Plamegate moest ik zelf ook even opzoeken. Dit zou je een voorbeeld kunnen noemen van de wederzijdse beïnvloeding tussen macht en journalistiek. Zoiets kan dus gebeuren zodra die belangen flink gaan schuren. Het onderstreept ook dat een zittende overheid ook een automatische neiging heeft haar macht te willen consolideren.
Om bij Echelon te stellen dat de onderzoeksjournalistiek te kort heeft geschoten zou ik zo niet durven te stellen. Stel dat Snowden het niet had opgerakeld, zou dan toch niet uiteindelijk zijn uitgekomen? Dit is een hypothetische vraag. Om eerlijk te zijn heb ik nog wel dat vertrouwen dat dit uiteindelijk was gebeurd. Was het niet via Snowden en Wikileaks gebeurt, dan via een een andere weg. Echelon is daarvoor te groot.
Beide voorbeelden onderstrepen voor mij dat het spanningsveld tussen overheden en journalistiek echt is. Jij komt bij deze voorbeelden tot de conclusie dat onze journalistiek niet goed functioneert. Ik zou dat wat willen afzwakken. Onze journalistiek is niet volmaakt, maar wrijving veroorzaken bij onze overheden doet ze wel degelijk. Dit kan je tegelijkertijd als een bewijs van functioneren uitleggen.
Democratieen zijn kwetsbaar en onvolmaakt, zeker door de vervorming die het audiovisuele medialandschap introduceert in de informatie naar de bevolking. Met je tweede alinea kan ik het daarom met je eens zijn.
Wel moeten we hierbij ook de wisselwerking blijven zien en de dynamiek die we zelf introduceren. Mensen/burgers lijken hun eigen rol in dat democratische systeem minder serieus te nemen. Velen hebben zich volledig afhankelijk gemaakt van wat via TV of internet tot hen komt. Informatiedichtheid van deze bronnen is laag. Dit maakt hun informatie fragmentarisch en ongenuanceerd. Verkeerde beeldvorming ligt dan op de loer, terwijl de informatie sec. niet onwaar is, raakt ze zo uit het verband gerukt dat de duiding hiervan bij de burgers alle kanten op vliegt.
Tegelijkertijd zie ik tegenwoordig onderzoeksjournalistieke programma's op Tv die bij mijn weten nog nooit zo'n hoog niveau hebben gehad als nu (zolang het nog duurt met de huidige plannen). Of onderzoeksjournalisten die iets drie jaar hebben onderzocht en hierover een boek schrijven. Ofschoon die boeken goed verkopen is de groep mensen die de moeite neemt zo'n boek te kopen en uit te lezen relatief klein.
Laten we dus van onszelf geen lijdend voorwerp maken. Wij hebben als burgers de taak dat onze overheid naar ons luistert, als het moet door de ruis van grote bedrijven en lobbymechanismen heen. Hierin zie ik de laatste tijd gelukkig weer wat beweging. Ook moeten wij in staat zijn over onze complexe samenleving een oordeel te vormen. Dat laatste is heel moeilijk geworden. Betaalde nieuwsbronnen zijn hiervoor onontbeerlijk, en een benul van de historisch context helpt hierbij ook. Die journalisten staan feitelijk bij ons burgers op de loonlijst. Wantrouw gratis nieuwsbronnen. Die worden op een andere manier betaald en hebben een ander belang dan het onze.
En laten we tenslotte niet onze overheid wantrouwen, wantrouw wel de macht die ze vertegenwoordigd. Kies mensen die echt capabel zijn een land te besturen. Ze dragen in onze naam een zware verantwoordelijkheid voor het maken van moeilijke keuzes en impopulaire beslissingen. Ook beslissingen waar we zelf misschien niet blij mee zijn. Maar iemand moet ze maken. Hiervoor moeten die mensen in staat zijn genuanceerd te denken, en in staat zijn veel belangen mee te wegen. Het moeten dus ook hele slimme mensen zijn.
En laten we hopen dat we met z'n allen in staat blijven om onze Nederlandse democratie democratisch te laten functioneren. Voor mij zijn Polen, Hongarije en Roemenië het grote schrikbeeld. En Rusland? Voor Rusland is die historische context nuttig. De Rus heeft tot op heden nog geen democratie kunnen ervaren.
[Reactie gewijzigd door teacup op 23 juli 2024 10:32]