Intel stopt met Optane-ssd's voor desktop-pc's consumenten

Intel staakt de levering van consumenten-ssd's voor desktop-pc's zoals de 900P, zo bevestigt het bedrijf. De fabrikant gaat wel door met de levering van Optane Memory H20 voor consumentenlaptops.

Intel heeft verschillende Product Discontinuence-documenten voor Optane-producten gepubliceerd, waaronder voor de Optane 800P en 905P (pdf). Bij de end-of-life-verklaring voor de 905P meldt Intel: "Intel zal geen nieuwe Optane Memory-ssd van grote omvang als een transitieproduct voor de clientmarkt leveren." Daaropvolgend meldt Intel zich op Optane Memory H20 voor de consumentenmarkt te richten.

Intel kondigde de Optane Memory H20 eind 2020 aan. Dit is een ssd met maximaal 1TB aan qlc-nandflash, met een cache van 32GB aan Optane-geheugen. De ssd komt in de tweede helft van dit jaar beschikbaar voor laptops.

Intel blijft dus wel producten met Optane-geheugen voor consumentenlaptops leveren, maar stopt met de componenten voor desktop-pc. In de praktijk betekent dat dat de levering van de Optane Memory M10, 800P, 900P en 905P stopt. Eind februari vindt de laatste levering van fabrikanten plaats.

Daarnaast blijft Intel zich met Optane op de enterprisemarkt richten. Vorig jaar introduceerde Intel zijn tweede generatie 3D Xpoint-geheugen voor Optane-producten. Dit geheugen bestaat uit vier lagen tegenover twee lagen van de eerste generatie. Intel gebruikt de nieuwe generatie voor zijn Alder Stream Optane-ssd's voor de enterprisemarkt, waarvan de P5800X het eerste product is.

Een verdere toelichting op het stoppen geeft Intel niet. Intel ontwikkelde 3D Xpoint-geheugen samen met Micron. In 2018 maakten de bedrijven bekend ieder hun eigen weg te gaan bij de verdere ontwikkeling. Micron nam de fabriek van de joint venture over, maar volgens Intel zou dit geen gevolgen krijgen voor zijn Optane-producten. Vorig jaar verkocht Intel zijn nandgeheugendivisie aan SK Hynix, maar de Optane-ssd's waren geen onderdeel van die verkoop.

Intel Optane 905P PCI-e 1,5TB

Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

18-01-2021 • 10:06

115

Reacties (115)

115
115
49
4
1
61
Wijzig sortering
Wel leuk dat de links van 800p en de 905p naar lokale files op Olaf z'n PC verwijzen :9

"file:///C:/Users/olaf/AppData/Local/Temp/PCN118037-00-1.pdf"
Zo te zien is het af gefixt, maar er is ook een forum voor om dit te melden bij de foutjes: Geachte Redactie
Bijna gefikst! Het 800P linkje gaat naar tweakers.net/.... in plaats van qdms.intel.com/....
Voor de normale consumenten leken mij deze Optane-SSD's ook wel onbetaalbaar. Er zijn goedkopere alternatieven.
Probleem is inderdaad dat het duur geheugen is en nvme te traag is om het volledig te benutten:

Deze podcast aflevering ging oa daar over. Hele interessante aflevering wel erg technisch:
https://youtu.be/mCxHcvtpfAk
Die zijn alleen lang niet zo snel. Optane is een stuk sneller dan de gemiddelde NVMe SSD met NAND flash. Jammer dit! Enterprise schijven zijn al helemaal niet te betalen.
Leg mij eens uit wat voor nut het heeft om in een desktop 2.2GB/s te kunnen schrijven en 550.000 IOPS te kunnen halen?
Dit is vooral handig als cache voor je NAS of een vergelijkbare toepassing.
Cache voor je NAS? Die zit toch op een gigabit verbindinkje, dus 100mbyte/s. Een sata ssd is al 5x zo snel.
Gigabit? Dat is yesteryear. Ik ben al een tijdje over op 10GbE. Sowieso is het handig als write cache, bijv. als je VM's via iSCSI host. Dat zorgt voor writes met lagere latency met verhoogde zekerheid.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Je snapt dat alles wat je hierboven noemt (ik snap het, daar niet van) een niche markt is, en 99.9% van de consumenten de termen die je gebruikt niet eens kent. Begrijpelijk dus van Intel dat ze vinden dat je maar bij hun professionele shit moet gaan kijken. Een consumentenlijn is gewoon niet levensvatbaar.
10GbE is denk ik echt niet meer alleen voor bedrijven. Met aantrekkelijk geprijsde switches van Mikrotik, Ubiquiti en Netgear begint dat nu steeds meer betaalbaar te worden voor consumenten.
Dat niet iedere consument iSCSI gebruikt wil ik best geloven. Maar op deze site is dat denk ik (hopelijk) geen onbekend begrip. (het is immers tweakers.net, niet PC Idee)

Wat betreft je commentaar omtrent de beslissing van intel om alleen voor consumenten te produceren is dat denk ik een logisch gevolg van de bekendmaking dat intel zijn SSD-divisie verkoopt (nieuws: Intel verkoopt zijn nandgeheugendivisie aan SK hynix voor 9 miljard d...) in de zin dat het duidt op een rationalisatie van die divisie. Daar hoort dus ook het heroverwergen van het productaanbod bij. Op servergebied hebben ze gewoon een ijzersterke naam. Voor consumenten was de prijsstelling denk ik weinig competetief en is de concurrentie ook tamelijk stevig. Dus het is denk ik niet eens de meest onlogische keuze

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Aantrekkelijk geprijsd is een groot woord. Het begint bij 300 euro voor een 10gbit switchje. Dat is betaalbaar maar een 1gbit switchje heb je al vanaf 12 euro.

pricewatch: TP-Link TL-SG1005D-5-Port Gigabit Desktop Switch v6.0

https://tweakers.net/netw...M4FSSuZAA3LTawAsSyUamtrAQ
Vergeleken met meer dan €1000 die je eerder betaalde is €300 wel een aardige stap in de goede richting. 1GbE is nu zo algemeen dat je er gewoon geen hoge prijs meer voor kan vragen. Toen ik in 2011 overstapte op 1GbE betaalde je ook een meerprijs. Uit mijn hoofd ca €130 voor 8 poorten op 1 GbE t.o.v. ca. €20 voor 8 poorten op 100MbE. Dat is natuurlijk een kleinere sprong dan de sprong die je nu voor 10GbE moet maken. Tegelijkertijd zie je dat deze ontwikkeling zet wel steeds meer door wordt gezet. Je ziet in de laatste 2 jaar steeds meer 10GbE switches die voor €300-€550 worden aangeboden. Dat is denk ik het begin van de transitie.
Uiteraard, en ik vind een ton voor een Ferrari ook heel schappelijk, gezien ze ook voor 3 miljoen een prima aanbod hebben. Dat maakt het echter nog niet goedkoop, of een redelijke investering voor een gewone burger. Mocht je dat geld wel willen besteden dan zijn er genoeg producten voor professionals waar je rustig kunt shoppen.

ps. ik heb gehoord dat een eigen windmolen ook heel goedkoop is, je hebt al een 20-meter-molentje voor maar 2 ton! Die waren 10 jaar geleden nog echt onbetaalbaar hoor!
Je kan natuurlijk altijd de draak steken met mensen, maar de reden dat ik 10GbE aanhaalde is omdat in gebruiksscenario's waarin een Optane geschikt zou kunnen zijn als cachedrive 10GbE ook relevant is, en tegen een prijs die echt niet exorbitant is.
De vergelijking met Ferrari's gaat mank. Dit zijn eerder de Tesla S'en van deze wereld dan Ferrari's. Getuige het aantal Tesla S'en dat ik dagelijks voorbij zie zoeven is dat prima betaalbaar.
Da's wel voor 10G over RJ-45. Een goedkopere 10G oplossing is SFP+ met DAC. In een MKB setting heb je vaak genoeg aan een paar SFP poorten voor je NAS en een enkele server; en daarnaast dan 24 of 48 poorten @1Gbit voor de clients.
Of je doet het zonder switch. Een netwerkkaart (rj-45) heb je al vanaf een kleine €100. Dat in tweevoud en je hoofdpc heeft een leuke pijp liggen naar je NAS. Ik heb het dan met glas gedaan (2 poorten in de NAS dus kan er nog 1 aan hangen) maar het werkt gewoon goed.

Ik denk ook dat netwerkapparatuur 1 van die dingen is die extra flink is gezakt in prijs door de jaren waardoor de rest (zeker 10Gbit) nu relatief duur lijkt terwijl dat eigenlijk wel meevalt.
10GbE is denk ik echt niet meer alleen voor bedrijven. Met aantrekkelijk geprijsde switches van Mikrotik, Ubiquiti en Netgear begint dat nu steeds meer betaalbaar te worden voor consumenten.
Welke 10GbE Ubiquiti switch is dan betaalbaar volgens jou? Ik vind ruim €400,- voor een switch (USW-Pro 24) met 2x 10GbE nog niet echt betaalbaar voor een consument. Of ken jij een model wat ik (nog) niet ken? Want ik zoek wel een betaalbare Unifi Switch met 10GbE.
De US-16-XG is goede bang per buck, zoalang je met glasmodules of DAC's werkt. Als je per se via 10GBASE-T wil werken is een Mikrotik of Netgear net wat aantrekkelijker. €500 is voor mij geen heel hoge prijs.
10GbE is denk ik echt niet meer alleen voor bedrijven. Met aantrekkelijk geprijsde switches van Mikrotik, Ubiquiti en Netgear begint dat nu steeds meer betaalbaar te worden voor consumenten.
Dat niet iedere consument iSCSI gebruikt wil ik best geloven. Maar op deze site is dat denk ik (hopelijk) geen onbekend begrip. (het is immers tweakers.net, niet PC Idee)

Wat betreft je commentaar omtrent de beslissing van intel om alleen voor consumenten te produceren is dat denk ik een logisch gevolg van de bekendmaking dat intel zijn SSD-divisie verkoopt (nieuws: Intel verkoopt zijn nandgeheugendivisie aan SK hynix voor 9 miljard d...) Maar los daarvan was de prijsstelling denk ik weinig competetief en is de concurrentie ook tamelijk stevig. Op servergebied hebben ze gewoon een ijzersterke naam. Dus het is denk ik niet eens de meest onlogische keuze
Ik ben zelf ook een "enthousiast" op het gebied van computers, maar dan meer op het casemodden. Ja ik ken mensen die iets doen met 10GB, maar dat zijn er echt weinig vergeleken met de mensen die al helemaal happy zijn met hun 1GB switches etc. Deze Optane schijven zijn voor de gros niet eens iets waar ze over nadenken en zelfs onder de enthousiastelingen een te dure optie aangezien M2 al flink snel is en je dan geen PCIE slot kwijt bent en de prijs gewoon veel lager is. We moeten wel onderkennen dat we in de behoorlijke minderheid zijn als we dergelijke schijven kopen. En de techniek gaat zo snel dat je nu blij 100en euro's voor zoiets uit geeft, maar over een jaar een veel goedkopere M2 met dezelfde specs kunt kopen. Het loont gewoon niet.
Ik denk juist dat de versnelling aan het afnemen is. Je ziet ook dat de ontwikkeling van controllers in rustiger vaarwater is beland. Qua ontwikkeling van flash zie je vooral meer laagjes en een focus op kosten, en minder op prestaties. Als je dan verder kijkt naar de ontwikkeling van controllers, dan zie je dat de stappen die worden gemaakt op het gebied van IOPS eigenlijk veel minder revolutionair zijn dan dan de stappen in transfersnelheid. Ik denk dat je vanaf nu zal zien dat de stappen die gemaakt worden vooral afhankelijk zijn van de bussnelheid, dus de versie van PCI-e, SAS of SATA die gebruikt wordt. 3D XPoint is in die zin interessant omdat het sneller schakelt en dus meer IOPS mogelijk maakt.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

We zijn net over op Gen4 SSDs met enorme snelheden. Enkele merken hebben net pas die versies getoond. Die markt begint eigenlijk pas net en is nog ver van volwassen. Dan is het toch lastig om aan te geven dat die versnelling aan het afnemen is?
Precies mijn punt. We zijn over op een nieuwe bus en nu zie je controllers die vooral snellere transfersnelheden leveren, maar waarvan de verbetering in IOPS lang niet zo groot is, en dat na een tamelijk lange periode waarin controllers eigenlijk niet zo snel zijn ontwikkeld. Bij elke overstap naar een nieuwe busversie zie je nu incrementele ontwikkeling, maar verder staan de dingen bijjna stil.
Dat niet iedere consument iSCSI gebruikt wil ik best geloven.
Zelfs niet iedere tweaker, denk dat onder de tweakers dat zelf nog steeds een niche is.
En die niche kan dus rustig de zakelijke variant kopen.
Mij hoor je dan ook niet zeggen dat deze beslissing van intel heel erg of fout is. Het is natuurlijk wel jammer dat er nu meer moet worden betaald.
Ok maar om eerlijk te zijn, hoeveel mensen hebben momenteel thuis 10gbe nodig ? Omdat het kan ? :)
Je kan een file eens sneller over het netwerk copyen, maar zelfs als je een volledige bekabelde oplossing hebt in huis, dan ga je toch je best mogen doen om dat te verzadigen. Ja je zal iets sneller grote bestanden kunnen verhuizen en je bent wel meer dan futureproof en een paar jaar gerust. Maar 10gbe voor thuisgebruik is eigenlijk alleen momenteel voor het epeen gehalte of je moet echt een nieuwbouw zetten met categorie 7 of 6fa (denk ik) om het maximale eruit te kunnen halen. Natuurlijk is dat in de EU een beetje moeilijker aangezien onze huizen meestal uit steen bestaan. Bij een houten constructie leg je zo een nieuw netwerkje. De WAF (Wife Acceptance Factor) van nieuwe netwerkkabel in de muren stekken is zeer laag, in vele gevallen zelfs onder 0, want je moet overal slijpen, gaten maken etc. Het enige wat je nog kan zeggen is ... hey je wou toch een nieuw kleurtje, ik zal nadien wel verven, dat helpt, maar anders moet je vrouwlief maar proberen te overtuigen :)
op dit moment lang niet iedereen. Tegelijkertijd is een jele snelle nas veel interessanter dan dat velen nu denken. Als je nas snel genoeg is kan je veel meer en een veel uitgebreidere range van files opslaan dan enkel mediafiles. Denk bijv. aan je steam library die je dan niet na een reinstall van Windows helemaal opnieuw moet downloaden. A's je VM's draait dan is het loskoppelen van storage en hosting interesssant.

Als je daar een verbouwingkje voor nodig hebt so be it. Als je een goede verstandhouding hebt met je ega zijn de kosten en de tijdelijke dat echt geen probleem. Als je partner dat voor jou aan het bepalen is zou ik toch grote vraagtekens hebben bij de relatie.
Ja, maar dan nog de mensen die weten hoe dit allemaal kan is al zeer beperkt, de mensen die het geld er voor over hebben zal nog een pak minder zij. Daarom dus leuk, maar ik kan begrijpen waarom Intel zegt, dit kan je alleen nog kopen in de enterprise market. Dan zijn er zeer veel mensen die huren, daar is extra bekabeling dikwijls niet mogelijk, zo kan ik best nog wel dingen bedenken waarom het kopersveld kleiner en kleiner wordt. En kijk als een bedrijf ziet dit is 1% pf zelfs 5% van de verkoop in segment x, is het dan nog de moeite op segment x met product y te bedienen. Ik denk niet dat je vlug zal horen ‘...... o nee we kunnen geen intel optane meer kopen. Maar als amd zou zeggen wij verkopen geen cpus meer, alleen nog aan enterprise ... dan is het oorlog om zo te zeggen

Het gaat em over het het “gezaag” van wat ga je nu weer doen, ik doe wat ik wil :)
Het is wel tweakers.met niet PC Idee. Ik denk dat onder mensen die echt een centje over hebben voor wat techniek er vast wel een paar te porren zijn om dit ge doen.
Dat intel er niet genoeg brood in ziet, kan inderdaad komen doordat het te weinig verkoopt voor hun eigen doelstellingen. bottomline is nu dat het voor consumenten stopt. Voor bedrijven bestaan idd andere producten. Voor mij is het ja,,er. Ik denk dat ik nog even snel een paar optanes oppik voordat ze onverkrijgbaar zijn.
De gemiddelde consument gebruikt anno nu een Chromebook of een tablet. Beiden draadloos. Just saying.

Het valt me nog mee dat we losse PC onderdelen kunnen kopen en zelf onze PC's kunnen bouwen anno nu. Maar ik vrees dus dat dit op den duur ook enorm zal afnemen.

Gamers zijn eigenlijk de enige echte consumenten nog ervoor. De rest kan gewoon een zakelijke workstation kopen.

Voor een deel zie je dat ook terug in het aanbod. PC kasten die er veel te wild uitzien wanneer je iets voor kantoor wil bouwen bijvoorbeeld. Focus op "kijk er kan watercooling in" in plaats van "er passen 8 harde schijven in".

Zelf heb ik Fractal Design kast die er gelukkig netjes uitziet, maar veel concurrentie heeft die in mijn ogen niet (voor iets dat er netjes uit moet zien, maar waar je toch alle kanten mee op kan).
Yesteryear..? Beetje arrogant en elitair, niet? Heel veel minderwaardige, simpele stervelingen - zoals ik - hebben thuis nog gewoon een gigabit lijntje op CAT 5E liggen, gewoon omdat een upgrade a) mijn geld en b) mijn tijd niet waard zijn. Gigabit is voor de meeste thuisgebruikers meer dan voldoende om bestandjes tussen computers uit te wisselen of hooguit iets te streamen vanaf de pc naar de tv.
Yesteryear was grappig bedoeld. Maar daarmee is de noodzaak van 10GbE niet weg. Wat mij betreft zal een serieuze NAS gebruiker toch oprecht 10GbE overwegen. Bestanden blijven groeien en 1GbE wordt steeds meer een bottleneck. Daarnaast is het aardig betaalbaar geworden. Stellen dat 1GbE voldoende is, duidt wat mij betreft meer op die typisch Nederlandse reactie om mensen die iets anders vinden de kop in te willen drukken.
Het was zeker niet bedoeld om jou (of wie dan ook) de kop in te drukken mbt 10GbE, ik denk gewoon dat dat voor het overgrote deel van de thuisgebruikers totaal niet in zicht is. En de mensen díé het hebben zullen ook lang niet allemaal budget hebben voor een NAS met Optane SSDs: je kan ook SATA/NVME SSDs gebruiken en de (kleine) bottleneck als een zeer accepteerbaar compromis beschouwen. Als dat echt zo onacceptabel is, dan kan je serieus gaan nadenken over een full-blown storage server met server-grade Optane.

Een bedrijf van formaatje Intel gaat écht niet voor die kleine markt die dan nog overblijft Optane SSDs lopen maken, dat kan voor hen nooit uit.
Serieuze gebruiker ? Wat is een serieuze gebruiker. Ik ben freelancer programmeur, heb ook best wel een paar vms om te testen, deze draaien gewoon lokaal. Hier in huis steekt op sommige plaatsen cat6a, meer dan goed genoeg. 1gbit is voorlopig goed genoeg. Enja bestanden worden groter, maar om eerlijk te zijn, hoe dikwijls ga je 50gb over een netwerk sleuren ? Voor de kleine files ga je nooit je maximale snelheid halen omdat een open, write en close veel tijd neemt. Die datatransfer mag er wel zijn, maar als jij 1 miljoen files van 2kb van je nas gaat halen, dat gaat met 10gbit niet veel sneller gaan. Zogoed als niks. Ja fotos worden ook groter etc, films ook etc. Mijn eerste pc was in 86 ... ls ik nu een file kan copyen aan 30mb/s dan ben ik best tevreden. Ja het kan sneller, ga ik daar van wakker liggen, zeker niet. Ls i, echt iets groot van mijn nas zou moeten copyen, hebik gerust wel 1000 andere dingen die ik nog moet doen of kan doen ondertussen. Dus tijdsbesparing is minimaal, en de kans dat je nu zeer dringend 50gb moet copyen van je nas zal ook zeer klein zijn. Natuurlijk als je gaat liggen streamen op je pc terwijl je dan 50gb file gaat copyen en je wilt nog gamen ondertussen, dan kan het handig zijn om wat meer bandbreedte te hebben.
Best betaalbaar is ook voor iedereen anders. Tegenwoordig is het eerder de trend van het werkt goed en waarom upgraden. Ik doe upgrades als het nodig is, of als ik denk, we hebben dit nu lang genoeg en als ik nog lang wacht zit ik met een probleem. En da ga ik wel voor het betrer, snellere. Maar er zijn genoeg mensen die 100mbit hebben maximaal hebben, internet is dikwijls nog geen 100mbit. Dus waarom zouden ze dan iets sneller kopen
Wat moet de gemiddelde NAS/mediaserver user met 10 gigabit? Voor 8k streams die niet bestaan?
Dat ligt eraan wat je met je client PC's doet. Als je VM's host op je NAS of als je grote bestanden hebt, dan is het heel interessant om die snelheid omhoog te gooien. 1TB kopiëren met 1GbE kost je bijna 3 uur. Met 10GbE kost het slechts 20 minuten. Dat is wel het verschil tussen: "Dit kost me bijna een hele middag om te doen" en "als ik het nu doe is het na de lunch wel klaar". Alleen maar naar de media usecase kijken is wat mij betreft wel tamelijk narrowminded.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Dan kom ik terug op mijn eerdere post, hoeveel mensen doen dit effectiet in thuisgebruik ? :)
In theorie snap ik dat, maar hoe groot is de meerwaarde over NVME?
Met 10GbE zal je toch niet meer dan 1GB/s kunnen lezen/schrijven en dat soort snelheden kun je ook met NVME halen voor een stuk lagere prijs. Ik zie wel dat de latency van Optane nog echt een stuk lager is dan NVME maar denk dat er maar een kleine doelgroep is die daar echt profijt van heeft.
Maar als je dat laatste beetje peformance nodig hebt is de lagere latency vast veel waard.

[Reactie gewijzigd door CAPSLOCK2000 op 25 juli 2024 03:39]

De usecase waar ik specifiek naar kijk is een ZIL cache voor een NAS/SAN met 8 (straks 12) spinners. Op zich haalt die setup nu al een een aardige throughput, maar ik zou graag de latency van de sync writes willen verbeteren. Caching is overigens een van de use cases die intel voor drives zoals de M10 specifiek aandraagt.
Jammer maar helaas, we gaan er nu 5 à 10x meer voor betalen.
Ook 10 Gb kan je prima bedienen met een nvme ssd.
Het voordeel van 3D XPoint is wel dat je heel snel kan schrijven, waardoor je in casu een NAS write cache ook snel je ack krijgt.
Wel dure oplossing hoor voor langdurig sustained write boven de 1GB/s.

Een wat duurdere ssd kan dat een hele tijd volhouden.
De grap is dat als je veel van deze writes met een lage latency wil doen, dit zich zal uiten In een niet zo heel hoge QD. Veel NVMe SSDs zijn niet zo goed in dat gebruiksscenario, maar de Optane SSDs dus wel.
Maar je hebt toch alsnog de latency van je network stack?
Ja, de hele keten doet mee in dat verhaal. Vandaar dat ik ook 10GbE wel eens genoemd heb in andere reacties.
Waarom zou je een optane met idioot lage latency voor enorme kosten in een nas zetten voor de lage latency terwijl je die lage latency helemaal niet kan benutten want de network stack zit er nog tussen?
Omdat het voor sync writes wel sneller is dan zonder de optane erin?
Het zou aardig zijn dat mensen op Tweakers op z'n minst de SI prefixen goed gebruiken. Dus geen milli waar je mega bedoeld. Dit is niet de Telegraafsite.
Niemand denkt dat ik millibyte bedoelde. Ja het is fout, net zoals dat jij geen streepje tussen SI-prefix zet. Maar iedereen begrijpt toch wat je bedoelt.

[Reactie gewijzigd door lordawesome op 25 juli 2024 03:39]

Als cache voor een NAS is geheugen een stukje goedkoper, of een betere raid controller.

Ik zie vooral potentie voor virtualisatie workloads in een relatief kleine (home)server.
Als je write cache wil inzetten is het toch wel fijn wanneer de ack snel terugkomt (in het geval van sync writes). In dat soort scenario's is een snelle ZIL wel erg fijn. Zelf host ik mijn VM's via iSCSI, en deze aankondiging forceert nu even het tijdspad voor (een keuze omtrent) het wel of niet gebruiken van een M10 m.b.t. een ZIL in mijn NAS.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Ik zou toch gillend gek worden als ik mijn virtualisatie workloads over iscsi moest doen zelfs @ 10GbE 8)7 maar ik zie dat jouw use-case al behoorlijk scherp hebt en er wel mogelijkheden in ziet om dit "gemis" op te vangen met een andere oplossing.
Ja, sneller kan altijd. Helaas is 40 of 100GbE is momenteel nog niet echt betaalbaar te noemen, dus blijft het bij de prosumer spulletjes. Als Mikrotik nu een 40GbE switch zou maken voor een net zo aantrekkelijke prijs per 40GbE poort als bij hun 10 GbE switches, dan was ik denk ik wel te porren voor een 40GbE netwerk. Voor de meeste dingen is de snelheid van een enkele SATA SSD wel toerijkend. Ik ben nog aan het kijken of ik mijn setup iets moet aanpassen met meer lokale storage en het maken van backups i.p.v. het hosten via iSCSI. Het nadeel ervan is dat je dan niet zo makkelijk meer op een redundante manier een live migration kan doen.

Zoals ik in een ander commentaar al aangeef zie ik 3D XPoint producten vooral als interessante proucten write cache voor mijn NAS.

Aangezien je aangeeft dit niet te trekken ben ik wel benieuwd hoe jij jouw virtualisatie zou doen in een homelab scenario?

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Voor de workloads die ik met enige regelmaat virtualiseer ben ik vooral databases en import/export processen aan het draaien. Die workloads hebben nog wel eens de neiging een SATA SSDtje tientallen minuten lang 100% load te geven en eigenlijk niet zo gek veel records per minuut te verwerken en als ik het al splits naar 2 SATA SSDs dan zie ik meer dan 100% toename in snelheid omdat er minder locking issues en/of IOPS spikes zijn.
Databases zijn wel een lastig scenario omdat het relatief veel IOPS vraagt. Daar heb ik zelf niet zo veel ervaring mee omdat ik vooral hobbymatig met dit onderwerp bezig ben. Maar ik kan mij voorstellen dat je dan in plaats daarvan een lokale drive met snapshot replication instelt.
Bij mijn lokale workloads (test data, hobby projecten) is de output wel belangrijk voor directe controle en analyse maar niet belangrijk genoeg om op te slaan voor langere tijd, dus snap shot replication is niet nodig.
99% van alle NAS apparaten gebruikt gewoon HDD's en zit op een 100MB of 1GB ethernet aansluiting
Zelfs 4k streamen gaat met alleen HDD's super soepel
En veel consumenten NAS apparaten hebben niet eens de mogelijkheid voor PCI-e expansion
Dan ga je echt al richting enterprise NAS systemen

[Reactie gewijzigd door Stijnvi op 25 juli 2024 03:39]

Je kijkt nu puur naar het mediascenario, waar throughput zo ongeveer de enige variabele van belang is. Als jje VM's gaat hosten vanaf je NAS wordt latency een dingetje. In die gevallen zal je graag je netwerk snelheid en responsetijd van je systeem willen optimaliseren. Die eerste zorgt ervoor dat je, als je dat wil, geen performance bottleneck hebt op throughput, maar sowieso zal het ervoor zorgen dat je een responsief systeem hebt omdat het netwerk geen bottleneck is. Die tweede optie kan, zelfs als je er voor kiest om geen 10GbE te gebruiken, in sommige gevallen een interessante keus zijn om in ieder geval het systeem sneller te laten reageren. Maar het is een kwestie van vele factoren, dus niet alléén de cache of het netwerk.
Zelfs als je puur voor opslag je NAS wil inzetten zijn er nog use cases waar 10GbE interessant kan zijn, zoals het mirroren van je Steam files zodat je niet alles opnieuw hoeft te downloaden.

Dat jan de consument zijn nasje met slechts één of twee schijven enkel gebruikt voor familiefoto's kan mij eigenlijk niet zo veel boeien. Daar ging mijn opmerking ook helemaal niet over. Dat mag toch wel duidelijk zijn? Deze SSD's zijn interessant in use cases die voor techliefhebbers soms interessant kunnen zijn. Laat dat nu net de focus van deze site zijn. ;) (althans, dat zeggen ze, in de praktijk gaat het toch wel richting het niveau Computer Idee)

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 03:39]

Maar hoeveel mensen gebruiken vms ... en hoeveel percent van dit kleine aantal op alle computergebruikers wilt dit dan nog streamen van hun nas. Ik ken er eentje, en dat zou dan gewoon zijn omdat het kan. En dan nog dan zou ik een vm draaien vanaf een nvme volume. ALs je dit gaat bekijken in een bedrijfssetting, dan is het wat anders. Maar bedrijven kopen met moeite homebrew stuff. Dat wordt gewoon gezet, zeker in de kleine onderneming, en in de grotere dan kom je der zelf niet in, tenzij je zelf een grote leverancier bent
Zijn genoeg programmas die de ipos en schrijf/lees snelheid wel kunnen gebruiken kijken naar de video editing markt, of de grafische redering markt die files worden steeds groter en het verschil tussen 10tellen en 1 minuut wachten kost een bdrijf geld.

Voor consumenten wat minder maar het verschil tussen een game update van 50gb aan textures helpt met dit soort snelheden ook wel mee.

De gamer wacht korter op zn update dus kan langer spelen plus het in laden van die zelfse textures duurt ook minder lang
Textures streamen gaat ook goed met een Nvme schijf, sterker nog, die zijn sneller in throughput.
Met de gewoonte van steam en andere platforms om updates gedeeltelijk te downloaden. Daarna moet er een compleet nieuwe file gecompileerd worden. Dit kan heel lang duren voor sommige games. Zoek maar eens op “waarom staat mijn steam update zo lang op 99%”.

Met ssd’s is het verschil in snelheid enorm.
Ja, maar deze optane SSD's maken dan niet zo heel veel verschil uit. en de reden dat Steam updates gedeeltelijk doet is ook meer om hun eigen servers zoveel mogelijk te ontlasten.
Klinkt niet bijzonder, een goede m.4 pcie 4.0 ssd doet 5gb/s aan schrijven met zeker wel 700.000 iops.
De eerste paar seconden wel een daarna kan die keihard onderuit gaan! Maar goed als je dat niet wist of er tegen aan loopt is dit product niets voor jou.
Ahh oke, dus optane is in zekere zinnen stabieler?

Ik wist wel dat ze er ook ooit RAM uit wouden maken
Ja met een 4k steady state die terug kakt naar 500 IOPS. :') Of de sowieso dramatische performance als je SLC cache vol is. Nee NVMe is leuk voor je PC maar niet voor serieus werk.
Ter info: NVMe is een protocol. De Optane SSD's maken hier ook gebruik van.
Je bedoelt denk ik iets anders. :)
Natuurlijk wel. Onder welke workload loop je vast met een goede NVME SSD? Er zijn natuurlijk altijd bragging rights en het kan sneller maar of je nou 48 of 50 seconden op de output moet wachten maakt geen materieel verschil. Je moet wachten. Het wordt interessant wanneer het procentuele verschil groter wordt, of wanneer je in één keer door kunt werken waar dat eerst niet kon.
Natuurlijk wel. Onder welke workload loop je vast met een goede NVME SSD? Er zijn natuurlijk altijd bragging rights en het kan sneller maar of je nou 48 of 50 seconden op de output moet wachten maakt geen materieel verschil. Je moet wachten. Het wordt interessant wanneer het procentuele verschil groter wordt, of wanneer je in één keer door kunt werken waar dat eerst niet kon.
De verschillen met 3d Xpoint zijn groter, zo'n 80% sneller dan de snelste "overige" SSD's. Dus ipv 50 seconden wachten, nog maar een 28 seconden wachten. En wanneer je zoveel werk moet verzetten dat het geen seconden zijn, maar minuten of uren, dan maakt dat een zeer groot verschil.
Die rekensom kan ik ook maken. De vraag was alleen welke workload heb je waarbij dit voordeel bruikbaar is. Een excel sheet openen of opslaan is potentieel veel I/O, maar de geheugenprocessen zijn hierin dominant en niet de I/O. Er zullen best processen zijn de heel I/O intensief zijn maar ik ken er als gewone gebruiker geen waar ik interactief met de pc bezig ben en vervolgens moet wachten op de pc.
De vraag was alleen welke workload heb je waarbij dit voordeel bruikbaar is.
Als je je niet bewust bent van de verschillen van deze SSD in vergelijking met bijv. een Samsung 980 Pro dan heb je het ook niet nodig. Sterker nog als dit jouw scenario pakt een spelletje spelen of een Excel sheet openen dan ben ik bang dat je zelfs weinig verschil zult merken met een random SATA SSD vs. een Samsung 980 Pro.
Exact. Ik zag hier een cache schijf in een ZFS langskomen als nuttig gebruik, en in dat soort scenario’s is het nuttig. Dat is echter geen grote afzetmarkt en kan prima beleverd worden vanuit het business segment.
Klopt maar dat is dan idd wel Enterprise gebruik: de meeste consumenten en workstation gebruikers laden wat van disk/ssd en gaan daarmee aan het werk, waardoor de SSD stilstaat en de SSD z'n cache weer kan leeg maken.
Met name enterprise gebruik vereist continue prestaties over heel lange periodes.
Tuurlijk is het heel erg snel, maar het is helaas duurder dan het snel is, zeker voor 99.9% van de consumenten. Voor bijna iedereen is een solide NVMe schijf een prima oplossing, en als je echt iets snellers nodig hebt (voor spectaculair grote datasets bij machine learning wellicht? Of zwaar belaste productie-databases op je thuisbak?) kun je beter een professionele machine inzetten, en daar is Optane nog wel beschikbaar.
Voor thuis is het inderdaad heel leuk. :Y Maar er zit veel tussen thuis en de servers bij Google. Deze Optane schijven zijn bij ons veel gebruikt in development PC waar grote databases worden gecrunched voor ETL testen.
Wat is in die testen het verschil met een snelle NVMe schijf?
Random reads.
Ik zit zelf ook in de data wereld (momenteel datamigratie), met tabellen met ettelijke miljoenen regels, waar je random lookups voor doet tijdens transform, is een snelle random read zeer fijn.
OK, maar qua resultaat, hoeveel seconden / % scheelt het uiteindelijk?
NVMe is toch ook niet zo slecht in random reads.

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 25 juli 2024 03:39]

Hangt af van de orde van hoeveelheid data, hoe vaak dit gedraaid wordt etc...
Voor thuis simulatie gebruik is het ook gewoon fijn... 'vroeger' laadde ik heel mijn database in mijn ram voor snelle access... en dan zit je dus met 128GB geheugen, waar van 64GB voor een DB is..
UPS erbij voor geen datacorruptie etc..
Simpel voorbeeld met verzekeringen test data (~10% van productie, maar mijn PC is ook minder krachtig dan het cluster in productie)
Scenario: een eenvoudige (platte) import, mutatie proces en export:
90 minuten vanaf één SATA SSD (MX 500 1TB óf 860 EVO 1TB)
35 minuten vanaf twee SATA SSDs (MX 500 en 860 EVO)
En ik gok dat met 2x de vermeldde SSD's het richting de 15 minuten zal gaan.

Nu is het niet zo dat mijn PC volledig onbruikbaar word tijdens dit proces (4 workers en ik heb een hexacore) en ik gewoon andere zaken kan oppakken maar ik merk er wel iets van dat het draait en ik moet er eventueel ook op wachten om alle tests te draaien bij een release, dit betekent dat ik echt niet meer dan 3-4 releases op een dag kan doen en dat zou naar ieder uur een release kunnen gaan, niet nodig voor mijn situatie maar het schetst een scenario waarbij dit wel degelijk handig kan zijn!
NVMe is alweer flink beter dan SATA.. en Optane zou nog weer beter moeten zijn.

Ik begrijp dat storage de bottleneck kan zijn, maar een vergelijking van 1x SATA met 2x SATA zegt niet zoveel over Optane vs NVMe toch?
Het zegt niet zo veel maar ik heb momenteel geen ruimte beschikbaar voor een test op één NVME maar ik gok dat die niet (of niet veel) sneller is dan 2x SATA, 2x NVME heb ik momenteel helaas niet dus kan ik ook niet testen maar daar verwacht ik wel onder de 10 minuten te komen. Voorbij dat punt zal denk de CPU en zijn single threaded performance de bottleneck kunnen gaan worden daar niet alle elementen in de import goed geparalleliseerd zijn, maar dat is in productie opgelost met veel cores vs. snelle cores.

Edit: zie ook hier onder de steady state test, dat database scenario zal wel enige overeenkomst hebben met het proces wat ik met regelmaat draai.

[Reactie gewijzigd door GewoonWatSpulle op 25 juli 2024 03:39]

Latency. Die is van de Optane lijn (dus de 3D XPoint) vele malen beter dan welke andere SSD technologie dan ook. Met databases profiteer je enorm met een lagere latency en de enorme capaciteit van random reads & writes.

Hier nog een aardig verhaal over de snelheid en stabiliteit van de snelheid, wat voor een productie database mogelijk nog belangrijker is.

https://nl.hardware.info/...-steady-state-performance

[Reactie gewijzigd door cariolive23 op 25 juli 2024 03:39]

Daar zeg je het zelf; wat jij met een optane schijf doet is duidelijk een professionele bezigheid en dus niet voor consumenten bedoeld. Ik ken geen enkel gebruikersdoel waar een optane schijf echt noodzakelijk mocht blijken bij particulier gebruik en dus is het niet meer dan logisch dat Intel met de consumentenmodellen stopt.
Maar heb je dat als consument nodig? We zien nu al met NVMEs dat de schijf meer en meer staat te wachten omdat andere processen de snelheid ervan niet kunnen bijhouden.
Enterprise SSD's zijn niet perse heel snel maar vooral heel betrouwbaar. Veel hogere TBW.
Dit heeft een beetje nuancering nodig... Optane is idd sneller dan een "gemiddelde" SSD maar die snelheid delta is niet genoeg om prijsverschil met normale ssd te rechtvaardigen voor gewone consument. Ik heb een 900p in mijn pc gehad en behalve in benchmarks (ook niet alle) merkte ik geen verschil met mijn samsung 950 pro. Waar die wel zeer geschikt was, was als een cache drive voor ZFS array in mijn NAS.
Wat intel nu doet is niet meer dan logisch ... ze kunnen niet echt met de prijs zakken denk ik (anders zou Optane tech allang goedkoper zijn) en voor consument is ratio prijs/performance net ietsje anders dan voor profs. Echt jammer dat dit nooit de mainstream geworden is. Optane tech is echt cool :)
Ja dat klopt. Met je cache drive voor een ZFS heb je denk ik een use case waar optane onverslaanbaar is. Dat is geen consumenten storage, maar tweakerstorage.
Ook t.o.v. een Samsung 980pro? Bijna alle consumenten en workstation gebruikers gebruiken relatief meer sequentiele snelheid dan random I/O waar Optane erg sterk in is. Dit laatste is met name het gebruikspatroon voor Enterprises die veel (kleine) transacties willen kunnen schrijven of lezen.
Vooral als je inderdaad de prijs en snelheid vergelijkt met alternatieven.
Zie bijvoorbeeld de Samsung M.2 SSD's welke snelheid je krijgt voor een betaalbare prijs.
Denk dat de afzet ook niet heel groot was, optane was zoals eerder gezegd veel duurder dan de nvme ssds van samsung of wekerk dan ook.

Dat optane sneller is oke, maar dat maakte het prijsverschil niet goed.

Toch zonden dat deze techniek nu verdwijnt in de enterpise of dcs
Op papier sneller idd, maar voor de thuisgebruiker in de praktijk totaal niet merkbaar. Net zoals je het verschil van een SATA SSD en een NVME SSD maar amper merkt. Leuk die getalletjes op papier, van 550MB/sec naar 3000MB/sec maar in werkelijkheid gaat het om honderdste van seconden dat je Word documentje sneller ingeladen is.

Het grootste (en vrijwel het enige merkbare) verschil is dat het 2 kabeltjes scheelt die je niet meer hoeft weg te werken als je een 2,5inch SSD vergelijkt met een M.2 die je rechtstreeks in het mobo prikt. :D
Best grappig want in real word testen is er nauwelijks verschil tussen NVME en SATA2 M2 drives als je Windows opstart of een game start. Echter een 905P snoept wel degelijk tijd af bij het opstarten of bij het laden van games terwijl benchmarks laten uitschijnen dat die NVME drives sneller zijn dat die Optane.

Dat is ook logisch, een Optane 905 presteert over de hele lijn stabiel wat voor load je het ook geeft, zelfs bij 4k zonder quedepth, iets waar de snelste NVME drives toch nog altijd in elkaar zakken als een kaartenhuisje krijg je hier stabiele performance. Bij benchmarks word er dus teveel gekeken naar max performance en te weinig naar het het volledige bereik en hoe stabiel die performance is want volgens die benchmarks is een 905P niet de snelste maar in real word gaat de 905P wel met alles lopen.

Echter de 905P kreeg niet echt bekendheid bij high end end users clients waarbij Intel hetzelfde verkoopt met nog een paar extra features in hun datacenter lijn voor een pak meer geld. In de garantie van de 905P probeert men ook zoveel mogelijk servers uit te sluiten. Echter de 905P kon zijn plaats niet opeisen bij de high end user clients dus wie koopt ze dan? Mensen die ze in servers steken en het zich niet aantrekken dat ze dan geen garantie krijgen, gezien het prijsverschil kan ik ze geen ongelijk geven.

Uiteraard voor de gamer, de 905P mocht dan wel daadwerkelijk tijd afsnoepen, dat wilt niet zeggen dat het prijsverschil dit waard wat was.
Maar dat is ook het "probleem", je kan met testen vaak best een (flinke) snelheidswinst aantonen maar het gaat erom of je die winst ook werkelijk gaat ervaren. Het zijn voornamelijk verkooptrucjes om iemand te overtuigen toch net iets meer geld uit te geven. Maar wanneer iemand met een upgrade van SATA naar NVME hetzelfde verschil denkt te gaan ervaren als bij de upgrade van HD naar (willekeurig welke) SSD dan komt ie echt bedrogen uit.

Er zijn zeker wel bepaalde scenario's te bedenken dat je echt profijt hebt van die extra bandbreedte, maar voor de thuisgebruiker zijn die gewoon niet van toepassing. En voor zakelijk gebruik heb je weer vrij weinig aan een SSD van 30GB :D
Voor browsen en word etc zal je er inderdaad niet zo veel van merken. Echter, bij spellen met zeer veel data, zoals Arma III (vooral als je veel mods hebt) of DCS, merk je het wel. Hoewel het niet voor elk spel van toepassing is, is stellen dat het totaal niet van toepassing is wat mij betreft toch een brug te ver.
Je mist een belangrijk stukje in die zin; "voor de normale thuisgebruiker". Ik zeg nergens dat er geen situatie te bedenken is dat het wel enigszins merkbaar is.

En dat een spel groot is wil niet zeggen dat gedurende het spelen van het spel al die data steeds weer gelezen moet worden. Modern Warfare is zo'n 200GB maar wanneer ik MW aan het spelen ben, is mijn SSD echt niet steeds die gehele 200GB naar het geheugen aan het pompen hoor.

Je hebt het dan over bijv een map die geladen moet worden of soortgelijke data die slechts een fractie van die 200GB zal zijn. En dan is het ook niet zo dat je miljoenen random leesoperaties gaat doen gedurende je hele speelsessie.

Dus nog steeds durf ik in twijfel te trekken of je het echt gaat merken
Ja, je merkt het tijdens het laden. Van een paar minuten naar onder een minuut is merkbaar. Dat je het vervolgens tijdens het spelen niet merkt doet er niet toe. daar koop je die drive niet voor.
Ja voor word en kleine files merk je het niet maar dat verwchil ga je wel merken bij grote files of grote hoeveeheden files als bij windows updates/ game downloads via steam/origin of updates aan de games die groot worden ik kan me nog een cod update herineren van 200gb daar ga je die 3000 mb/s echter merken
Een snelle SSD gaat je 200GB update van je game of Windows echt niet sneller van internet downloaden hoor ;) Dus ook dan zal je er vrij weinig van merken. En aangezien je zelfs met een Gbit internet verbinding maar max 125MB/sec te verwerken hebt, kan een SATA SSD dat met gemak aan.

Het laden van een game gaat idd sneller, maar ook daar heb je het over hooguit een paar seconden winst die je dan langer mag wachten in de lobby omdat de rest van de spelers nog niet klaar zijn. En je snellere NVME SSD gaat je echt geen extra fps geven, want die komen niet van je SSD af maar van je grafische kaart, dus nogmaals, voor vrijwel geen enkele thuisgebruiker zal het merkbaar zijn. :)
Wat bij het downloaden van een update wel sneller kan gaan is het reserveren van schijfruimte die sommige games doen vooraleer ze beginnen met downloaden(met name Origin benik het nog tegengekomen en denk dat Steam dat ook wel doet). Dat kan wel schelen.
Kost dat dan tijd? Onder Windows, met NTFS, is dat in principe instantaan. (SetEndOfFile)
Steam en Origin overlopen dan inderdaad de volledige grootte die benodigd is. Op een gewone SSD duurt dit voor een spel van 100 GB ongeveer een 10 minuten als ik me goed herinner.
Een update sneller binnen omdat je SSD sneller is? I don't think so ...
Als iets wat goedkoper is snel genoeg is, voegt meer snelheid niets toe.
Ik was wel benieuwd naar hoe een Alder Stream consumenten Optane SSD zou presteren (de opvolger van de 905p dus), maar tegelijkertijd zou ik zelf nooit zoveel geld aan een SSD voor thuis uitgeven.

Ik kan me zelfs voorstellen dat de verkopen van de 905p ten koste zijn gegaan van de P4800x voor budget server builds.
Ik denk dat er zeker benchmarks gaan verschijnen van de p5800x zodra die beschikbaar zijn.
Ik vind de Optane lijn altijd moeilijk te volgen. Sommige producten zijn totaal ongeschikt de ene kant op (32GB...), sommige de andere kant op (onbetaalbare insteekkaarten). In het midden lagen schijven met veel betere random reads en writes dan enig concurrent en veel betere levensduur. Ongelukkige marketing want juist die laatste categorie is eigenlijk de schijf die wij allen zouden moeten hebben. Jammer dat ze daar nu ook mee stoppen. Laten we hopen dat iemand anders inziet dat piek sequentieel totaal irrelevant is...
Heb zelf ook een Optane SSD in mijn PC (900 series). Maar eigenlijk merk je het verschil niet bij normaal gebruik van de PC.

Het is vooral interessant voor workstations. Denk aan mensen die veel met kleine bestanden werken, of veel lees- en schrijf opdrachten tegelijkertijd doen.

Vooral werkzaamheden als compileren en database verwerkingen worden dus sneller. Ook als je veel VM's draait, mits die veel lees- en schrijf opdrachten door elkaar heen doen, kan het een duidelijke verschil in performance maken.
Ik had bij de lancering van Optane het idee dat het de harde schijf en het ram op laptops zou vervangen. Inmiddels zie je dat met NVME in veel grotere volumes een snelle opslag wordt gerealiseerd zonder dat men een marketing budget nodig heeft gehad om gebruikers te overtuigen van het nut van Optane. Optane is qua prijs en prestatie een buitenbeentje gebleven en gaat nu in de enterprise markt zijn ding doen. I/O is daar toch veel belangrijker dan kosten en hopelijk levert dat wel een blijvend goede business case op.
Hmm, Optane SSD's waren voor mij eigenlijk nog de enige reden om wél voor Intel te gaan. De drives presteerden wel degelijk stukken beter in real-life situaties dan reguliere SSD's, konden transfer rates beter vasthouden etc. Leek wel toekomst in te zitten. Even kijken of AMD hun drive technologie uit de PS5 er bij de PC door kan drukken dan maar.
Heel eerlijk heb ik Optane nooit gesnapt
De drives waren of super klein, of groot en super duur
En toen NVME echt mainstream werd, was Intel Optane al helemaal raar
99,9% van de PC-gebruikers zal echt niet het verschil hebben gemerkt tussen Optane en normale NVME
En tenzij je veel grote bestanden moet gebruiken of verplaatsen, zoals bij foto- of video-editing, merk je het verschil tussen SATA en NVME niet eens
Dus ik heb nooit echt gesnapt wat Optane nou als toegevoegde waarde had om er honderden euro's meer voor te betalen dan voor een NVME schijf
Hier staat overigens Intels laatste versie: de P5800X: 1.5 mln IO/per sec en €2500 voor 0.8TB:
https://skinflint.co.uk/i...f21q800gb01-a2447728.html

Zou hem wel graag willen hebben voor de analyses databases die ik nu draai op een goedkope SSD M2 schijf op het werk.
Jammer! Was wel van plan binnenkort de 900p Star CItizen bundle aan te schaffen.
Snel kopen nu er nog voorraad is dus. Hoop wel dat Intel de Optane lijn blijft ondersteunen in de toekomst.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.