Door Mark van der Kruit

Videoredacteur

Techjuwelen - Vectrex - Gameconsole met unieke vectordisplay

10-11-2019 • 06:00

73

In deze aflevering kijken we naar een unieke gameconsole uit de jaren tachtig. Hij had een ingebouwd scherm dat gebruikmaakte van vectoren en het was de eerste console die beeld kon weergeven in stereoscopisch 3d: de Vectrex.

Begin jaren tachtig van de vorige eeuw stonden gameconsoles nog in de kinderschoenen. Sinds 1978 waren de Atari VCS, die we nu kennen als de 2600, en de Philips Videopac te koop. De games van deze consoles stelden maar weinig voor en de graphics zagen er erg blokkerig uit, doordat ze een lage resolutie hadden. Dat veranderde totaal toen de Vectrex op de markt kwam.

Bij de Vectrex zagen de beelden er opeens veel scherper uit, doordat gebruik werd gemaakt van vectorgraphics. Sommige arcadegames uit die tijd maakten gebruik van een vectormonitor om heel scherpe graphics te kunnen weergeven. De ontwerpers van de Vectrex hadden de vectortechniek uit de speelhal overgenomen, evenals de oriëntatie van de monitor. Deze is net als bij veel vroege arcadegames verticaal in de behuizing gemonteerd.

Eerdere afleveringen gemist? Dit zijn ze op een rij:

Reacties (73)

73
72
54
6
0
17
Wijzig sortering
Zo jammer dat deze toen verdwenen is. Het had misschien een hele technologie kunnen introduceren waarbij CRT TVs een speciale ingang hadden om de spoelen direct aan de kunnen sturen.
Hmm... wacht even... nee dat brengt wel veel risico's op schade met zich mee.
Hmm, dan had de Vectrex het waarschijnlijk sowieso maar volgehouden totdat de TVs groter werden.

Ik heb trouwens ook al gezien dat hetzelfde idee van vector graphic games nu gebruikt wordt met lasers. er lijkt zelfs een hobbyist bezig z'n vectrex om te bouwen

[Reactie gewijzigd door MeMoRy op 25 juli 2024 13:12]

Anoniem: 454358 @MeMoRy10 november 2019 10:53
Als je geïnteresseerd bent in vector monitoren, kan ik van harte Arcade Jason aanraden
https://m.youtube.com/channel/UCODLTJtRV-jYvmTx9YScCVQ
De Vectrex had wel last van inbranden omdat het einde van de lijnen van bijvoorbeeld teksten te fel waren. Dat wilde je niet op je dure televisie. Aanpassen van een oude zwart/wit tv was geen enkel probleem.

Wat ook prima ging was de aansturing van de spoelen loshalen en op je oscilloscoop aansluiten. Kon je ook prima spelen. Zijn er genoeg die dat ook gedaan hebben, bijvoorbeeld met een port van Quake.
Ik denk dat het gekund had. Ergens in de jaren '80 begonnen monitoren en televisies ook chips te krijgen die als je ze verkeerd aanstuurde voorkwam dat er röntgenstraling uit kwam. Dat werd belangrijk, omdat je via SCART of RGB meer controle over de syncs dan als je een uitgezonden een televisiesignaal weergaf.

Ik kan me voorstellen dat je zo'n beveiliging kunt doorontwikkelen opdat ook vectorgrafica haalbare kaart wordt.
Vectrex is supervet. Ik wilde er pas een kopen (voor een zeer zacht prijsje) maar ik was helaas te laat. Vroeger had je in Rotterdam trouwens het warenhuis Ter Meulen en begin jaren 80 waren alle gave dingen, zoals computers, luchtbuksen, bouwdozen, radiografische vliegtuigjes, etc te vinden in de kelder. van het gebouw. Ter Meulen had in '82 ook een apart deel van de kelder gereserveerd voor een speelhal bestaande uit Vectrex machines. De bedoeling was dat je er een gulden in moest gooien. Het mechanisme werkte echter niet (of iig niet goed genoeg) dus kon je er de hele dag gratis spelen of iig totdat iemand van de winkel langskwam en je de winkel uitzette als je niet van plan was iets te kopen.
Nb. Niet alle consoles van de eind jaren 70/begin jaren 80 draaide op een 8bit cpu. De Intellivision was de uitzondering want die draaide op een 16-bit cpu.

[Reactie gewijzigd door Odious Trident op 25 juli 2024 13:12]

In Ter Meulen inderdaad. Ik heb toen met open mond naar dat apparaat staan kijken.
Prachtige tijden waren dat!
Wow. ik ben dus niet de enige die zich dat nog kan herinneren. Ter meulen ja...dat klopt.. Jammer dat deze tijd is vergaan...
Bij de speelgoedwinkel bij ons in de buurt hadden ze er een staan op een standaard met zo'n mooie blauwe bol er omheen. Daar moest je een gulden in gooien om een aantal minuten te kunnen spelen, maar iemand was erachter gekomen dat als je de reset knop van de Vectrex indrukte je ook de timer resette, dus kon je ook oneindig spelen op één gulden.

Bij een speelgoedwinkel in Utrecht (hoog catharijne) hadden ze er vier op een rij staan die vrij te spelen waren met verschillende games.

Een kennis van mijn ouders had er een staan met heel veel games en een lichtpen. Voor die tijd was het echt een magisch apparaat, maar voor veel mensen te duur.
Dat jullie er allemaal een Gulden in moesten gooien, een gulden was in die tijd best wel heel veel, daar kocht je een blik cola en een zak kaasflips voor :). In Groningen stond zo'n ding in de Nieuwe Ebbingestraat (Bij fotozaak Piet Boonstra dacht ik), kostte een kwartje :)
Ik zou het me best verkeerd kunnen herinneren, hoewel het wel extra motivatie geweest zou zijn om die reset truuk te ontdekken :)
Ik heb er hier ook al een tijd een staan. Kende hem van vroeger en heb er een gekocht zodra de voorloper van marktplaats bestond.

Apart hoe ze in de video in eerste instantie vooral homebrew games en cartridges laten zien, die de sterke punten van de Vectrex niet zo goed weergeven.

Er wordt nog erg veel homebrew software en hardware gemaakt voor de Vectrex. Ik heb er een flash cartridge (VecFlash) en een speech synthesizer voor (VecVox).

Onlangs een Vectrex32 gekocht https://vectrex32.com/.
Dat is een cartridge met een 32-bit PIC32 chip erop, oftewel veel sneller dan de 8-bit 6809 CPU in de Vectrex. Je sluit hem aan op een PC en dan programmeer je hem in een custom versie van basic, de Vectrex krijgt dan alleen nog code om lijnen op het scherm te tekenen en de controller input terug te geven. Op die manier kan je er meer uit halen dan dat je normaal gesproken met de Vectrex kan.

Iemand is ook al bezig met het ontwikkelen van een PiTrex, waarbij een Raspberry Pi op 1.5Mhz direct de vector hardware aanstuurt.
Hier ook een trotse eigenaar van een vectrex. Heerlijk geluid als je hem aan zet, zo'n zachte zoem. Komt blijkbaar door slecht geïsoleerde bekabeling maar ik laat het lekker zo.
Anoniem: 1248170 @Rakkachi10 november 2019 14:54
Early units have a very audible "buzzing" from the built-in speaker that reacts to the graphics generated on screen. This is due to improper production grounding of signal lines of the low-level audio circuitry, and was eventually resolved in later production models. A "ground loop" had been created by a grounding strap added in production to meet U.S. Federal Communications Commission signal radiation requirements.[citation needed] This idiosyncrasy has become a familiar characteristic of the machine.
Heb er een staan hier! Ontzettend vet ding.
Helaas heb ik er niet veel spellen voor, maar hoe dan ook een tof apparaat.
Uit nieuwsgierigheid: wat is zoiets tegenwoordig ongeveer waard?
Een kale Vectrex levert ongeveer €150,- op. Met meerdere games en de bijbehorende overlays gaat dat richting €300,-.
Geen flauw idee, heb hem een paar jaar terug gekocht voor 50 euro geloof ik.
wat heb ik hier een mooie jeugd mee gehad.
Zo veel tijd aan besteed :D

Weet helaas de namen niet meer van de spellen..maar speelde vaak iets met "warp"??
Een soort tunnel/spinnneweb waar dan aliens op je af kwamen.
ga ik ff opzoeken. Weet niet het niet.
ja dat is hem.....dank je wel

je kon op 1 punt de joystick vast zetten en dan schoot je alles kapot. Waren mijn kameraadjes destijds niet blij mee :D
Een van de meest indrukwekkend uitziende originele Vectrex spellen. Ook het favoriete Vectrex spel van m'n vrouw. Zal die truuk eens uitproberen :D
ergens links onder herinner ik me..precies op de lijn die de diepte ingaat
Cool, bedankt voor de tip, ik ga het proberen!
ik had zelf de colecovision.
deze zie/hoor je nooit ergens.
terwijl deze ook gewoon donkey kong had.
Klopt niet. Misschien is hij wat minder populair, maar er zijn verschillende emulators voor de Coleco, en er worden door fanaten nog steeds nieuwe spellen ontworpen en uitgebracht. Ik stond indertijd als Atari 2600-bezitter vaak met jaloerse ogen te kijken naar de Colecovision in de winkel. De komst van de Vectrex heb ik ook meegemaakt, maar die heeft me nooit geboeid, ondanks zijn vector-graphics. Die mogen dan wel scherp zijn, ik vond die wirwar van lijnen en strepen op het scherm maar niks.
Zelf ook heel veel plezier van gehad, met de converter erbij zodat ook alle Atari 2600 cartridges erin konden, en Expansion module 2, joystick erin klikken voor de versnellingspook en hele dagen Turbo spelen :)

Het was het betere systeem, maar ook duurder.
Heb er ook 1 staan. Geweldig! Het beeld, het geluid, de geur...... brengt me terug naar Electronica zaak Schippers in Emmer Compascuum. Na schooltijd daar spelen, inclusief een soort van arcadekast eromheen.
Één voor Sinterklaas gekregen, mijn pa en ma stuurden mij (in de weken erna) vroeg naar bed, zodat zij konden spelen.
Ik heb ze daar meerder keren mee betrapt.

Jaren later dus een nieuwe (tweedehands) gekocht.

Leuk detail; er zijn twee versies! Versie 1 gaat met Mine Storm stoppen na level 13!
Volgens de geruchten dachten ze toentertijd dat het menselijk brein nooit verder zou kunnen komen....
Daarna is er versie gekomen die tot level 89 gaat.....
Ik had versie 2, heb nu versie 1 - was dus bij level 13 even HEEL verbaast!

[Reactie gewijzigd door Hen3s op 25 juli 2024 13:12]

volgens mij heeft mijn vader hem bij de V&D in Emmen gekocht. DIe waren toen vrij bij de tijd kwa consoles en pc spullen.
Anoniem: 1248170 @Hen3s10 november 2019 12:10
Deden ze niet iets anders?
Ooit op het punt gestaan om de Vectrex te kopen. Voor de daadwerkelijke aankoop had ik een brief(!) geschreven naar de fabrikant (toen MB) met de vraag welke spellen er verkrijgbaar waren.
Een keurige brief teruggekregen met veel informatie en folders. Echter stond er ook in de brief dat de productie gestaakt werd en er ook geen nieuwe spellen zouden uitkomen. Gelukkig dat de fabrikant eerlijk was naar mij toe, bespaarde mij mijn zuur verdiende krantenwijkgeld.

[Reactie gewijzigd door Cumalot op 25 juli 2024 13:12]

De Vectrex en de Virtual Boy zijn in mijn ogen twee van de retro consoles die zelfs anno 2019 nog futuristisch zijn. Beide tonen graphics op een totaal andere manier dan alle andere apparaten die ooit op de markt zijn gebracht.
Vectrex omdat je geen pixels hebt en de Virtual Boy omdat het rare rode retro pixels zijn met een goed 3D effect (beter dan de 3DS qua diepte).

Heb wel eens overwogen een Vectrex te halen, maar vermoed dat het net als m'n Virtual Boy vooral stof zou staan te happen. Wel een heel cool apparaat.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.