Nederlandse en Belgische overheid doen recordaantal opvragingen bij Google

De Nederlandse overheid heeft in de tweede helft van vorig jaar 140 verzoeken om gegevens van gebruikers te overhandigen bij Google neergelegd. Dat is aanzienlijk meer dan in voorgaande periodes. De Belgische overheid weet Google echter nog steeds vaker te vinden voor opvragingen.

Het ging in 139 gevallen om gebruikersgegevens van Google die de overheid als onderdeel van een rechterlijk bevel of andere juridische procedure wilde hebben. In één geval ging het om een 'verzoek van een overheidsinstantie die informatie nodig heeft om het leven te redden van een persoon die in gevaar is of om ernstig lichamelijk letsel te voorkomen'. De opvragingen betroffen 144 gebruikersaccounts. Bij 81 procent van de verzoeken overhandigde Google ook daadwerkelijk gegevens.

Niet eerder deed de Nederlandse overheid zoveel opvragingen. In de eerste helft van 2014 waren dat er bijvoorbeeld 72, het hoogste aantal tot dan toe. Begin 2011 deed Nederland wel opvragingen die betrekking hadden op meer personen: 213.

De Belgische overheid vraagt al jaren meer op bij Google en ook eind 2014 was dat het geval. België deed 214 opvragingen over 297 accounts. Daarvan werd 67 procent ingewilligd en in 8 gevallen betrof het een noodgeval. Details over de aard van de opvragingen maakt Google nooit bekend in zijn transparantierapporten. Waarschijnlijk gaat het bij het merendeel om gegevens die de politie wil hebben voor onderzoek naar misdrijven. Opvragingen door inlichtingendiensten zijn niet meegenomen in het rapport: die vallen onder een geheimhoudings­verplichting.

Reacties (42)

[sambalbaj]

Hier weer dezelfde kwestie die die groep academici bij de ''vergeetrecht-verzoeken'' recent ook al aan de kaak stelde: Google geeft wel aan hoeveel er aangevraagd wordt en hoeveel ze honoreren maar geeft geen enkel inzicht in de criteria die het daarvoor hanteert.

Google is hiermee eigenlijk een extra 'juridische macht' geworden met eigen beslissingsbevoegdheid. Beter zou zijn als vooraf in eigen land eerst door een rechter toestemming gegeven wordt voor het opvragen waardoor er al een juridische basis daarvoor is en Google zelf bij de lokale rechter in bezwaar moet als ze weigeren. Hierdoor kan Google geen eigen en niet inzichtelijke criteria meer hanteren maar wordt ze gebonden aan de wet.

[Ghostier]

Dat werkt absoluut niet voor noodgevallen. In sommige instanties heb je ontzettend weinig tijd om iets op te lossen. Zou iemand net ontvoerd zijn wil je niet een paar weken wachten op een juridische beslissing wanneer de eerste 24 uur kritiek zijn.

[sambalbaj]

Voor die noodgevallen inderdaad niet, maar dat is dan ook maar een fractie op het totaal. Dat zullen ook niet de gevallen zijn waarbij geweigerd wordt. En dan nog kan er altijd achteraf getoetst worden of het een juridisch juist besluit was.

Sowieso krijg je eerst een paar zaken, maar valt zoiets al snel in te delen in een stuk of wat standaard categorieën waar dan al jurisprudentie over is waardoor het vrij vlot kan gaan. Hou je alleen af en toe een zaak over over een uitzondering.

[CAPSLOCK2000]

Dit is niet de eerste keer dat het recht met noodgevallen te maken heeft. Er zijn procedures om daar mee om te gaan en op zeer korte termijn een (voorlopige) beslissing te nemen zoals een "ex parte" besluit. Als Brein het lukt om van de ene op de andere dag sites te laten blokkeren door een rechter dan moet het ook wel lukken in levensbedreigende situaties.

[Verwijderd]

Waar heb je het over? Dit zijn verzoeken van OM en politie ten behoeve van opsporingsonderzoeken naar misdrijven. Google moet in beginsel voldoen aan deze verzoeken (artikel 126n e.v. Wetboek van Strafvordering). Ze kunnen mogelijk weigeren wanneer verzoeken onvoldoende omkleed zijn met redenen, maar dat zal vast niet veel voorkomen.

[vivoergocogito]

Je bedoelt vermoedelijke misdrijven, aan Google wordt namelijk gevraagd of ze bewijsmateriaal hebben in een bepaalde zaak. Maar hier bedoelt Sambalbaj volgens mij dat wat jij omkleed met redenen noemt niet inzichtelijk is in de wet. De digitale wereld en analoge wereld zijn juridisch nog niet aan elkaar gelijk gemaakt zie bijvoorbeeld het verschil tussen briefgeheim en email.
Deze juridische ongelijkheid en intransparantie wordt ook gebruikt om programma's als prism juridisch te verdedigen tegenover organisaties als bits of freedom die de staat aanklagen.

[Verwijderd]

Ik vind het veel kwalijker dat er geen categorisatie plaatsvind en dat we alleen totale getallen te zien krijgen. In dit geval is 144 opvragen een zeer groot getal. Gaat het om terroristen, kleuterneukers, internet oplichters, iemand die een filmpje heeft geshared of iemand die door rood licht is gelopen in het midden van de nacht in een verlaten stad?

Daarnaast zie ik graag data waarom in 12% van de getallen er voor is gekozen om niet aan het verzoek te voldoen en of er vervolgens door de politie in beroep is gegaan. Was dit vanwege het feit dat de politie volledig naast de pot piste, is het omdat het misdrijf niet kwalijk genoeg was of iets anders?

Dit soort psuedo transparantie is niet heel veel waard op de huidige manier.

[Bunga]

Voor belgie kan je er van uitgaan dat het vooral ten gevolge is van 'terrorisme'. We zitten hier namelijk met een redelijk aantal sirie strijders en ook nog lokaal aanwezige cellen zoals dit jaar nog is opgeruimt. Ik denk dat ze het vooral daarvoor gebruiken en ook voor vermiste personen. De gegevens kunnen tonen met wie ze laatst contact hebben gehad enz... dus wat mij betreft hoeft het niet meteen negatief te zijn dat de overheid gegevens opvraagt bij google. Zolang het geen NSA toestanden worden en er steeds met een gerechtelijk bevel wordt gewerkt en er transparantie is...

[Verwijderd]

In dit geval is 144 opvragen een zeer groot getal

Eerder een extreem laag aantal.
Het gaat om iets van 0,00002 van het aantal accounts.

[vivoergocogito]

Zo zou het wel moeten maar ik denk dat naast Google ook het openbaar ministerie die intranspantie fijn vindt in verband met juridische implicaties met prism en dergelijke.

[laptopleon]

Google heeft geen eigen beslissingsbevoegdheid, is geen extra juridische macht, bedrijven zijn wettelijk verplicht mee te werken.

De politie kan dit dan ook niet op eigen houtje besluiten op te vragen: De Officier van Justitie moet het eerst goedkeuren. Hiervoor zijn behoorlijk strenge regels. Dit verklaart ook grotendeels het lage aantal van 140 verzoeken.

[Verwijderd]

Als ministerie en politie via Google verzoeken gaat straffen opleggen of in gevangenis burgers krijgen dan dat is niets anders dan kwade infiltratie. Op deze manier kan ook elke rechter, minister, politiekorps of elke overheidinstantie wel eigen buurman/elke tegenstander of willekeurige persoon infiltreren! Wat zal dan zo infiltratie tussen politieke partijen opleveren? - ik denk meer kwaad zoals in III Reich Republiek en daarna ellende van miljoenen mensen bezorgen!
Wat dan als dat de geïnfiltreerde persoon in orde is? - wordt het in doofpot gestopt of maakt misschien iemand anders straks misbruik van?
Wat dan als zulke gegevens op de straat belanden? – het is toch niet uitgesloten!
In het artikel aantal verzoeken betreft zeker zware criminelen maar is het niet mogelijk dat aantal verzoeken naar burgeresactiviteiten in miljoenen loopt?

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 27 juli 2024 03:38]

[theduke1989]

Klinkt misschien stom, of het is een domme vraag.

Maar moet de overheid hiervoor betalen.
Of krijgen ze alles gratis?

Of als ze niet overhandigen aan de overheid wordt google dan verbannen als twitter en facebook in turkije?

[laptopleon]

Geen domme vraag lijkt me. Er mogen kosten in rekening worden gebracht. Doorgaans gebeurt dat ook. Denk aan bedrijven die gevraagd wordt camerabeelden en dergelijke veilig te stellen. De rekening gaat naar het Openbaar Ministerie, de overheid dus, ja.

[Reactie gewijzigd door laptopleon op 27 juli 2024 03:38]

[jpsch]

Kosten komen toch altijd voor rekening van de consument. Al dan niet door belastingen of hogere kosten van producten en diensten.

[laptopleon]

Als we 'de consument' gelijkstellen aan 'de belastingbetaler' en grosso modo stellen dat die groep altijd alles betaalt dan hebben we een economisch model wat heel simpel is, maar wat ook weinig verklaart.

Er valt wat meer over te vertellen. In het geval van Google, zijn die gebruikersgegevens sowieso al nodig voor de bedrijfsactiviteiten. Wat dat betreft is Google dus niet duurder uit dan wanneer er nooit iets opgevraagd zou worden.

Als die gegevens bijvoorbeeld op een CD'tje gezet moeten worden om aan de recherche te geven, moet een werknemer van Google daar tijd aan besteden, het CD'tje, de enveloppe, de postzegel kosten wat geld. Het is redelijk dat die kosten verrekend worden.

Het wordt wat anders als bedrijven hier een slaatje uit proberen te slaan en exorbitante bedragen rekenen voor iets wat betrekkelijk eenvoudig is. Het Openbaar Ministerie mag dan bedrijven min of meer in de tang hebben voor wat betreft het verplicht aanleveren van gegevens, andersom hoor ik wel eens verhalen over wel erg hoge bedragen die daarvoor berekend worden.

Dan is er iemand in een coma geschopt, of een bloederige overval geweest en de politie probeert met man en macht de daders te pakken. De bank die toevallig een PIN-automaat in die straat had rekent bijvoorbeeld € 800 voor het aanleveren van wat uiterst vage zwart/wit webcam kwaliteit 'jaren tachtig' videobeeldjes op 2 frames per seconde, omdat ze weten dat het OM toch wel betaald.

[jpsch]

Natuurlijk wordt het duurder voor de consument. Als bij Google de helft van het personeel bezig is met opvragingen t.b.v. staten en veiligheidsdiensten, zullen de advertenties van Google duurder worden. Deze duurdere advertenties worden weer onderdeel van de kosten van b.v. een auto of waspoeder, dus hogere consumentenprijzen.

[laptopleon]

RTLZ wordt betaald door adverteerders. Volgens jouw logica betaal ik daar ook aan mee, want ik ben een 'consument'. Maar het zijn vooral autofabrikanten. Ik koop geen auto, dus dan betaal ik toch niet mee?

Als je het zo simpel stelt, kan ik het ook omdraaien: Hoe meer er verkocht wordt, hoe beter het met de bedrijven, dus werknemers gaat, dus meer verkopen is altijd goed.

[jpsch]

De kosten van de auto‘s zitten inderdaad weer in allerlei diensten en producten verwerkt die jij wel koopt, b.v. het brood bij de bakker.

Meer verkopen is goed, want de vaste kosten worden dan over meer producten verdeeld. Tenzij de verkoopprijs de variabele kosten niet dekt. Weet niet of dat bij Spotify het geval is.

[laptopleon]

Natuurlijk hangt alles aan elkaar, maar de economie is eindeloos veel complexer dan dat alles door consumenten wordt betaald. Om een paar kanttekeningen te maken:

Door belastingen betalen alle consumenten, maar ook bedrijven, aan van alles mee, maar je krijgt er ook van alles voor terug, zoals de kosten voor opvragingen bij Google zich uiteindelijk vertalen in straffen voor criminelen, wat mede de rechtsstaat overeind houd. Een stabiele situatie levert uiteindelijk meer op dan je zou besparen door politie en Justitie af te schaffen.

Ja, een autoreclame zit wel in de prijs verwerkt van auto's, maar een bakker kan niet zomaar wat hij wil in rekening brengen voor een brood, want dan lopen zijn klanten weg.

Die auto's, daarvoor kan een fabrikant dus maar zoveel reclamegeld tegenaan gooien, anders koopt geen bakker zijn auto's meer, maar die van een andere fabrikant.

Zelfs als alle merken auto's gelijk op heel duur zouden worden, zouden bakkers op zoek gaan naar alternatieven. Bakfietsen, motorfietsen.

[Verwijderd]

Zie Regeling kosten aftappen en gegevensverstrekking voor vergoedingen: https://zoek.officielebek....nl/stcrt-2014-27090.html

[Verwijderd]

Dit record is helemaal niet zo 'groot' mijn inziens.
140 opvragingen vind ik zelfs relatief weinig,

Zeker als je het vergelijkt met de ongelimiteerde toegang van prism, of met de impact van ideeën om ongelimiteerd en ongericht te mogen tappen.

[blorf]

Dit gaat vermoed ik ook echt alleen over gebruikersaccounts. Het verschil tussen gericht zoeken en de sleepnet-methode

[Verwijderd]

Als een overheidsorgaan een sleepnet opbouwt,
Dan zullen ze ongetwijfeld net zo nauwkeurig en specifiek daarin kunnen zoeken, als dat ze bij google informatie mogen opvragen.

Het verschil is, dat over de aantallen van dat soort specifieke verzoeken, burgers waarschijnlijk niet geïnformeerd worden.

Het is goed dat google deze cijfers publiceert, tegelijkertijd moeten we ons wel realiseren dat de cijfers maar een heel beperkt beeld geven van de totale overheids activiteit als het gaat om het verkrijgen van privégegevens van haar burgers.

Zelf gebruik ik primair een zoekmachine die niets van mijn informatie opslaat.

[CAPSLOCK2000]

Zeker als je het vergelijkt met de ongelimiteerde toegang van prism, of met de impact van ideeën om ongelimiteerd en ongericht te mogen tappen.

Dat is een slechte vergelijking omdat prism een geheim programma is. Misschien hebben Nederlandse geheime diensten wel miljoenen gegevens opgevraagd. De gegevens van de geheime diensten worden niet vermeld.

[Verwijderd]

om wat voor gegevens gaat het dan eigenlijk?

zoek termen?
email?
contacten?
voorkeuren?
bezochte websites (google dns)?
foto's? andere bestanden uit online telefoon backups?

Google heeft zo belachelijk veel

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 27 juli 2024 03:38]

[laptopleon]

Daarom zou je verwachten dat er vaker gegevens opgevraagd worden, aangezien het op allerlei manieren zou kunnen helpen bij een onderzoek. Via contacten kom je uit bij mogelijke medeplichtigen. Verbanden tussen personen worden helder als blijkt dat ze dezelfde hobby hebben, op dezelfde foto staan, etc.

Daarom vind ik 140 verzoeken erg bescheiden. De kop van het artikel 'doen een record aantal opvragingen' vind ik dan ook een beetje dramatisch klinken. 1 op 120.000 Nederlanders is gewoon weinig.

[Verwijderd]

Blijf het een slechte zaak vinden, prima dat men criminaliteit wil aanpakken en hier voor gegevens gaat opvragen, maar hoe weet je dat het werkelijk criminaliteit is en niet gewoon nieuwsgierigheid naar bepaalde personen? Ze gaan echt niet zeggen "we willen deze gegevens omdat we willen weten wat deze persoon doet"

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 27 juli 2024 03:38]

[Rudie_V]

Het ging in 139 gevallen om gebruikersgegevens van Google die de overheid als onderdeel van een rechterlijk bevel of andere juridische procedure wilde hebben. In een geval ging het om een 'verzoek van een overheidsinstantie die informatie nodig heeft om het leven te redden van een persoon die in gevaar is of om ernstig lichamelijk letsel te voorkomen'.

Blijkbaar was er wel een rechterlijk bevel of juridische procedure voorafgaand aan de opvraag voor gegevens. Als bedrijf zijnde heb je je hier wel aan te houden, of je nou wilt of niet. Ik vermoed dan ook dat het niet zomaar is omdat ze even willen weten wat een persoon doet.

Bij 81 procent van de verzoeken, overhandigde Google ook daadwerkelijk gegevens.

Blijkbaar doen ze nog wel een check bij google. Hopelijk wel beter als dan bij de verzoeken om vergeten te worden in de zoekmachine.

[laptopleon]

Google is wettelijk verplicht mee te werken, dus dat laat weinig ruimte voor een eigen 'check'. Maar Google kan niet iets overhandigen wat er niet is. Als er een account wordt opgevraagd wat niet bestaat bijvoorbeeld, houd het op.

[Rudie_V]

Ik weet het niet zeker, maar gezien we nog in een rechtstaat leven lijkt mij dat je als bedrijf altijd nog wel bezwaar kan maken als je vermoed dat de juridische onderbouwing niet goed is. Geen idee hoe het zit bij een rechterlijk bevel, maar bij de jridische procedures kan je volgens mij altijd bezwaar maken.

[laptopleon]

Het gaat niet om een procedure tegen Google, maar om een gerechtelijk bevel info te geven.

Er wordt, naar aanleiding van onderzoek door de uitvoerende macht en na goedkeuring door de rechterlijke macht, informatie opgevraagd. De recherche doet er geen dossier bij, geeft geen details of wat dan ook. Dat kan ook niet vanwege privacy etc. Google kan daardoor ook niet beoordelen of de data onterecht wordt opgevraagd of niet. Bezwaar maken valt niet mee zonder gronden.

Het idee van een rechtsstaat is nou net, dat het onderzoeken van misdaden voorbehouden is aan een aparte club – dus niet aan iedereen, net als het be/veroordelen alleen aan een andere aparte club wordt toevertrouwd.

[Verwijderd]

Blijkbaar doen ze nog wel een check bij google.

Veelal is de reden dat Google de gegevens niet levert dat de gevraagde gegevens niet (meer) beschikbaar zijn.

[laptopleon]

Je bedoelt dat een rechercheur van politie uit nieuwsgierigheid de gegeven van zijn buurman bij Google opvraagt?

Niets menselijk is politieagenten vreemd, maar zoals agenten extra goed beschermd worden door de wet, worden ze ook extra zwaar gestraft als ze misbruik maken van hun positie. Denk aan ontslag op staande voet.

Dan nog zal hij of zij de Officier van Justitie moeten overtuigen van de noodzaak van het opvragen van de gegevens. Die moet namelijk een gerechtelijk bevel goedkeuren daarvoor. Dit maakt het flink lastig want de OvJ gaat op zijn beurt zijn reputatie / baan niet riskeren voor de nieuwsgierigheid van een rechercheur.

[Dorank]

Niets menselijk is politieagenten vreemd, maar zoals agenten extra goed beschermd worden door de wet, worden ze ook extra zwaar gestraft als ze misbruik maken van hun positie. Denk aan ontslag op staande voet.

Heb je daar ook daadwerkelijk voorbeelden van? Hier een tegen voorbeeld van slechts uiterst milde bestraffing: voorwaardelijk ontslag, verlaging van rang met behoud van loon (dus minder werkdruk/verantwoordelijkheid maar wel even veel vangen).

Bij besluit van 25 januari 2010 heeft werkgever betrokkene de straf van ontslag opgelegd, met de bepaling dat deze niet ten uitvoer wordt gelegd indien betrokkene zich gedurende een termijn van twee jaar, te rekenen vanaf de datum van uitreiking van het besluit, niet schuldig maakt aan een soortgelijk plichtsverzuim, noch aan enig ander ernstig plichtsverzuim. Daarnaast heeft werkgever betrokkene medegedeeld dat hij in het belang van de dienst wordt geplaatst in de functie van medewerker Basispolitiezorg (BPZ) A binnen afdeling [afdelings naam] met plaats van tewerkstelling [plaatsnaam]. Dit brengt met zich mee dat betrokkene ten gevolge van deze verplaatsing de rang van hoofdagent heeft.Zijn bezoldiging blijft ongewijzigdd.

...

Uit het onderzoek is gebleken dat betrokkene informatie uit politiesystemen heeft opgevraagd en heeft verstrekt aan derden. Aansluitend is een disciplinair onderzoek ingesteld met als doel feiten en omstandigheden te onderzoeken, zodat beoordeeld kan worden of en in welke mate sprake is geweest van het ongeoorloofd bevragen en verstrekken van informatie uit politiesystemen en plichtsverzuim gepleegd door betrokkene.

[laptopleon]

Dat is ook 'misbruik maken van', maar met alle respect van een wat lager niveau. Ik ben geen advocaat, maar het voor persoonlijk gebruik raadplegen van het eigen systeem en in dit geval delen van die info in persoonlijke kring zal doorgaans wat minder zwaar wegen dan – middels een gerechtelijk bevel en op kosten van het Openbaar Ministerie informatie opvragen bij Google. In potentie kun je met de info van Google toch wat meer schade maken.

Bovendien zal per geval worden bekeken wat de (mogelijke) gevolgen zijn geweest.

Ik kan zo 1, 2, 3 geen link vinden met cijfers maar ik begreep dat er jaarlijks meer dan 100 agenten in Nederland oneervol worden ontslagen. Daar zitten ongetwijfeld 'zware' zaken bij, maar ook minder zware zoals het vervalsen van een proces verbaal.

[Dorank]

Het probleem is dan ook dat "iedere" agent toegang heeft tot het systeem, zomaar voor de gein. En dat is precies wat jij aandraagt als reden voor ontslag.

Ik vind dit tamelijk zorgwekkend. Maar het is natuurlijk zeer lastig te beperken, wanneer is een bevraging persoonlijk en wanneer voor het daadwekelijk uitoefen van het beroep. En als mensen dan al betrapt worden op misbruik dan krijgen ze een tikje op de vinger: niet meer doen heh!

[Reactie gewijzigd door Dorank op 27 juli 2024 03:38]

[laptopleon]

Het ligt iets genuanceerder. Dossiers die betrokken zijn bij een belangrijk onderzoek, zijn bijvoorbeeld geblokkeerd en alleen in te zien door de betrokken rechercheurs. Sowieso wordt gelogd wie wat bekijkt. Hier wordt wel degelijk op gelet. Mensen worden ter verantwoording geroepen als uitkomt dat ze puur uit nieuwsgierigheid de buurman opgevraagd hebben. Er zijn als ik het goed begrijp ook 'automatische' alarmpjes die afgaan als je in je eigen omgeving mensen op vraagt, of als een bepaald dossier wel heel veel bekeken wordt (zoals zou kunnen gebeuren als een bekende Nederlander in de media van iets verdacht wordt), maar het fijne weet ik daar niet van. En ja, dan worden mensen op het matje geroepen.

Helemaal waterdicht is het nooit, want het blijft mensenwerk, maar welk systeem is dat wel? Het alternatief is: Een dergelijk systeem niet hebben. Lijkt me een stuk minder handig.

[Verwijderd]

Normaal dient het gerechtelijk bevel hiervoor, die zou geen toestemming mogen geven indien er geen gegronde reden is voor de aanvraag ... helaas "normaal" en "zou" :-)

[Verwijderd]

Zou mooi zijn als politie en justitie eens openheid zouden geven over hoeveel van de 140 verzoeken om gegevens de rechtbank een dader heeft veroordeeld.

[Verwijderd]

Dergelijke openheid zonder context levert je weinig informatie op, en kan je tot verkeerde conclusies voeren... Als zulke verzoeken een verdachte vrij pleiten kan het nét zo belangrijk en nuttig zijn, als dat het de verdachte helpt te veroordelen. (Oók voor de verdachte) Maar dat haal je dan niet uit simpele cijfertjes. Evenzo kan het zijn dat gegevens over een bepaalde persoon helpen om iemand anders te veroordelen. Bijvoorbeeld omdat een alibie niet blijkt te kloppen.
Zonder de complete context van het onderzoek te kennen, is het dus totaal nutteloos om dat soort kale cijfers op te vragen.

[stresstak]

... een overheidsinstantie die informatie nodig heeft om het leven te redden van een persoon die in gevaar is of om ernstig lichamelijk letsel te voorkomen'.

Dus Google weet zonodig dat ik in levensgevaar ben; aldanniet door eigen toedoen.
Dan moet er dus ook meteen informatie worden afgedragen want de optie ' Belt U volgende week nog eens terug' heeft geen nut.