Rechter spreekt zich uit over ervaringensite

In Zutphen is uitspraak gedaan in een rechtszaak tegen een ervaringensite. Een garagehouder was van mening dat een aantal geplaatste ervaringen onrechtmatig was en hield de webmaster van Garagetest.nl daarvoor verantwoordelijk. De rechter heeft nu echter bepaald dat er geen sprake is van onrechtmatige handelingen.

Naar aanleiding van een aantal weinig lovende recensies over zijn bedrijf, besloot de eigenaar van een garage een zaak aanhangig te maken tegen ervaringensite Garagetest.nl. De eiser stelde dat verschillende negatieve recensies op de site verzonnen waren en was het dan ook niet eens met de mogelijkheid tot het anoniem plaatsen van ervaringen. Daarnaast zou de garage in kwestie geprobeerd hebben een weerwoord op de site te laten plaatsen, maar zou dit door de uitbater van de site geweigerd zijn, wat door deze laatste ontkend werd. Zijns inziens functioneert de site als een prikbord waar gebruikers hun ervaringen kunnen achterlaten en garages kunnen reageren. Daarbij is enige vorm van controle aanwezig, zodat bijvoorbeeld herhaaldelijke reviews van eenzelfde ip-adres verwijderd worden.

In de rechtszaak, waarin twee weken geleden zitting gehouden werd, kwamen dan ook twee belangrijke onderwerpen aan bod. Ten eerste werd de vraag gesteld of een hoster, domeinnaamhouder of beheerder van een website verantwoordelijk gehouden kan worden voor berichtgeving op zijn site. Het tweede punt wat van belang is in de claim van de eiser gaat over anonimiteit op het internet: in hoeverre is toegestaan dat recensies met een mogelijk negatief effect voor de eiser anoniem geplaatst worden. De garagehouder vorderde dan ook dat de negatieve recensies verwijderd zouden worden en dat bovendien de mogelijkheid tot het plaatsen van anonieme recensies uitgeschakeld werd.

Hoewel de aanleiding tot deze rechtszaak een aantal overeenkomsten vertoont met de zaak tussen Lycos en postzegelverzamelaar mr. A. Pessers, is er een belangrijk verschil. Mr. Pessers klaagde Lycos aan om de persoonsgegevens van een anonieme lasteraar te achterhalen, terwijl Lycos geen partij in het geschil over de laster zelf was. In dit geval hield de garagehouder de webmaster van Garagetest.nl echter persoonlijk verantwoordelijk voor de negatieve berichtgeving en voor het aanbieden van een medium daartoe, maar liet hij de klager ongemoeid. Afgelopen vrijdag heeft de rechter bepaald dat de vordering van de eiser afgewezen wordt.

De belangrijkste overweging daarbij is dat consumenten in beginsel vrij zijn om anoniem hun mening op internet te publiceren. Daarnaast trekt de rechter de lijn die reeds gehanteerd werd in de zaken Scientology/Spaink en Lycos/Pessers door: de beheerder van een site handelt volgens de rechtbank pas onrechtmatig als 'hij weet of kan weten dat berichten onjuist en dus onrechtmatig zijn en deze in dat geval niet verwijdert.' Omdat de klagende garage niet in staat was aan te tonen welke specifieke negatieve berichten onjuist zijn en omdat de site een duidelijk beleid hanteert om te verhinderen dat misbruik plaatsvindt werden de vorderingen verworpen.

Reacties (61)

[Kurios]

Op die site kan het anoniem, hier op tweakers niet.

Een winkel kan hier toch achterhalen welke klant de review heeft geschreven. Dit lijkt me eerlijk gezegd niet de bedoeling. Zo kan je nooit objectief een survey schrijven.

Waarom het niet anoniem kan?

Als er geen bestelnummer (bekend) is, geef dan relevante gegevens waarmee de winkel de (poging tot) bestelling kan traceren, zoals een datum en tijdstip van het bezoek aan de winkel.

Bij het invullen van de shopsurvey moet je dus een bestelnummer invullen, waardoor de shop je dus kan traceren!

[a.prinsen]

ach je tweakers account is net zo anoniem als je zelf wilt..
Naam: "vals"
Email: "[e-mail]
IP: Bibliotheek..
success de dader te achterhalen

Wel vind ik het bij tweakers stukken beter dat leveranciers ook een weerwoord hebben .. elk verhaal heeft 2 kanten.
Klanten zijn net zo vaak onfatsoenlijk als leveranciers.

[RM-rf]

Uiteindelijk vind de rechter in de uitspraak ook dat de beheerder wel gedwongen kan worden individuele recensies te verwijderen als hij weet of _kàn_ weten dat deze onrechtmatig zijn ...

Vooral dat 'kan weten' is daarbij belangrijk en dat betekent dat als er met een hotmail-adres een waanzinnig slechte en negatieve reactie geplaatst wordt, welke onbegrond is, de beheerder deze idd eigenlijk zou moeten verwijderen..., zelfs 'onrechtmatig' is als hij dat niet doet.

Bij mijn weten deed de beheerder van garagetest.nl dat al wel (iets dat ook de rechtzaak ter sprake kwam, nl. enkele wél verwijderde recensies die naar wat bleek door de garagehouder zélf geschreven werden en waarvan de rechter bepaalde dat de verwijdering daarvan terecht en gegrond was) ...

Ook biedt garagetest.nl de garagehouders altijd wel een reactie-mogelijkheid aan waar ze bv weerwoord op negatieve recensies kunnen geven:
deze garagehouder was daar echter niet op ingegaan.

[ppl]

Als de winkelier kan zien welk bestelnummer bij welk tweakers account hoort kun je je tweakers account zo vaag als mogelijk invullen zonder dat het ook maar enig zin heeft. De winkelier zoekt het bestelnummer op en voila, alle gegevens zijn er.

[Freakertje]

Email: "[e-mail]

Dat gaat dus niet helemaal op he!

E-mailadres
Bij wijziging van het e-mailadres moet je je profiel opnieuw activeren. Wees er dus zeker van dat het nieuwe e-mailadres juist is ingevuld, anders kan je niet meer inloggen met je account!

Je moet dus sowieso een geldig mailadres invullen. Nu valt dit natuurlijk ook weer te vervalsen, maar het is wel weer extra werk

[a.prinsen]

Je moet dus sowieso een geldig mailadres invullen. Nu valt dit natuurlijk ook weer te vervalsen, maar het is wel weer extra werk

hoezo vervalsen ? er zijn genoeg "anonieme" email providers hoor, kan zo een hotmail account openen zonder enige checks van identiteit of wat dan ook! Als je dit niet thuis doet maar op een openbare plaats (liefst zonder camera's en bekenden) ben je totaal anoniem!
Immers is zelfs je IP niet te traceren.

[Arne]

en met hotmail kan je je dan weer niet bij t.net registreren...
net als met gmail ed trouwens

[Pidi]

Je moet dus sowieso een geldig mailadres invullen. Nu valt dit natuurlijk ook weer te vervalsen, maar het is wel weer extra werk

http://10minutemail.com

[masteriiz]

?

[Quacka]

waarom zou dit hier niet anoniem kunnen?

[iwaarden]

ik vind toch dat het hoort zoals hier op tweakers, wil jij een recensie plaatsen dan MOET je referenties geven naar de aankoop waaronder dus ordernummer en datum enzo.

als je op die site zonder te registreren of ook maar iets aan te geven wat bewijst dat je echt onderhoud heb laten plegen bij die garage een mening kan neerzetten kan ik nu naar die site gaan en een bepaalde garage een 3 geven voor slechte service terwijl ik niet een een auto heb.

[RM-rf]

Uiteindelijk is de mogelijkheid dat onbegronde recenties geplaatst worden ook iets dat de site-eigenaar kan afwegen.

Gebeurt dat te vaak, gaat dat ten kostte van de betrouwbaarheid van zijn site en de site-eigenaar zelf heeft dan ook geen enkel voordeel bij zulk een laster ...

In het geval van tweakers.net speelt ook nog bij dat de meeste besproken bedrijven in de Shopsurvey zélf ook weer meewerken, bv door het beschikbaar stellen van prijzen in de pricewatch en er daardoor ook een direkte relatie is tussen tweakers.net en de besproken bedrijven ...

Ook dàn geldt hetzelfde aspect, dat een mogelijk overschot aan te positieve reacties ook weer ten kostte gaat van de betrouwbaarheid van de ShopSurvey en dus tweakers.net als aanbieder van die dienst ook een voordeel erbij heeft dat klanten ook in redelijke vrijheid ook kritiek moeten kunnen uitten en de vrijheid moeten kunnen hebben (onderbouwde) kritiek in hun recensies te uitten.

[djluc]

Je loopt dan wel het risico dat de garage-baas eens even langs komt om je tot een rectificatie te dwingen op welke manier dan ook. De vrijheid om een reactie te geven wordt dus impliciet wel kleiner.

(niet generaliserend bedoeld, is toepasbaar op iedere vergelijkbare situatie.)

[ppl]

Dat is netzo nutteloos als wanneer je er niet om vraagt. Ik neem aan dat tweakers.net niet gaat lopen controleren of iets als ordernummer en datum wel correct zijn en bij de winkelier in het systeem staan. Al was het maar omdat je dan de WBP tegen het lijf loopt. In dat geval kun je dus zelf je ordernummer en datum verzinnen.

[André]

Aan de ene kant een goede zaak aangezien je anders nooit meer een negatieve review kunt maken over een bedrijf/product/dienst.

Aan de andere kant is het ook zo dat onterechte reviews een bedrijf aardig wat schade aan kunnen brengen. En hoe vaak worden die negatieve reviews in een kwade bui geschreven...

Er zouden algemene richtlijnen voor moeten komen, maar daar is de Nederlandse wetgeving nog lang niet klaar mee.

[kodak]

Over de argumenten voor de negatieve kant: er zit echter wel een verschil tussen een uitting en negatieve impact. En daarnaast zelfs nog de omvang van die impact.

Dat zijn naar mijn mening geen zaken die verder in de wet gespecificeerd zouden moeten worden. Iedere zaak is weer uniek. Zelfs een richtlijn heeft daarbij geen of mogelijk zelfs een negatieve impact op een zaak.

[Michaelm]

En weer aan de andere kant is het zo dat als de service goed is een klant meestal niet klaagt. Een klant begint pas met klagen als hij zich benadeeld voelt. Dus eventuele negatieve impact heeft het bedrijf dan nog steeds aan zichzelf te danken. In dit land is het namelijk zo dat recht hebben nog lang niet betekend dat je ook recht krijgt. Daar zijn meestal extra kosten aan verbonden wil je werkelijk je recht krijgen. En als die kosten niet opwegen tegen de baten dan blijft er allen nog maar over om je medeburger te waarschuwen voor bedrijven die dit weten en hier ook gebruik van maken. En dat zijn er veel meer dan jij denkt. Ik heb een akefietje gehad met elektronica online voor een luizige 25 euro. De rechtsbijstand komt voor zo'n lullig bedrag niet in actie. Dus was het einde zaak voor mij ware het niet dat een goede advocaat zijn diensten aangeboden heeft zodat de kosten voor mij eigenlijk nihil waren. De zaak is uiteindelijk voor de rechter gewonnen. In de shop survey kun je nog nalezen hoe elektronica online in eerste instantie mij simpelweg als lastige klant wou neerzetten.
Dit heeft allemaal redelijk lang geduurd en had volledig voorkomen kunnen worden indien elektronica online haar verantwoordelijkheden was nagekomen. Ik wil de mensen niet de kost geven die een soortgelijke situatie meegemaakt hebben en het maar hebben laten lopen vanwege de extra kosten. Ondernemers zijn heel wat meer waard dan gewone burgers volgens onze overheid en onze wetten.

[MuddyMagical]

Site was toch van een tweaker of heb ik het nou mis?

[AtleX]

van paQ.

[Dutch_Razor]

Misshien is die rechter ook een Tweaker, iedereen tweaker!

[Titusvh]

Site was toch van een tweaker

Juist dan valt het me een beetje tegen dat het niet echt jovel werkt. Zowel in Opera als IE7 wil het zoeken niet echt. Geeft aan dat er meerdere pagina's zijn, maar bladeren gaat niet.

Verder vind ik het idee erg goed. Er zit een boel kaf onder het garage-koren. Ideaal om te voorkomen dat je bij een oplichter terecht komt.

[BaRF]

nou sorry ik ben ook een tweaker, maar dat betekend toch niet automatisch dat ik een perfect werkende php site met mysql MOET kunnen maken ofzo?

[paQ]

kleine nuance:

de rechter stelt in het vonnis het volgende:
"Eiser heeft niet explicit berichten genoemd waarvan Garagetest wist dan wel zou moeten weten dat ze onwaarheden bevatten."

m.a.w. ze roepen wel vanalles, maar duidelijk iets aanwijzen gebeurd niet.
Dat klinkt al anders dan dat het nu net lijkt alsof de eiser niet wist tegen WIE zij zich zouden moeten verweren.

[bartvb]

Is de uitspraak ergens te lezen? Dit is natuurlijk allemaal erg interessant voor veel meer sites in Nederland. Jammer dat ik nu pas van deze zaak hoor :\

[Rey Nemaattori]

wat apart dat ze wél wisten dat hun reacties op die berichten verwijderd waren?

volgens mij had die garagehouder sowieso geen poot om op te staan

[Snake]

Goed van die rechter.

WEL vind ik het jammer dat je je niet moet registreren.

Ik kan hier binnen de minuut van IP veranderen, waardoor ik recensies kan blijven 'spammen'.

Dat registreren is niet zoiets als 'het opgeven van de privacy', je vult immers in wat je wilt, maar een soort van beperking die wordt opgelegd op het posten (x aantal recensies/dag/week oid)

[Kix@$$]

Je moet juist wel registreren

[Croga]

Je kunt wellicht binnen een minuut van IP adres veranderen; in de logs van je ISP blijft nog altijd vermeld staan dat jij op dat moment dat IP adres had. Je identiteit blijft dus wel degelijk achterhaalbaar....

[Tha Man]

Toch niet als je via een anonieme openbare proxy server het inet opgaat?
Of ben ik nou dom

[r_h]

Je kunt toch gewoon Tor gebruiken?

[Verwijderd]

Dat weet die site niet, en dus zullen er nog altijd verschillende recensies van die verschillende IP-adressen zichtbaar zijn.

Waar jij het over hebt is in de rechtbank ofzo, natuurlijk is je identiteit traceerbaar, maar daar gaat het hier helemaal niet over:
"Nee, maar een concurrent met een handig neefje wél. Zo kan ie een andere garage lekker naar de kloten helpen. "
Daar ging het over

[-=bas=-]

Ik kan hier binnen de minuut van IP veranderen

De gemiddelde internetter is niet zo'n hocuspocus-internet-Hans-Kazan-magier die zich binnen een minuut kan vermommen.

[mphilipp]

Nee, maar een concurrent met een handig neefje wél. Zo kan ie een andere garage lekker naar de kloten helpen.

In principe juich ik het fenomeen van ervaring-sites toe, maar je moet de bezoekers wél duidelijk maken hoe het werkt. Want het gros van de mensen houdt geen rekening met willekeur, overdreven reacties, onterechte claims en meer van die ellende. Bovendien weet je nooit wat het referentiekader van de persoon die iets opschrijft is. Ik denk dat de makers/beheerders van dergelijke sites best een verantwoordelijkheid hebben. Tegenwoordig wordt maar al te makkelijk 'iets' dat op internet staat als waarheid gezien. Dat is natuurlijk in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de persoon die dat al dan niet serieus neemt, maar dat ontslaat je nog niet van de plicht de mensen duidelijk te maken hoe het zit en hoe ze eea moeten wegen.

[tERRiON]

Ik ben al meer dan een minuut bezig om in te bellen op internet. Dan heb ik nog niet eens een pagina geopend!

[Dutch_Razor]

Ik kan binnen een minuut een nieuwe account aanmaken

[Verwijderd]

Naar mijn idee lukt van IP wisselen alleen maar gemakkelijk als je een inbelverbinding hebt. Of zijn er nog andere soorten van toegang waarbij het IP-adres frequent wisselt? Hoe zit dat bijvoorbeeld bij UMTS?

[MC Taz Man]

Uhm... (open-)proxies?

[Top-Rob]

Zodra ik mijn IP vrijgeef en vernieuw, krijg ik al meteen een andere. Dus zelfs als ik het niet wil; mijn IP verandert nogal snel.

[bbob]

Ik zeg ja en nee. De site zegt dat men controleerd op inhoud en ip.

Het is echter éénvoudig om een negative recentie te schrijven en als je dat anoniem doet weet de garage niet van wie het afkomt en kan zich dus ook niet verdedigen.

Zelf in de journelastiek heeft men de regel hoor en wederhoor als men eennegatief stuk over iemand of een bedrijf schrijft.

Dat wederhoor verhaal bestaat hier niet en dat is een kwalijke zaak.

Het is heel éénvoudig om met een paar mensen, ieder vanaf hun eigen ip adres een recentie te schrijven over een garage. Als je dat allemaal negatief doet kan dat zo zijn uitwerkingen hebben.

Wat het dubble is in het artikel is dat de garage de negatieve recentie niet koon weerleggen. Nee dat is nogal duidelijk als je niet weet wie er klaagt.

Dit soort sites kunnen heel hulpzaam zijn maar tegelijkertijd is het éénvoudig om een bedrijf de grond in te boren.

[Kix@$$]

Wederhoor is er zeker wel. Zoals in de FAQ wordt genoemd kan de garage een bericht sturen aan Garagetest met hun weerwoord. Deze wordt kwakkeloos overgenomen en erbij geplaatst.

[Pietervs]

kwakkeloos
Freudiaans?

Maar even iets meer on-topic:
Wederhoor ontbreekt vaak op internet. Met name bloggers kunnen posten wat ze willen en zijn niet gebonden aan hoor/wederhoor, of voelen zich er in ieder geval niet door gebonden. Het feit dat een garagebedrijf zelf mag reageren, is geen wederhoor. Als de garagehouder niet weet dat er een negatieve recensie over hem staat, of hij kan door de vage omschrijving niet achterhalen om welk probleem het precies gaat, zal hij niet reageren, of, erger, niet kunnen reageren.

[alt-92]

Dat kan ie wel, want hij kan net zo goed als jij op die site lezen.
Bovengenoemde garagehouder heeft dat ook gedaan (en nog wel meer ook naar later bleek).

[bbob]

Zo jij bent slim zeg. Je mag reageren op iemand die anoniem is, iemand die iets roept maar jij weet niet wie het is.

Jij moet dus gaan zoeken of je bij de klacht van die persoon iemand kan vinden die bij jou eventueel klant geweest is. Het kan zo zijn dat die persoon zijn klacht naar jou helemaal niet geuit heeft dus je kan dan geen klacht bij een klant vinden.

Ik zeg eventueel omdat iedereen iets kan schijven over een bedrijf zonder klant geweest te zijn.
Het kan dus ook de andere kant op werken, een garage kan al zijn medewerkers een positief bericht laten schrijven zodat ze er dan goed uitkomen te zien.

Ebay zie ik als goed voorbeeld, daar kun je pas commentaar geven als je ook echt een transactie met iemand gehad hebt.

Dit soort sites zijn leuk maar fraude en verkeerde informatie is aan de orde van de dag. Dat kan zowel in het voordeel alsook in het nadeel zijn van een garage.

Misschien moet je eens de verhalen lezen over firma's die mensen betalen om positief op fora over hun producten te spreken, ja dat is de keiharde werkelijkheid.

Een site als deze kan dat ook niet voorkomen. dus je huurt wat mensen in om jezelf in een goed daglicht te zetten 10-20 positieve berichten en je concurrent om de hoek boor je heel simpel de grond in met veel negative berichten.

Leg mij eens uit als er 20 negative berichten staan, dan kan de garage daarop reageren door te zeggen dat het onzin is toch staan ze er en mensen lezen toch het negative.

[ppl]

Juist in de journalistiek is het doodnormaal dat de bron wordt beschermd en dus anoniem wordt gehouden. In jouw optiek is er dan dus geen enkele sprake meer van hoor en wederhoor. Hoor en wederhoor is gemakkelijker als je meteen de gegevens van een klant erbij kan pakken maar het is niet noodzakelijk. Wederhoor kan prima zonder de naam van de klager te weten. De inhoud van de klacht is waar het om gaat en waarop men kan reageren. Zoals Kix@$$ al zegt: in geval van de site is er dus wel degelijk wederhoor. Je hebt als bron/klager echter de mogelijkheid om net als in de journalistiek anoniem te blijven. Dat doet geen afbreuk aan de inhoud van de reactie waarop het bedrijf (de beklaagde) kan reageren.

[bbob]

als je anoniem blijft heeft een journalist nog steeds de plicht om de betrouwbaarheid van zijn bron te toetsen. Blijft die bron leugens te vertellen en hij schrijft dit dan kan de ander hem daarvoor aanklagen.

De site hier zegt dat men zorgvuldig de inhoud checkt van wat mensen posten.

Nu mag jij mij eens vertellen hoe men de betrouwbaarheid van een post en zijn inhoud kan controleren. Ik schreef hierboven al, dat iedereen vanalles uit zijn duim kan zuigen. Op het voorbeeld van bedrijven die mensen inhuren om op fara positive berichten achter te laten ga je ook al niet in.

Dit soort sites zijn gewoon onbetrouwbaar omdat fraude heel éénvoudig is en de praktijk laat dat al duidelijk zien.

[MEN-O]

Niets ten nadele van de eigenaar van de Site, maar zeggen dat ie op inhoud gecontroleerd wordt gaat mij toch wel erg ver, zeker als ik de garages in mijn omgeving eens opzoek.
Bijvoorbeeld een Opel garage die al 50+ jaar bestaat in 1 woord beoordelen (In dit geval waardeloos) kan gewoon absoluut niet. zolang er niet-onderbouwde recensies opstaan
is die site eigenlijk niet bruikbaar.
Indien er tig negatieve beoordelingen zijn is het natuurlijk wel duidelijk. Maar alleen een Top ! of waardeloos ! kan natuurlijk
nooit !

[paQ]

welke opel dealer mag dat dan wel niet zijn?
recensies van 1 woord zijn geen recensies namelijk.

en nakijken doe ik ze allemaal, maar controleren op wijzigingen wordt een heel ander verhaal.

verder wordt er niets beoordeeld. Recensenten geven een waardering op voor bepaalde aspecten. En aan één enkele recensie (negatief of positief) zal niemand veel gewicht hangen.

[JJ Le Funk]

vrijheid van meningsuiting FTW
'ik weet waar jouw huis woont'

[Tijger]

Mjah, hou er wel even rekening mee dat de rechter geen vrijbrief geeft aan anonieme posters, hij stelt alleen dat de webmaster vrijuit gaat omdat hij niet kon weten dat de gedane postings (mogelijk) malafide waren.

Als de garagehouder achter de poster was aangegaan had de uitspraak best wel eens anders kunnen uitpakken.

[JBplap]

Je kunt via proxies surfen...

En mail adres,
maakthelemaalnietuitwat@ spam.la (die site werkt echt en is soms gewoon handig)