van aandacht te trekken door ertegen vechten een stapje terug te doen en te wachten tot de hele shit in elkaar stort en dan alsnog de buit te pakken. Op het werk heeft een dergelijke strategie me ook altijd goed gedaan.

Wel knap van de mensen van SpaceX dat ze Musk ervan hebben weerhouden om impulsieve tweets te sturen de laatste tijd die alleen maar meer druk op de ketel hadden gezet.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 16:19]

[RJG-223]

Ja maar dat is weer puur onder politieke druk zo. SpaceX doet de human rating certificatie niet omdat NASA de SLS moet gebruiken van de senaat. Dus het is gewoon weggegooid geld. Het is niet omdat hij het niet aankan ofzo

Is dat zo ? SpaceX is er gewoon nog niet aan toe. Ze hebben expliciet plannen om er mensen mee te lanceren. Als dat politieke overwegingen waren, dan zouden ze dat niet zeggen...

Ze hebben nog geen enkele starship in z'n geheel gelanceerd en in de ruimte gekregen. Dan is het behoorlijk prematuur om te verwachten dat hij al geschikt is / wordt gemaakt voor mensen. Zeker gezien de manier waarom SpaceX Starship ontwikkelt. Niet: alles in één keer goed (zoals kuch - SLS - kuch), maar: stap voor stap, veel prototypes maken, vaak testen, en vaak falen, en op die manier veel ervaring op doen.

Zodra Starship een paar keer in de ruimte geweest is, en ook heeft kunnen landen, dán zal SpaceX serieus aan het werk gaan om te zorgen dat er ook mensen mee kunnen naar boven. Eerder heeft gewoon geen zin

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 22 juli 2024 16:19]

[GekkePrutser]

Is dat zo ? SpaceX is er gewoon nog niet aan toe. Ze hebben expliciet plannen om er mensen mee te lanceren. Als dat politieke overwegingen waren, dan zouden ze dat niet zeggen...

Dat klopt, maar die plannen zijn niet voor NASA. Die human rating is om de mensen in opdracht van NASA te lanceren vanaf de aarde.

Ze hebben nog geen enkele starship in z'n geheel gelanceerd en in de ruimte gekregen. Dan is het behoorlijk prematuur om te verwachten dat hij al geschikt is / wordt gemaakt voor mensen.

Precies datzelfde kan je ook zeggen voor SLS.

[RJG-223]

Ze hebben nog geen enkele starship in z'n geheel gelanceerd en in de ruimte gekregen. Dan is het behoorlijk prematuur om te verwachten dat hij al geschikt is / wordt gemaakt voor mensen

Precies datzelfde kan je ook zeggen voor SLS.

Inderdaad. Maar zoals ik zeg: de SLS wordt (in principe) ontwikkeld als 'in-een-keer-goed', en Starship wordt in stappen ontwikkeld, met veel proberen, meerdere proeflanceringen, en (kansen op) fouten, waarvan geleerd wordt. SLS wordt bij de (echte) eerste lancering niet geacht te falen. Dat maakt de verwachtingen voor capaciteiten van SLS bij de eerste lancering fundamenteel anders dan de verwachtingen bij de eerste lancering van Starship.

[hrigteri]

@GekkePrutser & @RJG-223
Dat " 'in-een-keer-goed' "is inderdaad het grote verschil tussen de 2 ontwikkelaanpakken.

Maar voor het human rated stuk: Elon zelf heeft meer dan eens gezegd dat ze eerst tientallen of zelfs honderden keren de Starship gaan lanceren voordat ze zelfs maar gaan overwegen er mensen in te stoppen.

NASA eist voor alle human-rated raketten dat er een abort/escape is. Kijk bijvoorbeeld naar de New Shepard ontploffing van pas geleden, daar was er een probleem met de booster en de module kon 'ontsnappen' aan de booster en veilig landen (aan parachutes).
Bij Starship is dat - voorlopig - niet mogelijk. Zo is de huidige iteratie niet ontworpen.
Er is momenteel ook geen reden voor. Voor nu is de Starship bedoelt om cargo in LEO/HEO te brengen. En een andere versie HLS (Human Lander System) moet vanuit Gateway naar de Maan kunnen en terug naar Gateway komen om met Orion te docken.

Dus - again: voor nu - is er ook geen reden om allerlei extra complexiteit toe te voegen die nog niet relevant is.
"Best part is no part" en
"biggest mistake of an engineer is optimizing a part that should not be there in the first place"
zoals Elon altijd roept.

En sowieso, zoals ik al in mn eerste reactie schreef: Falcon 9 met Dragon kan mensen vervoeren naar LEO. Als daar een Starship klaar ligt voor de rest van de reis ben je ook klaar.
Falcon 9+Dragon is dan een 'shuttle' service en Starship is... uhm... de Starship.

[leonbong]

Dat komt omdat als nasa tegen spacex zegt krijg het rambam.

Dan heeft spacex geen rakket meer. Het hitteschild wordt door nasa gemaakt is geheime technologie. Daarnaast zouden ze geen lanceerplaats hebben.

[GekkePrutser]

Ja precies, dat is wat ik bedoel met 'op alle mogelijke manieren dwarsbomen'

[hrigteri]

ik zat even te zoeken, maar zie het niet direct terug... maar ik ben er vrij zeker van dat SpaceX zelf de productie van de hitteschildjes doet. Weet je zeker dat NASA dat voor SpaceX doet?
Of kan t zijn dat t een bedrijf is dat t ook voor NASA doet/deed en nu (ook) voor SpaceX?

[leonbong]

Nee heeft ooit in gezamenlijke presentatie van SpaceX en NASA gestaan.
NASA wil niemand vertellen hoe ze de hitte schilden maken, maar levert wel de kennis voor de Dragon en gedeeltelijk de fabricage.
De hitte schilden technologie voor re-entry in atmosfeer wordt als militaire kennis beschouwd en zodoende geheim.

https://www.electronicpro...into-the-reusable-pica-x/

paceX announced successful arc jet testing of three variations of the NASA PICA material, and so the PICA-X, the SpaceX version of PICA, was developed with the help of NASA at the Ames Research Center.

https://www.nasa.gov/offi...hnology-is-used-by-spacex

[Reactie gewijzigd door leonbong op 22 juli 2024 16:19]

[hound]

Voorlopig heeft Starship nog niet gevlogen en voor een tiende of een honderdste van de prijs dit uitvoeren is waarschijnlijk wishfull thinking.
Een Falcon 9 kost momenteel 67 miljoen -> 540 ton - - 23 ton LEO of 8 ton GTO = 2,9 miljoen per ton
Een Falcon Heavy kost 97 miljoen -> 1420 ton - 64 ton LEO of 27 ton GTO = 1,5 miljoen per ton
Het starship zal een leeggewicht hebben van +- 100 ton en volgetankt 1200 ton.

In het MEEST gunstige geval (gebruik makend van SpaceX catalogus) moet je dus 1x een Falcon 9 + 13x een Falcon Heavy lanceren (ja dit is heel simplistisch en er is ook een Super Heavy Booster in ontwikkeling)...
Dat kost je dan minimaal 1,3 miljard -> wil je zeggen dat 1 SLS lancering 13 tot 130 miljard zal kosten? (neem hierbij NIET de totale programmakosten want dat doe je voor SpaceX ook niet).

[hrigteri]

Ik snap niet waarom je de kosten van Falcon pakt. Dat zijn Merlin motoren, andere brandstof. Onvergelijkbaar. Falcon is ook niet 100% re-usable, Starship wel. Appels en peren. Ben wel benieuwd naar je logica achter de vergelijking... ?

SLS kosten van 1 lancering zijn ruim 4 miljard dollar voor de huidige Block whatever (1B ?) met Orion (bron)

Elon riep in 2019 dat de kosten per lancering rond de 2 miljoen dollar zouden moeten komen te liggen "na enkele jaren". Elon vs realisme is meestal niet de beste maatgeving... Maar : factor 2000 verschil.

Bridenstine schijnt gezegd te hebben dat de commerciële lanceringsprijs van Starship " $900 million " zou gaan zijn. Misschien is dat bedrag onderdeel van het bid/tender voor HLS. Als dat het geval is #aanname dan moet je dus per lancering van Starship dat bedrag door 8 delen (weer: #aanname ) ivm de meerdere Starship tankers die nodig zouden zijn voor orbital refuel. Zit je op 112 miljoen per lancering. Dit hangt van de aannames aan elkaar. Maar : factor 40 (ish).

Andere aanpak:
De kosten voor 1 Starship lancering zouden moeten gaan betekenen dat de cost per ton to orbit 1500 a 2500 dollar moeten gaan worden. Volgens slimme mensen van NASA JPL.
Max 150,000 kg naar LEO.
x 1500 dollar = 225 miljoen commerciële (kost)prijs. Factor 18 goedkoper.
x 2500 dollar = 375 miljoen. Factor 10 goedkoper.

Ik blijf bij mn statement dat Starship factor 10 a 100 goedkoper is dan SLS.
O.a. omdat Starship * wel * volledig re-usable is.

p.s. : geen Elon fanboy. Wel enorm respect voor wat hij voor elkaar weet te krijgen, maar het is een kl**tzak van het formaat..... uhm..... Trump? Jobs? Tito?

[hound]

Allemaal whishfull thinking dat het zo goedkoop gaat worden (op korte termijn).

Ik heb een breakdown gemaakt met NU beschikbare launch opties, niet een toekomstige belofte, dat is een raar en oneerlijk vergelijk (ze beloven ook veel lagere kosten met SLS tegen die tijd, neem ik ook niet mee).

Ik denk dat uiteindelijk het lanceren van Starship goedkoper zou KUNNEN zijn, maar voorlopig wordt er alleen nog gekeken naar een orbital test vs een volledige orbital test voor SLS, zijn dus niet even complex om uit te voeren...

Nog een aantal punten:
1: De proven technologie gaan in het begin altijd goedkoper zijn dan nieuwe technologie, ook bij SpaceX.
De Raptors zijn veel duurder (complexer) dan Merlins, het is een compleet nieuw voertuig -> altijd duurder.

2: SpaceX vluchten zijn sinds 2013 duurder ipv goedkoper geworden, dus ik snap die wens om de prijs zo enorm omlaag te schroeven op basis van "hij heeft het gezegd" niet. Want "hij heeft gezegd" vs werkelijkheid is gewoon aantoonbaar (nog) niet het geval.

3: Die 2 miljoen uitspraak is gedaan in een compeet andere context. ALS ruimtevaart net zo standaard is geworden als vliegen betaal je bijna alleen nog maar brandstofkosten en dan ben je ongeveer 2 miljoen kwijt (zelfs dat haal je momenteel niet). Echter zoals het er nu voor staat betaal je aan brandstof voor een Falcon9 ongeveer 200.000 dollar, de rest van de 67 miljoen zit hem dus in andere dingen.

4: Waarom wil je de lanceringskosten door 8 delen? Je wilt toch naar de maan? Dat willen ze met SLS ook.

5: je denkt werkelijk dat een volledig volgetankte Starship (1e lancering, naar de maan dus volgetankt, want we vergelijken met de eerste lancering van SLS) ongeveer hetzelfde gaat kosten om te lanceren als een Falcon Heavy terwijl het een veel groter zwaarder en complexer voertuig is??!!

[Coolstart]

klopt:

"Keeping those aerospace industry jobs going became a yearly focus for many in the U.S. Congress hoping to boost their political standing with constituents and district aerospace companies. This helps give SLS and the Artemis program staying power. "

https://www.space.com/art...launch-system-rocket-cost

[mavaros]

Ik doelde meer op de moeizame aanloop, voordat de JWST uiteindelijk op zijn plek in de ruimte hing. Dat ding is ook onder slecht gesternte gebouwd, maar gelukkig liep het allemaal goed af. Het had al jaren geleden gelanceerd moeten zijn, en de prijs is door het dak gegaan.

Dan zit je toch bij de daadwerkelijke lancering te hopen dat alles goed gaat. En dat ging allemaal goed. Met dank aan de ESA.

[Silent7]

Jammer en natuurlijk logisch, na deze tweakblog https://onok.tweakblogs.n...maandagmiddag-29-augustus ben ik het meer gaan volgen.

[Reactie gewijzigd door Silent7 op 22 juli 2024 16:19]

[MrMonkE]

Waarom kan zo'n raket er niet gewoon door heen banjeren? Zijn ze bang voor bliksem of is het puur om de impact van de massa van bv water in een regenwolk of de harde wind? Je zou denken -ik- met die snelheden dat een beetje wind niet echt veel zal uit maken.

ed: Oh in begin gaat hij natuurlijk super langzaam..

[Reactie gewijzigd door MrMonkE op 22 juli 2024 16:19]

[hrigteri]

Het is meer dat elk risico vermeden 'moet' worden.

Zie het als dat je "vroeger" als je benzine ging tanken gewoon het klipje kon indrukken op de tankslang en dan rustig ff met je handen in je zakken om je heen kon gaan kijken totdat het tanken automatisch stopte als de tank bijna vol was. Nu mag dat niet meer. Want er is een kans van 1 op een miljard dat er een vonkje, spark, geladen deeltje, whatever is en als er dan geen grounding effect is, kan het tot brand resulteren. Of je telefoon tijdens een vlucht op airplane mode. Nodig - nee. Maar: risico vermijden.

SLS is geladen met waterstof. Licht, maar enorm ontvlambaar. Sparks... de definitie ongeveer van onweer.... zouden tot een kaboom kunnen resulteren.

Maar de allerbelangrijkste: raketten zijn gemaakt van metalen, etc. Dat trekt sparks aan. Blikseminslag zou de systemen kunnen ontregelen op onvoorspelbare manieren. Mogelijk raakt de raket uit koers en komt boven bewoond gebied. Is allemaal zeker geen garantie. Net zo goed kan het allemaal goed aflopen en niets aan de hand. Maar wederom: risico vermijden.

[HerrPino]

Raketten blijven wat dat betreft toch zeer kwestbaar en onhandig. Vliegtuigen blijven gewoon opstijgen, bij een raket moet alles perfect zijn. Voor snel herhaaldelijk lanceren lijken mij wat dat betreft niet echt toekomstvast. Een beetje zoals een luchtballon. Efficiënt, maar alles moet wel meezitten.

[Blokker_1999]

Vliegverkeer zal ook gewoon stilgelegd worden hoor tijdens een orkaan. Daar vlieg je ook niet door. Maar een vliegtuig niet laten openstijgen kost je geen tientallen miljoenen. Als ze nu de raket laten staan en dan alsnog weer de lancering moeten annuleren op een later moment lopen de kosten alleen maar op. Als de kans op gunstige condities te klein wordt, kan je er beter op tijd de stekker uit trekken.

[supersnathan94]

Nou er zal hoogstens wat rerouting gedaan worden zodat je er niet tijdens landen en opstijgen doorheen gaat, maar de rest vliegt er in principe toch gewoon overheen?

Misschien wat uitstel en vertraging, maar dacht dat het meeste gewoon doorging.

[Fluttershy]

Overheen zal wel kunnen.

Maar moderne luchtvaart gaat over meer dan "Kan dat?"; het moet ook veilig zijn, economisch rendabel zijn, conform wetgeving en standaarden, etc.

[Blokker_1999]

Je stelt dus zelf dat vliegtuigen er ook niet doorheen vliegen, zoals ik doe. En vliegtuigen hebben dus iets meer flexibiliteit doordat ze, als het moet, andere luchthavens kunnen opzoeken. Met een raket kan dat niet zomaar. Bijkomens zullen vele vluchten afgelast worden van zodra het stormweer in een regio te ernstig wordt, gewoon omdat al die alternatieve luchthavens die druk ook niet aankunnen, en het een enorme chaos zou worden.

Dus blijft mijn punt overeind: ook de luchtvaart vliegt niet door orkanen. Zo eenvoudig is het allemaal dus niet zoals Pino denkt dat het wel is.

[supersnathan94]

Het ligt er heel erg aan welk deel van de orkaan. In nederland hebben we ook wel eens behoorlijke stormen maar als de wind niet al te veel uit de verkeerde hoek komt, stijgen we gewoon op hoor.

Een apparaat wat gemaakt is om met 1200km/h door lucht heen te bewegen kan een beetje storm ook wel aan. Een orkaan is in die zin dan ook geen issue, het grote probleem is de onvoorspelbaarheid van windrichting (kan namelijk ook ineens van boven naar beneden gaan en dan is een netto verschil van 250km/h in de verticale as echt wel een probleem) en “neerslag”. Dat kunnen ook “golfball sized” hagelstenen zijn en die wil je met die snelheden niet tegen je ramen of überhaupt fuselage hebben.

Je zal met een airliner dus nooit door het oog van een orkaan heen gaan, maar langs de randen is vaak geen enkel probleem.

[Skit3000]

Voor snel herhaaldelijk lanceren lijken mij wat dat betreft niet echt toekomstvast.

Dat zie je precies verkeerd om. Er wordt nu zo min mogelijk risico genomen juist omdat een mislukte lancering catastrofaal is. Als je snel en herhaaldelijk kunt lanceren (je doelt hier denk ik op Starship van SpaceX) doordat de kosten laag zijn en het een dagelijkse routine wordt, dan krijg je een steeds beter beeld wat zo'n ruimtevaartuig echt aan kan en is er de mogelijkheid om de parameters waaronder je veilig kunt lanceren op te rekken.

Los daarvan, een tropische storm in het zuiden van Noord-Amerika gaat gepaard met enorme rukwinden met regen en soms hagel waardoor huizen en voertuigen regelmatig beschadigd raken. Als mensen sowieso al binnen blijven en niet naar hun werk gaan, is het niet meer dan logisch dat je een raketlancering uit stelt als (er de kans is op) een tropische storm tijdens de vlucht.

[grlk]

Vliegtuigen stijgen wel op in een orkaan?

[Jochem]

Vliegtuigen stijgen op met harde wind en afhankelijk van de baanrichting en de crosswind- en gust-component binnen de marges van veiligheid voor dat toestel; met eindverantwoordelijkheid van de piloot. “De orkaan” is natuurlijk een breed begrip. Wellicht in een gebied rondom het oog van de orkaan zullen die marges overtroffen worden.

[GekkePrutser]

Het is ook vaak vooral gewoon voorzorg. Een raket kost een stukje meer dan een vliegtuig en de payload ook. En ze worden veel minder gevlogen waardoor er minder ervaring is. Daarom neemt men alle zekerheid die ze kunnen.

[i-chat]

Er staat een fout in de titel

Er had moeten staan

SLS missie wéér afgebroken
Na eerder al afgelast te zijn door technisch falen van meetapparatuur en lekkages zijn het dit keer de weergoden die roet in het eten gooien


Zoals het er nu staat lijkt het een beetje op pure pech en dat dit het eerste/enige incident is en dat er verder niks aan de hand is, niets is minder waar.

[Reactie gewijzigd door i-chat op 22 juli 2024 16:19]

[NMN1665]

Onzin. Je kan het weer niet controleren. De titel is in die zin gewoon goed. Technische problemen en weer gerelateerde problemen bij elkaar optellen klinkt een beetje alsof je een poging doet het hele programma af te kraken.

[G_Dragon]

De weergoden werken tegen

[BezurK]

Wat ik me dan afvraag is hoe orkaan-bestendig die stellage is waar de raket nu nog in staat. Dat gevaarte is zo hoog en gevoelsmatig instabiel? Zal vast niet, natuurlijk. Mijn gevoel zou zijn om dat mega apparaat gauw naar binnen te halen voor de storm...

[hrigteri]

De lanceertoren is een soort van flatgebouw. Plus niet helemaal 100% massief/dicht dus die kan hele hoge windsnelheden weerstaan. Misschien wat 'lossere' onderdelen die zouden kunnen kapotslaan of wegvliegen, maar aangezien ze weten wat er aan zit te komen hebben ze tijd genoeg om die met wat tie wraps (en zware kabels...) vast te maken.

De raket zelf kan sowieso ook windsnelheden van 85 mijl per uur aan.
Dat is waarom nog niet het geheel al is teruggereden naar de VAB.

Het spannende is dat als ze ineens alsnog besluiten om SLS naar de VAB terug te rijden, dat tijdens dat terugrijden (wat 10 uur duurt!) de maximale windsnelheid letterlijk halveert. Dat vind ik het meest spannend. Zijn ze op tijd met besluiten om terug te rijden of niet en zo ja, is de boel op tijd teruggereden.

[mavaros]

Goed genoeg om een stevige orkaan te weerstaan. Hrigteri legt het prima uit. Als je nu met die raket begint te slepen, heb je wel dikke kans dat ie omwaait tijdens een dikke storm. Ik neem aan dat u weet hoe deze raket uit zijn opslag komt gereden. Dat staat rechtop, en daarom duurt het ook erg lang voordat zo'n ding op zijn plek staat. Ik zou die raket lekker op het lanceerplatform laten staan.