GfK: 80 procent Nederlanders wil meer controle over persoonsgegevens

Uit een onderzoek van de branchevereniging voor marketing DDMA blijkt dat 82 procent van de ondervraagden meer controle wil over zijn eigen persoonsgegevens, bijvoorbeeld door te kiezen welke gegevens zij met bedrijven delen.

Het onderzoek, dat onder ruim duizend deelnemers is uitgevoerd door marktonderzoekbedrijf GfK, had als doel de 'privacybeleving van consumenten' in kaart te brengen. Mensen blijken over het algemeen de ervaring te hebben dat zij weinig controle kunnen uitoefenen over hun persoonsgegevens.

Zo konden de ondervraagden aangeven in welke gevallen zij op een schaal van 1 tot 10 welke mate van controle hebben. In geen van de geschetste situaties kwam het gemiddelde cijfer boven de 5 uit, waarbij 1 de laagste mate van controle representeerde. Ongeveer twee derde van de ondervraagden gaf bijvoorbeeld aan dat ze de ervaring hebben bedrijven er niet of nauwelijks van te kunnen weerhouden om hun gegevens met derde partijen te delen. Ook ervaren ze het als moeilijk om een organisatie te dwingen om gegevens te verwijderen.

Het verzoeken om verwijdering van persoonsgegevens is, net als de inzage in gegevens, een wettelijk vastgelegd recht. Er zijn verschillende mogelijkheden om gegevens in te zien, bijvoorbeeld door de 'Privacy Inzage Machine' van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom te gebruiken. Uit het onderzoek komt niet naar voren of de ondervraagden ook daadwerkelijk een poging hebben ondernomen om gegevens te verwijderen. Er wordt alleen vermeld dat 60 procent van de respondenten niet wist dat gegevens ingezien kunnen worden.

Een andere bevinding van het onderzoek is dat mensen zich wel zorgen maken over privacy, maar daar vaak niet naar handelen. Zo konden de ondervraagden ook hier cijfers uitdelen over de mate waarin zij bepaalde partijen vertrouwen. Hierbij scoren socialemediabedrijven gemiddeld een 4 en strijkt de overheid het hoogste cijfer op met een 5,9. Techbedrijven uit Silicon Valley scoren gemiddeld een 4,6. Toch zit 64 procent van de consumenten elke dag op Facebook en bezit 82 procent een smartphone.

Onderzoek van TNO spreekt daarom ook wel van de 'privacyparadox', waarbij een laag vertrouwen in partijen niet leidt tot verminderd gebruik van hun producten. Mensen zouden een keuze maken over het delen van hun gegevens, afhankelijk van de context en wat ertegenover staat, zo concludeerde TNO.

De ondervraging door GfK wijst erop dat een klein deel van de Nederlanders bereid is tot het betalen voor diensten als dit betekent dat hun gegevens niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden. Slechts 9 procent zou overgaan tot het betalen voor diensten die nu gratis zijn.

Tot slot concludeert het onderzoek dat 89 procent van de ondervraagden de indruk heeft dat vooral bedrijven profiteren van de 'data-economie'. Bovendien zou 28 procent van de Nederlanders zich zorgen maken over privacy, terwijl 38 procent dat juist helemaal niet doet.

GfK heeft de steekproef gedaan onder iets meer dan duizend Nederlanders en de uitslagen gewogen naar onder meer geslacht, regio, leeftijd en opleiding. De ondervraagden hebben de twaalf minuten durende enquête ingevuld tussen 18 en 23 januari van dit jaar.

Reacties (39)

[CAPSLOCK2000]

Onderzoek van TNO spreekt daarom ook wel van het zogenaamde 'privacyparadox', waarbij een laag vertrouwen in partijen niet leidt tot verminderd gebruik van hun producten. Mensen zouden een keuze maken over het delen van hun gegevens, afhankelijk van de context en wat er aan het delen tegenover staat, zo concludeerde TNO.

Volgens mij hebben velen het gevoel dat ze geen keuze hebben. Weigeren om mee te doen met Facebook en WhatsApp is een grote klap voor je sociale leven. Technisch gezien is het allemaal wel mogelijk, maar mensen zijn bang om buitengesloten te worden doordat ze belangrijke nieuwtjes missen.

Je beste vrienden die bellen nog wel even als je niet hebt gereageerd op een uitnodiging. Vrienden en verenigingen die wat verder weg staan doen dat niet. Nu zal ik er niet van wakker liggen als ik 1 keer het feestje van de lokale voetbalclub of mijn oude basisschool mis, maar als ik het iedere keer mis dan zou dat wel vervelend zijn.

De meeste mensen hebben geen flauw idee wat er met hun gegevens gebeurt. Wel weten ze dat ze feestjes missen als ze hun gegevens niet afstaan. Voor de meesten is de keuze dan snel gemaakt.

[Anoniem: 399807]

Dat klinkt alsof mensen wanhopig op zoek zijn naar sociale contacten en dat alles geoorloofd is om in de kijker te blijven van die peer groups. En dat zal ook wel zo zijn.

Ik wilde eigenlijk hetzelfde stukje citeren. Want dat is de kern van het verhaal. Ik ben het eens met je conclusie. Ik schrijf er al jaren over, hoe mensen lip service betalen aan de discussie over privacy en persoonsgegevens etc. maar toch hun sociale media niet opzeggen. En zo is een groot deel van de mensen - helaas, er is geen ander woord voor tenzij ik het post in een blauwe envelop - hypocriet.

Ik vind dat een mens er van uit moet gaan, of zou moeten gaan, nee, moet gaan, dat als je af gaat van die sociale media, de echte vrienden overblijven, die je ook durven te bellen, of nota bene bij je langs willen komen.

Kwaliteit boven kwantiteit. Wie je uit het oog verliest als je niet meedoet aan sociale media en dat niet merkt is feitelijk gewoonweg geen vriend en niet de moeite waard. Als iemand belang in je stelt, dan komt vind je elkaar wel als er een klik is. De rest is fluff en heeft blijkbaar andere echte vrienden en groepen. En weet je...dat is okay. Het is geen race.

Misschien zouden we eerst eens moeten herleren dat we niet krankzinnig worden als we alleen zijn. Dan pas sociale contacten uitbreiden.

[CAPSLOCK2000]

En zo is een groot deel van de mensen - helaas, er is geen ander woord voor tenzij ik het post in een blauwe envelop - hypocriet.

<knip>

Misschien zouden we eerst eens moeten herleren dat we niet krankzinnig worden als we alleen zijn. Dan pas sociale contacten uitbreiden.

De vraag is of we dat kunnen (her)leren, volgens mij hebben we het nooit gekund. Mensen zijn groepsdieren, het zit in het aard van het beestje om sociaal contact te zoeken en waarde te hechten aan de groep.

Mensen vinden privacy belangrijk, maar communicatie met de groep is nog belangrijker. De sociale netwerken zijn niet voor niets zo populair. De behoefte aan sociale netwerken is niet het probleem en het afschaffen van die netwerken is niet de oplossing.

[Anoniem: 399807]

Denk je misschien dat er veiligheid is in grote groepen, zoals bij kuddedieren het geval is? Dat zou een leuk onderzoekje kunnen zijn voor een antropoloog. Als het mis gaat in de wereld, dan heb je tenminste 80 vrienden die je een duw in de rug kunt geven richting het gevaar.

Vrienden eerst, dan vrouwen en kinderen. Into the fire we fall.

[Adion]

Volgens mij heeft dat er ook mee te maken dat de grote bedrijven een enorm goed track record hebben wat privacy betreft.
In principe hebben ze allen toegang tot enorm veel privacy-gevoelige informatie, en toch lijken er geen/nauwelijks privacy-inbreuken te gebeuren.

Ik heb nog geen bewijs gezien dat ik bij Google/Facebook/Apple/Microsoft/... kan aankloppen en surgeschiedenis, dag-routines, prive-foto's/berichten, etc... kopen.
Ook wat beveiliging betreft lijkt het goed te zitten, ik kan me eigenlijk enkel een paar prive-foto's van Mark Zucherberg zelf herinneren bij Facebook, en prive-foto's van enkele celebrities bij Apple.

Zelfs hetgeen waar de informatie origineel voor gebruikt zou worden (reclame op maat) lijkt slechts gebaseerd op een vrij breed profiel. De reclames die ik zie lijken in ieder geval niet enorm veel over mezelf bloot te geven.

[CAPSLOCK2000]

Ik heb nog geen bewijs gezien dat ik bij Google/Facebook/Apple/Microsoft/... kan aankloppen en surgeschiedenis, dag-routines, prive-foto's/berichten, etc... kopen.

Zelfs hetgeen waar de informatie origineel voor gebruikt zou worden (reclame op maat) lijkt slechts gebaseerd op een vrij breed profiel. De reclames die ik zie lijken in ieder geval niet enorm veel over mezelf bloot te geven.

Deel van het probleem is dat alles op de achtergrond gebeurt, als gewoon mens heb je geen enkel inzicht in wat ze van je hebben of wat ze er mee doen.
Retailers hebben al lang geleden geleerd dat reclame beter werkt als je de echte bedoeling een beetje verstopt. Als je een folder van de supermarkt krijgt met alleen maar aanbiedingen voor wijn en bier dan denk je "Ik ben toch geen alcholist, wat denken ze wel van me?". Dat doen ze dus niet meer. Ze doen (bv) 30% aanbiedingen voor drank, 30% aanbiedingen voor borrelnootjes, wijnglazen en andere gerelateerde producten en 30% met aanbiedingen waarvan ze ook wel weten dat je het toch niet koopt ter camouflage. Zo valt niet op dat 60% van de aanbiedingen wel op jou zijn gericht en denk je alleen maar "goh, mooie aanbiedingen deze week".

[-GSF-JohnDoe]

Misschien wat Adion bedoeldt is dat we (of ik iig) nog geen gevallen gezien hebben waar de privacygevoelige data die deze bedrijven verzamelen via social media tegen ons gebruikt wordt.

Dat is namelijk waar het meeste voor gewaarschuwd wordt, maar zolang dat het niet gebeurd zullen de meeste mensen deze waarschuwingen gewoon naast zich neerleggen. Dat het gebruikt wordt om mij relevantere advertenties te tonen is alleen maar meegenomen (ben geen fan van ads, maar als het toch moet dan liever relevante ads dan ads waar ik niets aan heb).

[geekeep]

Misschien wat Adion bedoeldt is dat we (of ik iig) nog geen gevallen gezien hebben waar de privacygevoelige data die deze bedrijven verzamelen via social media tegen ons gebruikt wordt.

Kwestie van tijd...

Zeker verzekeringsmaatschappijen (overheid, politie, etc.) zullen interesse hebben in zoveel persoonlijke data om klanten in bepaalde risicoprofielen in te kunnen delen. Bij zorgverzekeringen zal dit (gelukkig) minder het geval zijn gezien dat de basisverzekering geregeld wordt vanuit de overheid, maar (de prijs van) een autoverzekering is al weer wat schimmiger.
Probleem is echter dat deze instanties hier echt niet te koop mee gaan lopen dat ze dit eventueel (al) gebruiken, want 'dat is oneerlijk!'. Feit blijft dat sommige mensen die aan bepaalde kenmerken voldoen (leeftijd, leefstijl, woonplaats, vriendenkring, interesses) gewoon meer kosten dan een gemiddelde klant. Wat is er dan 'oneerlijk'? Een persoonlijke prijs afhankelijk van jouw eigen situatie of de gemiddelde klant die meer betaalt omdat jij een groter risico vormt?

[-GSF-JohnDoe]

> Kwestie van tijd...

Misschien ja, maar totdat het ook daadwerkelijk gebeurd zal jan-met-de-pet zich weinig zorgen maken om Facebook.

[kaaas]

Ik ken iemand waar de politie aankwam met zijn volledige mail en facebook geschiedenis van hem en zijn vrouw van de afgelopen anderhalf jaar. Hij werd beschuldigt van iets waar je nou niet van denk nou nou goed dat ze daar achteraan zitten daar word de wereld een stuk beter van en hij was ook nog eens onschuldig. Dus ja er zijn instanties die er bij kunnen.

[mbb]

Mee eens. Er is meer sprake van Privacy-elasticiteit dan Privacy-paradox om het economisch te verwoorden. Bedrijven moeten het wel heel bont maken (hoge onveiligheid) om het niet delen van je gegevens de moeite waard te maken.
Delen met een facebook ipv een 'veilige'concurrent kost je 90% van je functionaliteit, etc. Een werkgeven vinden die niet een 1-op-1 kopie van je IDkaart wil kost je 90% van de banen, een zelfstandig bedrijf zonder website (met verplicht KVK/BSN nummer) 90% van je klanten, etc.

[kaaas]

Mijn lokale sport vereniging stuurt me gewoon een email als er een evenement is.
Daar komt bij dat ik die mensen tussen de 2 en 3 keer per week zie (trainen, wedstrijd)
Ik mis weinig zo zonder sociale media wat dat betreft. Nu stap ik dat het misschien niet het beste voorbeeld was, maar wat ik bedoel te zeggen is dat het mij wel mee valt hoe erg de sociale uitsluiting is.
Natuurlijk is dit niet voor iedereen het zelfde ik kan me zo voorstellen dat het voor pubers bijv een ramp kan zijn.

[KingKoning]

Bovendien zou 28 procent van de Nederlanders zich zorgen maken over privacy, terwijl 38 procent dat juist helemaal niet doet.

Bijzonder laag die 28%. Dit is iets verontrustends wat ik ook tegenkom in mijn eigen kennisenkring. "Ik heb toch niks te verbergen" wordt dan vaak geroepen. Helaas weet de gemiddelde nederlander niet wat er allemaal kan met data en in hoeverre je privacy tegenwoordig ondermijnt wordt.

[mbb]

Om nog maar niet te spreken over wat ze van tweeden en derden delen die mogelijk iets te verbergen hebben. (mass-mail, reclameacties aanmelden, taggen, etc)
En wat er met data kan gebeuren als een betrouwbaar bedrijf failliet gaat, overgenomen wordt of gehackt wordt.

[Kalief]

Ik zou vooral graag een geldigheidsdatum aan mijn gegevens mee willen gegeven. Dus dat een bedrijf mijn gegevens slechts kan bewaren totdat ze niet meer nodig zijn. Op 'need to have' basis dus in plaats van het huidige 'nice to have'.

Ik ben een klant van een bedrijf totdat de aankoop definitief is en beiden geen rechten meer kunnen uitoefenen. Dat zou kunnen zijn totdat iets geleverd is, het recht op reclameren is verstreken of totdat de garantietermijn is verstreken. Daarna zouden mijn gegevens zich automatisch moeten vernietigen.

Of mijn gegevens zouden slechts voor een bepaalde termijn mogen worden bewaard, bijvoorbeeld een maand of een jaar, waarna ze onherroepelijk weg zijn.

[Maulwurfje]

Helemaal mee eens. Ik heb minder bezwaar om mijn gegevens tijdelijk af te geven dan voor altijd.

Bij Google kun je wel bijv. je reclame-id verwijderen en opnieuw aanvragen (zodat je voor doubleclick een nieuw persoon bent). Maar andere data; bijv. de gegevens die aan je account gekoppeld zijn kun je niet zo snel verwijderen. Tenzij je gehele account verwijdert; wat google ook netjes aanbiedt.

[jpgview]

recent werden de persoonsgegevens van replacedirect gehacked. Nog geen maand later zijn ze verkozen tot beste webwinkel. Ik betwijfel dus of de meerderheid van de www gebruikers veel belang hechten aan hun privacy gevoelige gegevens

[Ruw ER]

Dit onderzoek is uitgevoerd op 1000 mensen. Hoe representatief is 1000 personen op de gehele samenleving? Naar mijn gevoel is er bij 1000 mensen te veel ruimte voor kans.

[rvdvelden]

http://www.journalinks.be/steekproef/

Als ik daar invul dat ik 99% betrouwbaarheid wil, een 4% foutenmarge met een populatie van 17.000.000 en een spreiding van 50% (voor een maximale steekproefgrootte), dan zou de steekproef 1037 groot moeten zijn. Lijkt me dus alleszins mee te vallen.

[VOODOO_WILLIE]

Ook statistieken kan je bijzonder goed manipuleren. In principe wordt er namelijk van uitgegaan dat de bevolking homogeen is. Echter is er in de werkelijkheid bepaald geen sprake van homogeniteit. Verre van zelfs.

Het zit er niet bepaald in dat die 1000 mensen ook daadwerkelijk compleet willekeurig verspreid over Nederland zitten (niet alleen in grote steden maar ook dorpjes, etc ) en dan ook nog van alle leeftijden en opleidingsniveau's.

[SomerenV]

Ik vind dat altijd maar een raar iets. Voor 16.000 man heb je 375 mensen nodig voor je onderzoek, maar voor 1000 keer zoveel heb je slechts 3 keer zoveel mensen nodig voor je onderzoek?

[rvdvelden]

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wetten_van_de_grote_aantallen

Dat is statistiek voor je. De kans dat een voorspelling op basis van een steekproef zal afwijken van een 100% ondervraging van de gehele populatie neemt zienderogen af als de populatie maar groot genoeg is en de steekproef maar groot genoeg is. Ik ben geen statisticus of wiskundige, er zal vast iemand zijn hier op tweakers die het allemaal haarfijn kan uitleggen.

[Tomas Hochstenbach]

Vanaf 20.000 personen loopt het inderdaad nauwelijks meer op. Anders zou je voor een oneindig grote populatie ook oneindig veel respondenten nodig hebben, en dat kan natuurlijk niet.

[The Zep Man]

Dit onderzoek is uitgevoerd op 1000 mensen. Hoe representatief is 1000 personen op de gehele samenleving? Naar mijn gevoel is er bij 1000 mensen te veel ruimte voor kans.

Niet alleen is n belangrijk. De totstandkoming van de groep kandidaten is dat ook. 1000 personen kunnen bijvoorbeeld representatief zijn wanneer zij willekeurig uit de samenleving zijn gekozen.

[Yamotek]

Juist niet willekeurig maar juist 'gekozen' naar geslacht, woonplaats, inkomen enz.

Alleen de rijke mensen interviewen zal een ander beeld geven dan mensen die vanuit Limburg komen. Dat er bij de groepen wel willekeurig wordt gekozen daar ben ik het wel mee eens, anders zou je van te voren weten wie de enquête in gaat vullen.

[geekeep]

Dit onderzoek is uitgevoerd op 1000 mensen. Hoe representatief is 1000 personen op de gehele samenleving? Naar mijn gevoel is er bij 1000 mensen te veel ruimte voor kans.

geekeep in 'nieuws: Onderzoek: een op de drie adblocker-gebruikers ergert zich aan whitelist-verzoek'

Tegelijkertijd is dit de standaard reply onder elk nieuwsbericht over onderzoeken met minder dan 10.000 participanten...

Mooi om toch maar weer eens gelijk te krijgen.

Steekproefgrootte zegt niet veel over de betrouwbaarheid van een onderzoek. Hoe representatief (dus overeenkomstig met je doelgroep) de deelnemers zijn en het te verwachten verschil tussen groepen echter des te meer. Een grove vuistregel is inderdaad dat een grotere steekproef een hogere mate van representativiteit bezit (want je verlaagt de invloed van uitschieters op het gemiddelde), maar een groep van 30 personen kan dezelfde betrouwbaarheid opleveren als een groep van 1000. Ik durf zelfs te wedden dat een steekproef van 1 persoon uit 30 willekeurige plaatsen in Nederland meer zegt over het Nederlandse volk dan 1000 deelnemers werven uit Wassenaar.

[RodeStabilo]

Absoluut. Te veel bedrijven die heel laconiek denken om te kunnen gaan met kopieën van identiteitsbewijzen etc....

[Geim]

Bedrijven? Wat dacht je van onze overheid?

http://www.volkskrant.nl/...-delen-zorgdata~a4310578/

[Durandal]

Ik heb hier twee dingen over te zeggen
1) Wat je op internet zet ben je kwijt
2) Privicy begint (en eindigt) bij je zelf

En zeg nou zelf, is FB nu echt een verrijking aan je leven, of ben je er meer slaaf aan? Ga eens persoonlijk bij je (echte) vrienden langs.

[Reactie gewijzigd door Durandal op 23 juli 2024 01:43]

[blorf]

Naar mijn idee heeft het meer te maken met de hardware van vandaag + het gemiddeld lage inzicht in digitaal verkeer. Iedereen koopt het maar vrijwel niemand heeft er controle over. De hele markt is vervalst. Zelf wakker worden lijkt me inderdaad de enige oplossing die iets kan veranderen.

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 01:43]

[Budha]

Het probleem van onderzoeken naar privacy is naar mijn idee dat de ondervraagden zich simpelweg niet realiseren wat het verlies van hun privacy voor hen kan betekenen.

Als je weet dat je hypotheekaanvraag kan worden geweigerd, je minder kansen op de arbeidsmarkt hebt, je kinderen mogelijk niet toegelaten worden voor een goede opleiding, etc. omdat al jouw informatie op straat ligt, dan denk je er waarschijnlijk wel anders over.

[Sonnema1981]

Zou het mogelijk zijn dat een onafhankelijke partij (blockchain?) een persoonsdatabase faciliteert waar alleen de eigenaar de volle rechten over heeft. De eigenaar kan dan zelf bepalen welke gegevens hij met wie deelt. Een partij die deze gegevens gebruikt (bijvoorbeeld een webwinkel) heeft dan geen eigen database met persoonsgegevens.

Webwinkels en andere partijen kunnen benodigde gegevens van personen opvragen voor bijvoorbeeld het versturen van bv. pakketjes. De eigenaar krijgt vervolgens een melding dat zijn gegevens zijn gebruikt en door wie en waarvoor.

Ook spaarpassen e.d. zou je aan dit systeem kunnen koppelen. Je kunt je eenvoudig aangeven dat bepaalde partijen geen info meer van jou mogen opvragen etc.

[govie]

Daar hoef je toch geen onderzoek voor te doen voor zop'n uitslag. Men wil ook een duurdere auto, lagere belastingen en meer vrije dagen.