Een conceptversie van een Europees plan om cybercrime en terrorisme op het internet tegen te gaan, is uitgelekt. Het project, dat door Nederland is opgezet, bevat vergaande maatregelen. Zo wordt linken naar terroristische content illegaal.
De vertrouwelijke conceptversie is op het internet geplaatst door de Europese koepelorganisatie van privacybewegingen, EDRI. Het plan, CleanIT geheten, heeft officieel niet als doel om wetgeving te veranderen; het zou juist moeten leunen op vrijwillige samenwerking tussen overheden en bedrijven. Uit het vertrouwelijke concept blijkt echter anders; er wordt wel degelijk aangestuurd op het 'verbeteren' van wetgeving.
Zo pleiten de opstellers van het concept ervoor dat het bewust linken naar 'terroristische content' verboden moet worden, net als die inhoud zelf. Het is niet duidelijk of het daarbij gaat om content die als terroristisch is bestempeld door een rechtbank, of dat een andere instantie bepaalt wat terroristische inhoud is.
Daarnaast zou hostingproviders moeten worden verplicht om op hun servers terroristische inhoud op te merken en deze te verwijderen. Ook zouden ze een meldingsplicht krijgen. Dat is een flinke verandering ten opzichte van de huidige situatie. Hostingproviders zijn nu niet aansprakelijk voor de content die gebruikers op hun servers plaatsen, zo lang ze meewerken aan verzoeken van de autoriteiten. In het CleanIT-plan zijn de providers wel degelijk aansprakelijk als ze 'niet genoeg' doen om terroristisch gebruik van hun infrastructuur te voorkomen.
Bovendien moet het volgens het concept voor de politie mogelijk worden om providers te gelasten bepaalde inhoud al dan niet tijdelijk van het internet te verwijderen. Nu moet nog een rechter zich over dat verzoek buigen. Daarnaast moet het voor werkgevers legaal worden om te bekijken wat hun werknemers uitspoken op het internet. Op dit moment is dat door de privacywetgeving nog verboden.
Verder willen de opstellers van het concept dat internetproviders het gebruik van filteringsoftware, die onder meer terroristische inhoud moet blokkeren, promoten. Tegelijkertijd zien ze liever niet dat die providers zelf, op het niveau van de infrastructuur, inhoud gaan blokkeren.
Het plan is niet opgezet door de Europese Unie, maar door Nederland. Eerder dit jaar probeerde minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie om andere landen zover te krijgen het project te steunen. De authenticiteit van het uitgelekte document is niet bevestigd.
Update, 15:11: Volgens woordvoerder Edmond Messchaert van het Ministerie van Veiligheid en Justitie gaat het om een intern 'discussiestuk' en bevat het document 'geen concrete voorstellen': "Het discussiestuk bevat slechts een opsomming van verschillende mogelijke denkrichtingen die internationaal met elkaar worden besproken op voor- en nadelen. Daarbij wordt uiteraard in acht genomen dat internet voor iedereen open moet staan en de privacy voldoende wordt gewaarborgd", schrijft hij in een statement per e-mail. Begin 2013, als het plan is afgerond, worden alle documenten openbaar.