CPU’s testen in ons eigen Testlab - Zo testen we 30 processors voor één launch - Computer - Video's

Heb je altijd al eens willen weten hoe we bij Tweakers processors testen? In deze video laten we je zien hoe we meer dan dertig cpu’s aan het benchmarken zijn voor een aankomende grote release. Van renderen tot gamen en van energiegebruik tot temperatuur: je ziet hoe al onze tests werken.

Check de laatste cpu tests van bijvoorbeeld de AMD Ryzen 7 9800X3D en Intel Core Ultra 5-serie hier:

https://tweakers.net/reviews/12614/ryzen-7-9800x3d-review-amds-nieuwe-ultieme-gamingprocessor.html
https://tweakers.net/reviews/12564/intel-core-ultra-5-245k-core-ultra-7-265k-en-core-ultra-9-285k.html

00:00 - Cpu’s testen in ons eigen testlab!
00:20 - Het testlab
00:54 - Een test voorbereiden
01:33 - 100 tests per cpu
02:02 - Zelf testen en scripts draaien
03:09 - Testresultaten
03:47 - Wanneer moeten we testen?
04:33 - Games testen
05:30 - Stoomverbruik meten
06:31 - Temperatuurmetingen
07:07 - Conclusie

Reacties (47)

Blokker_1999

13 november 2024 06:32

2 vragen die direct bij me opkwamen tijdens het kijken van deze video.

Bij het monteren van het koelblok zie ik de schroeven hier uit de losse hand aangedraaid worden, gebeurt dat ook bij het testen, of volgen jullie daar op gegeven specifications met een momentsleutel?

En bij het testen van temperature, hoe zorgen jullie ervoor dat de omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid gelijk blijven tijdens het testen?

Yzord @Blokker_1999 • 13 november 2024 07:12

Even eerlijk, ik zet al tientallen jaren pc's in elkaar, maar ik heb nog nooit gehoord van het gebruik van een momentsleutel om een koelblok aan te sluiten op het moederbord. Persoonlijk vind ik het ook best ver gaan. Standaardregel bij mij is: vast is vast.

Dus serieuze vraag, wordt er tegenwoordig echt een momentsleutel gebruikt voor het aanzetten van een koelblok?

Resistor @Yzord • 13 november 2024 07:23

Met een momentsleutel kan je iedere keer het zelfde moment gebruiken, en niet de ene keer 1,4 en dan weer 1,6nm.

Threadrippers hadden ook een momentsleuteltje om ze te monteren dacht ik.

Intergalactic Testlabcoördinator @Resistor • 13 november 2024 09:10

dit was enkel om de druk van de socket deksel niet te hoog te maken. threadripper had nogal last van opstart problemen als de socket niet op de juiste manier was aangedraaid.

Hardfreak @Resistor • 14 november 2024 08:05

Hadden threadrippers geen momentsleutel omdat niet de ILM (of hoe AMD dat ding noemt) maar de koeler verantwoordelijk is voor de juiste druk van de CPU op de socket ?

@Resistor bij andere CPU's kan het ook voorkomen dat er dingen niet naar behoren werken omdat de koeler te veel druk zet.

base_ @Yzord • 13 november 2024 13:58

Niet het aanhaalmoment van de schroeven maar de constructie van de koelblokmontage is verantwoordelijk voor de juiste druk op de processor. Daarom is dit meestal een soort veerconstructie die bij het vastdraaien van de schroeven een bepaalde druk bereikt. Dit is ook nodig om de uitzetverschillen bij temperatuurschommelingen op te vangen.

Yzord @base_ • 13 november 2024 15:41

Volgens mij hebben we daar de koelpasta voor en is de constructie van een koeler zo gebouwd dat je hem moeilijker scheef kan monteren. Ook de spingveren zorgen voor een gelijkwaardige druk op beide oppervlaktes. Een momentsleutel lijkt mij overbodig en gezien al die jaren dat ik pc's bouw lijkt dat het mij ook te bevestigen. Nooit issues gehad waarbij er een mismatch was tussen koeler en cpu.

base_ @Yzord • 13 november 2024 17:52

Die koelpasta heeft niks met de druk te maken, dat doen die springveren. Boutjes lopen tegen stop als juiste lengte en druk bereikt is. Momentsleutel lijkt me alleen nodig voor erg lompe mensen

Koelpasta is alleen warmteoverdracht bevorderend.

Yzord @base_ • 14 november 2024 02:39

Nu heb ik er even een paar minuten over lopen peinzen, maar was een momentsleutel niet om de juiste kracht toe te rekenen aan metaalvorm op metaalvorm zodat het niet zou scheuren/breken? Dan lijkt mij een momentsleutel voor een koelblok op een cpu waartussen koelpasta zit en de schroeven ook nog eens in springveren zitten juist een slechte zaak. Of ben ik nu gek? Zelfs totaal nutteloos.

yor111 @Yzord • 13 november 2024 07:41

Nee man, vast is vast. Soms zie je inderdaad dat er al een soort van veertje tussen zit, die voorkomt dat je het stuk of te vastdraait.

Voor de warmte overdracht tussen de processor en het koelblok. Moet de koelpasta voor zorgen. Dan maakt het niet zozeer uit hoe strak het koelblok zit aangedraaid.

SamuraiP1zzaCat @yor111 • 13 november 2024 08:46

Niet altijd waar. Als je de CPU van een Mac Pro vervangt moet je wel degelijk rekening houden met hoe vast je het koelblok monteert. Toegegeven dit zijn delidded CPU's, maar er is dus zeker wel een usecase waar er wel op gelet dient te worden.

Ik ben het niet met je oneens hoor, bij al mijn PC's is ook "vast=vast" de norm, ik wilde alleen wat nuance aanbrengen dat sommige systemen wel gevoelig kunnen zijn voor de druk op de CPU.

Ludwig005 @Yzord • 13 november 2024 07:47

Even eerlijk, ik zet al tientallen jaren pc's in elkaar, maar ik heb nog nooit gehoord van het gebruik van een momentsleutel om een koelblok aan te sluiten op het moederbord. Persoonlijk vind ik het ook best ver gaan. Standaardregel bij mij is: vast is vast.

Dus serieuze vraag, wordt er tegenwoordig echt een momentsleutel gebruikt voor het aanzetten van een koelblok?

Ahh... Vast is vast, in de regel gaat het dan wel goed. Maar bij een exposed die zou het wel handig kunnen zijn ofzo.

SgtElPotato @Yzord • 13 november 2024 09:16

Nee. Ook zijn er vrij weinig leveranciers van koelers die deze specs in hun handleiding zetten. Vast is vast. Tenzij je speciale CPU's hebt zoals een threadripper, maar dat is dan weer op de CPU in zijn socket vast te zetten. Of bij een delidded CPU waarbij de CPU DIE recht op het koelblok zit is het belangrijk om gelijke krachten te gebruiken, maar dat komt bij de normale consument niet voor.

Klauwhamer @Yzord • 13 november 2024 12:10

Privé is dit inderdaad minder een issue maar als je een Serieuze Test als Serieus Magazine wil doen die aantoonbaar reproduceerbaar is, dien je wel van behoorlijk (gecalibreerd) gereedschap gebruik te maken -- zeker als de specificaties een norm geven voor klemkracht. Zo vreemd vind ik zijn vraag niet.

TheGreatAtuin @Yzord • 13 november 2024 16:49

AMD Threadripper heeft een bijgeleverde momentsleutel om de CPU perfect op de socket te krijgen.
Maar nee, voor de CPU koeler zelf is (godzijdank) de meeste moderne mechanismen een kwestie van "draaien totdat het stopt met draaien". Scheelt ook weer kapotte sockets.

Als aanvulling hierop: recent een ITX systeempje gebouwd met een Thermalright AXP 90 X36 en dat was een draak van een mechanisme. Zie onderstaande: geen "stop", je kon doordraaien totdat je de socket of de printplaat beschadigde. En dat gebeurt al snel.

In het grijze verleden waren er nog leuke (ahem) dingen als een Thermalright TRUE lappen, maar dan moest je het monteermechanisme aanpassen en zelf de juiste druk zoeken. Dat was een kwestie van omwentelingen tellen, drama. Te los en je koeler hing gewoon, te vast en je moederbord kon kapot gaan.

Veyrah @Yzord • 13 november 2024 16:57

Het punt is het weghalen van discrepantie tussen tests.

theduke1989 @Blokker_1999 • 13 november 2024 07:40

Moet je überhaupt op moment draaien?
Want er zit geen beweging in niks.

Bij een auto snap ik het nog. Bij het bouwen van een PC niet.

pumpidumpi @theduke1989 • 13 november 2024 09:08

Moment heeft niet met bewegen te maken. Het is gewoon hoe vast het zit, simpel gezegd.

In dit geval kan vast, vaster of minder vast het contact (en dus warmteoverdracht) tussen de koeler en cpu beinvloeden. Of het meetbaar is? Ik betwijfel dat.
Want dat geld natuurlijk ook voor andere factoren zoals:
- hoeveelheid koelpasta
- hoe de koelpasta verdeeld is
- omgevingstemperatuur
- etc etc

DJanmaat

@pumpidumpi • 13 november 2024 10:38

Ik zit te denken en deel graag jouw visie; je kan een hele strakke procedure aanhouden maar in de praktijk zal het overgrote deel gebruikers die niet zo nauw (kunnen) volgen. Dan moet je je afvragen; wil je weten wat de uiterste waarden zijn of wil je weten wat de meeste gebruikers thuis kunnen verwachten. Je krijgt dan praktijken die in de reclame wereld continu gebruikt worden en in het 'echte' leven nooit of alleen in dezelfde uitzonderlijke situatie behaald kunnen worden.

Gwaihir @pumpidumpi • 13 november 2024 12:43

Het moet dus vast genoeg om goed aansluiting te hebben, bij correct gebruik van koelpasta. That's it.

Aandraaimomenten hebben doorgaans wel degelijk met beweging te maken. In situaties waar iets door trilling of andere beweging los kan gaan zitten, moet het serieus vastgedraaid worden om dat te voorkomen. Maar uiteraard toch niet met zo'n kracht dat juist daardoor dingen kapot gaan. Dan is 'n momentsleutel handig.

Voor de warmteoverdracht zal een exact aandraaimoment hier niet (meetbaar) uitmaken en als je bang bent dat de ventilator 'm over vijf jaar heen los trilt: da's juist voor zo'n relatief korte test geen zorg.

Intergalactic Testlabcoördinator @theduke1989 • 13 november 2024 09:12

ter illustratie, in onze wifi kooi zijn alle verbindingen via kabel (SMA) ook op moment, dat heeft verschillende redenen, maar het is zeker toepasbaar buiten een voertuig om.

SpaceDok

@Blokker_1999 • 13 november 2024 06:54

Bij de moederborden die ik heb gebruikt kan je dat gewoon handmatig doen omdat de spanning bepaald wordt door de veertjes onder de schroeven. Dit kan je aan het einde van de video ook goed zien.

Speedster @Blokker_1999 • 13 november 2024 06:58

'Bij het monteren van het koelblok zie ik de schroeven hier uit de losse hand aangedraaid worden, gebeurt dat ook bij het testen, of volgen jullie daar op gegeven specifications met een momentsleutel?"

Met hoeveel nm moeten de schroeven woorden aangedraaid volgens de specificaties?

ACM Software Architect @Blokker_1999 • 13 november 2024 07:22

Ik neem aan dat je die eerste vraag stelt omdat op die manier het koelblok bij elke processortest even "strak" zit vastgeschroefd? En niet zozeer omdat het nodig zou zijn voor normaal thuisgebruik?

't Is een interessante vraag, maar of het uitmaakt voor de resultaten is natuurlijk weer een andere.

Wat ik me dan wel gelijk ook afvraag me in hoeverre het varieert per processor of type processor. Kunnen die wel even strak aangedraaid worden? Intel vs AMD, AM4 vs AM5 geeft vast allerlei kleine variaties in de hoogte van de processor, montagemogelijkheden en/of moederbordmount.

Je kan waarschijnlijk dezelfde vraag stellen over de koelpasta dosering, hoe zorg je ervoor dat de druppels even groot zijn en op precies dezelfde plek komen?

Uiteindelijk lijkt me dat er voor @Tomas Hochstenbach en collega's een grens is waarbij je accepteert dat er kleine variaties in de test toch nog mogelijk blijven. Maar het is wellicht zelfs dan interessant om daar in ieder geval bewust van te zijn, net als temperatuur en vocht in de testruimte.

[Reactie gewijzigd door ACM op 13 november 2024 07:23]

CaDje

@Blokker_1999 • 13 november 2024 09:07

Bij de meeste koelers is vast = vast. Op moment draaien is eigenlijk alleen nodig als je een horizontale kracht dmv wrijving wil opvangen (bijvoorbeeld een auto wiel), als je een verbinding cyclisch gaat belasten (door voor te spannen kun je vermoeiing van de bouten tegen gaan, of als je verbinding op trilling word belast (de bout zal minder snel los trillen). Bij een koeler heb je eigenlijk geen van allen. Daarnaast zullen de voorspan krachten ook niet heel hoog zijn en is op moment draaien van bouten door alle wrijvingen die optreden tussen de draad en de onderkant van de bout ook geen exacte wetenschap en kun je er ook zo 30% naast zitten op de uiteindelijke voorspan kracht.

Er zijn denk ik wel uitzonderingen, zo heb ik nog een oude thermalright koeler waarmee je de druk van de koeler handmatig kan instellen. Hierbij zou je dus wel het moment kunnen meten en kunnen omrekenen naar een voorspanning = hogere druk op de cpu. En ik weet dat ook de grote Epic en Threadripper cpu's zo vast gezet worden op de socket, dit komt echter door de grote van de lga socket.

kujinshi

Processors

@Blokker_1999 • 13 november 2024 09:58

Omgevingstemperatuur is airco temperatuur, die kan in testlab simpel het hele jaar 20 graden zijn.

Vastdraaien met die veerschroeven wat je vaak ziet, gaat maar op één manier. Vast is vast. Ze zijn met zulke kleine marges ontworpen dat je niet te vast kan draaien.

metalmania_666

@Blokker_1999 • 13 november 2024 20:56

Volgens mij staat zoiets niet eens aangegeven in de manuals.

Ik assembleer al sinds 1985 (386SX) mijn eigen pc's en altijd volgens de stelregel vast=vast

Ik kan me voorstellen dat het bij servers er wat meer op aan kan komen

pumpidumpi 13 november 2024 09:09

Ik heb vroeger geleerd om hardware NOOIT zomaar vast te pakken zonder anti-statische maatregelen. Is dat niet relevant meer? Ik zou zeggen dat de hardware van tegenwoordig alleen maar gevoeliger is geworden voor statische ontladingen.

Bouwer21000 @pumpidumpi • 13 november 2024 11:35

Ik heb nog nooit van iemand gehoord dat componenten schaden hebben opgelopen door statische electriciteit bij het bouwen. Ik denk er zelf nooit ook maar over na (maar ervaar ook nooit statische schokken thuis).

Comp_Lex

@Bouwer21000 • 13 november 2024 11:50

Het kan wel degelijk, maar vroeger misschien wel meer dan nu. Je hoeft ook niet perse de statische schokken te ervaren. Er kunnen ook schokken zijn zonder dat je er iets van voelt. Steve Wozniak legt het goed uit in het onderstaande filmpje van Apple:

YouTube: The Shocking Truth

GarBaGe @pumpidumpi • 13 november 2024 10:29

De situatie is niet veranderd.
En het nemen van anti-statische maatregelen is altijd slim.
Doorgaans zijn de maatregelen simpel en goedkoop en het risico op het slopen van een CPU heb je dan snel "terugverdient".
Echter, de werkelijk gevoeligheid is niet zo hoog.
Zie hier een YT van "Elektroboom": YouTube: What It Takes to Break a RAM with ESD (ft. Linus Tech Tips)
waarin ze proberen iets te slopen met statische elektriciteit.
Dat gaat nog niet makkelijk en heeft uiteindelijk 20kV nodig om succesvol te zijn.

DJanmaat

@pumpidumpi • 13 november 2024 10:33

Je hebt helemaal gelijk; al is er maar een minimaal risico is dat al de reden de maatregel in acht te nemen.

In de praktijk is het mij nooit overkomen. In een bedrijfsomgeving neem ik altijd voorzorgsmaatregelen, thuis nooit

Je moet ook opletten hoe je bepaalde hardware vasthoudt; zoals geheugen modulen, videokaarten nooit bij de aansluiting vastpakken. Heb me laten vertellen het op den duur corrosie te voorkomen.

DJanmaat

13 november 2024 10:24

Ik begrijp dat er een test procedure is die steeds gelijk is. Is deze procedure publiekelijk beschikbaar?

In de praktijk zal een test door een andere partij altijd (zowel niet minimale) verschillende resultaten hebben dan de procedure die jullie gebruiken. Er zijn teveel variabelen in deze procedures; bijvoorbeeld hoe exact de koelpasta wordt aangebracht, met welke technieken/scripts/applicaties en hoe lang bepaalde tests uitgevoerd worden, welk besturingssysteem en versie..

Edit :
Bedankt voor deze video, vind dit soort videos altijd een genot om naar te kijken. Degene die het presenteert is ook een topper en doet het erg goed!

[Reactie gewijzigd door DJanmaat op 13 november 2024 10:26]

Auteur

Tomas Hochstenbach Redacteur @DJanmaat • 13 november 2024 10:51

Dankjewel!

Op de pagina met alle cpu-benchmarks vind je een uitgebreide beschrijving van onze testmethode (klik het kader open). Veel tests zou je zelf kunnen repliceren, behalve benchmarks waarvoor we bijvoorbeeld eigen foto's of bronbestanden gebruiken. Of waar je speciale meetinstrumenten voor nodig hebt.

DJanmaat

@Tomas Hochstenbach • 13 november 2024 16:58

Ik heb het gezien. De tests zijn wel momentopnamen natuurlijk; games en software krijgen ook updates wat weer effect op eerdere resultaten kan hebben. Het is eigenlijk ook niet zo boeiend; wil ik een CPU dan wil ik weten wat die nu kan.

Degrader

13 november 2024 09:47

Mijn ervaring met Windows is dat het nogal wat op de achtergrond taken zit te doen die de testresultaten kunnen beïnvloeden. Wat doen jullie er concreet aan qua instellingen, etc. om Windows geen verstoring te laten zijn?

Auteur

Tomas Hochstenbach Redacteur @Degrader • 13 november 2024 10:53

We pauzeren bijvoorbeeld Windows Update tijdens het testen (vooraf checken we natuurlijk wel of het systeem up-to-date is), en zorgen dat er geen onnodige software op de achtergrond draait. Maar verder doen we geen hele gekke dingen - het is toch een beetje een balans houden tussen een betrouwbaar mogelijke en een voor de gebruiker realistische testomgeving.

ThaStealth @Tomas Hochstenbach • 14 november 2024 20:27

Windows doet meer op de achtergrond, bijv zomaar beslissen dat de search index van het foliesysteem wel weer eens geupdate mag worden. Denk dat er nog meer services de nek om te draaien zijn die meer of mindere impact hebben.

Ik snap je punt wel dat je het ook ergens wil relateren aan de werkelijkheid, een volledig kaal en gestript OS gaat ongetwijfeld betere resultaten opleveren, maar geen enkele persoon gaat voor z’n lol zo’n OS draaien. Is alsof je het benzineverbruik van een auto zonder luchtweerstand en rolweerstand gaat meten…

Joelw 13 november 2024 11:56

Top video. Het blijft me verbazen hoe uitgebreid de testopstellingen bij Tweakers zijn. Ik denk dat er weinig concurrenten zijn, zowel nationaal als internationaal, die zo geavanceerd en nauwkeurig te werk gaan. Echt indrukwekkend!

Van der Berg 13 november 2024 13:07

Leuke video! Bedankt en wat indrukwekkend achter de schermen bij Tweakers. Als ik een processor wil kiezen vergelijk ik vaak alle benchmarks.

johanha 13 november 2024 13:56

Fijne content en wordt zeer gewaardeerd. Heel erg bedankt!

Hans1990 13 november 2024 14:15

Mooie video! Goed om te zien dat alles zoveel mogelijk geautomatiseerd is. Bvb de resultaten die Phoronix publiceert is daardoor heel erg breedschalig (je kan letterlijk per versie van ffmpeg terug gaan om te zien hoe snel x265 draait). Hebben jullie ook plannen om zulke tests inzichtelijk te maken? (ook al zijn het de revisies tussen reviews o.i.d.) Of is een test planning voor de 3-4 grotere CPU review rondes per jaar al echt te veel werk?

Ook goed om te zien dat alle DC rails van systemen nu worden meegenomen. Ik heb dat eerder wel eens geroepen dat andere ATX rails ook moeten worden bekeken, maar daar zijn jullie dus in voorzien

Geeft mij in ieder geval goed vertrouwen dat de gemeten gegevens kloppen.

Het enige rest dan nog systeem en Windows configuratie.. ik geloof dat er per reviewers ook nogal wat verschil in zit (bijvoorbeeld over de top geheugenkits combineren met een gestripte Windows installatie, in plaats van doorsnee geheugen met stock Windows 11). Ik zie dan liever zoveel mogelijk de real-world use case. Hebben jullie ook gestandaardiseerde drive images die per CPU opnieuw wordt geladen? Of is het letterlijk een Windows installatie, software/drivers er op, updates en testen maar?

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 13 november 2024 14:17]

mapa2011 13 november 2024 14:39

- Over de videokaart, wordt er ook gelogd welke BIOS-versie, pcb revisie van de kaart wordt gebruikt?
- Wordt de firmware versie van de SSD ook gelogd?
- Dan het DDR4/5 geheugen zijn dat echt exact dezelfde modules of lenen jullie dit van een "sponsor"? Wordt hiervan ook de spd versie en revisie gelogd?

Euronitwit

13 november 2024 14:42

Leuk educatief filmpje.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

CPU’s testen in ons eigen Testlab - Zo testen we 30 processors voor één launch

Lees meer

Reacties (47)

Sorteer op:

Weergave: