IBM kondigt z16-mainframe met Telum-processors aan

IBM kondigt de z16 aan, een mainframe voor enterprisetoepassingen. Volgens het bedrijf is het systeem onder andere geschikt voor het afhandelen van grote hoeveelheden transacties, waarbij kunstmatige intelligentie fraude kan detecteren.

IBM's z16-serie bevat IBM's vorig jaar aangekondigde Telum-processors. Die hebben een ingebouwde accelerator voor AI-berekeningen. Telum is een op 7nm geproduceerde dualchipmodule met in totaal zestien cores. IBM biedt verschillende configuraties van de z16 aan, met maximaal 200 configureerbare cores.

De IBM z16 A01 is bijvoorbeeld beschikbaar in vijf varianten, met 39 tot 200 cores: Max39, Max82, Max125, Max168 en Max200. Dit systeem biedt tot aan 40TB aan redundant array of independent memory. Dit is een met raid vergelijkbare technologie maar dan voor ram, waarbij extra modules en algoritmes het geheugensysteem beschermen tegen uitval.

IBM licht als voorbeeld uit dat de z16 gebruikt kan worden voor de inzet van deeplearningmodellen om in real time fraude te detecteren bij de afhandeling van grote hoeveelheden transacties. Met eerdere systemen zou dit nog niet mogelijk zijn vanwege latency, waardoor slecht tien procent van het transactieverkeer met fraudedetectiemodellen gemonitord zou worden.

De IBM z16 zou 300 miljard inferenceaanvragen per dag met een milliseconde latency kunnen verwerken. IBM heeft dit resultaat geëxtrapoleerd na interne tests met een z16 met 128GB en Ubuntu 20.04, bij het draaien van een synthetische test om creditcardfraude te detecteren. Inference is de stap voor getrainde neurale netwerken om voorspellingen te doen.

Reacties (72)

[DigitalExorcist]

Draaien deze machines ook nog steeds AIX of is dat meer voor de pSeries?

[Tha Render_2]

Er staat letterlijk onderaan "IBM heeft dit resultaat geëxtrapoleerd na interne tests met een z16 met 128GB en Ubuntu 20.04". Maar goed, om compleet te zijn:

The following operating systems are supported on the IBM z16:
 z/OS Version 2 Release 5 with PTFs
 z/OS Version 2 Release 4 with PTFs
 z/OS Version 2 Release 3 with PTFs
 z/OS Version 2 Release 2 with PTFs (toleration support only)
 z/VM Version 7 Release 3
 z/VM Version 7 Release 2 with PTFs
 z/VM Version 7 Release 1 with PTFs
 z/VSE Version 6 Release 2 with PTFs
 z/TPF Version 1 Release 1 (compatibility support)
IBM plans to support 21st Century Software VSEn V6.3 on IBM z16, see 7.2.4, “21st Century
Software z/VSEn V6.3” on page 242.
IBM plans to support the following Linux on IBM Z distributions on IBM z16:
 SUSE SLES 15 SP3 and SUSE SLES 12 SP5
 Red Hat RHEL 8.4 and Red Hat RHEL 7.9
 Ubuntu 22.04 LTS, Ubuntu 21.10, and Ubuntu 20.04.1 LTS

[Reactie gewijzigd door Tha Render_2 op 22 juli 2024 21:09]

[DigitalExorcist]

Dat van Ubuntu had ik gezien, maar daarom vroeg ik dus of ie óók AIX zou gaan draaien..

[GeeMoney]

Voor AIX moet je bij de Power serie zijn (pSeries) . Daarin is de Power10 de laatste generatie.

[Reactie gewijzigd door GeeMoney op 22 juli 2024 21:09]

[DigitalExorcist]

Ah toch. Dank .. het is al héél wat jaartjes geleden dat ik daar voor het laatst iets mee gedaan heb.. AIX.. versie 5 geloof ik.

[flippertw]

De Z* zijn overigens IBM mainframes en de Pseries (Powerxx systemen) die jij noemt zijn de IBM midrange systemen.

[itlee]

Belangrijkere vraag, kan ik er "Warzone" op spelen?

[badnews.nl]

Volgens mij draaien ze een speciaal iets, genaamd IBM z/OS (V2.5).
Geen idee waarop deze gebaseerd is, maar heeft native Java en Cobol ondersteuning.

[qsecofr]

z/OS komt nog altijd uit de OS/360 stal, met belangrijke tussenstappen op eg MVS (waarvan 3.8J de laatste public domain versie is die je in emulators kan draaien). Die dingen stonden aan de bakermat van wat we nu gewoon normaal vinden en introduceerden features zoals eg virtual memory en process segregatie.

[MazDaMan1970]

Kan zien aan jouw alias dat je een echte IBM operator bent/was Toen ik mijn ICT carriere begon heb ik nog even met een System 38 mogen werken & die was toentertijd al redelijk antiek. De harrdisk-unit leek wel een wastrommel, als die opspinde, dan voelde je alles trillen

[qsecofr]

Ha, toch iemand dat de referentie ziet. QSECO.FR is ook van mij; vroeger bekend geraakt met iets anders maar toch mijn niche gevonden.

[ricogeet]

z/OS heette vroeger OS/390 en daarvoor MVS

[DjoeC]

Zie wikipedia.

Maar misschien is deze pagina nog wel duidelijker: https://eylenburg.github.io/os_familytree.htm waar je voor de origine van het huidige z/OS moet zoeken op IBSYS (staat op 1981). De tijdlijn (jaartallen) heb ik m'n twijfels bij, sommige OSsen op de lijst uit de tachtiger jaren bestonden al toen ik in 1978 met een mainframe aan de slag ging.

[downtime]

Ik denk z/OS (vh. OS/400).

[ninjazx9r98]

OS/400 draaide op de AS/400 en niet op het mainframe.

[downtime]

Ik denk dat je gelijk hebt. AS/400 is later toch iSeries gaan heten? Dan haal ik waarschijnlijk gewoon wat letters door elkaar.

[ninjazx9r98]

Klopt en zowel OS als systeem hebben meerdere namen gehad.
Volgens IBM is het zelfs als volgt gegaan:
System/38, System/36, AS/400, iSeries, System i, IBM Power Systems.
CPF, System/36, OS/400, OS/400, i5/OS, IBM i

Meeste collega's/klanten hebben het vooral over AS/400 en iSeries. De andere namen hoor ik zelden.

[qsecofr]

S/36 en S/38 waren effectief wel heel andere systemen; OS/400 had een compatibility mode voor beide; voor S/36 was het gewoon een emulator en voor S/38 was het een S/38-compatible mode voor de compilers; dit werkte heel erg vergelijkbaar met iOS development vroeger dat als je in xcode een iOS app draaide dat dit gewoon met x86 versies van de frameworks werkte en er dan een dunne vertaalslag lag tussen de iOS en Mac OS X APIs.

OS/400 was eigenlijk vooral begonnen als een lessons-learned project; oa van MVS maar ook van S/38 (eg heel het idee van de menus etc komt van S/38); S/36 was als architectuur gewoon onmogelijk om te onderhouden dus hebben ze die daar gewoon mee bij gegooid (overly simplified) want de wereld was ondertussen veranderd en S/36 en S/38 als product tiers waren elkaar aan het kannibaliseren.

S/36, overly simplified, is de processor van de S/3 voor applicaties en een andere processor dat ongeveer vier keer sneller draait dat het 'OS' eigenlijk draait. Applicatiecode is nog steeds S/3 maar alles wat we nu OS zouden noemen (eg filesystem en I/O) draaide op die tweede CPU en stond volledig los. In de documentatie werd dit microcode genoemd, en dit is nooit buiten IBM gedocumenteerd geweest, en dit is waarom er niet echt een emulator voor S/36 mogelijk is.

S/36 is qua architectuur vergelijkbaar met een PS2 in PS2 mode; de PS1 CPU core draait eigenlijk de I/O code (en daarom heb je bv verschillende modules om daar in te laden, en hebben sommige games meer of minder support voor eg USB devices). Op de Wii is het ook nog eens heruitgevonden met de main PowerPC CPU en de ARM starlet dat de IOS'en draait.

[MazDaMan1970]

Heb met zowel de AS400, als de S38 in het grijze verleden gewerkt. Totaal anders dan wat ik toentertijd gewend was van Novell Netware/Windows NT/Unix. Ik voelde mij toen meer DBA, dan systeembeheerder. Nog vrij recent (zo'n 5 jaar geleden) heb ik nog zijdelings met een midrange AS400 (iSeries) te maken gehad. Voor de meeste systeembeheerders een ramp om mee te werken, maar wel superstabiel!

[qsecofr]

Valt eigenlijk best goed mee; alle hulp is context sensitive met F1, en de auto forms achter F4 ook niet vergeten.

IBM i is ook een goed voorbeeld van dat een goede TUI nog altijd beter werkt dan een logge web app; het is gewoon minder sexy

[MazDaMan1970]

Het is natuurlijk ook maar net wat je gewend bent, maar vergeleken met modernere OS-en is het verschil erg groot, waardoor de leercurve erg hoog is.

[qsecofr]

True, maar 'moderne' OS'en zijn ondertussen allemaal unix-like in de brede betekenis van het woord. Net zoals met eg web browsers is diversiteit een goed ding en leid het tot innovatie, en vanaf je alles conglomereert in dezelfde pot (looking at you, Chromium) kom je snel bij monopolistische structuren.

Dit is natuurlijk een hele andere discussie.

[MazDaMan1970]

Klopt, bij bijvoorbeeld de AS400 ben je amper op OS-niveau bezig, maar meer op database-niveau. Ik zelf heb mij tijdens mijn carrière toegelegd op meerdere OS-en & voel mijzelf het meeste thuis bij UNIX-achtige OS-en, zoals Linux & BSD. En zoals de meeste systeembeheerders heb ik mij hoofdzakelijk toegelegd op Windows, puur omdat de markt daarom vraagt. In de basis is Windows ook gebaseerd op UNIX, Windows NT was dan ook POSIX-compliant.

[qsecofr]

Wel ja, dat is wat ik bedoelde met "unix-like in de brede betekenis van het woord" :-)

[jmvdkolk]

Volgens mij zijn de huidige z/OS versies nogal modern. De hele z/OS omgeving is moderner dan velen zich realiseren. Inmiddels wordt het einde van het mainframe al 40 jaar aangekondigd. Desondanks lopen de machines technisch nog steeds mede vooraan, ook qua innovatie. Het grootste risico is volgens mij dat op een gegeven moment alle experts met pensioen zijn, omdat het systeem niet sexy genoeg is voor velen. Sommige partijen proberen actief jongeren te werven om de kennis op te doen, en IBM doet op wat onhandige wijze zijn best om de systemen sexy te maken.

[MazDaMan1970]

Zeker, dit soort systemen zijn bulletproof & zijn over het algemeen krachtiger dan vergelijkbare systemen, die op Linux draaien.

Maar inderdaad zoals jij al aangeeft zullen er steeds minder mensen zijn om deze systemen te ondersteunen. IBM is gewoon niet zo sterk wat marketing betreft & daardoor blijven dit soort systemen vaak onbekend bij het grote publiek.

[jmvdkolk]

IBM is niet alleen niet sterk qua marketing. IBM probeert maximaal korte termijn veel geld te verdienen aan z/OS. Daardoor leeft bij alle budget holders het idee dat z/OS duur is, en dat het goedkoper is om naar LUW over te stappen. Korte termijn is overstappen op LUW duurder, en de hoop bij budget holders is dat het lange termijn goedkoper is. Als ze erachter komen dat het niet goedkoper is (wat soms gebeurt), dan is het al te laat.

[MazDaMan1970]

Ja, IBM is duur, maar het betaald zichzelf terug na verloop van tijd. Mijn ervaring met IBM specialisten is altijd zeer positief geweest, echt specialisten die weten waar ze het over hebben & dat mag naar mijn mening best wel wat kosten!

[herreschop]

Je vergeet S/32 nog.... draait ook nog steeds op iSeries als het moet. Hoewel het niet echt aan te bevelen was (althans 10 jaar geleden al niet).

[ninjazx9r98]

Kende ze niet allemaal dus vertrouwde er op dat IBM het zelf wel zou weten en die noemen S/32 ook niet eens
https://www.helpsystems.com/blog/ibm-i-history-and-timeline

[Trashed]

De S/32 ken ik niet / heb ik niet meegemaakt, wel de voorloper van de S/36: de S/34 (vanaf rond 1982).

[qsecofr]

Op CHONKY (mijn /400 met V4R4) draait A/36 nog hier met SSP 7.5. CHONKY draait bewust V4R4 zodat ik nog OfficeVision/400 en de Advanced/36 emulator heb. OWOUWU is een Power 8 met een software stack die current is dat we gebruiken voor Mono op i

[Aragnut]

Ik ben ook benieuwd of deze techniek in de toekomst naar de pSeries komt. Als ik zoek op de telum dan lijkt het echter een nieuwe processor techniek te zijn (en dus geen power).

[Rob Coops]

Ik denk het dus niet vaak blijken dingen die goed werken op een architectuur niet helemaal goed te werken op een andere omdat er snellere of simpel weg andere operaties zijn die het zelfde doel kunnen bereiken.
Ik vermoed dat er maar weinig pSeries klanten zijn die met een gerust hart hun gehele system door een compiler halen om er aan de andere kant een talum optimized binary uit te krijgen en dat dan te draaien op een nieuw systeem. Mainframe klanten zijn vaak vrij conservatief en hebben erg weinig risico acceptatie zeker als het op productie systemen aankomt.

Ik denk dan ook dat deze twee oplossingen gewoon naast elkaar zullen bestaan en dat alleen nieuwe klanten of nieuwe projecten bij bestaande klanten op deze nieuwe systemen zullen draaien. En voor hen die roepen maar een nieuw project draai je toch niet op een mainframe dat is zo achterhaald... noem het een local cloud en besef je dat je letterlijk het ding met een bijl te lijf kan gaan en waarschijnlijk eerder stopt omdat je moe bent dan dat het ding stopt met werken. Ook zijn er nu eenmaal workloads die heel erg veel parallelle processen en zeer veel geheugen nodig hebben iets waar mainframes toch echt heel erg veel beter in zijn dan jouw Linux machine op een Intel/AMD/Arm core.
Het laatste project waar ik aan werkte waar men een mainframe (een kleine oudere mainframe) wilde vervangen door een modern linux systeem waren er al zo'n 200 machines nodig afgezien van de HA en DR systemen. Dan kun je je een beetje voorstellen waarom in sommige gevallen het simpel weg veel economischer is om een mainframe te gebruiken dan belachelijke aantallen heel erg veel goedkopere linux machines.

[MSalters]

Het is inderdaad een soort "local cloud", met niet-standaard hardware en niet-standaard software. Ja, ok, het draait Ubuntu, maar dat is dus geen Ubuntu/x64 of Ubuntu/ARM.

Fail-over van cloud-services is ook gewoon off-the-shelf functionaliteit tegenwoordig. Ja, dit heeft dan "redundant memory", maar als je toch machine-to-machine failover hebt, dan hoef je geen fail-over op component-nivo te hebben. Moderne cloud hardware is betrouwbaar genoeg dat het voor spelers zoals Google en Amazon niet eens meer rendabel is om defecte servers te repareren. Die worden simpelweg uitgezet.

Je hebt natuulijk een punt voor legacy workloads. Migratie is duur.

[latka]

Fail over in de cloud gooit wel bestaande sessies weg. Soms acceptabel, soms niet. Je kunt wellicht sessie replicatie doen maar dan is de latency een stuk hoger dan een oplossing met dubbele ram modules. Het is een beetje een niche oplossing dus ik denk niet dat ze extra machines zullen verkopen op deze feature.

[coolkil]

Dit is de original cloud

Is wel degelijk standaard software. Ubuntu op mainframe is exact dezelfde als Ubuntu op x86 (uiteraard wel gecompileerd voor s390x architectuur)

[peter-rm]

ook de energievraag speelt hier een rol. destijds (rond 2005) zat een mainframe op 15-20 kWatt, terwijl een x86 rackserver al snel 600W verstookte.

[qsecofr]

'modern' big iron verbruikt eigenlijk ook niet zo veel stroom hoor; ik heb een z114 hier en die zuigt een dikke 650W idle. Lelijk gesteld, de disk array en networking/HVAC verbruikt een pak meer dan de z114 zelf.

[Aragnut]

Wellicht dat er kennis van Telum in Power 11 (of later) nog toegevoegd gaat worden (een mens mag dromen). Bij de Pseries zijn ze de laatste jaren steeds meer bezig om (commercieel vanuit IBM) de aandacht op AI te leggen. Een power bak heeft de virtualisatie in de hardware zitten, met een aantal opties/technieken die ik bij x86/64 nog niet gevonden kan krijgen. Mijn ervaring is dan ook dat de IOPS die met AIX mogelijk zijn, wat lastiger te halen zijn met bijvoorbeeld vmware.
Gezien de geschiedenis van de POWER architectuur en het doel/design om parallel threads/workloads af te handelen: wie weet komt er on-chip AIX functionaliteit bij.

[peter-rm]

alle AIX functionaliteit is al een groot aantal jaren op zSeries beschikbaar

[jmvdkolk]

Ik verwacht dat iedere mainframe klant in de komende jaren zal overstappen van de z14 naar de z16. Klanten met een z15 zullen mogelijk de z16 overslaan (zoals ze dat bij vorige generaties ook deden). Alle bestaande z/OS workload zal op de z16 gaan draaien. Daarnaast hoopt IBM op nieuwe workload voor fraudedetectie.

[rjmno1]

ik vraag me af wat een telum processor is.Is het iets wat intel maakt of amd misschien een variant van de x86 processor?@Thonz idd wie maakt dit?Ibm denk ik.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 22 juli 2024 21:09]

[jakkepeeters]

IBM maakt zijn eigen Mainframe processors, CP, ZIIP,ZAAP enz...
Ook IO processoren , encryptieprocessoren enz...
Eigenlijk heeft de mainframe veel processors van diverse types
https://www.ibm.com/docs/...rame-hardware-terminology
https://www.techzine.nl/b...jzersterk-data-encryptie/

[Reactie gewijzigd door jakkepeeters op 22 juli 2024 21:09]

[rjmno1]

bedankt voor deze links volgens het stukje wat ze geschreven hebben zou deze processor mainframe ook goed zijn voor blockshane, men zou dus goed bitcoins op kunnen minen.Over de specificaties doen ze een beetje geheimzinnig over.z os is best wel oud en zal wel doorontwikkeld zijn door ibm voor cloud toepassingen.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 22 juli 2024 21:09]

[MazDaMan1970]

Native draaien ze op z/OS. Ik ken AIX machines alleen maar als workstations, uit het grijze verleden.

[peter-rm]

de laatste jaren is er weer een opgang in aantallen. onder andere door (private)cloud toepassingen. Op een dergelijk platform kun je makkelijk 1 milj linux servers hosten. Zie ook de samenwerking van IBM met Red Hat-EL.

de basis van de IBM mainframe architectuur dateert al uit 1961. toen zijn een aantal principiele uitgangspunten geformuleerd, waaronder
1 het systeem moet (destijds 1961) 5000 users simultaan kunnen verwerken
2 een scheiding tusen verwerking en (device onafhankelijke) I/O
3 een specifieke geoptimaliseerde instructieset voor systemmanagement taken. Een grote server is meer CPU kwijt aan systemmanagement dan aan applicatieve taken.

[coolkil]

Heb het genoegen gehad zo'n systeem compleet van Scratch op te bouwen. Prachtige hardware zo stabiel als een huis. Bijzondere virtualisatie software waar je wel je best voor moet doen om het te begrijpen. Maar boven op is het gewoon Linux en daarmee redelijk gemakkelijk te beheren.
Dan hebben we het wel over de LinuxOne machines of wanneer ze op een z15 of z16 draaien zLinux. (is precies hetzelfde alleen op een LinuxOne kan je niet parallel ook nog z/OS draaien )

[Wildfire]

LinusTechTips was bij IBM uitgenodigd om het mainframe te bezichtigen. En zelfs een Telum processor te installeren.

https://www.youtube.com/watch?v=ZDtaanCENbc

[Reactie gewijzigd door Wildfire op 22 juli 2024 21:09]

[k995]

Ooit daar nog op gewerkt begin jaren 2000, mijn vrouw zelf ontmoet op een cursus voor JCL.
Vraag me af hoeveel deze nog verkocht worden? In belgie in de tijd (2000-2009) waren er maar een handvol mainframes meer.

[Aidix]

Bij de oranje bank zijn ze de afgelopen jaren met pensioen gestuurd. Geen idee hoeveel grote klanten ze nog over hebben in NL.

[david-v]

De belastingdienst in NL is (nog steeds) een IBM bolwerk. Keuze voor een DB was er ook niet echt, dat moest bijvoorbeeld DB2 zijn. Maar ik heb het wel over 18 jaar geleden, toen internet gebruik op een werkplek van de belastingdienst taboe was en je aangewezen was op de bibliotheek voor technische boeken en een losgekoppelde PC met isdn verbinding en een printer voor een hele afdeling. Misschien is er al veel veranderd, maar de grip van IBM op de belastingdienst in NL is volgens mij nog steeds aanwezig.

[jmvdkolk]

De belastingdienst in NL is niet alleen een IBM bolwerk. Ook Microsoft is b.v. groot aanwezig. Keuze voor een DB is er wel, maar is lastig. De keuze is echter niet altijd DB2, maar wordt bepaald op basis van het gebied waarin je actief bent. Er zijn meerdere DB systemen actief binnen de belastingdienst in NL.

Er is heel veel veranderd in die 18 jaar. De situatie die jij schetst, qua internet en ISDN en printer, is alweer lange tijd voorbij.

[david-v]

Er is heel veel veranderd in die 18 jaar. De situatie die jij schetst, qua internet en ISDN en printer, is alweer lange tijd voorbij.

Ik zei niet voor niks dat het al 18 jaar geleden was . En ook niet vergeten, de BD is enorm wat ICT betreft. Daar waar ik zat is ook maar een klein deel van het geheel. Daar geef ik je volkomen gelijk in. Ik heb trouwens wel veel genoten en geleerd van de paar jaar dat ik daar zat

[jmvdkolk]

Je hebt helemaal gelijk. Ik had moeten schrijven "de situatie die jij schets is gelukkig alweer lange tijd voorbij". Ik ken ook de nodige verhalen van medewerkers die privé computers op het werk hadden staan omdat Office XP vereist was voor sommige werkzaamheden, terwijl Office 97 het enige was dat beschikbaar was.

Ik ben zelf geen werknemer, ook niet geweest, maar kom als software leverancier al 15 jaar zo nu en dan over de vloer bij één van die radartjes van die gigantische ICT.

[jmvdkolk]

Er zijn nog een paar grote klanten over in NL. Internationaal draaien alle grote banken en verzekeraars hun core processen op z/OS. De oranje bank is een uitzondering.

[strompf]

Goh, ik had altijd gedacht dat zulke grote systemen op OpenVMS draaien.

[coolkil]

Kan zijn maar ze staan er nog steeds. Dacht dat ze dit jaar definitief uit gingen. Hebben ze behoorlijk lang over gedaan om die kasten uit te kunnen zetten.

Verder zijn er nog een paar omgevingen waar dit nog staat en voorlopig verandert dat nog niet.

[qsecofr]

het is ook een van de weinige systemen die nog overschieten waarmee je verticaal kan scalen; alle andere grote vendors (eg SGI of HP met zijn superdomes) zijn er ondertussen helemaal uit; iirc scalen intel-based systemen tot vier sockets en dan is het gedaan. z is ondertussen ook nog de laatste in dit segment dus dat blijft een cash cow.

[MazDaMan1970]

Ik heb voor het laatst zo'n 10 jaar geleden met een mainframe gewerkt (alleen wat basistaken), bij een middelgroot automotive bedrijf. Naar mijn weten komen mainframes alleen nog maar voor bij universiteiten & enkele financiële instellingen. Al vermoed ik dat die ook langzaamaan over zullen stappen naar Linux-clusters, al is het alleen maar voor de betere support (lees beschikbaar personeel).

[qsecofr]

Ze komen ook voor in mijn werkkot hier in Gent, samen met VAXen, Alphas, een stelletje /400s, een throne aan Sun’s (incl Sun/2) en een lone Apollo 😂.

[jakkepeeters]

Er zijn er nog wel wat hoor, meer dan de mensen beseffen.
https://www.techzine.nl/b...jzersterk-data-encryptie/

[Reactie gewijzigd door jakkepeeters op 22 juli 2024 21:09]

[lordawesome]

But can it run Crisis?

[qsecofr]

It can run “Financial Crisis”

ducks

[Thonz]

Wie produceert deze chips?

edit:

Dank voor de verheldering.

[Reactie gewijzigd door Thonz op 22 juli 2024 21:09]

[Aragnut]

aan de link van telum-processors te zien is de chip gemaakt door IBM in samenwerking met Samsung. Gezien IBM geen eigen fabs heeft zal deze dan bij Samsung gebakken worden op 7 nm nodes (daarom ook de samenwerking)

[ricogeet]

IBM heeft zijn dan overgeheveld naar Globalfoundries, die hadden de CPUs t/m de vorige generatie gemaakt op 14nm. Ik heb begrepen dat nu Samsung de chip maakt op 7nm

[Alcmaria]

ik mag hopen niet op ethniciteit, maar wat je wel vaak ziet is op postcodegebied.

[AceAceAce]

postcode mag ook niet, in ieder geval niet bij banken in risicomanagement vraagstukken waar fraude onder valt

[Reactie gewijzigd door AceAceAce op 22 juli 2024 21:09]

[PeterBezemer]

Zolang er geen etniciteit als input is niet.

[dirkdirksen]

Als KI zelf zijn input vergaard komt het misschien wel goed