Elektriciteitsnet Amsterdam bereikt capaciteitslimiet door digitalisering

Het elektriciteitsnet in Amsterdam heeft op verschillende gebieden zijn maximale capaciteit bereikt meldt netbeheerder Liander. Door digitalisering en de verduurzaming van de energievoorziening is de vraag binnenkort groter dan het stroomnet aankan.

In het gebied Buiksloterham/Overhoeks in Amsterdam Noord en de Westhaven van de hoofdstad zit het elektriciteitsnet al aan zijn maximale capaciteit. Liander verwacht dat dit binnenkort op meer plekken in de stad het geval zal zijn. Dit komt door de snelle ontwikkeling van de afgelopen jaren volgens de netbeheerder. De groeiende economie, digitalisering en de verduurzaming van de energievoorziening worden als oorzaken genoemd voor het tekort.

Voor de twee gebieden waar de maximale capaciteit nu al is bereikt, is Liander bezig om de capaciteit uit te breiden. De netbeheerder verwacht in Buiksloterham/Overhoeks de uitbreiding begin 2023 af te ronden. Voor de Westhaven wil Liander in gesprek met grootverbruikers om te kijken of de vermogensvraag omlaag kan worden gebracht. Daarnaast moet er een nieuw elektriciteitsverdeelstation gebouwd worden, maar dit kan pas in 2026 worden gerealiseerd.

De Amsterdamse wethouder van Ruimtelijke Ontwikkeling en Duurzaamheid Marieke van Doorninck heeft naar aanleiding van de capaciteitsproblemen een oproep gedaan aan het kabinet. Van Doorninck wil dat er vanuit het Rijk meer wordt geïnvesteerd in het elektriciteitsnetwerk: "De knelpunten die nu in Amsterdam ontstaan, dreigen ook te ontstaan op andere plekken in Nederland. Dat vraagt om actie op nationaal niveau. Amsterdam doet een dringend beroep op het kabinet om meer financiële middelen waarmee netbeheerders het elektriciteitsnet op tijd kunnen uitbreiden, zodat een herhaling van de situatie zoals die nu is ontstaan voorkomen kan worden." aldus de wethouder.

Liander onderschrijft dat het probleem dat nu in Amsterdam ontstaat ook op nationaal niveau speelt en er elders in het land ook knelpunten kunnen ontstaan. Dit kan ervoor gaan zorgen dat instellingen en ondernemers langer moeten wachten op toegang tot het elektriciteitsnet of een uitbreiding op de gevraagde capaciteit. Ook consumenten moeten straks mogelijk langer wachten, bijvoorbeeld op de installatie van een laadpaal voor de elektrische auto.

Reacties (280)

[vinkjb]

Loopt het net dan achter of doen ze zowieso niet veel om de boel bij te benen? Dat ook in heel NL zo vrees ik, als iedereen de airco aanzet waarschuwt men ook al gelijk. Kan je nagaan als we over X-aantal jaar allemaal ev rijden, dan mogen alleen de even nummers op de oneven dagen bijv..

[wmkuipers]

Het electriciteitsnet is aangelegd om voor minimaal 40 jaar in de grond te liggen. Een hele flinke verzwaring betekent dat een netbeheerder flinke werkzaamheden moet gaan plannen, vaak nieuwe kabels trekken en met verschillende boeren/landeigenaren nieuwe afspraken maken over wanneer er kabels gelegd gaan worden over/door hun grond. Dit duurt werkelijk jaren en is een lang juridisch traject.

Vergunningen voor nieuwe zonneparken, datacenters en etc worden binnen maanden verstrekt, door een gemeente. Vervolgens heeft de netbeheerder een aansluitplicht.

Het is voor een netbeheerder roeien tegen de stroom in, waarbij kortzichtige projecten voor verduurzaming voor grote problemen op de lange termijn kunnen leiden. Willen we alle kabels ver-2/3/4/5-voudigen qua capaciteit, hebben we simpelweg de monteurs/grondwerkers niet, en kost dit bovendien honderden miljarden euro's.

Het net verwaren moet dus intelligent gebeuren, dit zie je gelukkig steeds meer, door gebruik te maken van heel veel sensoren die datalakes vullen, kunnen tegenwoordig simulaties over het hele net gebeuren waarbij vrij precies te pinpointen is welke 50m kabel een bottleneck kan zijn.

Allemaal EV-rijden is niet een heel groot probleem, die laadinfrastructuur en slimme laadoplossingen zijn er al (niet iedereen rijdt z'n accu volledig leeg, dus dat is goed te plannen met slimme laadpleinen of met een oplossing als Jedlix).

De uitdaging zit in datacenters, zonneparken die van gemeenten regionaal geplaatst mogen worden ook al is er geen middenspanningskabel in de buurt, en met name als we van het gas af gaan, het verwarmen van woningen.

De overheid beschermt de burger door strenge regels te stellen voor een netbeheerder, en dat is een goede ontwikkeling. Het zou echter helpen als netbeheerders meer en meer mandaat krijgen bij het ontwikkelen van projecten en het verduurzamen van de energietransistie. Dit mag mondjesmaat steeds meer, maar schiet nog flink tekort.

[teacup]

Het zou echter helpen als netbeheerders meer en meer mandaat krijgen bij het ontwikkelen van projecten en het verduurzamen van de energietransistie. Dit mag mondjesmaat steeds meer, maar schiet nog flink tekort.

Hiermee stel je dat netbeheerders als uitvoeringsorganisatie een sturende rol krijgen. Dit zou er toe kunnen leiden dat een oplossing die de minste kosten voor de netbeheerders met zich mee brengt dan de voorkeur gaat genieten, terwijl deze oplossing niet de meest efficiënte invalshoek is voor de lange termijn heeft.

De frustratie waarmee je de opmerking maakt snap ik trouwens wel. Zelf werk ik bij een transformatorfabrikant en hoor zijdelings wel eens wat. Zeker de netbeheerders, en misschien Tennet in tweede instantie, zien zich voor een snel veranderende situatie gesteld. Dit terwijl het elektriciteitsnetwerk decennia lang (mijn indruk) een evolutie-achtige groei heeft gekend. Het zal binnen de organisatie van de netbeheerders al een uitdaging zijn om goed te reageren op de veranderde behoefte. Hiernaast hebben netbeheerders te maken met de organisatorische lappendeken in het land. Die situatie schets je zelf al heel goed.

In een klein land als Nederland hebben we al drie bestuurslagen (gemeente, provincie en rijk) en we zouden waterschappen nog als een vierde laag kunnen toevoegen. Ik denk dat we het eens kunnen zijn dat onze energievoorziening en consumptie, en de snelheid waarmee die veranderd, niet meer op deze decentrale manier kan worden aangestuurd. We kunnen ons de inefficiency van een dergelijke aansturing eenvoudigweg niet meer veroorloven. De verandering is daarvoor te kritisch en moet te snel.

Naar mijn mening moet de besluitvorming waar wat gebeurt dus centraal (.... nationaal) gebeuren, en dan ook nog in goed overleg met de buurlanden, om overbelasting van het hoofdnet slim te ondervangen. Netbeheerders participeren in deze besluitvorming en hebben vanuit hun kennis een staffunctie in het aanleveren van informatie en input. In dit overleg zijn echter ook de regio's betrokken die vanuit hun belang energietransitie voorstellen kunnen aandragen.

Hopelijk kan door een goede afweging van belangen op centraal niveau tot een zo snel mogelijke energietransitie cq groei leiden maar dan wel een transitie die haalbaar is voor alle betrokkenen. Dit kan ook betekenen dat een nieuwe grote activiteit in een regio even in de wacht terecht komt, als ze tot een onuitvoerbare situatie leidt. Op zich is het natuurlijk onwenselijk dat een economische ontwikkeling wordt tegengehouden. Dat dit dan weloverwogen gebeurt, alle belangen afwegend, zou dan wel the next best thing moeten zijn. Want als we capaciteitstekorten hebben kunnen we die maar beter scherp in het vizier hebben zodat ook voor alle betrokkenen helder is wat het plan dan wel wordt.

Edi: taal

[Reactie gewijzigd door teacup op 23 juli 2024 03:59]

[goarilla]

Allemaal EV-rijden is niet een heel groot probleem, die laadinfrastructuur en slimme laadoplossingen zijn er al (niet iedereen rijdt z'n accu volledig leeg, dus dat is goed te plannen met slimme laadpleinen of met een oplossing als Jedlix).

Dat weet ik nog zo niet een gemiddeld tweeverdienersgezin met 2 bedrijfswagens van de zaak mag toch rekenen op +20 kWh dagelijks erbij. In de grootsteden denk ik dat dat bij jullie (NL) heel goed geregeld is maar hier in Belgenland maak ik mij toch wat zorgen zeker in de wintermaanden wanneer niemand nog de fiets zal nemen en de autoverwarming aan moet.

[Xeon_1]

om nog maar te zwijgen dat in belgie veel steden nog op 3x230 werken ipv 3x400
dat beperkt de vermogen levering nog extra

[Zeerob]

3x230 of 3x400 heeft geen invloed op het maximaal te leveren vermogen (bij dezelfde maximale stroom per draad).
Bij 3x230 heb je drie draden van elk 230v. Die zijn dan in fase, d.w.z. dat de wisselspanning tegelijk op en neer gaat. Daardoor staat er geen spanning tussen de draden.
Bij 3x400 heb je ook 3 draden van elk 230v. Maar die zijn 120 graden in fase verschoven. De wisselspanningen gaan niet tegelijk op en neer. Daardoor zul je tussen twee draden een spanning van 400v (230 x wortel 3) meten. De spanning is dan hoger doordat de ene fase b.v. op de top van de sinus is, en de andere juist negatief is, waardoor de maximale spanning hoger is.
Als b.v. door elke draad 10A loopt, dan is het vermogen 3x230x10 W.
Je kan zeggen, maar bij 400V en 10A heb ik toch meer spanning, en dus meer vermogen. Dat is juist. Maar als je 3 afnemers tussen de drie draden aansluit, en elke gebruikt 10A, dan is het vermogen inderdaad hoger, maar door elke draad zal dan wortel 3 keer 10A lopen. De stroom door een draad is dan hoger dan de stroom door de gebruiker.
Bij gelijke stroom (door de draden van de aansluiting), zal het vermogen dus hetzelfde zijn.

[G4n0nD0rf]

Euh nee. Bij 3x230 heb je 230v tussen 2 draden! Dat is 230 / wortel 3 per draad.

[No13]

Hebben ze bij 2x230 dan ook 3x een nul geleider erbij liggen? (of 1 die 3x de capaciteit heeft?)
Ik ken het systeem niet maar ben wel benieuwd.

[laurxp]

Nee, in een driefasesysteem heb je in je meterkast 3 fasedraden, en één nuldraad. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Driefasenspanning

Het leuke hieraan is dat het door de faseverschuiving onmogelijk is dat er over de nuldraad meer stroom moet lopen dan over één fasedraad. Sterker nog, in veel gevallen loopt er véél minder over! Als de verdeling van de belasting over de fasen goed gedaan is, dan loopt er alleen maar stroom tussen fasen onderling.

[No13]

Ik refereerde naar

Bij 3x230 heb je drie draden van elk 230v. Die zijn dan in fase,

[laurxp]

Ah, pardon. Volgens mij is dat een fout van Zeerob.

Stel je voor dat je drie fases hebt (L1, L2, en L3) en een nul. Er zijn twéé manieren om het aan te sluiten.

1. Sterschakeling. De belasting plaats je tussen L1 en nul, L2 en nul, of L3 en nul. Tussen L1/2/3 en nul is de spanning 230V. Tussen L1/2/3 onderling is de spanning 400V. Je hebt een nuldraad, maar als de drie belastingen gelijk zijn, zal hier praktisch geen stroom door lopen. Dit is hoe de meeste aansluitingen werken.

2. Driehoekschakeling. Wat je óók kan doen, is om de belasting direct tussen de drie fasen aan te sluiten. Je plaatst het tussen L1-L2, L2-L3, en L3-L1. Je gebruikt steeds één van de fasen als "fase" en een andere als "nul". In feite heb je hier dus eigenlijk helemaal geen nuldraad! Tussen L1/2/3 onderling is de spanning hier 230V, er komt dus een ander voltage de woning binnen. Áls je een nuldraad zou gebruiken en het als sterschakeling zou aansluiten, dan zou de spanning tussen de fasen en de nul hierbij 133V zijn.

Xeon_1 heeft hier overigens compleet gelijk. Een steraansluiting (met een lijnvoltage van 230V) kan inderdáád meer vermogen leveren dan een driehoekaansluiting (met een lijnvoltage van 133V).

In beide gevallen lopen de drie fasedraden uit fase. Ik vermoed dat Zeerob hier zit te denken aan een kookgroep. Hierbij "plak" je eigenlijk twee groepen van dezelfde fase aan elkaar (en je hebt dus inderdaad 2x een fasedraad en 2x een nuldraad), om één groep met een hoger vermogen te vormen. Maar dat is een wezenlijk ander concept en iets dat je voor een huisaansluiting niet zal doen. Voor zover ik weet zijn 230v driehoekschakelingen in Nederland niet in gebruik, dus het is een makkelijke fout om te maken!

[Reactie gewijzigd door laurxp op 23 juli 2024 03:59]

[Xeon_1]

Wat je zegt klopt als je meet van een lijn naar neuter 230v en lijn lijn 400v
Echter is het daar lijn neuter 120v en lijn lijn 230v
In oude huizen komt de neuter nog binnen maar in nieuwe heb je enkel 3 lijndraden

Dus voor het zelfde vermogen heb je veel dikkere draden nodig + meer verlies op de leidingen

[supersnathan94]

Dat weet ik nog zo niet een gemiddeld tweeverdienersgezin met 2 bedrijfswagens van de zaak mag toch rekenen op +20 kWh dagelijks erbij.

Alleen is dat absoluut niet gemiddeld. Dat is eerder uitzindering dan regel. Misschien over tien jaar, maar zelfs dan ben je daar niet zomaar.

[goarilla]

Kan je dit wat verhelderen. Is de 20 kWh een onder/overschatting, is de adoptiesnelheid van EV-wagens niet zo hoog, is een tweeverdienersgezin met 2 wagens niet de norm, etc ... ?

[supersnathan94]

Ja alledrie. 2 wagens is soms wel zo, maar dat het ook allebei 2 elektrische wagens van de zaak zijn is helemaal niet gemiddeld.

En 20kWh is een fikse rit. Dat is max zo’n 125 km. Iemand met 50K km op jaarbasis red dat wel op een dag, maar de gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid is 13K per persoon. Dus zelfs met z’n tweeën is dat nog de helft.

[goarilla]

Ik dacht dat woonwerkverkeer standaard 45-60 km was. En dan ging ik uit van een los-uit-de-pols-schatting van een verbruik van 12 kwh voor een type gezinswagen en 8 kwh voor een kleinere stads smart achtige bolide. Ik heb wel wat marge gebruikt in die schatting omdat ik vermoed dat de range nummers van de fabrikanten dweepnummers zijn die in de praktijk nooit gehaald worden.

[testaankoop]

Poeh nee, dat valt reuze mee. In België waren er verwachtte capaciteitsproblemen ivm onderhoud aan 6 van de 7 kernreactoren. Althans in de winter van 2018/2019. Dat was overigens nogal een beetje paniekvoetbal, in veel landen in datzelfde jaar was het gebruikelijk dat ze tegen de limieten aan liepen. Ook in Nederland.

Inmiddels is de capaciteit weer groter en is Elia in België al langer bezig met de uitbreiding van capaciteit.

Dit om enkele flinke nieuwe verbindingen (VK en DE) te kunnen faciliteren. Ik meen dat Elia tevens bezig is om de huidige capaciteit te vergroten zodat de worst case scenario van +40% in 2030 te kunnen faciliteren.

[Reactie gewijzigd door testaankoop op 23 juli 2024 03:59]

[goarilla]

Ja en dat is goed te horen maar dat gaat over nieuwe grote verbindingen met buurlanden en de windmolenparken op zee - de uplinks dus. Ik weet niet dat dat gaat betekenen dat iedereen in mijn straat zijn toekomstige EV wagen gaat kunnen opladen en gebruiken in de winter. Dat lijkt mij een geheel ander verhaal. Zeker als je de staat van mijn straat bekijkt.

[testaankoop]

Nee dat is wel extreem beperkt, lees de plannen en realisaties eens hier;

https://www.elia.be/-/med...blieke-consultatie_nl.pdf

[testaankoop]

PS:
Hier vind je overigens meer informatie over de plannen van Eandis en Fluvius over de extra capaciteit die ze voorzien voor EV’s en Warmtepompen tot en met 2022

[Toontje_78]

Elia website is super; transparant. Daar kan Tennet nog van leren.

[testaankoop]

Zeker! Ik vind het vooral mooi dat ze alles heel open communiceren met hele roadmaps tot in detail.

Vrijwel alle nieuwe investeringen vind je hapklaar in documenten voor verschillende soorten publiek. Dus bijvoorbeeld voor juristen en bestuurders maar ook documenten die meer in “gewone mensentaal” zijn geschreven. De inhoud is hetzelfde maar wel toegespitst op het specifiek publiek.

Zo hoeft de burgervariant natuurlijk niet alle juridische terminologie en jurisprudentie te bevatten bijvoorbeeld.

[laptopleon]

Ik weet niet of het in de grote steden beter is dan daarbuiten. Juist in de steden – dit artikel gaat niet voor niets over Amsterdam – is het vaak extra moeilijk, lastig en duur om de infrastructuur aan te passen.

In de gemeente net buiten de randstad waar ik woon, is het veel makkelijker een glasvezelnetwerk uit te rollen dan in hartje Amsterdam bomvol oude huizen, hindernissen zoals grachten en bruggetjes (die open moeten kunnen.. waar laat je dan je kabel.. dus die kan niet over de brug zelf).

Uit het artikel:

"De knelpunten die nu in Amsterdam ontstaan, dreigen ook te ontstaan op andere plekken in Nederland."

Dat is al lang aan de hand. Het capaciteitsprobleem speelt al jaren, in heel het land, bij zonneweiden en windmolenparken. 'Onze' lokale windmolencoöperatie heeft daarom zelf een aansluiting aangelegd naar het hoofdnet.

[Toontje_78]

Maar nu het A'dam is is het nieuws want AT5 kijkers kijken niet verder.

Net als voorheen in het Westland, congestiemanagement. Of tijdelijke blok-wkk met warmteopslag (via warmtenet terugleveren) en centrale aansturing. Of NaS containerstacks.

Tijdelijke oplossingen zijn ook een oplossing voor komende 10 jaar. (Of 40 jaar, als ik aan de 'tijdelijke' schoolgebouwen van mijn jeugd.)

[sympa]

NaS - Natrium-Zwavel batterijen. Da's heel wat beter spul dan Elon Musk met Tesla en zijn schaarse grondstoffen.
https://www.basf.com/glob...erized-nas-batteries.html

[goarilla]

Ik weet niet of het in de grote steden beter is dan daarbuiten. Juist in de steden – dit artikel gaat niet voor niets over Amsterdam – is het vaak extra moeilijk, lastig en duur om de infrastructuur aan te passen.

Ik doelde hier voornamelijk over het gespreid laden van die EV wagens. De 'slimme laadpalen' en het aanbod ervan. Hier zitten we op dat vlak nog in de fase van 'spikes aantrekken, veters binden en stadium betreden'.

[Odie]

Het probleem is niet het volume van 20 kWh, het is vooral een probleem als iedereen om 1800 bij thuiskomst de stekker erin steekt. Met slimme laad oplossingen zoals Jedlix wordt het verbruik uitgesmeerd over de periode tussen 1800 en 0600. Het verbruik in de nacht ligt aanmerkelijk lager dan tussen 1800 en 0000 uur als iedereen z’n kookplaat en airco en wasmachine en vaatwasser en oven en tv en weet ik veel aan heeft staan.

[Rob Coops]

Het idee dat EV's nog wel te doen is met slimme technieken en zo voort klinkt leuk maar anders dan het net beschermen doen die technieken weinig. Ja ze verdelen de belasting en zeker s'nachts is dat een geweldig idee maar overdag is dat al snel een ander verhaal. Als ik en een stuk of 20.000 mensen naar een voetbal wedstrijd of concert komen en 5% van de groep wil graag die EV even in pluggen dan is het erg lastig als je na de 2 a drie uur tot de ontdekking komt dat meer dan de helft nog niet of nauwelijks is opgeladen omdat het net de vraag anders niet aan kon.
Een zelfde verhaal bij veel kantoor parken, winkel centra en andere locaties waar veel mensen met een auto bij elkaar komen en om welke reden dan ook moeten worden opgeladen. Natuurlijk is het redelijk om te zeggen niet iedereen tegelijk (dat gebeurt aan de pomp immers ook, als is de laad tijd toch wel even anders) Maar er zit een harde limit op dat idee, mensen zullen simpel weg niet accepteren dat ze 2 a 3 uur moeten wachten voor dat zij eindelijk eens aan de beurt zijn.

Om deze reden zal ondanks het idee dat het allemaal wel goed komt met EV's er een flink aantal problemen ontstaan juist op dit soort locaties waar we traditioneel geen tank kunnen vullen maar waar het opladen van de batterij vaak op kleine schaal al mogelijk gemaakt wordt. Als service naar de klanten toe zal dit alleen maar uitgebreid worden in de komende jaren zeker als we allemaal EV's gaan rijden. En het resultaat zal zijn dat er steeds vaker ook op deze locaties problemen gaan ontstaan.

[Bob de Slager]

Dit is vooral een probleem als iedereen EV's gaat rijden met kleine batterijen waardoor veel voertuigen na elke rit moeten bijladen. Zeg maar het effect wat je krijgt als je altijd electrisch probeert te rijden met je hybride auto (die maar ~40km electrisch haalt en niet kan snelladen).

[Caayn]

Waar wil je de grondstoffen vandaan halen om iedere auto te voorzien van een (pakweg) >50kwh accu?

[Bob de Slager]

Dezelfde plekken als nu? Hier en daar een nieuwe mijn (nikkel) of zoutvlakte (lithium) extra, niets schokkends. Opschalen zal vast met wat schokken en stoten gaan qua prijs, maar dat is ook niet echt raar.

ps. niet iedereen heeft >50kwh nodig, waarom suggereer je dat?

[Reactie gewijzigd door Bob de Slager op 23 juli 2024 03:59]

[verstrooid_prof]

De grootte van de batterij : dat is niet het probleem.. dat is puur "old-school denken " van "als ie leeg is moet ik tanken/laden". .

als 1000 mensen dagelijks 10 kwh"verstoken" door hun woonwerkverkeer, dan gaan statistisch, volgende verbruiken op het electriciteitsnetwerk opduiken:
* indien die 1000 auto's een batterij hebben van 100 kwh: elke 10 dagen een laadsessie van 100 kwh; dus 1/10 van 1000 = 100 auto's die elke dag 100 kwh nodig hebben. ==> 100 * 100 = 10 MWh nodig

* indien die1000 auto's een batterij hebben van 10 kwh: elke 1 dag een laadsessie van 10 kwh ; dus 1000 * 10 = 10 MWh nodig.

De juste reflex: "aansluiten op een traag-lader" of "pas opladen na de eerste avondpiek." (misschien zelfs: opladen via de (gratis?)zonneenergie op de parking van't werk, en niet thuis.

[oZy]

Zo'n garage is natuurlijk dé plek voor een 'smart grid' oplossing waarbij de auto's met nog 70-100% capaciteit een aantal kWh kunnen terugleveren (verkopen) waarmee de auto's die erom vragen bijgeladen kunnen worden. win-win-win!

[Beilos]

Niet echt, stel Groningen gaat spelen in Den Haag
Rij ik 220 km. Laad mijn auto vol met dure stroom onderweg om vervolgens tot de ontdekking te komen dat een ander mijn stroom "gejat" heeft en ik als nog onderweg naar huis een half uur moet bijladen.
En dat terwijl die vermaledijde Den Haag supporter met 20% aan kwam kakken waarmee hij ook weer thuis kon komen nu met 70% fluitend ervandoor gaat.
Resultaat: alleen mensen die moeten opladen maken er gebruik van en dan heeft een smart grid oplossing weinig nut meer.

[Calypso]

Leuk idee, maar ik denk dat er een ander probleem gaat ontstaan: kosten en baten. Kijk maar naar wat er nu met zonnepanelen gaat gebeuren: einde saldering, en je mag tegen stroomprijs + belastingen gaan kopen, en tegen stroomprijs terugleveren.

En als ze dat al ondervangen; als ik als consument helaas tegen een hoog tarief afneem en m'n EV op moet laden, terwijl hij daarna tegen een lager tarief ontladen wordt omdat de auto naast me opgeladen moet worden, dan word ik daar natuurlijk ook niet vrolijk van...

[Anoniem: 455473]

Als aanvulling, EV's kunnen zelfs een positieve bijdrage leveren door terug te leveren als het elektriciteitsnetwerk dat nodig heeft. De eigenaar kan dan daar een kleine vergoeding voor krijgen en dan in de nacht bijvoorbeeld terugladen, zodat elektriciteitscentrales niet steeds aan/uit hoeven bijvoorbeeld.

[Anoniem: 84766]

Precies, lekker 's nachts laden als de zon niet schijnt en er meestal minder wind is.

[devices]

Ik verwacht niet de administratieve hel die onstaat bij vergoedingen. Er zal waarschijnlijk flexibele tarieven zijn bij je slimme meter, zodat overdag stroom waarschijnlijk spotgoedkoop is en 's ochtends en 's avonds juist duur. Het zal de energiemarkt volgen.

[Anoniem: 455473]

De Blockchain technologie zou hier uitkomst kunnen bieden. Overigens is in sommige staten in Amerika energie nachts al gratis omdat het aan/uit zetten van centrales heel veel geld kost.

[sympa]

Wat zou je hier met blockchain moeten? Je hebt een administratie nodig, dat is alles. En een auto die slim is, waar je kan instellen dat je pas gaat handelen als je 2 cent per kWh verdient en je bovendien morgen 80 kilometer wilt kunnen rijden.

[Tim AtSharp]

Verzwaring van het net is de verkeerde richting uit. Dit is immers een neverending story.
Er moet ingezet worden op lokaal produceren / lokaal consumeren, en de mismatch daartussen dient opgevangen te worden door lokale opslag. (lees: wijk batterijen (electrisch, kinetisch, ...) )

[sympa]

Mismatch kan je ook reduceren met variabele prijzen. Komt die opslag "vanzelf".

[teacup]

Daar zou ik nu niet alleen op vertrouwen gezien de huidige urgentie. De tijd om een marktmechanisme zijn weg te laten vinden is er niet. Bedenk hierbij dat een prijsinstrument niet direct het gewenste effect hoeft op te leveren.

[JASMein03M]

Van het gas af wordt 'm echt nooit door alle stokoude woningen. Als wij de gaskachels thuis niet aanzetten blijft ijskoud in de winter, want dubbelglas is veelste duur, omdat de voorgevel en de achtergevel in oude staat moeten blijven en de huidige raamkozijnen niet sterk genoeg zijn om dubbelglas te dragen.
En ik ben vrij zeker dat dit bij nog heel wat andere oude huizen speelt.

[sympa]

Toch zou daar iets aan moeten gebeuren, want isolatie is de beste CO2-reductie lijkt me. Moeilijk moeilijk.

[Harm_H]

De oplossing is misschien burgers mee te laten profiteren van de energiemarkt? Iedereen die een batterij koopt krijgt gratis geld of mag meedoen in de handel.

[n4m3l355]

De realiteit is dat dit helemaal geen probleem is. Ja dit kost geld en daar draait het nou net om. Ik heb meermaals projecten meegemaakt waar onvoldoende capaciteit aanwezig was, bijvoorbeeld bij een uitbreiding van een ziekenhuis of een ander groot project. Dan krijg je gewoon keurig van de lokale netwerk partij een (stevige) rekening. Echter nu zijn er talloze kleine partijen die een aanslag doen op het netwerk en is het lastig om deze kosten af te wenden. Dat men klaagt is desalniettemin erg vreemd immers we betalen keurig allemaal voor onze voorzieningen, dus dit kan slechts twee dingen betekenen. Of men berekend eigenlijk te weinig, of men steekt de winst in eigen broekzak en huilt nu om meer geld. Gezien dat de toegenomen vraag niet iets plots is en dit al jaren zag aankomen lijkt het dan ook enkel op chantage om even makkelijk meer centen uit de zak te kloppen l, zij het van de burger (ik heb weer verhoogde aanslagen) zij het indirect de lokale overheid. Dit is gewoon verachtelijk.

[Anoniem: 84766]

en kost dit bovendien honderden miljarden euro's.

En omdat we een energietransitie nastreven moeten we de balans niet in euro's opmaken maar in energie. Hoeveel energie moeten we er in stoppen en hoeveel levert het ons uiteindelijk op. Als we dit sommetje niet goed maken, kan het zijn dat die hele 'verduurzaming' een illusie is die ons uiteindelijk de das om doet.

Het is allemaal leuk om oliemaatschappijen te verbieden om nog exploraties te doen, maar zonder olie is er geen energie om de infrastructuur om te bouwen en te onderhouden. Want windmolens en zonneparken leveren niet eindeloos energie, op termijn moeten ze vervangen worden en tot op heden zijn er heel fossiele brandstoffen nodig om dit te doen.

[torretje2012]

gelukkig hebben ze ook 40jaar meer dan genoeg aan netbeheerkosten lopen innen, dan had dit geinvesteerd moeten worden ipv aan aandeelhouders gegeven worden

[teacup]

Ik neem aan dat je hierbij doelt op de privatiseringsgolf van de vroegere energiebedrijven? Die opbrengsten zijn grotendeels ten goede gekomen aan onze provincies. Via de provincies staat dit geld "in principe" weer ter beschikking aan de gemeenschap.

De netwerkbeheerders zijn niet commercieel en kunnen ook niet beschikken over de provinciegelden.

Niet om de netwerkbeheerders ermee te willen verdedigen denk ik niet dat we hen uitsluitend verantwoordelijk kunnen maken voor het gebrek aan innovatie in het netbeheer. Netwerkbeheerders kunnen wel signaalgevers zijn om de urgentie bij de overheid aan te geven. Zelf zie ik vooral onze landelijke overheid als verantwoordelijk voor de afwezigheid beleid om die innovatie beter te faciliteren.

[torretje2012]

Ook na de privatisering is er voor elke nederlander minimaal €217 afgetikt per jaar. (en voor >3x25A en grotere aansluitingen x3 tot x10). Daar had je heel wat extra koper voor de grond in kunnen pompen.

[Frij5fd]

De uitdaging zit 'm ook in de beschikbare ruimte in de ondergrond. Zonder regie worden energievragen niet gebiedsgewijs gebundeld en dreigen er onnodig meerdere kabels te komen, die mbv bundelen niet hadden hoeven te komen. Vanwege het first mover principe (eerste aanvrager betaalt het meest) zal een eerste kabel niet groter worden dan strikt noodzakelijk, terwijl het maatschappelijk gewenst is vooraf te investeren in een dikkere kabel. De vraag is wie dat betaalt

[Eagle Creek]

Het is geen zwart-witkwestie van achterlopen of niet veel doen. Dat laatste lijkt sowieso niet het geval. De veelbesproken energietransitie is de afgelopen jaren in een enorme stroomversnelling gekomen. Subsidies waardoor bedrijven en consumenten worden gestimuleerd om stroom op te wekken op een schaal waarop dit nog nooit is voorgekomen, aanvragen voor datacenters of EV-laadstraten waar we tien jaar geleden nog niet van wisten dat het mogelijk was.

Ik ben een jaar of tien geleden al eens bij Liander op bezoek geweest waar men al druk bezig was om hierop voor te bereiden en te plannen. Maar je kan nog zoveel plannen, dat in uitvoer brengen op gebied waar jij het niet voor het zeggen hebt is anders. In de eerste plaats omdat Liander (e.a.) zelf niet bepaalt hoe de markt zich ontwikkelt, anderzijds omdat Liander geen eigenaar is van alle grond waar kabels op, in of doorheen gelegd moet worden.

RTL Nieuws heeft het toevallig vandaag ook goed omschreven.

De reden dat het bedrijf nieuwe aanvragen op een stapel legt, is dat de bouw van een hotel, fabriek of datacenter veel sneller gaat dan het uitbreiden van het stroomnetwerk, legt Hofland uit. "Die kunnen in anderhalf jaar gebouwd zijn, het netwerk uitbreiden duurt een jaar of acht", zegt Hofland. Dat komt vooral doordat het aanvragen van vergunningen en het krijgen van grond veel tijd in beslag neemt.

https://www.rtlnieuws.nl/...rken-bedrijven-wachtlijst

[n4m3l355]

Ze zijn er al tien jaar mee bezig en toch worden ze overvallen dat ze nu op het maximale capaciteit zitten? Dat geloof je toch zelf niet. Dit is niets minder dan het publiek warm te maken voor het verhogen van de maandelijkse aanslag. Enexis doet doet overigens ook alleen maken ze niet zo'n huilbrief naar het publiek, die doen dat gewoon eenzijdig.

Edit, overigens deze grote partijen is helemaal vreemd dat ze hier een opmerking over maken. Ik ben met een aantal grote projecten zelf bezig geweest voor de bouw zelf begint en dan zit je gewoon met de lokale kabelaar aan tafel. Die willen weten wat je plannen zijn en trekken even een kabeltje a 50.000 euro. Dit wordt keurig in kaart gebracht en deze eisen worden afgewenteld op de afnemer en niet op het algehele netwerk. Dus deze toename in capaciteit ligt er gewoon en is gewoon voor betaald door Google enz.

[Reactie gewijzigd door n4m3l355 op 23 juli 2024 03:59]

[TheekAzzaBreek]

Volgens mij zitten er twee grote problemen achter.

Uitbreidingen van het net zijn tijdrovende projecten.
Enerzijds door de aard van het werk, een hoogspanningsleiding bouwen kost tijd, als je de wijken in moet om te graven kost het héél veel tijd.
Anderzijds door allerlei regelgeving: je moet grond verwerven, er moet aanbesteed, als je pech hebt moeten bestemmingsplannen gewijzigd of grond onteigend en vast nog veel meer. Daardoor kost zo'n uitbreiding makkelijk een jaar of 8 á 10. We zitten nu dus met een capaciteit zoals we in 2013 dachten dat we in 2021 nodig zouden hebben. Als de gevraagde capaciteit ineens veel harder groeit dan voorzien ben je dus niet wendbaar genoeg om dat op te vangen.

Het tweede probleem is dat de benodigde investeringen te groot en te risicovol zijn voor een privaat bedrijf. Die forse groei is een resultaat van politiek beleid. Als je nu een enorme investering doet voor over 10 jaar en in de tussentijd een heel ander beleid gevoerd gaat worden zit jij met een overcapaciteit die niet rendeert. (Wat mij betreft is dit een belangrijke reden om het net niet door bedrijven te laten exploiteren).

Het is niet dat de netbeheerders hebben zitten te slapen, ze waarschuwen al vele jaren voor deze twee problemen.

[n4m3l355]

Wederom zo werkt het dus niet, kabelaars mogen zo kabels trekken dit is wettelijk geregeld. Sterker nog de eerste meter van je voortuin en achtertuin kan men gewoon in dabben mochten ze dat willen. Vervolgens kan men die kabels als het ware schieten, men graaft dus niet een straat op maar dit gaat met een lans richting eind verdelers maar zelfs hoger op. Zo'n extra eind verdelers (meermaals meegemaakt) heb je in 3 maanden staan.en weet precies wat waar ligt er is namelijk een centraal systeem voor waar oa aannemers in moeten werken om kenbaar te maken wanneer je graaft. Ze weten ook precies waar welk vermogen wordt afgenomen.

Nogmaals dit is gewoon een sham. En als dit niet een sham is, zijn ze ongekend onkundig. Dit had gewoon nooit moeten gebeuren (of in tegenstelling wat ze aangeven is de nood helemaal niet zo hoog, helaas weet niemand dit behalve hunzelf).

[fruitbakje]

Wederom zo werkt het dus niet, kabelaars mogen zo kabels trekken dit is wettelijk geregeld. Sterker nog de eerste meter van je voortuin en achtertuin kan men gewoon in dabben mochten ze dat willen. Vervolgens kan men die kabels als het ware schieten, men graaft dus niet een straat op maar dit gaat met een lans richting eind verdelers maar zelfs hoger op. Zo'n extra eind verdelers (meermaals meegemaakt) heb je in 3 maanden staan.en weet precies wat waar ligt er is namelijk een centraal systeem voor waar oa aannemers in moeten werken om kenbaar te maken wanneer je graaft.

Je wil niet dat ze zomaar bestaande kabels gaan vervangen voor dikkere kabels, want dan heb je (als gebruiker) dus (als ze de oude kabels er uit halen) geen stroom. Ze kunnen ook niet zomaar gaan graven of gestuurde boringen doen om extra kabels er bij te leggen, want a) dat kost geld (en b) hebben ze daar wel degelijk toestemming voor nodig. Bovendien moet je onderstation daar toevallig maar ruimte voor hebben.
En daar ligt o.a. het probleem. De onderstations staan vol. Er moeten nieuwe onderstations komen. Eerst moet je goed gaan kijken wáár precies zo'n onderstation moet komen, het liefst waar in de toekomst grote gebruikers gaan komen. Nou, ga dat maar eens bedenken, daar ben je al even zoet mee. Dan moet je daar ergens de grond vinden (en vindt die maar in de regio Amsterdam). Vervolgens moet je je vergunning aanvragen om op die grond het bestemmingsplan aan te passen (of er van af te wijken) en te mogen bouwen. Als jij denkt dat je in een jaar dat probleem hebt opgelost, ben ik blij dat jij er niet werkt .
Nee, je Klic-melding doen en aannemers vinden die het zaakje voor je aanleggen is het probleem niet nee

Ze weten ook precies waar welk vermogen wordt afgenomen.

Nu steeds meer met slimme meters wel ja, maar vroeger was het zoeken naar een speld in een hooiberg als er ergens weer een wietplantage illegaal stroom aan het aftappen was. Geen idee verder wat je verder met deze opmerking wil zeggen .

Nogmaals dit is gewoon een sham. En als dit niet een sham is, zijn ze ongekend onkundig. Dit had gewoon nooit moeten gebeuren (of in tegenstelling wat ze aangeven is de nood helemaal niet zo hoog, helaas weet niemand dit behalve hunzelf).

Niet alleen de netbeheerders, maar alle initiatiefnemers, adviseurs, aannemers, en leveranciers die werken aan zonne- en windparken, gemeentes, provincies, landelijke overheid, weten allemaal dat er wel degelijk een tekort is aan netcapaciteit. De afgelopen 5 tot 10 jaar al. Die nood is er wel hoor. En als je je wat verder verdiept, dan lees je vanzelf dat er best redenen zijn waarom de netbeheerder hier niet beter op geanticipeerd hebben. Hadden ze beter kunnen anticiperen? Misschien wel. Maar dat is echt een hele complexe vraag (met een complex antwoord wat niemand heeft nu). En wat heb je er nu aan om dat na te gaan...

[mbbs1024]

En dan is er nog de bijkomende vertraging, omdat er tegenwoordig bij alles wat er beweegt, wel een aktiegroep de kop opsteekt en een rechtszaak opstart, waardoor de zaak weer met 1 of 2 jaar vertraagt.

[wmkuipers]

Ze weten ook precies waar welk vermogen wordt afgenomen.

Daar verkijk je je op. De netbeheerder mag de gebruiksdata van de consument niet (zomaar) inzien.

Er moeten hele sterke vermoedens zijn dat ergens in een straat (vastgesteld met algemene data uit bijvoorbeeld onder stations) bijvoorbeeld illegaal stroom wordt afgetapt, of een irregulier verbruikt patroon is.

Na een interne toets kan mogelijk slimme meter data erbij gebruikt worden. Maar aangezien de netbeheerder niet de eigenaar is van deze data, kan zij hier beslist niet zomaar bij. Hier moet echt een sterk vermoeden zijn wat mogelijk een gevaar voor het net, of de algemene veiligheid kan vormen.

En trust me, die audits daarop zijn vrij streng, en alles inclusief de modellen zonder data, worden als strikt vertrouwelijk verwerkt 😉

[Reactie gewijzigd door wmkuipers op 23 juli 2024 03:59]

[LOTG]

Ze lopen gewoon achter. Er is al jaren bekend dat het electriciteitsnet niet geschikt is voor de plannen van het kabinet. Iedereen moet van het gas af, iedereen moet zonnepanelen, iedereen moet een elektrische auto.

En dat kan niet op ons net zonder investering. En dat word lekker steeds vooruit geschoven.

Dus straks krijg je brown en blackouts in de avonden.

[RonnieKo]

Goed, Achterlopen? De laatste jaren is het hard gegaan. Er is een behoorlijke hoos ontstaan in sommige gebieden. Zie de verschillende kaartjes Beschikbaarheid Capaciteit Liander.

De Netbeheerders zijn nu hard bezig om extra capaciteit aan te leggen. Dat vergt investeringen in nieuwe kabels, verzwaring van kabels, nieuwe onderstations en trafo's. Al het spul moet een plek vinden. Daar zit nu de grootste uitdaging. De ruimte in de grond wordt steeds schaarser. Naast electra zijn er ook tig glasvezelboeren die aan het aanleggen zijn. Het wordt steeds drukker in het nutstracé. Ze willen allemaal een plekje in de grond. Vroeger kon je uit met een tracé van 1,50 meter breed nu zitten we al op 2,00 - 2,30 meter. Niet alles mag bij elkaar liggen (veiligheid) dus daar heb je ook nog eens een probleem dan kan een tracé gauw 3 tot 5 meter breed worden. Probeer die ruimte maar eens te vinden in een (bestaand) trottoir. Dat geeft ook een druk bij de overheden bij de ontwikkeling van plannen. Het kost meer ruimte, dus minder woningen / bedrijven in een gebied. Het is een hele opgave. Meestal zit er namelijk een beperking op het gebruik van de grond als er kabels en leidingen in liggen. Dat beperkt ook weer de ontwikkelingen.

De ontwikkelingen op het stroomgebruik geven dat onderstations en trafo's dichter op elkaar gezet moet worden. Dus meer onderstations en trafo's bouwen. Die moeten ook weer allemaal een plek krijgen. Bij nieuwe ontwikkelingen is dat vaak relatief klein probleem, daar kan je rekening mee houden.Bij bestaande ontwikkelingen is dat vaak wel een probleem. Geen ruimte beschikbaar. Dat vergt tijd voor bestemmingsplannen, aankoop gronden, plannen, vergunningen en realisatie. Meestal zijn de ontwikkelingen die nu in uitvoering zijn al minimaal 3 tot 10 jaar oud.

voorbereiding voor het leggen van een simpel kabeltje of omleggen neemt tegenwoordig al 20 tot 26 weken in beslag. Vooral door procedures en vergunningen. Vroeger (20 jaar terug) hadden de nutsen een week 6 tot 8 nodig voordat er een schop de grond in ging. In een paar jaar tijd is de voorbereidingstijd omhoog geschoten.

[denkster]

De ruimte in de grond is de laatste jaren ook kleiner geworden omdat het besef groeit dat bomen in de straat enorm belangrijk zijn voor ons aller welzijn en dat hun wortels ook flink de ruimte moeten hebben voor wortels. Bomen groot laten worden kost nog meer tijd dan infrastructuur plannen en wijzigen, namelijk tientallen jaren.

[RonnieKo]

Op het gebied van ontwerpen van de buitenruimte / openbare ruimte zijn de laatste jaren veel ontwikkelingen geweest. Van hoe in te richten voor verkeersveiligsheid, toegangelijkheid voor iedereen, verduurzaming en inpassing van groen. Het CROW heeft / speelt een belangrijke rol daarin met het uitgeven van richtlijnen. Helaas zijn het nog steeds richtlijnen.

Vroeger keek men iets anders aan tegen een locatie van een boom. Standplaatsen waren niet zo groot. Had je een gat van 1,00 x 1,00 m over dan kon daar wel een boom in. Eventueel een klein beetje grondverbetering voor de boom. Over 10 - 20 jaar zien wel wel verder of we dan weer maatregelen moeten treffen.

Er is ook een tijd geweest dat overheden ontzettend bezuinigden op het onderhoud van de openbare ruimte. Groenstroken werden versteend. Bomen die op plekken stonden waar ze niet vitaal konden zijn werden gekapt of vervangen door kleinere bomen. Dit allemaal om op onderhoud te bezuinigen.

De laatste jaren is die manier van ontwerpen op de schop gegaan. Naast de CROW zijn er nog een aantal normeringen die gemeengoed geworden zijn. Het Handboek bomen van het Norminsituut Bomen met de bijhorende "bomenposter" is bijna voor iedere overheidsinstelling (RWS, Provincie en Gemeente) een eis geworden. Daardoor eisen beheerders grotere standplaatsen, betere en grotere grondverbeteringen en nazorg om de boom tot een gezonde en volwassen boom te laten worden. Die dus niet na een 10 - 20 jaar als nog het veld moet ruimen vanwege opdruk van bestrating, vervanging van riolering of kabels en leidingen.

Met de huidige ontwikkelingen op het gebied van klimaatadaptatie komt er meer en meer het besef dat bomen en groen de verhitting in stedelijk gebied kan verminderen. En inderdaad ook een beter zijn voor het welzijn. Daardoor worden nu meer en meer keuzes gemaakt om bijvoorbeeld minder rijstroken voor autoverkeer beschikbaar te stellen en daar groen (bomen en sierbeplanting) voor terug te brengen.

[teacup]

De capaciteit van het netwerk is natuurlijk sowieso nodig. Je reactie lezende vraagt dat veel van de netwerkbeheerders. Niet in de laatste plaats door de onverwachtheid van de huidige veranderingen die op het netwerk inwerken. Deels had wel meer geanticipeerd kunnen worden, maar de huidige vorm van de verandering zie ik wel als een verzachtende omstandigheid. De snelle groei van windmolenparken, velden met zonnepanelen, en grote consumenten als server farms en tja, dan die elektrische auto's.

Naast die capaciteit is ook regeltechniek en opslag nodig. Beiden zijn in staat om de behoefte aan capaciteit wat uit te stellen of zelfs af te vlakken. Nu zijn er wat netbeheerders accu's bij gebruikers aan het plaatsen voor het load balancen. Toch komt dit op mij wat hap-snap over. Ik ben echter onvoldoende bekend waar Tennet en de netwerkbeheerders in opdracht van onze overheid mee bezig zijn. Mogelijk mis ik dus informatie. Wat mij alleen opviel is de afwezigheid van informatie over fundamenteel onderzoek naar opslag en regeltechniek (en dan vooral op wijkniveau, microgrid niveau heet dat volgens mij). Enkele jaren terug is TU Twente bezig geweest met opslag. Andere Technische universiteiten moeten ook wel projecten hebben gestart, de energiedistributie is al jaren als een potentieel risico aangewezen. Of dit onderzoek dan op eigen initiatief is aangevangen of dat dit in opdracht van de overheid heeft plaatsgevonden is voor mij een vraag. Ik vermoed het eerste.

Wie had opdrachtgever moeten zijn voor dit onderzoek? Niet alleen in Nederland komt dit niet op gang, anders waren de oplossingen over de grens wel te koop. Tot heel lang was het ook niemands belang om hiervoor te zorgen. Netwerkbeheerders faciliteerden energieleveranties. Het netwerk is uitgelegd voor het eenrichtingverkeer van energie van centrales naar consumenten. Nu consumenten ook producenten worden en het netwerk op laag niveau ook bi-directioneel wordt is er meer nodig dan alleen capaciteitsvergroting.

Een belangrijke oorzaak van de trage response van de energiesector was dat haar missie verandert zonder dat iemand het als eigenbelang zag om de verandering geregeld te krijgen. Zodra het niemands belang is draaien we naar onze overheid om hierin te faciliteren. Onze (landelijke) overheid schittert echter van afwezigheid, en heeft denk ik nooit de repercussies overzien van de vele nieuwe toepassingen op dat netwerk. Nu vraagt een plaatselijke bestuurder om capaciteit, want ze heeft een urgent probleem. Het gevolg laat zich verzinnen. Een reactieve landelijke overheid zal het netbeheer vragen dit probleem met de grootste prioriteit op te lossen, zonder ook van dit verzoek de repercussies te overzien.

Ik krijg hierbij een associatie van iets dat ik in het boek "De nieuwe wereld" van Auke van der Woud las. Daarin werd beschreven dat Amsterdam in de negentiende eeuw hoogst noodzakelijk een Noordzeekanaal moest hebben (of verder uitdiepen, weet ik niet meer) om een geloofwaardige zeehaven te behouden. Door een sterke lobby kreeg Amsterdam dat verhaal bij de landelijke overheid geaccepteerd. De continuering van de Amsterdamse zeehaven werd "landsbelang", en het Noordzeekanaal werd een titanenklus. Achteraf pratend was op dat moment een investering in de Rotterdamse zeehaven veel effectiever geweest (was al een geloofwaardige zeehaven) en veel meer in het belang van Nederland geweest. Ik hoop dat dit keer onze landelijke overheid eerst een stap naar achteren zet om de vraag achter de vraag te analyseren. En dat issue in Amsterdam is vast heel urgent, daar niets aan afgedaan.

[Reactie gewijzigd door teacup op 23 juli 2024 03:59]

[RonnieKo]

hoi,

Toch komt dit op mij wat hap-snap over. Ik ben echter onvoldoende bekend waar Tennet en de netwerkbeheerders in opdracht van onze overheid mee bezig zijn. Mogelijk mis ik dus informatie.

Netbeheerders dienen zich te houden aan de Netcodes vanuit de overheid. Het elektriciteitsnet is opgedeeld in een "hoogspanningsdeel" (Voornamelijk TenneT), een middenspanningsdeel (Netbeheerders zoals Qirion, Alliander, Enexis, Stedin, Delta, e.d.) en een laagspanningsdeel door Nntbeheerders zoals Qirion, Alliander, Enexis, Stedin, Delta e.d.). Vaak zijn het gesplitste werkmaatschappijen. Kijk maar eens bij Alliander organisatie structuur.

Wat mij alleen opviel is de afwezigheid van informatie over fundamenteel onderzoek naar opslag en regeltechniek (en dan vooral op wijkniveau, microgrid niveau heet dat volgens mij). Enkele jaren terug is TU Twente bezig geweest met opslag. Andere Technische universiteiten moeten ook wel projecten hebben gestart, de energiedistributie is al jaren als een potentieel risico aangewezen.

Die informatie is inderdaad niet bij dit stuk. Dat is een heel ander onderwerp. Dit stuk gaat vooral over de beschikbare transportcapaciteit.

Of dit onderzoek dan op eigen initiatief is aangevangen of dat dit in opdracht van de overheid heeft plaatsgevonden is voor mij een vraag. Ik vermoed het eerste.

Wie had opdrachtgever moeten zijn voor dit onderzoek?

Het is geen onderzoek. Het is een monitoring van hun eigen netwerk. Liander (en nadere netbeheerders) krijgt aanvragen binnen voor het realiseren van een aansluiting met een bepaalde capaciteit. Of ze krijgen te horen dat er bepaalde ontwikkelingen gaan plaatsen vinden zoals de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk of een bedrijventerrein. Dan wordt gekeken of het past binnen het bestaande netwerk of dat er aanpassingen gedaan moet worden. Aanpassingen zoals bijplaatsen van trafo's en verdeelstations. Dat gaat eigenlijk zo de hele keten door. TenneT kijkt ook waar komt naar verwachting de meeste vraag en waar moeten we dus een extra onderverdeelstation bij plaatsen.

Andere netbeheerders hebben ook dit soort kaartjes: Enexis: Gebieden met schaarste en Enduris Capaciteit transport prognose (zeeland). Het is alleen dat het nu "Amsterdam" betreft en niet Drenthe en Noordoost Groningen waar het zelfde probleem is en dan komt het in het nieuws.

Het netwerk is uitgelegd voor het eenrichtingverkeer van energie van centrales naar consumenten. Nu consumenten ook producenten worden en het netwerk op laag niveau ook bi-directioneel wordt is er meer nodig dan alleen capaciteitsvergroting.

Klopt. Het netwerk bestaat dan ook al meer dan 100 jaar. In die 100 jaar zijn veel ontwikkelingen geweest. De laatst 20 - 30 jaar is het hard gegaan met bepaalde ontwikkelingen waar men vroeger nooit aan gedacht had.

Onze (landelijke) overheid schittert echter van afwezigheid, en heeft denk ik nooit de repercussies overzien van de vele nieuwe toepassingen op dat netwerk.

Het ligt allemaal wat ingewikkelder. Een overheid wil graag meewerken aan bepaalde oplossingen. Maar in dit land zijn afspraken (lees wetten) gemaakt op het gebied van hoe te handelen op het gebied van ruimtelijke ordening. Daardoor zijn er vele opties voor inspraak en mogelijkheden tot verzet van alle partijen (burgers en andere belanghebbenden) bij de aanleg van alle voorzieningen. Dat hoort bij een democratisch land. Dat maakt het niet gemakkelijker op om bepaalde ontwikkelingen sneller te laten gaan.

Nu vraagt een plaatselijke bestuurder om capaciteit, want ze heeft een urgent probleem. Het gevolg laat zich verzinnen. Een reactieve landelijke overheid zal het netbeheer vragen dit probleem met de grootste prioriteit op te lossen, zonder ook van dit verzoek de repercussies te overzien.

Die zelfde plaatselijke bestuurder is vaak zelf ook onderdeel van het probleem Want vaak moet de oplossing ook door zijn gemeente. Moet er een tracé bepaald worden. Moet er ruimte gemaakt worden voor een trafo of verdeelstation. Extra trafo of verdeelstation betekent minder uitgeefbare grond. Wie gaat de grond voor het trafostation betalen? Gemeente? Netbeheerder? Zo ja tegen welke kosten wordt de grond gekocht / verkocht? Breder nutsstracé? Betekent minder uitgeefbare grond. Groen of verharding op het nutstracé? Betekent meer onderhoud voor de gemeente. De gemeentelijke grondexploitatie van het project gaat dan omhoog. Is het dan nog wel haalbaar? Draait de gemeente dan geen "verlies" op het project?

Ik hoop dat dit keer onze landelijke overheid eerst een stap naar achteren zet om de vraag achter de vraag te analyseren. En dat issue in Amsterdam is vast heel urgent, daar niets aan afgedaan.

Wat ik al aangaf: In heel Nederland speelt dit probleem. Alle netbeheerders hebben in meer of mindere mate problemen met de transportcapaciteit. Het is vaak zo geweest dat een probleem in de "Randstad / Amsterdam" eerder op het vizier van "Den Haag" ligt dan als het in de "provincie" ligt.

De vraag achter de vraag is vrij simpel "Geef ons de gereedschappen om het netwerk sneller aan te pakken". Dat is ook al eerder aangegeven in een stuk op de webzijde van NOS: We willen allemaal stroom maar kan het netwerk dit nog wel aan? van 18 augustus 2019

Het ministerie van Economische Zaken zegt dat de huidige wet- en regelgeving niet ontworpen is op de schaarste die er nu is op ons elektriciteitsnetwerk. Ook Netbeheer Nederland, de overkoepelende organisatie van netbeheerders, vindt dat er meer ruimte moet komen in de wet voor alternatieve oplossingen om de energietransitie mogelijk te maken.

Daarom zijn er plannen om de Energiewet aan te passen, zodat netbeheerders flexibeler om kunnen gaan met het netwerk. Zo krijgen netbeheerders waarschijnlijk meer ruimte om bijvoorbeeld te experimenteren met de reservecapaciteit, zoals bij dat ene verdeelstation in Noord-Holland.

[Reactie gewijzigd door RonnieKo op 23 juli 2024 03:59]

[teacup]

Dank je voor je uitgebreide reactie en je linkjes. Ga daar vandaag nog wel aan toe komen om naar te kijken, voor mijn eigen inzicht.

Uit mijn reactie zal je wel hebben kunnen afleiden dat ik dit ook als een landelijk probleem beschouw dat zich niet beperkt tot enkele wat meer mediagenieke gebiedsdelen. De netbeheerders staan tot aan de knieën in de prut en die snelle capaciteitsvergroting verdient nu ieders aandacht.

Mijn opmerking over opslag en regeltechniek sloeg niet terug op dit artikel en haar discussie, maar was meer algemeen bedoeld. De experimenten met reservecapaciteit zouden we in dit licht kunnen zien. De netbeheerders zoeken dus naar oplossingen via het experiment. Prima want ze worden ook geen andere oplossingen aangedragen. Wat ik mis, en daar sloeg mijn opmerking op terug, is dat de netbeheerders beter worden ondersteund in het vinden van alternatieve oplossingen naast capaciteitsvergroting, zodat de gereedschapskist nog wat beter gevuld raakt. Maar dat adressert niet direct het urgente onderwerp in dit artikel. Dat begrijp ik.

[jaenster]

Aan de andere kant is dit deels ook wel door de rare saldering regeling. Als salderen stopt worden thuis oplossingen met opslaan van energie (batterij / waterstof) opeens wel rendabel (of beter gezegd, niet schreef geprijst)

Ik denk dat dat heel veel oplost. Het is belachelijk dat we alles nu terug in het net willen duwen en verwachten dat wanneer de zon niet schijnt alles terug trekken uit het net.

Overigens denk ik dat het voor ons als land uitermate goed is als wij een paar jaar minder goede stroomvoorziening hebben. Dat laat ons een stuk beter waarderen wat we nu hebben en zal een hoop los maken bij mensen om een stuk minder afhankelijk te zijn van het net.

[rob12424]

Officieel mag je in NL thuis geen accu's hebben voor of the grid opslag vanwege brand en explosie gevaar.

Ik ben hier 2 jaar terug al voor gewaarschuwd door een kennis van mij die kabels waterleidingen en gasleidingen aanlegde in o.a. Amsterdam. Die zei letterlijk wat de regering wil kan niet!

Je gaat soms van 6-8 of 12 kwadraat stroom naar 14 of 18 kwadraat. Maar eigenlijk zou je al 24 tot 28 erin moeten gooien. Hij zei letterlijk: in Amsterdam heb je doodlopende vaak loden waterleidingen die vervangen we nu dan doen we gelijk stroom in fasen. Maar breek de boel maar eens open in Amsterdam wat betreft de straten. Daarnaast moet er ook ruimte voor zijn.
Ik vindt het niet erg: over 4-6 jaar moet de boel weer open, want het was zo'n goed idee om iedereen van het gas en op de warmtepomp te gooien. Terwijl Duitsland juist op het gas gaat. Dat zei hij letterlijk.

[air2]

Ieder zijn eigen opslag zou best eens slecht kunnen werken, waarschijnlijk werkt een centrale opslag veel goedkoper efficienter en is dat ook een stuk veiliger dan iedereen zo'n batterij thuis. Dit zijn wel dingen waar over nagedacht moet worden. Het hoeft helemaal niet zo'n fijne/veilige ontwikkeling te zijn als iedereen thuis opslag toepast. Maar we gaan het zien.

[Frame164]

Als je thuis opslaat zijn de transportverliezen lager. Maar wellicht dat dat niet opweegt tegen de DC-AC conversie. Ik kan me voorstellen dat dit efficienter is bij grote installaties. Ook kan je als je centraal opslaat andere creatieve opslagsystemen gebruiken. Tegenlicht had hier een tijdje terug een interessante uitzending over. Is misschien nog beschikbaar in de NPO app.

[Harm_H]

Ieder zijn eigen opslag zou best eens slecht kunnen werken, waarschijnlijk werkt een centrale opslag veel goedkoper efficienter en is dat ook een stuk veiliger dan iedereen zo'n batterij thuis.

Dit lijkt wel een domme opmerking. Thuisopslag is juist beter want je hebt energie waar je het nodig hebt.

De minpunten die je noemt zijn vage termen.
Goedkoper? Nee, want je hebt extra stroomkabels nodig ivm meer doorvoer. Centrale controle, werknemers.
Veiliger? Iedereen loopt gvd met een batterij in zijn broekzak

[Nyarlathotep]

Dan ben ik benieuwd hoe ik als alleenstaande een rendabele oplossing voor energieopslag kan kiezen.
Ik ben blij met de salderingsregeling omdat ik dan mijn zonnepanelen weer terugverdien. En natuurlijk een bijdrage lever met groen opgewekte stroom.
Ik zou graag een methode zien om mijn opgewekte stroom op te slaan, zodat ik deze in de avond en nacht kan gebruiken. Maar ik kan geen 10K missen voor accu's en infra. Laat staan dat ik daar de ruimte voor heb.

[Iblies]

Ik kan ook een dieselgenerator gebruiken 🙃
Dieselmotor kost niks, dieselprijs zal nooit te snel stijgen, eigen generator, eigen batterijen, en dikke vinger naar al die populaire politici die aan het rommelen zijn met een essentieel recht. Je kunt met diesel overigens ook prima verwarmen.

Dat er nog steeds een berg rommel uitkomt, dat zullen de mensen die weinig te besteden hebben weinig deren.

[Pe Nis]

Zo is dat. Hier een propaantank onder de oprit. Gas is iets duurder, maar vanuit Duitsland geen belasting of CO2 opslag of andere onzin als je de juiste gasboer te pakken hebt. Ga eerst maar eens iets doen aan die 4.000.000.000 folks die er nog bijkomen deze eeuw.

[onetime]

Eigen verbruik zelf opgewekte electra verhogen (autonomie?) kijk hier eens, misschien heb je er wat aan.
Edit: Ook aan: @Nyarlathotep @rob12424 @air2 @Frame164 @Harm_H @Iblies

[Reactie gewijzigd door onetime op 23 juli 2024 03:59]

[Standeman]

Misschien moeten de netbeheerders hun winsten dan niet uitkeren als dividend aan de aandeelhouders (gemeenten), maar investeren in het netwerk. Volgens mij kom je dan al een heel eind.

[Frame164]

Met de uitgekeerde dividenden doe je niet zo heel veel. In miljoenen lijkt het misschien veel maar voor netwerkuitbreidingen is het een druppel op een gloeiende plaat.

[wmkuipers]

Je moet (helaas) wel dividend uitkeren, alleen al voor je credit score. Er worden vervolgens extra groenobligaties uitgegeven om een veelvoud van het dividend te kunnen herinvesteren.

Klinkt erg business-y, maar zo werkt het nou met NV's, zelfs als (lokale) overheden aandeelhouder zijn.

[Creesch]

Dus straks krijg je brown en blackouts in de avonden.

Daar is nu sowieso geen sprake van juist omdat ons elektriciteitsnet is uitgevoerd met extra reserve capaciteit. Iets waar in de VS op veel plekken bijvoorbeeld geen sprake van is en ze inderdaad met dit soort zaken te maken hebben. Ze proberen dan ook zoveel mogelijk de capaciteit uit te breiden zonder inbreuk te doen op de robuustheid van het huidige elektriciteitsnet.

[Frame164]

Dat verhaaltje van dat andere landen de kranen openzetten is ondertussen ook behoorlijk achterhaald. Wij lopen qua verduurzaming behoorlijk achter op heel veel andere landen. Wij zijn echt niet het braafste jongetje van de klas. Bij lange na niet. Wij zijn dat etterbakje dat altijd de onschuld uithangt, maar ondertussen de halve klas treitert zonder dat de leraar het ziet.

[LooneyTunes]

Dat verhaaltje van dat andere landen de kranen openzetten is ondertussen ook behoorlijk achterhaald.

Ondertussen in Japan: (2020)
https://www.nytimes.com/2...japan-coal-fukushima.html

Japan now plans to build as many as 22 new coal-burning power plants — one of the dirtiest sources of electricity — at 17 different sites in the next five years, just at a time when the world needs to slash carbon dioxide emissions to fight global warming.

[Anoniem: 710428]

ik zie nergens in Europa zoveel laadpalen, zonnepanelen, isolatie, en andere verduurzaming als in NL hoor. NL moet alles voor het milieu doen, netjes afval scheiden, efficiënte verwarming noem de bende maar op. NL is koploper daarin. Het verschil dat wij veel meer uitstoten dan andere landen komt puur omdat NL veel mensen heb op klein oppervlakte. Maar daar kunnen wij als inwoners van dit land toch vrij weinig aan doen. of moeten we oorlog voeren om meer oppervlak te krijgen?

[ruftman]

Ja, dan kun je lachen als je jet 's avonds net hebt gered om thuis te komen en je die avond je auto niet op mag laden, maar de volgende ochtend moet je toch weer naar je werk op een locatie die met het openbaar vervoer niet bereikbaar is.

Of we gaan naar het concept toe van een deelauto op afroep die met een volgeladen accu op tijd voor he deur staat.

[NielsFL]

Thuis zelf energie opslaan. Inverters met een batterij zijn inmiddels goed verkrijgbaar. Wil je ook energie uit het net opslaan dan zijn er inmiddels de nodige concurrenten voor de Tesla Powerwall.

[dwwolf]

Niet interessant qua geld en zeker niet qua veiligheid en ruimte beslag.

[Pe Nis]

13.5 kWh voor 9000 euries. Ik verzin zelf wel wat. Je moet 15000 kWh kunnen opslaan voor een winter. Kost wel wat heur.

[Eupeodes]

Gelukkig is er dan ook nog een nacht waarin het electriciteitsverbruik aanzienlijk lager is. Ja, we moeten naar slimme laadinfra die ervoor zorgt dat het laden van auto's beperkt wordt op de piekmomenten en wordt gespreid door de nacht. Als jij elke ochtend rond half 7 van huis gaat hoeft je auto echt niet om 11 uur 's avonds alweer klaar te staan met volle accu, half 6 's ochtends de accu vol is dan vroeg zat (en natuurlijk moet je auto zo snel mogelijk ver genoeg geladen zijn voor een spoedrit (retour) naar de huisartsenpost of spoedeisende hulp).

[Daoka]

Niet iedereen heeft dezelfde werktijden natuurlijk. Tegenwoordig wordt er ook veel in de nacht gewerkt. Als je bijvoorbeeld bij ah bestelt kan je tot middernacht je bestelling wijzigen of annuleren. Dus deze bestellingen worden dus ieder geval een groot gedeelte in de nacht klaar gemaakt zodat de bezorgers de volgende dag vroeg kan beginnen. Ook genoeg webwinkels die vandaag voor (tijd laat in de avond) besteld en morgeb in huis. Dus die bestelling moeten ook klaargemaakt worden of als het via de post is eerst gesorteerd worden. Dan heb je nog politie, ziekenhuizen, brandweer ect die ook 24 uur per dag draaien. En zo zijn er wel meer bedrijven die ook in de nacht bezig zijn. Dan zouden hun dus niet kunnen opladen omdat ze op de verkeerde tijdstip werken.

[Eupeodes]

Midden op de dag is de vraag in woonwijken ook goed te overzien, en genoeg zon

[laptopleon]

Per dag hoeven die auto's maar beperkt bij te laden, dus dat scheelt al, maar daarnaast zou het natuurlijk raar zijn dat je alleen thuis op mag laden. Een aansluiting op je werk of bij stops onderweg is veel makkelijker en goedkoper te organiseren. In combinatie met een slim netwerk kun je dan al veel meer spreiden.

Uiteindelijk zit je maar een paar uur per dag in de auto dus de rest van de tijd is optionele laadtijd.

[Kastermaster]

Met name de wetgeving loopt achter. Bijna al onze stroomvoorziening is redundant. Er is snel een nieuwe Energiewet wenselijk om in ieder geval tijdelijk gebruik van deze 'spitsstroken' toe te staan. Ik vrees alleen dat dat - gezien de huidige stroeve formatie - niet op de korte termijn gaat komen.

[T.C]

Met name de wetgeving loopt achter. Bijna al onze stroomvoorziening is redundant. Er is snel een nieuwe Energiewet wenselijk om in ieder geval tijdelijk gebruik van deze 'spitsstroken' toe te staan. Ik vrees alleen dat dat - gezien de huidige stroeve formatie - niet op de korte termijn gaat komen.

380kV en 150kV netten in Nederland zijn allang niet meer redundant uitgevoerd.
Ze zaten 2015 al op ruim 60% van maximale capaciteit. (Alle circuits moeten dan feilloos werken, anders heb je ergens stroomuitval.)

[Kastermaster]

Ik geloof je hoor. Maar waar staat dat het om 380 of 150 kV netten gaat? Ik lees in alle stukken (dat gaat weliswaar over andere delen van het land) dat het juist om het 'consumentennet' gaat (10kV, als ik me niet vergis).

Een ding is zeker; nieuwe regels zijn noodzakelijk. Een uitbreiding is een juridisch lastig en langdurig traject. Willen we een succesvolle transitie maken, dan moet dat sneller geregeld worden via een spoedprocedure.

[T.C]

Het consumentennet wordt altijd benoemd vanwege het feit dat we daar direct last van hebben.

Maar een dergelijk net moet ergens mee gevoed worden en dat is met een 150kV net.
Als dat net niet meer redundant is loop je risico’s.
Ja de 10kV, 20kV en 50kV netten kunnen nog wel iets uitgebreid worden.
Hoewel rondom Amsterdam de150kV netten behoorlijk vol zitten.

[SjorsC]

redundantie is meer dan puur 50/50 verdeling.
Als bijv. in een tracé 3 verbindingen lopen mag er 1 uitvallen, dit resulteert dus al in 66/33.

[T.C]

Redundantie is inderdaad meer dan 50/50 het is dat wanneer een circuit uitvalt een ander circuit dit kan opvangen.

Dus jouw voorbeeld klopt in theorie.
In de praktijk liggen er in een tracé enkel 3 circuits als er bij aanleg voorzien was dat er 2 volledig vol zouden zitten.
Dat is maar op een paar plaatsen gebeurd en die zitten nu voor meer dan 67% vol.
Het hoogspanningsnet is niet meer echt redundant, dat is in ieder geval al sinds 2015.

- edit -

Dat was duidelijk te zien met de stroomstoring van vrijdag 27 maart 2015. (Toen station Diemen eruit klapte)

[Reactie gewijzigd door T.C op 23 juli 2024 03:59]

[SjorsC]

In de praktijk liggen er juist op meerdere plaatsen meer als 1 lijn voor normaal bedrijf en en is de redundantie per wet geregeld in de netcode.
Momenteel zijn ze samen met de ACM wel bezig om redundantie voor opwek, als tijdelijke oplossing, te kunnen verlaten

Maar ook redundantie is niet 100% garantie dat alles goed gaat.
In het geval van Diemen was er bijv. een fout in het achterliggende systeem waardoor de complete voeding voor het SS eruit geklapt is.
En zo was er (volgens mij in 2016) nog een grote storing met brand in het SS. ook dan heeft redundantie op de lijnen geen toegevoegde waarde.

[T.C]

Grappig dat de wet zegt dat het moet, de praktijk is echt anders.

Toen dat station in Diemen eruit klapte zat ik in een vergadering met de mensen die vanuit TenneT onder andere verantwoordelijk waren voor station Diemen.

Dat waren mensen die wisten hoe het net van Tennet eraan toe was. Die vertelden mij dat het net meer belast wordt dan, waar het met het oog op redundantie, voor was ontworpen.

TenneT heeft de laatste jaren wel veel geïnvesteerd, maar enkel in het aansluiten van de windmolenparken.

[ACM]

In het Volkskrant-artikel hierover stond ook nog gemeld dat nog dat ze in die woonwijken in Amsterdam nogal laat hadden besloten dat de woningen daar met warmtepompen (ik neem aan ipv het warmtenet) zouden worden verwarmd. Al die woningen gaan dus ook "ineens" meer stroom verbruiken dan voorzien.

[fre0n]

Het electra netwetk kan hooguit 5% ev aan en daar zitten we al zo goed als aan. Met meer zonnepanelen en ev's krijgen we vaker grote storingen zoals vandaag in denhaag bijvoorbeeld. Het alternatief wordt gelukkig ook al hard aan gewerkt oa in rotterdam en groningen wordt een grote H2 hub gerealiseerd.

[scorpion_1911]

Ik heb vorig jaar een plugin hybride gekocht. Ik kan gelukkig op de zaak opladen, wan voor de deur gaat niets komen. Ze zeggen bij de gemeente gewoon dat je maar 3 a 4 straten verder moet kijken naar een lasdpaal. Probleem is dat ze in gebruik zijn door de mensen die ze daar aangevraagd hebben of dat een normale auto er gewoon parkeerd.
Als dit zo doorgaat wordt volgende auto weer een brandstof auto

[Daikirai]

Je moet eigenlijk al een eigen oprit hebben / je eigen voorziening aanbrengen op veel plaatsen.. Jammer, maar dat is voorlopig nog wel even zo denk ik.

[xxxneoxxx]

Amsterdam heeft al jaaaaren andere prioriteiten. De huidige burgemeester is een schoolvoorbeeld van alles wat mis is met de stad. Als je het nieuws een beetje volgt moeten zulke nieuwsberichten niet als verrassing komen.

[Toxic_Dreams]

Hmm, heftig.

Wat ik niet snap, waarom zorgt verduurzaming van de energievoorziening voor het sneller bereiken van het capaciteitslimiet? Lijkt mij dat je dan minder energie gebruikt?

[RobinKuijp]

Ik heb dit in een eerder Topic ook al aangegeven.
Hiervoor zijn een aantal oorzaken.

Voor belasting
-> Nieuwbouw wijken zijn Gasloos. Dit betekend dat voor de warmte voorziening en koken nu elektriciteit gebruikt wordt. Hierdoor gebruikt een gemiddelde rijtjeswoning z'n 3 tot 4 keer zo veel elektriciteit.
-> plaatsing van de vele laadpalen en fastnet stations. Deze Fast net stations zijn al vaak boven de 1 MW.
-> Grootverbruik aanvragen voor bijvoorbeeld industrie en in het geval van Amsterdam dus servers, Deze aanvragen kunnen oplopen tot z'n 80MW.

Voor Opwek.
-> nieuwbouwwijken krijgen steeds vaker grote hoeveelheden zonnepanelen op de daken op de woningen nul op de meter te maken. 3 tot 4KW opwek is geen ongewone zaak. Wij moeten rekening houden dat dit volledig vermogen in het ergste geval dus ook volledig terug geleverd kan worden.
-> Grote zonneparken en windmolen welke aansluitingen al gouw boven de 20MW uit komen.

De beperkende factor voor de transport schaarste is altijd de zwakste schakel. Dit kunnen de kabels en of stations zijn in de midden spanning, maar ook dat het koppelpunt met het hoogspanningsnet niet voldoende vermogen heeft.

In het geval van Amsterdam is bekend dat ze een redelijk verouderd elektriciteitsnet hebben wat verzwaard moet worden. Ik denk dat dit ook een meewegende factor is dat dit het eerste op deze locaties speelt.

In veel gebieden van netbeheerders is het al niet meer mogelijk om een grootverbruik aanvraag te doen voor terug levering. De kans is groot dat dit zich gaat uitbreiden naar ook verbruik en het is sommige gebieden dus onmogelijk wordt om een aansluiting aan te vragen.

Dit is geen onwil, maar een groot tekort aan technisch personeel en handjes om alles uit te voeren.
Met geld alleen zal je dit probleem niet oplossen. Het vakgebied energietechniek wordt helaas gewoon niet echt gewaardeerd, want het werkt toch altijd?? Stroom komt toch uit het stopcontact...
Het werkt altijd, omdat wij daar hard aan werken.

Op de sites van de netbeheerders kun je zien in welke gebieden er al schaarste is.
https://www.liander.nl/tr...eschikbaarheid-capaciteit
https://www.enexis.nl/zak...it/gebieden-met-schaarste
https://www.stedin.net/za...beschikbare-netcapaciteit

[The Zep Man]

Dit is geen onwil, maar een groot tekort aan technisch personeel en handjes om alles uit te voeren.
Met geld alleen zal je dit probleem niet oplossen. Het vakgebied energietechniek wordt helaas gewoon niet echt gewaardeerd, want het werkt toch altijd?? Stroom komt toch uit het stopcontact...
Het werkt altijd, omdat wij daar hard aan werken.

Geld lost niet alles op, maar kan wel stimuleren. Ga bijvoorbeeld (belovende) studenten sponsoren. Zonder studieschuld klaar zijn met je opleiding en meteen gegarandeerd een (goedbetaalde!) baan hebben. Klinkt dat niet geweldig?

En nee, dat lost nu het probleem niet op. Over 5-10 jaar zal de vraag echter nog steeds groot zijn (in Nederland en in het buitenland, waar Nederland ook koploper zou kunnen zijn), dus die investering komt vanzelf terug.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 03:59]

[mikesmit]

Het tekort aan goed personeel is niet alleen in de energie sector. De afgelopen 20 jaar is onze overheid al enorm aan het adverteren geweest om lekker door te leren en een hbo baan te hebben. Deze mindset is nu gegraveerd in meerdere generaties waardoor er een ernstig tekort ontstaat voor mensen die lekker met de handjes werken.

Marktwerking zorgt er nu voor dat de salarissen enorm aan het stijgen zijn zijn in de energie sector (cao netwerkbedrijven) echter zal het nog jaren duren voordat deze sector weer goed gevuld is met goed personeel

(Ik werk zelf in deze sector )

Ps. De salaris plafonds van monteurs is al aardig richting “boven modaal” aan het gaan, dus het is zeker geen sector waar je niet aan het werk wil zijn

[Ernemmer]

Het salaris in die sector ligt inderdaad redelijk hoog vergeleken met ander MBO fysieke arbeid, maar nog steeds redelijk ver weg van de diverse HBO salarissen.
Ik vind het dus niet zo raar dat de meeste mensen(kinderen) gepushed worden om HAVO-HBO te doen ipv een lagere opleiding, het geeft je later gewoon meer kans op een beter betaalde baan.

[RobinKuijp]

Zeker niet met alle leer en doorgroeimogelijkheden die er in deze sector te bieden zijn!

Je hebt helemaal gelijk met het HBO. Ik ken zoveel mensen met een HBO opleiding waarvan je je afvraagt van wat kan je hier nu eigenlijk mee
We hebben in Nederland een beetje een diploma fetish gekregen gekregen

[space-one]

Zonneparken worden meestal op het zuiden gebouwd (levert meer KWh op). Bij oost-west is de 85-90% opbrengst lager maar geeft veel meer verdeling over de dag. Minder piekvermogen nodig in Enexis gebied om alle stroom terug te leveren op het hoogspanningsnet. Beter rendement op de investeringen (meer uren in het jaar in gebruik). Uit eindelijk zal de stroomprijs gaan dalen op de zuid uren omdat er teveel aanbod komt.

https://www.enexis.nl/zak...it/gebieden-met-schaarste
Ik woon in Haaksbergen het enige witte gebied van Enexis. We hebben ook steeds nul zonneparken.
Het eerste plan is al 2 jaar oud.
https://www.haaksbergen.n...chief-2019/Zonnepark.html

[Wozmro]

Ik zit zelf in België en ben voor mijn werk net weer begonnen met de jaarlijkse inspectie van de HS/LS cabines.
Momenteel bezig in een gemeente aan de Belgische kust. Daar hebben ze het 50 jaar geleden bedacht om de cabines in de kelders van appartementsgebouwen langs de zeedijk onder te brengen. Ik tel in die ene kleine gemeente al een 170 cabines, ik wandel van de ene cabine naar de andere, een auto is niet nodig.
Momenteel hebben de transformatoren gemiddeld een capaciteit van 400kVA. Ocharme de monteurs die op een dag die mogen gaan vervangen door eentje van 630kVA of meer. Dat wordt gaten maken in plafonds en muren om die binnen te krijgen. Ofwel wachten tot oude gebouwen vervangen worden door nieuwe en er dan van profiteren.

Heel veel ondergrondse parkings onder die appartementsgebouwen. Als die eigenaars op korte termijn een laadstekker willen in hun garagebox... kan wel eens moeilijk worden.

[kodak]

Wat mij opvalt is dat het aan van alles lijkt te liggen maar het bedrijf zelf niet uit legt dat ze capaciteit inplannen en wat ze zelf wel en niet hebben veroorzaakt. Natuurlijk zijn er veel omstandigheden die meespelen, maar energiebedrijven moeten niet voor niets realistische capaciteitsplannen maken. Dus wat was het aandeel daarin dat ze nu al aan een tekort zitten?
Het lijkt nu nieuws omdat het om Amsterdam gaat, maar er is duidelijk te zien de heel veel gebieden waar ze horen te leveren al geen extra capaciteit beschikbaar hebben, zelfs bijna halve provincies.

[Reactie gewijzigd door kodak op 23 juli 2024 03:59]

[BadRespawn]

energiebedrijven moeten niet voor niets realistische capaciteitsplannen maken. Dus wat was het aandeel daarin dat ze nu al aan een tekort zitten?

Toen decennia geleden de capaciteit werd geplanned die ze nu hebben, heeft waarschijnlijk niemand voorzien dat er zo veel datacenters bij zouden komen en massaal overgestapt zou worden van gas op elektrisch koken.

[kodak]

Capaciteitsplannen worden om de 5 jaar gemaakt. Het is niet alsof men pas 3 jaar bezig is met massaal zonneenergie op daken, uitbreiden van bedrijventerreinen of woonwijken enz.

[Caayn]

Zonnepanelen en elektrische voertuigen kunnen voor flinke pieken in vraag en aanbod zorgen. Beide worden als verduurzaming gezien.

[Reactie gewijzigd door Caayn op 23 juli 2024 03:59]

[Boele009]

Ik verwacht het gebruik van elektriciteit ipv gas. Denk aan warmtepompen, elektrische laders voor auto's en elektrisch koken.

[Lipton16]

Krachtstroom voor Electrische laadpalen is een enorme belasting op het netwerk.
Pieken door gebruik van warmtepompen en zonnepanelen is ook zeker een factor.

Met veel factoren van verduurzamen is geen rekening gehouden.

[Waterbeesje]

Het probleem is meer dat alle verduurzaming sneller gaat dan de netbeheerders kunnen bijhouden. Even een 300kV lijntje bijtrekken is een langdurig proces, vaak zelfs met MER rapportages en bestemmingsplanwijzigingen. Tel uit je planning.

Zelfs het middenspanningsnet van ~10kV is al een proces, met allerlei veiligheidsvoorzieningen en afstemming met andere partijen die in de grond willen wroeten.

Dan hebben we het nog niet over allerlei transformators die allemaal in sync op elkaar en op krachtcentrales moeten zijn afgestemd. Testen, testen en testen voordat je de nieuwe lijn veilig kunt vrijgeven. Geen ruimte voor fouten, want dan zit Amsterdam een week zonder stroom.

"Nieuwe" zaken als windparken, zonneparken zijn wel te schakelen, want die hebben vaak de betere apparatuur, maar belasten allemaal het net. Neem dan het tempo waarmee die dingen allemaal opgetuigd worden, versus de tijd die het kost om allerlei procedures er door te krijgen, en je ziet waarom een zonnepark er sneller ligt dan een nieuwe 300kV lijn tussen de grotere steden.

[brogamma]

Dat komt omdat 230V niet perfect loopt. Door slechte kwaliteit zonnepanelen en slechte omvormers gaat de spanning niet netjes lopen (3 fase heeft op wisselspanning een verschuiving van ongeveer 120 graden). Echter is als er slechte wisselspanning output op het net komt, verschuift die 120 graden iets. De druk op het net en de capaciteit wordt dan groter zonder dat het per se gezien kan worden (Schijnspanning) Hier is een aantal jaar geleden ook half de zuidas door platgelegd omdat een wijk omvormer uitfikte omdat door een te grote verschuiving een zekering doorfikte, en in de fik vloog. En dat hoort niet

Dit is dus waarom verduurzaming lijdt to meer druk op het net, het vertroebelt de fases op het net waardoor er meer capaciteit van het net in gebruik wordt genomen, en het dus zogezegd "dichtslibt"

Disclaimer: er zijn veel factoren die hier aan kunnen bijdragen maar zonder er een half essay van te maken is dit wat ik er even in een kort stukje van kan maken.

[RobinKuijp]

Dit is meer een gevalletje van dat de woningen slecht aangesloten zijn.
Wij netbeheerders gaan uit van een symmetrisch belasting.
De bouwer en installateur vragen wij hier zorg aan te dragen.
Dus als je een 3 fase aansluitingen hebt niet bij alle huizen op fase 1 de zonnepanelen en fase 2 de warmtepomp, maar laat per huis de panelen en warmtepomp wisselen van fase.

Tegenwoordig wordt hier al meer aandacht aan besteed.

[Anoniem: 63072]

Tja, waar ik woon worden al geen laadpunten meer bijgeplaatst vanwege capaciteitsproblemen op het net. Ondertussen doet de Gemeente alsof de neus bloed en zet op hun website dat als je een electrische auto koopt en geen eigen parkeerplek hebt je een paal aan kan vragen. Er wordt echter in sommige wijken geen paal meer geplaatst, dus doffe ellende om te laden.

En de overheid die roept dat in 2030 meer dan 50% van de nieuwe auto's electrisch moet zijn?

Waarom trekken de netbeheerders hierover niet aan de bel?

Jullie weten toch net zo goed als de rest van Nederland dat als je nu je mond niet open doet jullie de schuld voor het faalbeleid in de schoenen geschoven krijgen!

[Anoniem: 392841]

Men trekt al jaren aan de bel, heeft regelmatig het nieuws gehaald. Maar de afgelopen regeringen zijn doof, stom en blind terwijl men wel een zeer prijzige ’vergroening’ pusht richting particulieren en netbeheerders zonder echt bij te willen dragen aan de kosten.

[RobinKuijp]

Wij trekken zeker wel aan de bel! Alleen wordt dit niet echt gehoord in den Haag.
Al denk ik dat daar wel verandering in gaat komen nu de pijnpunten duidelijker zichtbaar worden.

[fre0n]

Die promotie van ev is vooral politiek economisch. De korte termijn. Eigenlijk t windows vista voor de enegergie situatie. Ze werken voor de lange termijn aan oplossingen voor verwarming, transport, vervanging van gas. De hubs zijn in aanbouw maar er ia meer voor nodig dan alleen een alternatieve manker van energie transport. Het is een omschakeling van fossiele brandstof economie naar waterstofgebaseerd

[joker1977]

Je hebt een 0 als waardering, maar ik denk dat jouw antwoord wél juist is en @brogramma het nét niet goed heeft begrepen. De 3-fasen delen allemaal dezelfde 0 en door een ongelijke belasting 'trek' je de 0 uit het midden en gaan fases hoger (en lager) in spanning worden.

Dat zie je nu al gebeuren als je de spanning tussen L-N monitort, zoals bv. een slimme meter dat doet.

Over het algemeen is het praktisch onmogelijk om de fase 'uit fase' te duwen met inverters. Ten eerste omdat je dan je rendement gigantisch beperkt, wat niet wenselijk is. Het is echter nog onwaarschijnlijker dat 'al die slechte' inverters precies dezelfde fase-draaiing proberen mee te geven.

Kortom - klok en klepel verhaal.

[mikesmit]

Je haalt een hoop dingen door elkaar. Waar jij het over hebt in je reactie is blind vermogen. Dit ontstaat door de faseverschuiving die veroorzaakt word door spoelen en condensatoren.

Wat jij bedoelt is harmonische stromen. Deze ontstaan vooral door geschakelde voedingen en omvormers. Zelfs een “pure sine wave” omvormer is niet een echte sinus. Dit komt doordat er digitaal een sinus nagemaakt word door in hoge frequentie DC spanning word opgehoogd en verlaagd word om een sinus na te bootsen. Het resultaat is echter nog steeds een blokvormige sinus (want spanning word in stappen verhoogd en verlaagd), zelfs als deze blokvormige sinus in fase is met de spanning van het net zullen de imperfecties zorgen voor vereffeningsstromen. Als er genoeg van dit soort apparaten op het net zitten zal je dat zien als harmonische stromen (meestal 3de, 5de en 7de harmonische)

[01--Rolf--01]

Jij denkt dat je met je bv 100KW het net uit fase kunt drukken? Dream-on

[brogamma]

Als je maar genoeg schijnspanning creert, ja. Als je een zuivere sinus op het net teruglevert dan zal je niet snel zien nee. Als je bijvoorbeeld een CosPhi van 25 graden met je teruglevering geeft (wat slechte omvormers kunnen geven) dan ben je wel snel het haasje. Want je ziet die extra spanning niet snel, maar is wel aanwezig. Je kan namelijk niet alles 100% meten. Dat is veel te kostbaar.

[01--Rolf--01]

Volgens mij worden de groot verbruikers in Nederland elke dag afgerekend op verbruik en hun schijnbaarvermogen. (Als ze te veel buiten spec gaan betalen ze een penalty) Neem aan dat de netwerk beheerder dit ook in zijn eigen netwerk in de gaten houdt. Dus denk niet dat dit fenomeen opduikt. Verder dacht ik dat er gewoon bestaande technieken zijn om deze CosPhi weer recht te trekken. Lijkt me sterk dat dit het probleem is.

[Heroic_Nonsense]

Tot een paar jaar geleden hanteerde in ieder geval Liander een denkbeeldige, vaste waarde voor het schijnvermogen (een Cosinus Phi van 0,85). De reserve (of eigenlijk: veilige marge) was er om de boel niet te laten klappen, zonder meteen dure meetinrichtingen op te hangen bij die klantgroep.

Hierdoor mocht een klant met bijvoorbeeld een 100 kVA-aansluiting maximaal 85kW transport contracteren. Ging die klant in een kwartier gemiddeld over die 85kW heen, dan zwaaide er wat en kreeg je het verzoek om een grotere aansluiting af te nemen. Daar is behoorlijk over gediscussieerd.

Schijnvermogen is erg lastig uit te leggen aan iemand die geen achtergond in natuurkunde heeft. Vooral de "kleinere grootverbruikers" hebben geen techneuten in dienst die dit snappen. Men telt de waarden op de specsheets van de apparatuur in de fabriek bij elkaar op en bestelt een aansluiting die er zo dicht mogelijk bij in de buurt komt. Leg dan maar eens uit dat er méér vermogen nodig is om dat vermogen door de deur naar binnen te krijgen. En als dat dan een beetje duidelijk is, dan moet je nog discussieren over wiens verantwoordelijkheid dat is ("U heeft dat extra beetje vermogen nodig om mij te leveren wat ik wil, niet andersom!").

Onder andere door die discussie, zijn zo langzamerhand de meetinrichtingen bij deze klantgroep vervangen door exemplaren die het schijnvermogen kunnen meten. Ook is er een tarief voor dat schijnvermogen ingesteld. Nu mag je dus, als je een gunstige Cosinus Phi hebt, wel meer dan die 85% van je opgestelde vermogen contracteren of gebruiken. Heb je een ongunstige, dan betaal je daar voor.

Jammer voor grootverbruikers met veel geschakelde voedingen (kantoorpanden), maar tuinders met (vooral) gloeilampen en Ohmse heaters zijn weer helemaal gelukkig.

[Reactie gewijzigd door Heroic_Nonsense op 23 juli 2024 03:59]

[InsanelyHack]

Klopt als een bus is al meer dan 100 jaar zo. In fabriekshallen bij DAF worden gewoon capaciteiten parallel met het net geplaatst om zo de arbeidsfactor weer naar 1 of cosphi naar 0 graden te helpen. Dat doen ze niet omdat ze dat leuk vinden staan in een fabriek en de m2 op te moeten offeren. Nee dat moet onder dwang van de electriciteitleverancier.

[mikesmit]

De cosinus phi is altijd een getal tussen de 0 en 1. Wat jij bedoelt is de phi (de fase hoek zelf) en die druk je uit in graden

[InsanelyHack]

In iedere omvormer zit een Feedback schakeling die eerst het net bekijkt en vervolgens in de maat gaat lopen met de sinus van het net. Een slechte cos phi is een slechte arbeidsfactor en dus ook slecht voor je rendement. Er is helemaal geen technische reden voor een slechte cosphi zoals dat in essentie wel aanwezig is bij BV TL buizen en motoren. Een omvormer is niks anders dan een gigantische DC buffer die er AC van maakt en dat doet ie op de maat van de frequentie van het net doordat continue te meten en bij te regelen. Als ie dat doet met een arbeidsfactor van 25 graden ipv 0 graden is ie gewoon kapot. Iedere omvormer zit bomvol met electronica zoals DSPs / PLLs om juist wél te doen wat jij zegt dat ze dat niet doen en kostbaar is.

[Reactie gewijzigd door InsanelyHack op 23 juli 2024 03:59]

[borft]

als je cosinus meer dan 1 wordt, is er wel meer mis met het universum

[lost95]

Die energie wordt ook teruggeleverd en zorgt voor extra belasting van het net. Zie kaartje van Liander voor waar knelpunten zitten):

https://www.liander.nl/tr...eschikbaarheid-capaciteit

[TimoDimo]

Dat is in Amsterdam dus geen knelpunt.

[Miglow]

Alleen grootverbruikers van >3x80A. Klik trouwens voor de grap eens terugleveren aan. Oh, en de Noordoostpolder, je weet wel waar een grote hoeveelheid groenten kassen staan is geheel rood. Die kassen hebben nu nog WKK's op gas staan en die willen de geleerden ook van het gas af hebben. Leuk, alles elektrisch, maar als zelfs een dunbevolkte polder al nauwelijks van extra capaciteit kan worden voorzien....

[TimoDimo]

Het was niet sarcastisch bedoeld o.i.d. Het is precies zoals ik zeg, geen knelpunt in Amsterdam wat betreft teruglevering, waar het hierboven dus over gaat. Ook wel logisch eigenlijk dat er in een grote stad met oude bebouwing weinig teruglevering plaatsvindt. En volgens mij is men in de Achterhoek ook massaal met zonnepanelen bezig.

Dus die rode vlek in de Noordoostpolder is van WKK's? Zetten ze die dan niet uit als ze geen stroom nodig hebben? Of is dat niet efficiënt?

[Miglow]

Het is een warmtekrachtkoppeling, dus ook de warmte hebben ze nodig en gaat tijdens "licht aan" in de warmteopslag. Vaak dmv water in een hele grote tank met stenen die dan opgewarmd worden en warm blijven. Als ze die warmte weer nodig hebben, pompen ze er weer koud water door en komt er warm water uit. Ik ben er niet zeker van of ze ze tussendoor wel uitzetten, het is al een beste tijd geleden dat mijn maatje in het onderhoud zat en even geleden dat ik daar woonde en regelmatig contact had met een medewerker van een grote paprikakweker.

Er staan wel vaak grote gasmotoren van Jenbacher te brullen, 16-20 cylinders met 120.000cc oid.

[TimoDimo]

Stenen in een tank vind ik wel apart, aangezien water volgens mij een hogere warmtecapaciteit heeft.

Maar het zou best kunnen dat al die WKK's daar voor veel teruglevering zorgen. Misschien is het zoals bij elektriciteitscentrales dat ze altijd op een laag standje doorpruttelen.

[justme256]

Komt met name door het afstappen van gas. Daardoor stijgt het gebruik van elektriciteit door warmtepompen, elektrisch koken, inverters, etc. Laadpalen voor elektrische auto's zijn ook een dingetje. Ook de zonnepanelen die terugleveren zorgen voor problemen gek genoeg.

[L-VIS]

Dat van die zonnepanelen is niet gek natuurlijk. Daar ligt de piek midden op de dag terwijl het verbruik dan niet zo hoog is (zoek maar eens op de duck curve). Dat betekend dat er goede maatregelen nodig zijn om kolen (erg lastig), gasturbines (iets makkelijker) of wind (makkelijkst bij uitzetten en aan bij voldoende wind) bij te regelen. Als dat niet goed verloopt is er idd een probleem in de keten. Voorheen was er natuurlijk 1 grote producten en veel verbruikers, nu loopt alles door elkaar heen (je bent als gebruiker soms ook producent) etc, dat was een stukje makkelijker te regelen.

[krisbuist]

Mijn gok: een groot deel van verduurzaming is het afstappen van fossiele brandstoffen zoals benzine en aardgas. Elektrische auto's opladen, koken op inductie, warmtepompen, etc. Dit zijn allemaal toepassingen die op elektriciteit werken.

[La1974]

Zal wel te maken hebben met het feit dat er ook steeds vaker wordt teruggeleverd (zon/wind).

Het is niet alleen maar vraag maar tegenwoordig ook veel meer decentraal aanbod.

[matthewk]

Geen gas, e-auto's, iedere kantoorplek 2 monitoren, elke vergaderruimte een gigantisch scherm,...

[Somoghi]

e-auto's die worden opgeladen op het moment dat de zonnepanelen niets meer doen, die monitoren en schermen staan (vaak) aan op het moment dat de zonnepanelen leveren.
Verduurzaming niks mis mee, het is nog steeds zo dat energie die je niet verbruikt, niet hoeft te worden opgewekt.

[Frame164]

Iedereen 24/7 online. Een outage van een willekeurige internetdienst en we roepen hard schande met z'n allen.

[Luchtbakker]

Hmm, heftig.

Wat ik niet snap, waarom zorgt verduurzaming van de energievoorziening voor het sneller bereiken van het capaciteitslimiet? Lijkt mij dat je dan minder energie gebruikt?

We leveren ook terug, en daar ligt ook een probleem. Overdag leveren we met zijn allen zoveel terug dat ook hier pieken door gehaald worden.

Als ik naar mijzelf kijk; ik lever tussen maart - september bijna dagelijks een continu vermogen tussen de 3 en 3,6 kw/h, evenals de rest van mijn wijk die ook allemaal 12+ panelen hebben. Overdag slurp je daar max 300-400 watt van af, en de rest lever je terug. Daar is zo'n energienet van de jaren 60-70 nooit op gebouwd geweest.

Daarnaast, we willen allemaal elektrisch rijden, elektrisch koken, verwarmen etc. Ook daar zijn alle oude netten niet op gebouwd en behalen daardoor nu zijn max.

Enige oplossing is het leggen van nieuwe dikkere kabels op een hogere voltage. Maar dat kost vooral veel tijd. (nog afgezien van het geld)

[Reactie gewijzigd door Luchtbakker op 23 juli 2024 03:59]

[Nyarlathotep]

Heel simpel: Ook het terugleveren van electriciteit aan het net vraagt om capaciteit. Het is dus zowel de vraag als het aanbod dat voor een toenemende drukte op het electriciteitsnet zorgt.
Tel daarbij nog dat er meer pieken zijn in het verbruik. Een ev opladen gaat vaak middels 'snelladen' en zo trek je in een korte tijd zéér veel energie van het net af.

[Rob Coops]

Wat mensen onder verduurzaming verstaan is van relatief efficientte gas verwarming, en koken op gas men gedwongen wordt over te stappen naar verwarmen met en koken op elektriciteit.
Ook het idee dat de energie die de auto gebruikt (benziene/diesel) moet duurzaam worden en dus allemaal overstappen op elektrische auto.

Al die dingen vergen een stuk meer elektrische energie om het gas te vervangen en omdat men dankzij het lang laden van een EV ook thuis de auto wil/moet kunnen opladen. helpt dat mee aan de flink gestegen vraag per huishouden.

Dan moet je ook nog eens rekening houden met het idee dat we allemaal steeds meer elektrische apparaten gebruiken. Die wel eens waar een stuk zuiniger zijn dan de apparaten die we 20 jaar geleden gebruikte maar als je 10x meer apparaten hebt dan zal het gebruik als nog omhoog gaan ondanks dat ze individueel wel efficiënter zijn.

Dan hebben we het nog niet over de veranderende temperatuur en de steeds groter wordende vraag naar airconditioning voor huishoudens en natuurlijk ook de locaties waar we werken.

Voeg je dat allemaal samen en we zien al jaren lang een gestaag stijgende vraag naar per huishouden maar ook voor ieder kantoor waar tegenwoordig iedereen een computer heeft, airconditioning vrijwel verplicht is verwarming al jaren normaal is en ook van het gas af zal moeten binnen een niet al te lange tijd. Ook zijn er veel mensen die om welke reden dan ook geen eigen parkeer locatie hebben bij hun huis en dus liever tijdens kantoor uren de auto willen opladen. iets wat kantoor tuinen ook mogelijk willen maken want groen is heel belangrijk tegenwoordig en veel bedrijven zullen de beschikbaarheid van laadpalen mee nemen in hun besluit om voor een bepaalde kantoor tuin te kiezen.

Al dit soort dingen betekenen dat we niet alleen in huizen maar ook in kantoren en zeker ook in fabrieken (waar werknemers vervangen worden door robots bijvoorbeeld) een steeds grotere vraag naar elektriciteit zien.

[Maurits van Baerle]

Ik weet niet of dat op microschaal (gemeente) ook zo is maar ik weet dat het nationaal wel een nieuwe kijk op het landelijk hoogspanningsnet vereist.

Traditioneel gezien stond productie redelijk dichtbij consumptie. Consumptie was grotendeels Randstad en Brabantse stedenrij dus lagen daar de “dikste” kabels en staan een paar grote centrales. Daarentegen zal een kleine gemeente aan de rand van het land als Delfzijl een dun lijntje hebben en geen eigen opwekking.

Dat werkt prima totdat je ineens wind- en zonneparken gaat bouwen die eerder bij Delfzijl dan aan de rand van Amsterdam zullen liggen. Dan moeten er ineens dikke kabels naar de uithoeken van het net komen.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 23 juli 2024 03:59]

[mikesmit]

Het hoogspanningsnet (Tennet) heeft capaciteit zat. Deze capaciteits problemen zijn vooral ontstaan door de netbeheerders zelf. Op de nieuwe aanleg in Nederland is de afgelopen 30 jaar enorm beknibbeld op kabels en apparatuur om de bonussen van het management mogelijk te maken. Hierdoor is bijna nergens in Nederland het net over gedimensioneerd en kan bijna nergens de capaciteit eenvoudig worden verhoogd of redelijk eenvoudig de spanning worden verhoogd.

Bij beknibbelen bedoel ik vooral:
- 10kV kabels aanleggen ipv 20kV (een bijna verwaarloosbare meerprijs)
- kabels aanleggen die al voor 90% aan hun capaciteit zitten terwijl de meerprijs van zwaardere kabels verwaarloosbaar is als je graafwerk, montagewerk, gestuurde boringen en andere rompslomp meerekent
- het plaatsen van transformatoren die niet omschakelbaar zijn tussen 10kV en 20kV (ook dit is maar een kleine meerprijs)
- het plaatsen van middenspanning apparatuur die enkel geschikt is voor lage stromen en 10kV (ik kijk naar jou eaton met je magnefix rommel)

Edit: nu staat Liander van de toren te blazen dat het allemaal te snel gaat terwijl dit probleem eigenlijk een beetje zelf gecreëerd is

[Reactie gewijzigd door mikesmit op 23 juli 2024 03:59]

[Anoniem: 58485]

Komen flink wat mensen bij ieder jaar hoor.

[Twam]

Ja, maar dat valt juist niet onder verduurzaming he, integendeel, in ieder geval tot je ze bottelt als bio-generator

[B Tender]

Tenzij verduurzaming hier synoniem is voor '(vervroegd) sluiten kolencentrales'. Al heeft dat, ben ik met je eens, niet direct te maken met de echte definitie van duurzaam, als ik me niet vergis.

Alles wat naar groen riekt, of naar het terugdringen van 'grijs', wordt tegenwoordig meteen het etiket duurzaam op geplakt.

[Reactie gewijzigd door B Tender op 23 juli 2024 03:59]

[bilkin2005]

Data centers?!

[The_Wounded]

Nee, deze hebben doorgaans eigen aansluitingen en niet die van een amsterdamse wijk.

[Zer0]

Lijkt mij dat je dan minder energie gebruikt?

Het gebruik van energie staat los van de energievoorziening, als in, er veranderd niks aan het verbruik als de energievoorziening veranderd.

[Redstone]

omdat ze met verduurzamen van het gas af bedoelen

[Cluefull]

Warmtewisselaars i.p.v. combiketel voor verwarming gebruikt veel electriciteit. Maar air-conditioning als het even een beetje warm wordt ook, en dat gebeurt steeds meer in NL.

[Frost_Azimov]

Ik kan je wel een leuk (nouja...) practisch voorbeeldje geven hiervan. In 2017 heb ik zonnepanelen op mijn dak gelegd, en tot dit jaar liep dat allemaal als een zonnetje (pun intended).

Vorig jaar is in mijn buurt de loterij gevallen, en drie keer raden waar al die centen in geinvesteerd zijn? Juist: de hele buurt ligt binnen een jaar ineens vol zonnepanelen. (nee ik had geen lot )

Begin dit jaar merkte ik ineens dat mijn panelen veel minder stroom leveren... wat blijkt: al die 'buur panelen' pompen stroom in het net, waardoor het voltage oploopt. Alleen: als omvormers merken dat voltages boven de 253V gaan, schakelen ze uit!

Juist wanneer de zon lekker schijnt, liggen mijn panelen plat...

Gelukkig gaat Liander binnenkort de zaak hier op de schop nemen, dus ik vermoed dat ze het zelf ook al in de smiezen hadden...

[Reactie gewijzigd door Frost_Azimov op 23 juli 2024 03:59]

[Iblies]

Daarnaast moet er een nieuw elektriciteitsverdeelstation gebouwd worden, maar dit kan pas in 2026 worden gerealiseerd.

Dit had in kannen en kruiken moeten zijn, alleen een kwestie van uitvoeren.

Daarnaast blijft men in het midden over wat ze bedoelen met

De groeiende economie, digitalisering en de verduurzaming van de energievoorziening worden als oorzaken genoemd voor het tekort.

Jij krijgt niet zomaar krachtstroom je huis binnen, dat is een andere aansluiting. En als het er niet is, kun je die aansluiting ook niet verkopen.

Daarnaast is er een best simpele methode om bakken met energie te besparen.
Witte daken en ramen afdekken als het warmer wordt. Koelen (airco) gebruikt steeds meer energie, moment dat je de hitte niet binnenkrijgt, hoef je het ook niet af te koelen.


Maar als ik kijk naar de essentie van het verhaal;

Van Doorninck wil dat er vanuit het Rijk meer wordt geïnvesteerd in het elektriciteitsnetwerk: "De knelpunten die nu in Amsterdam ontstaan, dreigen ook te ontstaan op andere plekken in Nederland. Dat vraag om actie op nationaal niveau.

En dat is compleet onzinnig.
Liander moet een fatsoenlijk routeboek hebben naar de toekomst. Als partijen als Amsterdam op eigen houtje daar vanaf te wijken, dan moet Amsterdam dat oplossen.
Vb electriciteitverdelingstation zal daar moeten komen, Amsterdam moet daar besluiten over nemen.

[vennis]

De energieprijs gaat dan ook natuurlijk flink stijgen. Ik begrijp ook niet waarom zo'n haast wordt gemaakt met het uitbannen van gas. Waar slaat dat toch op, d'r zijn toch wel andere zaken die meer prioriteit zouden moeten hebben als isoleren etc. Je kan je geld maar 1x besteden en goedwerkende gas-apparatuur vervangen omdat je perse elektrisch wilt lijkt mij geen goede zaak. Nieuwbouw of bij vervanging omdat iets kapot gaat dan kan je het overwegen maar dat extreme anti-gas beleid is volgens mij niet slim.

[YopY]

Dat "we" van het gas af willen heeft aan de ene kant natuurlijk te maken met klimaat, want CO2 uitstoot, want we willen bedrijven als Tata niet kwijt. Aan de andere kant is het politiek - we halen nu ons gas voornamelijk uit Rusland, en we willen van die afhankelijkheid af, ook omdat ze niet meer gas van ons kunnen kopen. Stroom kunnen we grotendeels zelf genereren.

[ymmv]

Als ik de keuze heb tussen een hoge energieprijs door zelf gegenereerde elektriciteit of een veel lagere rekening met gas uit Rusland, dan kies ik voor het laatste. De keuze om per definitie geen Russisch gas te willen afnemen is vooral vanwege gepolitieke redenen, en dan met name vanwege druk vanuit de VS. In mijn optiek zorg je voor een veiligere wereld door samen te werken met Rusland, niet door de koude oorlog warmer te laten worden. Door Russisch gas af te nemen, creeer je een onderlinge onafhankelijkheid, want Rusland wil graag geld verdienen en heeft geen baat bij oplopende spanningen. En dan hebben wij er ook nog economisch baat bij. Win-win.

[THA_ErAsEr]

Met die houding gaat er nooit iets gebeuren, want er zal altijd wel iets zijn waardoor het op dat moment niet super goed uitkomt.

[vennis]

Ik zeg niet dat je niet de transitie moet maken, alleen zoals het nu gebeurt is kapitaalvernietiging en korte termijn denken. Haastige beslissingen gebaseerd op emotie.

[Ernemmer]

Dat uitbannen van gas was een ideetje van meneer Wiebes, de meeste ideeën die die man heeft slaan nergens op en worden één groot debacle. Hij verhuist zelf naar een andere afdeling en degenen die na hem komen mogen de zooi opruimen. Kijk maar naar de wet DBA, net zo'n puinzooi en Wiebes is nergens meer te bekennen.

[MrMonkE]

Ja.. laadpaal.. heeft er ook iets mee te maken. "Te weinig capaciteit" Mensen riepen dit jaren geleden ook al.Schijnbaar niet gehoord door de beleidsmakers. Voortschrijdend inzicht is niet zo moeilijk maar om er naar te handelen vergt schijnbaar zodanige inspanning en tijd dat het niet veel beter dan reactief handelen is.

[Wubinator]

Het was Liander zelf die er al voor waarschuwde jaren geleden. Is te lezen in het stuk in Parool over dit probleem

[EliteGhost]

Hebben ze in die tijd geen actie ondernomen of plannen gemaakt?

[Standeman]

Een laadpaal trekt net zoveel stroom als een elektrische kookplaat, oven of warmtepomp. EV's zijn maar een (klein) onderdeel van het probleem om die eerste twee veel vaker voorkomen.

De behoefte is aan elektriciteit neemt enorm toe. Misschien moeten de netbeheerders wat minder dividend uitkeren en meer investeren in het netwerk.

[Reactie gewijzigd door Standeman op 23 juli 2024 03:59]

[!mark]

Een elektrische oven wordt alleen maar vrij kort gebruikt steeds, waarbij het maximaal opgegeven vermogen ook nog eens alleen gebruikt wordt tijdens het (voor)verwarmen.
Kookplaten idem, het maximale vermogen wordt alleen bereikt als je alle pitten tegelijk vol laat opwarmen, het op laag vermogen iets aan de kook houden kost relatief nauwelijks energie. En zelfs dan is het totale gebruik hooguit een halfuurtje-driekwartier tenzij je echt uitgebreid gaat koken.

Een EV daarentegen staat uren en uren achtereen zowat het maximale vermogen wat de zekering in je meterkast toelaat weg te stoken tijdens het opladen, dit is in ieder geval binnen woonwijken wel degelijk een groot deel van het probleem waar simpelweg geen rekening mee gehouden is dat zowel mensen tegelijkertijd hun aansluiting zo zwaar belasten.

[Reactie gewijzigd door !mark op 23 juli 2024 03:59]

[Kapotlood]

En er is al in meerdere gebieden vaker een stroomstoring of -uitval omdat de elektriciteitsnetten overspannen raken. Deels door de toename van elektrische auto's, en deels door de toename van 't aantal zonnepanelen wat soms stroom terug levert.

Vanochtend was er op AD.nl nog een bericht dat de BTW-regeling veranderd wordt voor zonnepaneel-eigenaren, en vorige week een stel in 't nieuws wat door (blijkbaar) capaciteitsproblemen hun teruggeleverde stroom niet uitbetaald kreeg. Ik vraag me toch af waarom men niet eerst zorgt voor een elektriciteitsnet wat al die extra stroom aan kan (zowel levering als teruglevering). Want zonder dat dat goed werkt heb je in de toekomst alleen maar meer capaciteitsproblemen, met alle gevolgen van dien.

Ga maar eens na hoeveel het upgraden van het landelijke elektriciteitsnet zou kosten, en hoeveel tijd en mankracht daarmee gemoeid gaat. En niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de EU dankzij de maatregelen die afgesproken zijn. Dan zouden we voor 2030 alles rond moeten hebben, zonder dat het elektriciteitsnet is geupgrade? Dat lijkt me schier onmogelijk.

[Reactie gewijzigd door Kapotlood op 23 juli 2024 03:59]

[Deleon78]

En hoe makkelijk denk je dat je die capaciteit verhoogd kan worden dan? Dat doe je niet zo maar en wordt voor een groot deel ook bepaald door de lokale/provinciale overheid. Denk aan vergunningen voor tracés, onderstations, middenspanningsruimtes, plekken hiervoor, geld hiervoor, etc. Nog even los van technische uitdagingen zoals de capaciteit van leidingen die in de grond liggen op elke mogelijke plek die je niet wilt open leggen.

Iets meer vertrouwen mag wel. Als het eenvoudig was, had men het echt wel al gedaan.

[Reactie gewijzigd door Deleon78 op 23 juli 2024 03:59]

[RRRobert]

En hoe makkelijk denk je dat je die capaciteit verhoogd kan worden dan? Dat doe je niet zo maar en wordt voor een groot deel ook bepaald door de lokale/provinciale overheid.
(...)

Precies dáár knelt het nu dus.
Een vriend van me werkt bij netwerkbeheerder Tennet en die vertelt me bij herhaling hoe traag de overheden werken in het uitbreiden van de capaciteit. Het héle verhaal, van vergunningentraject tot aanbesteding tot uitvoering loopt als dikke stront stroop door de welbekende trechter. En ondertussen kunnen bijv. bedrijven die de intentie hebben hun daken te willen vol leggen met zonnepanelen daar geen daadkracht op laten volgen, omdat het elektriciteitsnet dit niet aankan.

Maar diezelfde overheden zetten op dit moment wel zwaar in op het aardgasvrij maken van hele woonwijken (waarvan de kosten zelden tegen de baten opwegen), terwijl het alternatief, het aanleveren van groene stroom voor de energiehuishouding, niet eens kan worden gegarandeerd...

[Deleon78]

Het is niet dezelfde overheid die enerzijds traag is en anderzijds lokale opwek pusht. “De” overheid bestaat niet. Ja ok, vaak zijn ze allemaal traag, maar je begrijpt wat ik bedoel
Overigens is de traagheid ook veroorzaakt door wat “de” maatschappij van hen vraagt. Foutloos, meerdere belangen, etc. Dat is echt geen eenvoudige omgeving om in te opereren.

[RonnieKo]

Hoi,

Een vriend van me werkt bij netwerkbeheerder Tennet en die vertelt me bij herhaling hoe traag de overheden werken in het uitbreiden van de capaciteit. Het héle verhaal, van vergunningentraject tot aanbesteding tot uitvoering loopt als dikke stront stroop door de welbekende trechter.

TenneT zit zelf ook ontzettend in de weg met hun eigen procedures Ze hebben zulke veiligheidzones bij hun kabels en leidingen dat eenmaal een TenneT / Qirion-kabel in de grond zit je binnen een straal van 5 meter rondom de kabel niets meer mag doen. Dus even een TenneT kabel door de grond moet wel even goed afgewogen worden. Je bent meer dan alleen de ruimte voor de kabel kwijt.

Werkvergunning TenneT voor werken in de buurt van kabels en leidingen van TenneT? Reken op 12 weken in het gunstigste geval. Dan hoef je niets af te schakelen of andere bijzondere dingen. Zit er nog kabels van Qirion en Liander of VES (Volkers Energy Solutions)? Dan mag je bij alle partijen een werkvergunning aanvragen met dito doorlooptijden, wensen en eisen betreffende uitvoering.

Aanbesteding: TenneT en andere publieke bedrijven en overheden dienen zich aan de aanbestedingswet te houden. Deze schrijft procedures met termijnen voor. Dat kan inderdaad wat tijd in beslag nemen.

Het gaat niet meer als vroeger. Toen kon ik een bestek met een paar week compleet op de markt hebben (aanbesteed) en daarna meteen in uitvoering. Nu mag ik blij zijn als ik bij een kleine klus een maand of twee haal. Meestal is het een maand of vier.

[Reactie gewijzigd door RonnieKo op 23 juli 2024 03:59]

[Kapotlood]

Precies. Ik had m'n berichtje nét geupdate toen je reactie gaf zie ik

[Deleon78]

Check!

[LOTG]

Ja, wat je straks krijgt is dat er net zoals in sommige andere landen dus weer gas en kolen centrales aan gaan. Iedereen moet en zal elektrisch rijden, koken en de tent verwarmen maar aan de andere kant is het dan weer gewoon grijze stroom.

Ik denk dat de enige oplossing op korte termijn is om mensen met zonnepanelen hun eigen energie te laten op slaan zo dat die niet het net vervuilen en je minder pieken en dalen krijgt.

En aan de andere kant stoppen met alles vol met datacentra te bouwen die energie vreten.

[Kapotlood]

Dat zie ik inderdaad ook wel gebeuren. Ik ben ergens ook wel stomverbaasd dat men al die afspraken maakt (even terzijde of je 't er überhaupt mee eens bent), maar dan schijnbaar niet hebben nagedacht wat dat voor impact op het stroomnetwerk heeft.

[Rob Coops]

Het probleem is dat men niet zo maar even kan besluiten een paar honderd kilometer kabels uit de grond te trekken om ze te vervangen door zwaardere kabels die meer energie kunnen vervoeren.

Een gaatje graven in eigen tuin is nog wel te doen. Maar even een gaatje graven in de openbare weg is al een heel veel groter probleem. Even een gaatje graven op een ander mans grond is bijna onmogelijk zonder een maanden zo niet jaren lange procedure om dat allemaal geregeld te krijgen.

Wat jouw voorstel zou in houden zou betekenen dat we nu de komende jaren honderden miljarden moeten investeren om het net aan te passen. En daarna pas mensen de mogelijkheid geven om energie terug te leveren hun EV thuis op te laden dan wel hun gas verwarming vervangen door een elektrische verwarming bijvoorbeeld.
Een leuk idee maar zeer inefficient... de meeste mensen zijn er van overtuigt dat het niet mogelijk is om dit soort dingen nog jaren zo niet tientallen jaren tegen te houden. En dat het veel beter is om mensen nu al de mogelijkheid te geven aan de overstap aan hun kant te beginnen ook al betekend dat dat je af en toe geen geld krijgt voor de terug levering en hier en daar een korte periode zonder energie zit (iets dat trouwens heel gewoon is in grote delen van de wereld) omdat het net het anders even niet aan kan.
Is dat vervelend of lastig, vervelend en soms zeer onhandig ja absoluut maar jaren lang helemaal niets doen terwijl we wachten tot het net geschikt is gemaakt is een stuk onverstandiger.

Denk je eens in wat er zou gebeuren als men 10 jaar nodig heeft om het net geschikt te maken tegen de tijd dat men klaar is is de vraag en de terug levering flink veranderd en is het net zo als dat 10 jaar geleden bedacht was waarschijnlijk niet meer juist voor hoe het land en het verbruik er op dat moment uitziet.

[Blorgg]

Van Doorninck wil dat er vanuit het Rijk meer wordt geïnvesteerd in het elektriciteitsnetwerk:

Ze hebben de afgelopen 5 jaar een dikke miljard winst hebben gemaakt. En dan nog durven vragen om steun. Ze mogen flinke boetes krijgen als ze de energievoorziening niet op orde hebben. We leven hier niet in Texas of zo.

• 2020: 206 miljoen winst
• 2019: 257 miljoen winst
• 2018: 246 miljoen winst
• 2017: 218 miljoen winst
• 2016: 132 miljoen winst

https://www.liander.nl/over-liander/bedrijf/financieel

[Standeman]

Het grappige is dat die winst weer wordt uitgekeerd als dividend aan aandeelhouders, welke overigens voornamelijk gemeenten zijn.

[The Zep Man]

De aandelen van Liander zijn in handen van Alliander. De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland, Friesland en Noord-Holland en de gemeente Amsterdam. Daarnaast zijn de provincie Flevoland en diverse gemeenten in de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-Holland en Zuid-Holland aandeelhouder van Alliander.

Bron.

Dus op de eerste plaats provincies.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 03:59]

[Standeman]

Ah, dat ligt waarschijnlijk per netbeheerder een beetje anders. Dacht dat stedin weer vooral van gemeentes was. Maar dat kunnen ook de energieleveranciers zijn zoals eneco.

[The Zep Man]

Hoeveel van die miljoenen per jaar zijn weer geïnvesteerd?

Verder praten we hier over miljarden.

[RobinKuijp]

En jij denkt dat je met 1 of 2 miljard per netbeheerder heel het elektriciteitsnet kunt verzwaren?

[Hadespuiter]

Om het net in heel NL op capaciteit te krijgen voor de toekomstige verduurzaming kost honderden miljarden en daar komt nou Baudet's duizend miljard uitspraak van.
Ben inmiddels al lang geen fan meer van deze man maar hij had op dit punt gewoon gelijk.

[kodak]

Misschien is het dan ook redelijk te noemen dat die uitgaven voor capaciteit niet zomaar in rook op gaan. Het geld verdwijnt niet, het gaat zitten in werkgelegenheid en producten van hoogwaardige kwaliteit om stabiliteit van de levering te garanderen. Om het groeiend aantal huishoudens te kunnen voorzien van elektriciteit, om meer bedrijven een bestaansrecht te geven die zich kennelijk maar wat graag in de buurt van die netwerken willen vestigen. Het verduurzamen kost geld is slechts een klein deel van het verhaal. Je kan anders net zo goed klagen dat meer mensen meer geld kost.

[Moortn]

Hoeveel het kost weet ik niet, maar iedereen snapt dat het investeren in verduurzaming niet gratis is. Je komt er echter niet onderuit aangezien er geen onbeperkte voorraad fossiele grondstoffen is. Uiteindelijk verdien je dit weer terug. Electrisch rijden is vele malen efficiënter dan op benzine en is daarom goedkoper. Gas is/was (de prijs is al aan het stijgen) goedkoop, maar op termijn zal een warmtepomp met goed geïsoleerd huis ook veel goedkoper zijn en is het de investering waard. Om nog maar te zwijgen over de kosten die klimaatverandering met zich meebrengt (ook dat zien we al met droogte in zomers en de extremen in het weer).

[Wozmro]

Ja, het zal heel veel geld en moeite kosten. Maar er zijn slechtere dingen om in te investeren dan in een performant elektriciteitsnet.

[Batiatus]

"De knelpunten die nu in Amsterdam ontstaan, dreigen ook te ontstaan op andere plekken in Nederland.

Die zijn er -helaas- al. In Brabant zijn er diverse gebieden waar al gewacht moet worden op aansluitingen en waardoor bedrijven die zich daar willen vestigen helaas ergens anders naartoe gaan, zie: https://www.enexis.nl/zak...it/gebieden-met-schaarste.

Ik maak me er toch wel flinke zorgen over. Niet alleen is er nu al capaciteitsgebrek schijnbaar, maar we willen ook met z'n allen van het gas af en elektrisch gaan rijden. Hoe gaan we dat ooit voor elkaar krijgen?

[Kapotlood]

Niet, ben ik bang. Dat gaat om gigantische investeringen om het stroomnetwerk in heel Nederland op een dusdanig peil te krijgen (inclusief overhead, met de verdere groei van elektriciteit in de toekomst), en dan hebben we 't nog niet eens over de tijd en mankracht die zoiets kost.

Ik kan me goed voorstellen dat die eis om in 2030 volledig elektrisch te gaan rijden in de EU (en de vele andere EU-brede pakketten rondom zonnepanelen en zo), bij lange na niet gehaald kan worden. Ik geloof echt niet dat men in de komende 8-9 jaar al die stroomnetwerken in Nederland en de rest van de EU kan upgraden.

[ruftman]

Over mankracht gesproken: https://www.rtlnieuws.nl/...gietransitie-mbo-techniek

Dus de regering wilt zo snel mogelijk van het gas af. Maar Nederland beschikt niet over de vakmensen en het elektriciteitsnetwerk heeft onvoldoende capaciteit. En om dat elektriciteitsnetwerk te upgraden zijn natuurlijk ook weer vakmensen nodig.

Of deze trein gaat gigantisch ontsporen of er moet flink geïnvesteerd worden om de wens van de regering in vervulling te laten gaan. Alleen ben ik bang dat die investering voelbaar gaat zijn voor de burgers.

[NielsFL]

Kwestie van geduld, investeren en innoveren. O.a. dit soort projecten: https://www.omroepflevola...ans-in-duurzaam-stroomnet

[19RAW68]

Geduld? Er zijn al diverse automerken die aangeven dat ze in 2025 stoppen met ICE en volledig op EV's gaan inzetten .... dat is voor grote infrastructurele projecten echt korte termijn. Zeker als de politiek nog allerlei randvoorwaarden moet scheppen als vergunningen afgeven en ruimtelijke plannen ontwikkelen en goedgekeurd krijgen.

[NielsFL]

Dat klinkt snel, maar niet iedereen koopt elk jaar een nieuwe auto. En het is zoals je zelf aangeeft maar een deel van de merken. Voorlopig zullen er dus nog heel wat benzine auto's rondrijden.

[Reactie gewijzigd door NielsFL op 23 juli 2024 03:59]

[GertMenkel]

Elektrisch rijden valt nog iets op te vangen met zonnepanelen en accu's, maar warmtepompen gaat nog voor een flink probleem zorgen.

Toen een tijdje terug het nieuws uitkwam dat men in het oosten van het land niet meer de capaciteit had om meer zonne-energie aan te sluiten, werd volgens mij gesproken over minstens tien jaar tijd tussen start en afronden van de nodige capaciteitsvergroting. Nu verwacht ik dat de politiek er meer om geeft wanneer de randstad last heeft van zoiets en dat Amsterdam dus eerder uit de penarie zal worden geholpen, maar ik verwacht de komende vijf jaar dat dit probleem alleen maar groter gaat worden.

[ymmv]

Ik vraag me af of de elektriciteitsbedrijven wel genoeg betrokken worden bij de ambitieuze plannen van de overheid om overal zon- en windparken aan te leggen, burgers dwingen om van het gas te gaan en om elektrisch rijden te stimuleren. Als de vraag naar elektriciteit vele malen sneller groeit dan dat de infrastructuur vernieuwd kan worden, zal dat grote gevolgen hebben voor de stabiliteit van onze elektriciteitsvoorziening. (En dan heb ik het nog niet eens gehad over het kostenaspect).

[roelboel]

Noch in het artikel, noch in het gelinkte artikel, wordt concreet gezegd wat er onder digitalisering wordt verstaan. Gaat dit over datacentra?

[multikoe]

Een artikel in de Volkskrant heeft het over een beter te bevatten oorzaak: "Volgens Liander is een van de oorzaken de snelle economische groei"
Nee, dit gaat heel simpel over de toename van stroomvragers. Concreet voorbeeld uit Amsterdam is een complete woonwijk waar op het laatste moment werd besloten alle huizen van een warmtepomp te voorzien. Daar had Liander even niet op gerekend (beetje terecht ook wel). Een ander voorbeeld is het havengebied, waar (kennelijk) veel grote stroomvreters in hoog tempo worden bijgebouwd.

Ook in dat artikel:
"Liander doet vandaag met andere netbeheerders een oproep aan de overheid om meer regie te nemen in de energietransitie. Schut: ‘Wij kunnen niet de keuze maken wie we als eerste aansluiten. Zonder meer bemoeienis van de rijksoverheid loopt het spaak."
We kunnen Liander wel de schuld geven van het gebrek aan capaciteit, maar een deel van de schuld ligt ook bij de overheid die niet al te hard durft in te grijpen en al helemaal niet de miljarden vrij durft te maken die nodig zijn.
Voor de duidelijkheid: dit heeft niet uitsluitend te maken met de energietransitie, maar ook met de economische groei en de toegenomen welvaart (die laatste is van mij).

[Cafe Del Mar]

Nou dan werkt het in Nederland alvast anders dan in Vlaanderen.

Voor de twee gebieden waar de maximale capaciteit nu al is bereikt, is Liander bezig om de capaciteit uit te breiden.

In plaats van de capaciteit uit te breiden, om geen strobreed in de weg te leggen van de duurzaamheidstransitie (zonnepanelen, warmtepomp, elektrische auto's, ...), verhoogt de regulator op vraag van de distributienetbeheerders (DNB, in VL = Fluvius, vergelijkbaar met Liander in NL) de tarieven op een dermate ontransparante en onlogische manier, dat iedereen véél meer gaat betalen. In de hoop dat er dan minder "load" op het netwerk is.
Ik zou liever hebben dat onze VREG de DNB's onder druk zet om - zoals Liander in NL - te investeren in het netwerk, zodat de transitie verder kan doorstomen.

[FReNsJ]

Het werkt natuurlijk langs 2 kanten, ze investeren uiteraard meer en meer in het netwerk en dat kost dus ook meer en meer geld. Dat geld gaan ze dus (deels) halen door die "grote piekverbruikers toeslag", maar die toeslag zou mensen er ook weer moeten toe aanzetten om op een (voor het netwerk) handelbaardere manier te verbruiken, waardoor er wat minder capaciteit nodig is.

Ik neem aan dat het in Nederland, net als op andere plaatsen, ook die richting uit zal gaan.

[Reactie gewijzigd door FReNsJ op 23 juli 2024 03:59]