De gemeente Nissewaard gaat niet langer een algoritme gebruiken om de rechtmatigheid van bijstandsuitkeringen vast te stellen. Onderzoek van TNO zou uitwijzen dat het algoritme op technisch vlak niet voldoet aan richtlijnen van de Europese Commissie en de Rijksoverheid.
Het gaat om een algoritme waarmee de gemeente Nissewaard oneigenlijk gebruik en misbruik van bijstandsuitkeringen wilde opsporen. Het algoritme was ontwikkeld door Totta Data Lab. De gemeente vroeg TNO een onderzoek uit te voeren naar het algoritme, waarbij het algoritme gedurende het onderzoek niet meer werd ingezet. Nu het algoritme volgens het TNO-rapport niet aan richtlijnen voldoet, wil de gemeente het algoritme helemaal niet meer inzetten.
Enerzijds is het algoritme volgens TNO niet 'auditeerbaar' genoeg. Het zou 'niet goed mogelijk' zijn om te controleren of het algoritme wel voldoet aan inhoudelijke en procedurele eisen. Anderzijds zou de doeltreffendheid van het algoritme 'niet voldoende te onderzoeken zijn'. De resultaten van het algoritme zouden niet robuust genoeg zijn om deze twee punten te kunnen onderzoeken, waarmee TNO bedoelt dat invoeren van dezelfde data niet altijd tot hetzelfde resultaat leidt.
De gemeente benadrukt dat door het gebruik van het algoritme rechtmatigheidsonderzoeken niet zijn beïnvloed. Het algoritme zou alleen het voorwerk hebben gedaan. "Er zijn geen uitkeringen beëindigd of aangepast alleen door het resultaat van het algoritme", schrijft de gemeente. Ambtenaren zouden uiteindelijk knopen doorhakken.
In februari bleek dat de gemeente Nissewaard een van minstens vijfentwintig Nederlandse gemeenten was die algoritmes inzetten om zelfstandig fraude of criminaliteit op te kunnen sporen. Volgens het NOS-onderzoek werden geen van de algoritmes ingezet om zelfstandig beslissingen te nemen. Ook algoritmes van de Nederlandse overheid kennen risico's, zei de Algemene Rekenkamer eerder.