Instrumentenwetenschapper Pieter de Visser van ruimteonderzoeksinstituut SRON, heeft 250.000 euro gekregen voor de ontwikkeling van een nieuwe type spectrometer met ultragevoelige detectoren. Daarmee kan worden gezocht naar de bouwstenen voor leven op exoplaneten.
De spectrometer die de Nederlandse wetenschapper Pieter de Visser wil ontwikkelen, moet dermate gevoelig worden dat uit de zeer zwakke lichtgolven die afkomstig zijn van aardachtige exoplaneten, elk afzonderlijk lichtdeeltje gedetecteerd kan worden. Bovendien moet van elk deeltje de energiehoeveelheid kunnen worden bepaald. Door het meten van de energie van zo'n foton, kan er een spectrum van de atmosfeer van de onderzochte exoplaneet worden gemaakt. Als er bouwstenen voor leven of daadwerkelijk leven aanwezig is op de planeet, dan zullen hun moleculaire eigenschappen uit een dergelijk spectrum af te leiden zijn. De beurs van 250.000 euro is afkomstig van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.
De Visser werkt aan de ontwikkeling van supergeleidende detectoren die tijdens de metingen nauwelijks ruis laten zien. Het is voor het eerst dat een spectrometer met dergelijke ultragevoelige detectoren voor zichtbaar licht wordt ontwikkeld. Het gaat specifiek om een Integral Field Spectrograph, in feite een zeer gevoelige camera die kleurenfoto's kan maken zonder dat er optische componenten nodig zijn die het binnenkomende licht zouden kunnen verstrooien. Doordat in het ontwerp de detectie en spectroscopie worden gecombineerd, is er weinig signaalverlies en hoeft het ontwerp niet te complex te worden. Met spectrometers kunnen de verschillende golflengten van licht in kaart worden gebracht, waardoor kan worden bepaald welke mineralen aanwezig zijn op de plek waar het licht vandaan komt.
Onderzoek doen naar exoplaneten, planeten die om anderen sterren dan onze zon draaien, is bepaald niet eenvoudig. Planeten stralen zelf geen licht uit en kunnen enkel licht afkomstig van de nabije ster weerkaatsen; het schijnsel van een gemiddelde ster waar een exoplaneet omheen draait, is 10 miljard maal zo fel als het licht afkomstig van de planeet. Bovendien staan de planeten soms dermate dicht bij hun ster, dat ze overstraald worden, wat het voor telescopen niet eenvoudig maakt om ze te detecteren. De meest succesvolle manier om exoplaneten te ontdekken is de overgangsmethode, waarbij de helderheid van een ster in kaart wordt gebracht. Op het moment dat een exoplaneet langs de ster gaat, is er een kleine dip in de helderheid van de ster waar te nemen. Tot nu toe zijn er ruim 3600 exoplaneten ontdekt. Een deel daarvan bevindt zich in de bewoonbare zone van een ster, wat de kans dat er leven op deze planeten mogelijk is, iets verhoogt.