De Tweede Kamer wil dat overheden en overheidsinstanties het gebruik van ingrijpende algoritmes melden bij de toekomstige algoritmetoezichthouder. Algoritmes kunnen namelijk het risico meenemen van ongelijke behandeling en uitsluiting, zo staat in de aangenomen motie.
Volgens de motie worden algoritmes steeds vaker gebruikt door de overheid en overheidsinstanties voor automatische besluitvorming. Bij deze algoritmes ligt, volgens medeinitiatiefnemer Kees Verhoeven, discriminatie op de loer. Daarom moeten dergelijke instanties volgens de motie het gebruik van 'ingrijpende algoritmes' melden bij de aankomende algoritmetoezichthouder.
De Kamer stemde in juni al in voor de komst van die toezichthouder, ook vanwege de mogelijk discriminerende werking van algoritmes. Volgens de vandaag aangenomen motie moeten overheidsinstanties zelf een melding doen wanneer zij een dergelijk algoritme gebruiken. Dit omdat de regering volgens de initiatiefnemers 'geen goed zicht heeft op de ontwikkeling en inzet van alle algoritmes door deze overheden en overheidsinstanties'.
Hoe die toezichthouder er precies uit moet gaan zien is niet bekend; het ministerie van Binnenlandse Zaken is nu een voorstel aan het uitwerken. Of een bestaande toezichthouder die taak moet krijgen of daar een nieuwe voor moet worden opgericht, is niet duidelijk.
D66-Kamerlid Kees Verhoeven pleit sinds vorig jaar september voor een algoritmewaakhond. Hij vindt dat de rekenformules te abstract zijn en dat er weinig transparantie is. Vorig jaar noemde hij het voorbeeld van een burger die inzage moet kunnen krijgen als er algoritmes zijn gebruikt bij een eventueel onterecht oordeel over het niet uitkeren van ziektekostenvergoeding.
Eerder zei de Autoriteit Persoonsgegevens al dat overheidsinstanties transparanter moeten zijn over het gebruik van algoritmes. De algoritmes nemen zelf geen beslissingen, maar adviseren de ambtenaren wel. Onder meer de Belastingdienst en gemeenten gebruiken algoritmes, om bijvoorbeeld fraudeurs op te sporen.