De TUF Gaming VG28UQL1A is een van ASUS' eerste HDMI 2.1-monitoren. Het 4k-ips-scherm noteert nipt de snelste responstijden, weliswaar met enige overshoot, en ASUS heeft veel features ingebouwd. Zo zitten er liefst vijf beeldaansluitingen op en is een uitgebreide strobing-backlightfunctie aanwezig, die door het type paneel echter minder goed werkt. Kleurweergave, helderheid en contrast zijn redelijk, maar niet uitmuntend. De hdr-weergave valt net als bij de concurrentie tegen en de uniformiteit van ons testsample is ronduit slecht. Ook blijkt het gebruikte paneel niet zulke goede kijkhoeken te hebben.
Gigabytes M28U is een van de betaalbaarste 4k/144Hz-schermen met HDMI 2.1. De poorten hebben op dit scherm een wat beperkte bandbreedte, wat op de PS5 kleurcompressie tot gevolg heeft. De Gigabyte beschikt over interessante connectiviteit in de vorm van USB-C en een potentieel nuttige kvm-feature. De responstijden zijn zoals elders snel; de kleurweergave is in de standaardmodus goed, maar de afstelling van de sRGB-modus kon beter. De hdr-weergave valt net als bij de concurrentie tegen en de uniformiteit van ons testsample is ronduit slecht. Ook blijkt het gebruikte paneel niet zulke goede kijkhoeken te hebben.
De UltraGear 27GP950 is de directe opvolger van de 27GN950 van vorig jaar, maar dan met HDMI 2.1. Het scherm is over het algemeen duurder dan de 28"-concurrentie, maar je krijgt daar wel een paar mooie features voor terug: een nipt hogere 160Hz-refreshrate, hardwarekalibratie en een iets betere hdr-weergave, die nog steeds weinig denderend is. Tegenover een zeer lage inputlag staan wat hogere responstijden dan bij de concurrentie, al is de 27GP950 absoluut snel te noemen. De uniformiteit van ons testsample is matig en de kijkhoeken van het 27"-paneel zijn onder de maat.
De Samsung Odyssey G70A is het nieuwe platte topmodel in de Odyssey-reeks, die begon met superkromme schermen. Het ips-paneel heeft snelle responstijden en vindt de beste balans tussen overdrive en overshoot in het testveld, maar wel meten we een verhoogde inputlag. Ten opzichte van de concurrentie is de featureset wat minder ruim. De kleurweergave is in de standaardmodus goed, maar de afstelling van de sRGB-modus kon beter. De hdr-weergave valt net als bij de concurrentie tegen. Het door ons geteste sample heeft een prima zwartuniformiteit, maar net als de concurrentie niet zulke goede kijkhoeken.
Voor wie een nieuwe console of videokaart heeft weten te bemachtigen, is een 4k-monitor met 144Hz-refreshrate zo'n beetje het hoogst haalbare, tenminste zolang je het bij een wat kleiner scherm met de 'traditonele' 16:9-beeldverhouding wilt houden. Dit najaar verschijnt een hele reeks nieuwe schermen die je zou kunnen zien als de derde generatie van dit soort producten. De allereerste 4k/144Hz-monitoren stammen uit 2018 en werden ontwikkeld door Nvidia in samenwerking met ASUS, Acer en AOC. Deze duizenden euro's kostende 'G-sync Ultimate'-schermen waren hun tijd ook in andere opzichten ver vooruit. Zo waren het de eerste echte hdr-beeldschermen, dankzij een full array local dimming backlight met hoge piekhelderheid. Door gebruik van verouderde DisplayPort 1.2- en HDMI 2.0-aansluitingen, maakten deze schermen noodgedwongen gebruik van 4:2:2 chroma-subsampling op de hoogste resolutie en refreshrate, waarbij een deel van de kleurinformatie in het signaal wordt weggegooid.
Eind 2019 kwamen fabrikanten met 4k/144Hz-schermen op basis van een eigen scaler, die de bandbreedtebeperkingen oploste door gebruik van DisplayPort 1.4-aansluitingen. Dat en het verlies van de dure fald backlight hadden ook prettige gevolgen voor de prijs; met ongeveer duizend euro waren de nieuwere schermen nog maar half zo duur als het eerdere aanbod. Via HDMI kon je deze schermen op 4k/60Hz of soms op 1440p/120Hz gebruiken, maar niet op 4k/120Hz. Dat is alleen mogelijk via HDMI 2.1. Je raadt het al, de nieuwste generatie 4k/144Hz-schermen heeft deze nieuwe aansluiting aan boord, zodat je ze nu ook met de nieuwste generatie consoles optimaal kunt gebruiken. Van ASUS tot Philips en van Samsung tot Viewsonic, alle bekende merken hebben onlangs een monitor in het assortiment opgenomen met deze combinatie van resolutie en refreshrate, een diagonaal van 27", 28" of 32" en een stel gloednieuwe HDMI-poorten.
In theorie is er nu meer keus dan ooit in dit segment, maar in de praktijk blijkt de verkrijgbaarheid in deze tijden van pandemie en onderdelenschaarste een groot vraagteken. Dat zie je terug in het testveld dat we voor deze review hebben samengesteld, bestaande uit vier monitoren met een 27"- of 28"-paneel. Van het kwartet is er op het moment van schrijven maar één goed verkrijgbaar: de Samsung Odyssey G70A (LS28AG700), die bij de meeste winkels in onze Pricewatch 800 euro kost. De gelijkgeprijsde ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA is op dit moment nauwelijks te vinden en hetzelfde geldt voor de populaire Gigabyte M28U, met 685 euro in theorie de goedkoopste van het testveld. LG's UltraGear 27GP950, met zijn adviesprijs van 950 euro het duurst, is in de winkels ook in geen velden of wegen te bekennen.
Testveld
Voordat we de vier monitoren per merk bespreken, eerst een woordje over de HDMI 2.1-functionaliteit. Zoals je in ons eerdere achtergrondartikel hebt kunnen lezen, is HDMI 2.1 in de praktijk geen vastomlijnde standaard, maar meer een keuzemenu. Fabrikanten kunnen ervoor kiezen om bepaalde eigenschappen van HDMI 2.1 wel of niet te ondersteunen, waardoor die ondersteuning bij sommige apparaten maar weinig om het lijf heeft: bijvoorbeeld alleen auto low latency mode, maar geen 4k/120Hz-doorvoer.
ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA
Gigabyte M28U
LG UltraGear 27GP950-B
Samsung Odyssey G70A (LS28AG700)
Max. resolutie/refresh via HDMI
3840x2160@144Hz
3840x2160@144Hz (PS5: 4:2:0)
3840x2160@120Hz
3840x2160@144Hz
Max. resolutie/refresh via DP
3840x2160@144Hz
3840x2160@144Hz
3840x2160@160Hz
3840x2160@144Hz
We hebben de eigenschappen van de vier monitoren in dit artikel gecheckt met onze PS5 en test-pc met een RTX3080-videokaart. Bij drie van de vier monitoren levert dat via HDMI de verwachte combinatie op van 4k en 120Hz. In het geval van de PS5 wordt 4:2:2 chroma-subsampling toegepast, waarbij de helft van de horizontale kleurinformatie verloren gaat, wat komt doordat de HDMI 2.1-poort van de PS5 zelf een lagere bandbreedte ondersteunt.
De Gigabyte M28U haalt ook dat niet en blijft op 120Hz beperkt tot 4:2:0-kleurcodering met de PS5, waarmee een kwart van de kleurinformatie in het originele signaal behouden blijft. Dat komt doordat de HDMI-poorten van de M28U een lagere bandbreedte van 24Gbit/s ondersteunen, te weinig om een 4k/120Hz-signaal door te geven zonder gebruik van display stream compression, dat niet wordt ondersteund door de PS5. Gigabyte geeft die beperking overigens netjes aan in de specificaties op de productpagina. Ingame valt de lagere kleurresolutie op het scherm van Gigabyte niet op, dus wat ons betreft is het geen enorm probleem. Voor desktopgebruik zul je de M28U vermoedelijk via DisplayPort aansluiten. Wil je hem toch via HDMI aansluiten, dan kun je met een recente videokaart met HDMI 2.1 gebruikmaken van dsc, zodat de M28U dan alsnog tot 4k/144Hz komt zonder kleurcompressie. Op 4k/120Hz bleef het scherm om een of andere reden toch steken op 4:2:0-kleurcodering met ons testsysteem.
Net als de M28U ondersteunen ook de schermen van Samsung en ASUS door middel van een overclock 4k op 144Hz via de HDMI 2.1-aansluitingen. De LG UltraGear 27GP950 ondersteunt enkel 4k op 120Hz via HDMI, maar dit scherm kan aangesloten via DisplayPort tot 160Hz worden overgeklokt, net zoals bij de eerdere 27GN950. De andere drie monitoren blijven ook via deze poort beperkt tot 144Hz.
ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA
De ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA heeft een vrij eenvoudige vormgeving, vergelijkbaar met de Gigabyte M28U, en oogt daarmee een stuk minder extravagant dan de monitoren uit ASUS' luxe Republic of Gamers-serie. De VG28UQ1LA is geheel uitgevoerd in matzwart plastic met aan de achterkant wat geometrische patronen ter verfraaiing, maar geen rgb-verlichting. De eveneens sober uitziende voet heeft spitse poten, zoals dat in het gamingsegment gebruikelijk is.Voor de bediening van de osd heeft ASUS naast een joystick ook een reeks knoppen toegevoegd. Door de locatie rechts achter het paneel druk je soms de verkeerde in.
ASUS zet vooral in op uitgebreide motion blur reduction-functionaliteit, geïmplementeerd door middel van een strobing backlight. Doordat de backlight kan meeknipperen op dezelfde frequentie als het paneel, zie je minder bewegingsvervaging. Bij de VG28UQ1LA kun je mbr ook in combinatie met FreeSync of G-Sync gebruiken, wat ASUS 'ELMB-sync' noemt. ASUS was ooit de eerste om zoiets op zijn gamingmonitoren te implementeren, maar de Gigabyte M28U kan het ook. ASUS geeft je wel veel meer instellingen dan Gigabyte om het beeld bij gebruik van de mbr-functie op je wensen aan te passen. Zo kun je de lengte van de knippering aanpassen: hoe korter de knippering, hoe scherper, maar ook hoe onrustiger en donkerder het beeld. Omdat een lcd van boven naar onderen wordt ververst, maar de backlight als één geheel oplicht, zal er altijd enige crosstalk optreden op een bepaalde hoogte van het scherm, waar de synchronisatie tussen paneel en backlight niet perfect is. Bij de VG28UQ1LA kun je zelf kiezen welk gedeelte van het scherm het scherpst moet zijn via een intuïtief menuutje.
De uitgebreide functies in de osd ten spijt, is ook de VG28UQ1LA niet ideaal voor fans van een strobing backlight. Op alle drie de schermen in dit artikel met deze feature zien we tijdens het gebruik ervan iets dat een beetje lijkt op het regenboogeffect van een dlp-projector, met roodgekleurde randjes rondom bewegende objecten. Dat komt hoogstwaarschijnlijk doordat de backlight een rode fosforlaag gebruikt om het kleurbereik te vergroten, zoals Blurbusters eerder optekende. Het fosfor dooft veel trager uit dan het ledje, wat de roodgekleurde ghosting op deze monitoren veroorzaakt. Als je mbr uitschakelt en de backlight continu laat branden, is daar overigens niets van te zien.
Gigabyte M32U
Waar de andere drie merken geen 31,5"-tegenhanger hebben voor de modellen in dit artikel, heeft Gigabyte onlangs de M32U uitgebracht. Ook van dit scherm ontvingen we een sample en je komt het in de grafieken op de volgende pagina's tegen, samen met het 27"- en 28"-testveld. De vormgeving, aansluitingen en verdere specificaties van de M32U komen goeddeels overeen met die van het kleinere model. Ook het grote scherm heeft dus een USB-C-ingang en kvm-functionaliteit, een stel enigszins gemankeerde HDMI 2.1-poorten en een 4k-ips-paneel met 144Hz-refreshrate. Met 835 euro is de prijs op het moment van schrijven iets hoger dan die van de M28U.
Bij de aansluitingen valt op dat ASUS als enige maar liefst vier HDMI-poorten inbouwt: twee keer HDMI 2.1 en twee keer HDMI 2.0. Ook zijn er een DisplayPort 1.4-ingang, een USB 3.0-hub met twee poorten en een 3,5mm-koptelefoonaansluiting, zoals bij de meeste andere schermen.
Gigabyte M28U
De Gigabyte M28U ziet er van alle vier de schermen misschien wel het soberst uit. Net als de ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA is het hele scherm gemaakt van zwart plastic, waarbij Gigabyte de achterkant een iets eenvoudiger ontwerp heeft meegegeven, met een glimmend zwart gedeelte bovenaan en een middendeel met een iets andere textuur dan de rest. Ook dit scherm heeft geen rgb-ledverlichting. De slanke staander rust op een eveneens compact vormgegeven basis, maar voelt toch niet onstabiel aan. Wel jammer is dat de verstelmogelijkheden beperkt blijven tot hoogteverstelling en kantelen. Het scherm van links naar rechts draaien is niet mogelijk.
Ondanks de lagere prijs dan de concurrentie heeft de M28U interessante connectiviteit aan boord. Naast twee HDMI 2.1-poorten en een DisplayPort 1.4-ingang, zit er ook een USB-C-aansluiting op het scherm, waarvoor de kabel overigens niet wordt meegeleverd. Deze poort ondersteunt ook DisplayPort Alternate Mode, net zoals de USB-C-schermen uit onze recente Best Buy Guide. De power delivery van slechts 15W maakt dat je nog wel een aparte stroomadapter nodig hebt voor je laptop. De M28U heeft tot slot een 3,5mm-koptelefoonaansluiting en een USB-hub met drie poorten, net als de andere schermen voorzien van een USB-B-poort om een tweede systeem met de hub te verbinden. Via type-C werkt hij uiteraard ook.
Gigabyte prijst de M28U aan als 's werelds eerste gamingmonitor met kvm-functionaliteit. Dat klopt niet helemaal, want de M27Q had het eerder ook al. Als je het joystickje waarmee je de osd bedient, naar links beweegt, opent zich het kvm-menu. Daar kun je instellen bij welke beeldingangen de USB-B en USB-C poorten horen. Eenmaal ingesteld kun je met één druk op de knop het beeld en de op de M28U aangesloten randapparatuur overschakelen tussen beide systemen. Gigabyte heeft daarvoor boven het joystickje een apart kvm-knopje toegevoegd, de enige andere knop op de monitor.
Behalve kvm-functies bevat de osd nog wat meer aan gaming gerelateerde functies dan bij de concurrentie. Je kunt een richtkruis weergeven over het beeld, wat bij de andere drie monitoren in dit artikel ook kan, een fps-counter laten zien, net zoals bij de schermen van ASUS en LG, en een stel hulplijnen in beeld zetten voor het uitlijnen van een multimonitoropstelling, wat verder alleen door de TUF Gaming VG28UQ1LA wordt ondersteund. Gigabyte heeft als enige ook nog een functie om diverse statistieken over het beeld te projecteren, zoals gpu-temperatuur en klokfrequentie. Daarvoor moet de M28U uiteraard op de pc zijn aangesloten via USB.
LG UltraGear 27GP950
De LG UltraGear 27GP950 is de opvolger van de UltraGear 27GN950, die we eind vorig jaar al uitgebreid bespraken. De vernieuwing ten opzichte van dat scherm is de aanwezigheid van HDMI 2.1 en om een of andere reden heeft de osd een heel nieuw design. Verder lijkt het nieuwe model als twee druppels water op de oude versie, en zijn de specificaties en verdere eigenschappen identiek. De overeenkomsten zijn zo groot dat LG in eerste instantie per abuis een 27GN950 stuurde voor deze test.
In vergelijking met de Odyssey G70A, en zeker luxere gamingmonitoren van merken als ASUS en Acer, is de 27GP950 strakker vormgegeven, met meer effen zwart plastic. Rondom vallen wel de rode accenten op, bijvoorbeeld onderaan de spitse poten van de in hoogte verstelbare voet, waarop je het scherm kunt kantelen en roteren, maar helaas niet van links naar rechts kunt draaien. Aan de achterkant van het scherm zit een verhoogd, rond gedeelte dat wordt omgeven door een roodgekleurde ring met kleine ventilatiegaatjes.
Net als bij de 27GN950 zit er ook weer een ventilator in het scherm voor de koeling, waar de andere drie monitoren het afkunnen met passieve koeling. Dat terwijl de voeding niet eens is ingebouwd. Rechts in het verhoogde deel zit een uitsparing voor de aansluitingen. Zoals gebruikelijk bij LG steken de poorten haaks uit het paneel. Dat vergemakkelijkt het inpluggen van kabels, maar maakt het lastig om de tros kabels netjes weg te werken. Het scherm heeft twee HDMI 2.1-ingangen, een DisplayPort 1.4-aansluiting, een USB 3.0-hub met twee poorten en een 3,5mm-koptelefoonaansluiting.
Binnen in de rode ring zit iets dat er op de foto's uitziet als een witte streep, waarachter rgb-ledjes schuilgaan. Die zijn erg fel, dus je ziet ze ook nog van de voorkant. De lampjes kunnen in tegenstelling tot bij de Odyssey G70A bovendien oplichten in verschillende kleuren, zodat je bijvoorbeeld een golvend kleureffect kunt creëren. Hoewel LG een speciaal draaiwieltje heeft toegevoegd dat alleen voor het instellen van de lampjes dient, kun je zonder pc alleen basale aanpassingen doen. Via het programma Ultragear Control Center worden meer opties mogelijk. Je kunt de verlichting dan bijvoorbeeld ook laten reageren op muziek of de beeldinhoud, waarbij de lampjes, à la Philips' Ambilight-televisies, ook verschillende kleuren aannemen als er links en rechts andere kleuren in beeld staan. Het is jammer dat deze feature alleen werkt op de pc.
Beeldbewerkers zullen op prijs stellen dat de 27GP950 net zoals zijn voorganger geschikt is voor hardwarekalibratie. Die optie zit normaal gesproken alleen op schermen voor grafici. Via de osd, bereikbaar met een joystickje aan de onderkant, zijn naast de in de fabriek ingestelde presets ook twee Calibration-profielen beschikbaar. Die stel je in via het programma True Color Pro, dat je ook kunt gebruiken met andere LG-monitoren die over hardwarekalibratie beschikken. Wil je de 27GP950 kalibreren, dan moet je de benodigde colorimeter uiteraard wel zelf aanschaffen. Heb je zo'n meter, dan is het afstellen van het scherm een fluitje van een cent, waarbij het profiel dus naar het scherm wordt weggeschreven en daarmee bruikbaar is op al je randapparatuur, bijvoorbeeld ook een console.
Samsung Odyssey G70A (LS28AG700)
De Samsung Odyssey G70A (LS28AG700) wordt online ook weleens aangeduid met de seriebenaming Odyssey G7. Dat is verwarrend, want er bestaat al een scherm van Samsung dat zo heet: de Odyssey G7 (LS27G75T) uit 2020, onze favoriete wqhd-gamingmonitor van dit moment. Om verwarring te voorkomen noemen we het nieuwe scherm in dit artikel de Odyssey G70A, zoals Samsung het aanduidt op de Nederlandse productpagina.
De Odyssey G70A maakt deel uit van de tweede golf Odyssey-monitoren van dit jaar, die ook de G50A, G30A en het vlaggenschip G95NA omvat. Uitgezonderd de G95NA, een een-op-een update van de superbrede G95T van vorig jaar, hebben de andere nieuwe producten heel andere karakteristieken dan de eerste Odyssey-monitoren uit 2020. Kenmerkend aan de eerdere modellen was bijvoorbeeld de scherpe buiging, maar de G30A, G50A en G70A zijn helemaal plat. De G50A en G70A maken daarbij gebruik van een ips-paneel, niet het bij Samsung gebruikelijke VA-exemplaar. Daarbij heeft de G70A dus een andere resolutie en refreshrate dan het eerdere model: 4k en 144Hz, in plaats van wqhd en 240Hz.
De ring van rgb-verllichting aan de achterkant, hier getoond op de Odyssey Neo G9, kan oplichten in verschillende kleuren.
De vormgeving van de Odyssey G70A lijkt wel heel erg op die van de Odyssey G7, met een matzwarte plastic kant met aan de achterkant een glimmend, gestreept patroon. In het midden, rondom het kogelgewricht dat de aansluiting vormt tussen voet en paneel, zit een ring van semitransparant plastic. Mocht je de G70A op een andere voet willen zetten, dan kan de verhoogde plastic ring er ook af om de meegeleverde bracket met VESA-gaten te bevestigen.
Onder de ring schijnt rgb-verlichting, die minder fel is dan bij de LG 27GP950, maar Samsung heeft ook lampjes aan de voorkant toegevoegd in de hoekige 'luchthappers' links en rechts onder het paneel. Je kunt de verlichting uiteraard een statische kleur geven, maar ook automatisch laten meekleuren met de beeldinhoud. In tegenstelling tot bij de 27GP950 nemen alle lampjes maar één kleur tegelijk aan, maar aan de andere kant werkt de feature bij Samsung ook als je het scherm op je console aansluit. Er is geen pc-software voor nodig.
Alle instellingen van de Odyssey G70A zijn te bereiken vanuit de osd, die je bedient met een joystickje onderaan het midden en drie programmeerbare sneltoetsen links daarvan. Behalve de lichteffecten bevatten de menu's geen grote verrassingen. Net als de schermen van ASUS en Gigabyte heeft de Odyssey G70A een mbr-feature, die echter niet samen met FreeSync werkt en ook geen verdere instellingen heeft.
Voor wat de aansluitingen betreft maakt Samsung geen bijzondere keuzes bij de Odyssey G70A. Naast de DisplayPort 1.4-ingang zijn twee HDMI 2.1-poorten aanwezig, plus een tweepoorts-USB 3.0-hub en een 3,5mm-koptelefoonaansluiting. Het scherm heeft een externe voeding.
Testmethode
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
Voor de test van deze vier schermen hebben we zoals gebruikelijk een uitgebreide reeks metingen uitgevoerd. We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer en Portrait Displays Calman Ultimate-analysesoftware. We testen monitoren zoals ze uit de doos komen, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Eventuele sRGB- en Adobe RGB-modi meten we apart. Datzelfde doen we voor een eventuele hdr-stand.
Responstijden meten we met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop. Naast onze standaardtest met vier transities hebben we voor dit artikel uitgebreidere tests uitgevoerd waarbij we twintig overgangen hebben doorgemeten, zowel op de maximale 144Hz of 160Hz als op 60Hz, wat je voor consolegebruik nog vaak zult zien. De inputlag bepalen we met een Leo Bodnar-tester, waarbij we naast 1080p/60Hz- ook 4k/60Hz- en 1080p/120Hz-signalen naar het scherm sturen. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
In de grafieken op de volgende pagina's herken je het testveld van dit artikel aan een gekleurde balk: blauw voor de ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA, paars voor de Gigabyte M28U, rood voor de LG UltraGear 27GP950 en turquoise voor de Samsung Odyssey G7 (G28AG70). Voor de vergelijking hebben we nog een aantal andere 4k-gamingmonitoren opgenomen.Dat zijn bijvoorbeeld de in de inleiding genoemde 'G-Sync Ultimate' ASUS ROG Swift PG27UQX, en de ROG Swift XG27UQ en LG 27GN950 met DisplayPort 1.4, maar zonder HDMI i2.1. Ook staan de Gigabyte Aorus FV43U en Philips Momentum 559M1RY in het overzicht, twee televisieformaat-HDMI 2.1-schermen die we onlangs bespraken, alsmede een stel 32"-monitoren, in de vorm van de ASUS ROG Swift PG32UQX en de Gigabyte M32U.
Responstijd en inputlag
Omdat de vier schermen in dit artikel bij uitstek bedoeld zijn voor gaming, beginnen we de bespreking van de testresultaten bij dit onderdeel. We hebben de responstijden van het testveld doorgemeten met de overdrive op de wat ons betreft optimale instelling van het apparaat. Dat wil zeggen, de stand waarin het scherm zo rap mogelijk reageert, maar niet overdreven veel last heeft van over- of undershoot. Dat laatste zou leiden tot zichtbare artefacten (inverse ghosting) rondom bewegende beelden, die nog storender kunnen zijn dan de ghosting die het gevolg is van te traag reagerende pixels.
In onderstaande tabel zie je welke modus we bij elke monitor hebben getest. Bij alle vier de schermen kun je wat ons betreft het best een conservatieve overdrive-instelling gebruiken, waarbij de overdrive bij ASUS en Samsung zelfs op het laagste niveau staat voor deze test. Zoals we zullen zien, zijn de gebruikte panelen van zichzelf al snel genoeg.
Monitor
Naam van optimale overdrivestand
ASUS TUF Gaming VG28UQ1LA
Level 1
Gigabyte M28U
Smart OD
LG 27GP950
Fast
Samsung Odyssey G70A (LS28AG700)
Standard
Zoals omschreven op de pagina Testprocedure, hebben we op deze monitoren een uitgebreidere responstijdentest uitgevoerd met 20 transities, waarbij we ook overgangen tussen verschillende grijstinten en van zwart naar donkergrijs doormeten. We hebben deze test niet op evenveel schermen uitgevoerd als de standaardtest en ook willen we een indruk geven hoe deze 4k-schermen presteren ten opzichte van andere bijzondere gamingschermen. Vandaar dat het testveld in onderstaande grafiekenreeks niet alle 4k-schermen omvat die je in andere grafieken wel ziet, maar wel de Samsung Odyssey G7 LC27G75T en LG 27GP850, twee snelle wqhd-monitoren, naast de ASUS ROG Swift PG259QN, een full-hd-monitor met ultrahoge 360Hz-refreshrate.
Responstijden (maximale refreshrate)
Overshoot/undershoot (maximale refreshrate)
De 28"-4k-schermen in dit artikel presteren zeer vergelijkbaar ten opzichte van elkaar, waarbij het model van ASUS nipt het snelste is, maar wel met de meeste overshoot. Vice versa bij de Gigabyte M28U en Samsung Odyssey G70A, die iets minder overshoot noteren, met iets tragere responstijden als gevolg. De LG 27GP950 is als enige duidelijk langzamer: gemiddeld 3,8ms, waar de andere drie gemiddeld rond de 3ms zitten. Hoewel de LG een hogere maximale verversingsfrequentie heeft van 160Hz, is ook dat scherm ruimschoots snel genoeg om die frequentie waar te maken. Op deze beeldsnelheid moet er iedere 6,25ms een volgend beeldje op het scherm staan. Alle transities die we hebben doorgemeten, komen op deze monitor netjes 'op tijd' en dat geldt ook voor de schermen van ASUS, Gigabyte en Samsung, die ieder beeld voor 6,94ms laten zien.
Responstijddiagrammen voor de vier monitoren in deze round-up. Links staat telkens de grijswaarde waarop het scherm begint en boven de grijswaarde waarop het scherm eindigt. In het bovenste diagram vind je op het kruispunt de gemeten responstijd (in ms) tussen beide waarden. In het onderste diagram staat daar de gemeten overshoot- of undershoot voor die transitie.
Het kwartet 4k-monitoren presteert dus goed en naar verwachting, maar de allersnelste gamingmonitoren van dit moment zijn het niet. De Gigabyte M32U doet het nipt beter dan de M28U, de twee wqhd-monitoren en de 360Hz-full-hd-monitor van ASUS zijn nog rapper. Die drie behoren ook tot de allersnelste schermen die je nu kunt kopen en bekopen hun extra snelheid, zoals je in de tweede grafiek kunt zien, ook deels met iets meer overshoot. Saillant genoeg zijn de 'oude' Odyssey G7 LC27G75T van Samsung en de lager gepositioneerde 27GP850 van LG daarmee sneller dan het duurdere 4k-model van beide fabrikanten. De vier nieuwe 4k-monitoren scoren wel beduidend beter dan de ASUS ROG Swift PG32UQX van begin dit jaar, alsmede de twee grotere 4k-schermen met VA-paneel. Bij dat laatste duo is de variatie in snelheid tussen verschillende overgangen ook erg groot, waarbij vooral de overgang tussen zwart en donkergrijs lang op zich laat wachten.
Responstijden @60Hz
Overshoot/undershoot @60Hz
Veruit de meeste consolegames draaien niet op 120fps en ook op de pc zul je misschien niet zulke hoge framerates aantikken als je in 4k gamet. We hebben de responstijden dus ook even doorgemeten op 60Hz, gebruikmakend van dezelfde overdrive-instelling als op 144Hz, of 160Hz bij de 27GP950. Op sommige schermen werkt de overdrive niet variabel, waardoor de balans tussen snelheid en overshoot op lagere refreshrates uit de pas loopt en je dan beter een andere overdrive-instelling kunt kiezen. Dat wordt praktisch ondoenlijk zodra je ook met FreeSync of G-Sync aan de slag gaat. Gelukkig beschikken de vier schermen in dit artikel over variabele overdrive. Zo netjes als op 144Hz of 160Hz is het beeld op 60Hz echter ook weer niet. Met name deM28U en TUF Gaming VG28UQ1LA hebben dan meer last van overshoot, terwijl de 27GP950 voor één transitie een erg trage 12,6ms-responstijd laat noteren, maar gemiddeld gelukkig een stuk sneller uitkomt. De Samsung Odyssey G70A is daarmee het best afgesteld.
Dezelfde responstijddiagrammen als hierboven, maar nu op 60Hz
Inputlag
Update 26-11: Gigabyte heeft firmware-update 'F07' uitgebracht voor de M28U die de input lag verlaagt. Firmware 'F06' doet hetzelfde voor de M32U. De resultaten op dit punt zijn bijgewerkt.
De LG 27GP950 heeft weinig last van vertraging als we een 1080p/60Hz-signaal toesturen, zoals we dat standaard doen, maar de andere drie monitoren doen met deze combinatie langer over de beeldverwerking. Bij de Odyssey G70A komt dat niet als een verrassing, want de Odyssey G7 LC27G75T had er eerder ook al last van.
Onze Leo Bodnar-tester kan naast 1080p/60Hz ook 4k/60Hz en 1080p/120Hz uitsturen, maar geen 4k/120Hz, want een HDMI 2.1-poort zit er niet op. We hebben ook de andere mogelijke combinaties bij de vier schermen in dit testveld geprobeerd. Op 4k/60Hz blijft de gemeten inputlag ongeveer hetzelfde als bij 1080p/60Hz. Op 1080p/120Hz komt de TUF Gaming VG28UQ1LA op gelijke hoogte met de 27GP950. Dat geldt ook voor de Gigabyte M28U na de firmware-update, die bij dit scherm ook de beeldverwerking op de andere combinaties van resolutie en refreshrate versnelt.
De Odyssey G70A blijft ook in deze tests hekkensluiter, terwijl we de inputlag op dit scherm hebben gemeten met de optie Low Input Lag, die niet bruikbaar is in combinatie met FreeSync, ingeschakeld. Zonder Low Input Lag komen er nog circa 4ms aan vertraging bij in onze test.
Helderheid, contrast en kleurweergave
In de standaardmodus is de LG UltraGear 27GP950 het felst, met een helderheid richting de 400cd/m². De andere drie schermen blijven steken op een helderheid van minder dan 300cd/m², wat voor een lichte kantooromgeving niet echt overhoudt, maar voor een donkere gameruimte over het algemeen voldoet. Veel van de monitoren in dit overzicht gaan nog beduidend feller, maar die hebben meestal een geavanceerdere backlight, wat vooral voor hdr-weergave (zie onder) een voordeel geeft. De 27GP950 laat zich minder ver dimmen dan de andere drie schermen, waar de Gigabyte M28U en Samsung Odyssey G70A een uitstekend lage minimale helderheid laten noteren.
Op het vlak van contrast zitten alle schermen rond de voor ips gebruikelijke waarde van 1000:1. Hoewel de 27GP950 iets achterblijft bij de andere drie monitoren, doet deze monitor het toch beter dan gebruikelijk voor een LG-monitor. Recente schermen van het merk, bijvoorbeeld de 27GP850, bieden over het algemeen een laag contrast van slechts zo'n 800:1. Ook de 27GP950 koop je zeer zeker niet voor zijn hoge contrast. Monitoren met VA-paneel bereiken met gemak een waarde van 2000:1 tot 3000:1, terwijl de Gigabyte Aorus FV43U en Philips Momentum 559M1RY, beide uitgerust met een VA-paneel van televisieformaat, zelfs de 5000:1 aantikken. Dat maakt het beeld vooral in een donkere ruimte zichtbaar indrukwekkender, zelfs als je het bij standard dynamic range-materiaal houdt.
Gem. color checker-afwijking (DCI-P3)
Gem. color checker-afwijking (sRGB)
Gem. kleurafwijking (DCI-P3)
Gem. kleurafwijking (sRGB)
Colorchecker - gemiddelde afwijking
Monitor
Schermdiagonaal
LCD-paneel
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
In de standaardmodus toont iedere monitor zijn volledige kleurbereik. De LG 27GP950 kan bijna het hele DCI-P3-kleurbereik laten zien, 95,7 procent, maar bij de andere drie monitoren is het kleurbereik beperkter. Vergeleken met DCI-P3 haalt de ASUS VG28UQ1LA maar 84,5 procent dekking in de standaardmodus, de Gigabyte en Samsung zitten daar met respectievelijk 86,7 en 87,7 procent iets boven. Dat ligt 'm vooral aan te weinig verzadiging in de kleur groen. Rood blijkt juist zeer verzadigd, nog een aanwijzing voor het gebruik van een rode fosforlaag in de backlight bij deze monitoren. Ook de 27GP950 met zijn iets grotere kleurbereik is geen goede keus als je in de AdobeRGB-kleurruimte wilt werken, met een dekking van 86 procent ten opzichte van deze kleurruimte. Er zijn wqhd-gamingmonitoren die zowel een goede DCI-P3 als AdobeRGB-kleurdekking bieden door gebruik van een quantumdotbacklight, bijvoorbeeld de MSI Optix MAG274QRF-QD en Gigabyte M27Q.
We hebben iedere monitor doorgemeten naar het kleurbereik dat het meest in de buurt komt van dat van het scherm zelf, wat betekent dat de schermen van ASUS en Gigabyte zijn gemeten naar sRGB, en die van Samsung en LG naar DCI-P3. Vandaar dat de grafiek in twee delen uiteenvalt. Ondanks de lagere kleurverzadiging in vergelijking met DCI-P3 zet de Samsung Odyssey G70A de beste resultaten neer, met een uitstekend lage gemiddelde afwijking voor zowel de primaire kleuren (colorspace) als de andere tinten (color checker). De monitor van LG doet het minder goed en opvallend genoeg ook slechter dan zijn voorganger, de 27GN950. Van de schermen die we met sRGB hebben vergeleken, scoort de M28U het best. De VG28UQ1LA laat zichtbare kleurafwijkingen zien, met een gemiddelde ΔE-score boven de 3. Ook bij de Gigabyte M28U komen er genoeg deelscores boven die zichtbare grens. Bij beide schermen zijn de kleuren eigenlijk te verzadigd.
Gem. grijsafwijking
Afw. kleurtemperatuur van 6504K
Gem. gamma
Afw. gamma van 2.2
Standaardafw. gamma
Greyscale - gemiddelde afwijking
Monitor
Schermdiagonaal
LCD-paneel
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
De reden voor de verhoogde kleurafwijking bij de VG28UQ1LA zit 'm behalve in de verzadiging ook in een afwijkende gammacurve, te zien aan de hoge standaardafwijking op dat onderdeel. Hoewel de kleurtemperatuur goed in de buurt komt van de gewenste 6504 kelvin, levert dat ook een verhoogde afwijking op voor grijstinten. Het scherm van Gigabyte heeft juist een vrij strak gammaverloop en een daardoor geringe grijsafwijking, hoewel de Odyssey G70A op dit onderdeel weer de leiding pakt. Bij de LG 27GP950 is het gamma vooral als geheel te laag, waarbij er helaas geen nauwkeurigere gamma-instelling mogelijk is met de opties in de osd. In principe moet je dit scherm wel gemakkelijk nauwkeuriger kunnen afstellen dan dat van de concurrentie als je een colorimeter bij de hand hebt.
ASUS VG28UQ1LA
Gigabyte M28U
LG 27GP950
Samsung Odyssey G70A
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in standaardmodus: grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
SRGB-modus
Alle vier de schermen beschikken over een sRGB-modus in de osd, die de grotere native kleurruimte van het scherm terugregelt. Prettig is dat de helderheid nergens wordt vergrendeld bij het gebruik van deze stand, zoals je nog weleens ziet op monitoren van de concurrentie. Dat geldt bijvoorbeeld voor de monitoren in onderstaand overzicht waarbij de 'Ingestelde helderheid sRGB' niet uitkomt rond de 150cd/m².
De Samsung Odyssey G70A en Gigabyte M28U, die in standaardmodus een stuk netter zijn afgesteld, doen het in de sRGB-modus een stuk minder goed. Dat is jammer, want om standaard content zonder oververzadiging weer te geven, zul je deze stand willen gebruiken. Door een groene tint en bij Samsung, een afwijkend gammaverloop, is de gemiddelde grijsafwijking vrij hoog, wat ook de andere kleuren weer meetrekt. Echt slecht is een gemiddelde color checker-afwijking van 2,5 niet, maar veel andere monitoren in dit segment doen het alsnog beter.
Zoals blijkt uit de eerste grafiek, gaat de ASUS VG28UQ1LA iets te ver in het terugschroeven van de kleurverzadiging, want de kleurdekking komt uit op 92,1 procent. De grijsafstelling loopt averij op door een afwijkende gammacurve, hoewel de gemiddelde afwijking lager uitkomt dan bij de monitor van LG. Die geeft de kleuren standaard iets te warm weer, maar wel met de juiste helderheid, waardoor de color checker-afwijking het laagst uitvalt van de schermen in dit testveld. Helaas zijn de meeste opties behalve helderheid vergrendeld bij gebruik van de sRGB-modus op de 27GP950, waardoor je ook hier niet ontkomt aan een kalibratie als je de kleurweergave wilt verbeteren.
ASUS VG28UQ1LA
Gigabyte M28U
LG 27GP950
Samsung Odyssey G70A
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in sRGB-modus: grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
Hdr-modus
De vroege 4k/144Hz-schermen voor gamers mogen op het gebied van connectiviteit achterhaald zijn, op het vlak van hdr-weergave zijn ze nog steeds geavanceerder dan de meeste nieuwe schermen, met hun 384-zone-full array local dimming backlight en Vesa DisplayHDR 1000-certificering. Die vergelijking gaat ook op voor de vier modellen in dit overzicht, want hdr is voor dit kwartet, letterlijk en figuurlijk, geen highlight. De ASUS VG28UQ1LA, Gigabyte M28U en Samsung Odyssey G70A hebben bijvoorbeeld slechts een basaal Vesa DisplayHDR 400-certificaat. Dat gaat wel gepaard met betere eigenschappen dan de meeste monitoren met deze onderscheiding. Zo ondersteunen de schermen, zoals gezegd, een breder kleurbereik richting de 90 procent DCI-P3 en hebben ze allemaal een uiterst beperkte vorm van local dimming met acht zones. Geen van beide is voor een Vesa DisplayHDR 400-logo verplicht. De LG 27GP950 gaat iets verder met een DisplayHDR 600-logo en zestien dimmingzones, ook bij dit scherm gerangschikt in banen die de volledige hoogte van het scherm innemen.
Conform de vereisten van het Vesa DisplayHDR 600-keurmerk bereikt de LG 27GP950 de hoogste maximale helderheid, boven de 600cd/m², gevolgd door de schermen van ASUS, Samsung en Gigabyte. Met de laatste tikken we in deze grafiekset de 400cd/m² niet eens aan, mogelijk doordat het bij dit scherm even duurt voordat het op de volledige helderheid geraakt, waar we standaard een kortere meettijd gebruiken. Hoe dan ook halen de onderste drie op geen stukken na de helderheid die je eigenlijk wilt voor hdr-weergave.
Hetzelfde geldt, nog belangrijker, voor het contrast. Op een simpel 4x4-checkerboardpatroon komt dat voor alle schermen uit op dezelfde lage 1000:1 als in sdr, wat voor een fatsoenlijke hdr-weergave niet voldoet. Met de ASUS VG28UQ1LA hielden we ondanks hertests problemen bij het uitvoeren van deze meting, waardoor het contrast hier nog lager uitkomt. Dat blijkt ook invloed te hebben op de meting van de kleurweergave, die bij dit model ook uit de pas loopt. De overige drie monitoren nestelen zich op dit onderdeel in de middenmoot. Een enkel positief punt bij alle schermen is de relatief lage gemiddelde grijsafwijking, vooral als de helderheid in het signaal niet wordt meegewogen.
ASUS VG28UQ1LA
Gigabyte M28U
LG 27GP950
Samsung Odyssey G70A
Uitgebreide meetresultaten per scherm van de kleurweergave in hdr-modus: grijsweergave, color checker-testkaart, kleurdekking en saturation sweeps
Uniformiteit en kijkhoeken
Van ieder scherm hebben we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurafwijking gemeten. De resultaten zie je hieronder. In horizontale richting hebben de drie 28"-monitoren in dit testveld minder last van helderheidsverlies dan de LG met zijn 27"-paneel. In dit testveld scoren de schermen van ASUS, Samsung en Gigabyte daarmee bovengemiddeld, maar kijken we naar alle geteste monitoren, dan doet dit drietal het niet enorm goed op het vlak van kijkhoeken. Meer dan de helft van de monitoren die we in de afgelopen jaren hebben getest, doet het beter.
45° links resterende helderheid
45° rechts resterende helderheid
45° boven resterende helderheid
45° onder resterende helderheid
45° links resterende helderheid
Monitor
Schermdiagonaal
LCD-paneel
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
Als het gaat om de kleurafwijking onder een hoek, is het scherm van LG eveneens in het nadeel ten opzichte van de andere drie schermen, tenminste als je het van links of rechts bekijkt. De horizontale kijkhoek valt voor een ips-monitor nogal tegen, want de meeste monitoren die we eerder hebben getest, en daar zitten ook VA- en TN-schermen tussen, doen het beter op dit vlak. Dat bleek overigens ook al bij de review van voorganger 27GN950, dus dat komt niet geheel onverwacht. De verticale kijkhoeken van de 27GP950 zijn overigens niet zo slecht in vergelijking met andere monitoren.
Om de uniformiteit van het scherm te meten, dus de mate waarin de helderheid gelijkmatig over het scherm is verdeeld, vergelijken we vijftien meetpunten op het scherm. Daarbij kijken we naar de procentuele verschillen tussen de hoogste en laagste helderheid in zwart- en witweergave, en de verschillen tussen de helderste zwart- en witweergave ten opzichte van het gemiddelde. Een volledig uniform scherm dat overal even helder is, zou steeds 100 procent scoren. Merk op dat deze resultaten sterk afhankelijk zijn van het gemeten sample.
De uniformiteit van wit is bij de LG 27GP950 het best, hoewel de 27GN950 nog beter scoorde. De helderheidsverschillen op het scherm vallen mee en ook de kleurweergaven op de vijftien meetpunten wijken niet te veel van elkaar af. Dat laatste kan niet gezegd worden van de ASUS TUF VG28UQ1LA, waarvan de helderheid niet veel minder gelijkmatig is verdeeld, maar die wel een zichtbaar kleurverschil heeft tussen de linkerkant van het scherm en de rest. De Gigabyte M28U heeft last van datzelfde euvel en daarbij is het helderheidsverlies in de hoeken groter; de Samsung Odyssey G70A heeft geen zichtbare kleurtint, maar de hoeken zijn wel veel donkerder dan het midden, vooral aan de bovenrand van het scherm.
ASUS VG28UQ1LA
Gigabyte M28U
LG 27GP950
Samsung Odyssey G70A
Meetresultaten uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op vijftien meetpunten
Ook op het gebied van zwartuniformiteit is de indruk niet denderend. De Samsung Odyssey G70A is een positieve uitzondering, zoals blijkt uit de meting, en ook op de onderstaande praktijkopname zie je niet te veel helderheidsverschillen, wel een klein beetje backlightbleeding langs vooral de linkerrand. De afbeeldingen in de galerij hieronder zijn overbelichte foto's, genomen in een verder donkere ruimte, bedoeld om eventuele afwijkingen zo goed mogelijk aan het licht te brengen.
De zwartuniformiteit van de LG 27GP950 is in dit testveld min of meer gemiddeld, maar ten opzichte van alle monitoren die we hebben getest, al onder de maat. In de linkeronderhoek van het scherm is een gele gloed zichtbaar, waarin je ook de ledjes van de backlight duidelijk ziet zitten. Het geteste sample van de ASUS VG28U1LA heeft nog meer last van duidelijk zichtbare backlightbleeding in de hoeken. De monitor van Gigabyte ziet er op de foto iets beter uit, maar scoort in de metingen juist slechter. Het is erg jammer dat de resultaten op dit vlak zo tegenvallen, want budgetmodellen zijn deze schermen bepaald niet.
Opgenomen vermogen
We meten het opgenomen vermogen onder vier omstandigheden. Ten eerste bij een weergave van een wit scherm met een helderheid van 150cd/m², aangezien we al onze metingen bij die helderheid verrichten en dat een aardig gemiddelde is van de helderheid van een scherm thuis of op kantoor. Voor een maximale verbruiksmeting zetten we het scherm op zijn helderste stand en om te zien of het scherm netjes de EU-regelgeving omtrent sluipverbruik volgt, kijken we naar de vermogens op stand-by en uitgeschakeld; die moeten onder de 0,5W blijven.
Ten opzichte van een standaard 60Hz-4k-monitor met dezelfde diagonaal, zoals de exemplaren uit dit artikel, ligt het energiegebruik van de ASUS VG28UQ1LA, Gigabyte M28U, LG 27GP950 en Samsung Odyssey G70A een stuk hoger. Ingesteld op dezelfde helderheid van 150cd/m² verbruiken ze ongeveer 10W meer, een verschil van 40 procent. In dit testveld behoren de vier schermen uit dit artikel echter tot de zuinigere exemplaren en dat is niet gek, want er doen twee 32"-schermen en twee nog veel grotere schermen mee, in de vorm van de Philips 559M1RY en Gigabyte Aorus FV43U. Een superkrachtige backlight met honderden ledjes heeft het kwartet uit dit artikel al evenmin.
De monitoren van ASUS en LG blijken, afgesteld op dezelfde helderheid als de andere schermen, relatief iets onzuiniger te zijn. merk op dat we de rgb-verlichting bij Samsung en LG hebben uitgelaten voor deze test, dus als je daarvan gebruik wilt maken, stijgt het verbruik bij deze schermen nog wat.
Het segment van 4k/144Hz-monitoren voor gamers krijgt dit najaar een impuls met de komst van HDMI 2.1-connectiviteit. Zo kun je niet langer alleen via die ene DisplayPort-connector gebruikmaken van deze bijzondere combinatie van resolutie en refreshrate, zoals bij het aanbod van de afgelopen jaren. Eerdere schermen waren ook zeldzaam en vrij duur, maar nu is er ineens meer keus en dalen de prijzen. Alle vier de schermen in deze round-up hebben een adviesprijs onder de duizend euro. Of je ze dan ook kunt kopen, is een tweede, maar die vraag gaat tegenwoordig voor veel meer apparatuur op.
Zoals blijkt uit de testresultaten, leveren alle vier de schermen in de basis wat ze beloven: een snel paneel. De verschillen op dat punt zijn klein, waarbij ASUS' TUF Gaming VG28UQ1LA iets snellere responstijden, maar ook iets meer overshoot noteert, en de Samsung Odyssey G70A (LS27AG700) nipt het best is afgesteld. De LG UltraGear 27GP950 blijkt duidelijk trager als het aankomt op de pixelrespons, maar aan de andere kant is dit scherm makkelijk snel genoeg en is de inputlag ook het laagst. Dat doet Samsung dan weer minder goed. Het ASUS-scherm probeert te imponeren met uitgebreide motion blur reduction-functionaliteit, maar die vormt helaas voor de fabrikant geen goede match met het gekozen paneel.
Ook de verdere beeldeigenschappen van de vier schermen komen goeddeels overeen, zeker die van de drie modellen met een 28"-paneel. Helderheid en contrast zijn over de hele linie redelijk en in de standaardmodus geven de Odyssey G70A en Gigabyte M28U de kleuren het best weer, maar wel met extra verzadiging ten opzichte van de voor veel content gebruikelijke sRGB-standaard. De sRGB-modus verhelpt dat probleem, maar die is bij beide schermen weer minder goed afgesteld. De LG UltraGear 27GP950 doet dat het best. Geen enkele monitor is goed in het weergeven van hdr-materiaal, met een lage piekhelderheid, een dito contrast en ook geen enorm nauwkeurige kleurweergave. Wat dat betreft zijn deze schermen toch niet zo toekomstvast als de geavanceerde connectiviteit doet vermoeden. Verdere tegenvallers zijn de beperkte kijkhoeken, zeker bij de LG UltraGear 27GP950, en de tekortschietende uniformiteit van de meeste van onze testsamples. Voor dit soort bedragen mag je toch echt beter verwachten, hoewel deze test natuurlijk een momentopname is.
Onder de streep zijn wat ons betreft twee schermen het interessantst: de Gigabyte M28U en LG UltraGear 27GP950. De eerste is een van de betaalbaarste monitoren met deze eigenschappen, maar doet op veel punten niet onder voor de concurrentie en heeft in de vorm van een USB-C-aansluiting en kvm-switch zelfs een potentieel nuttige extra feature. We zullen het Gigabyte vergeven dat de HDMI 2.1-poorten een beperkte bandbreedte ondersteunen; in de meeste gevallen heb je daar namelijk geen last van. De LG UltraGear 27GP950 is over het algemeen duurder dan de 28"-concurrentie, maar je krijgt daar wel een paar mooie features voor terug: hardwarekalibratie waarmee je de kleurweergave kunt perfectioneren, een hogere 160Hz-refreshrate en een iets betere hdr-weergave.
Ik als pc-gamer baal er wel van dat de monitoren een beetje achter blijven op de televisie's van nu, als ik dit zo lees. Het grote verschil wordt gemaakt door oled. Een 42inch scherm past niet echt op mijn bureau.
@Friso Weijers Hoe zit het eigenlijk met IPS glow, ben je dat nog tegen gekomen bij deze monitoren?
Dit dus. 10 jaar geleden een professionele kleur gekalibreerde monitor gekocht van Dell met een prijs van 450 euro. Nu betaal je het dubbele voor hetzelfde.
Dat is ook voor mij een reden geen nieuwe monitor te kopen. Mijn vrouwlief doet graag aan grafisch vormgeven en dus juiste kleuren zijn belangrijk. ik heb geen ruimte voor een 2e monitor op het bureau.
Alle gaming of hoge fresh rate monitoren vallen mij betreft erg tegen als het gaat om kleur. Mocht iemand een goede monitor weten hoor ik het graag
Als fotograaf met noodzaak voor echt kloppende kleuren heb ik verschillende monitoren geprobeerd.
Ik begon met een Dell Ultrasharp U2412M jaren geleden die qua kleurechtheid best aardig was maar waarbij de LEDs voor mij teveel 'knipperden' (zeer gevoelige ogen voor hz).
Na deze monitor heb ik gekozen voor de BenQ Photovue SW320 die ik na 5 x omruilen eindelijk zonder kapotte pixels heb mogen ontvangen.
Ja de schermen zijn prijzig met hardwarekalibratie maar qua kleuren was deze monitor uitstekend al vond ik de zwart (meer grijs) waarden wat matig. HDR zat op de monitor maar was gewoonweg slecht te noemen.
Daarbij had ik een Acer Nitro XV272UP erbij voor het gamen en wisselde dus bijna dagelijks van monitor.
Verbazend hoe goed die Acer nog is qua kleurweergave en opties voor die prijs overigens...
Aangezien ik wat meer ben gaan gamen en wil kunnen bewerken op 1 monitor heb ik vorig jaar de
LG 38WN95C Wit, Zilver aangeschaft. Een Nano IPS 3840 x 1600 scherm met uitstekende kleurweergave, voor het eerst respectabele HDR weergave, Freesync Ultimate, G-sync compatible 144hz, Thunderbolt (voor als ik iMacs of Macbooks repareer als hobby) en heb nog geen moment spijt gehad van deze overstap.
Ik was bang dat de curve in deze Ultrawide voor problemen zou zorgen met editen maar dat is gelukkig absoluut niet het geval door de zeer bescheiden curve die exact de bolling van je oog volgt.
Dat is dus het enige dat ik echt kan aanraden en ja... Het liefst zou ik ook een OLED op mijn bureau zetten maar zoals al door anderen gemeld zijn de schermen enorm groot en had voor mezelf al besloten dit scherm voorlopig te houden tot miniled of OLED uiteindelijk de standaard gaat worden voor PC monitoren.
Overigens stuur ik de monitor aan met een watergekoelde RTX 3090 en kan ik buiten het werk wat lekker vlot gaat op de kaart alle games op ultra met minimaal 90fps spelen op deze resolutie wat voor mij de 'sweet-spot' is.
Mocht je dus interesse hebben voor een monitor met kleurechtheid, high refresh rate, nette HDR weergave, flicker free leds en vele opties kan ik je zeker de LG 38 WN95C aanraden... Let wel goed op... Er zijn een aantal versies van deze monitor met allemaal net andere specs en alleen deze kwam door zijn kleurechtheid, resolutie, refresh-rate en overige tests heen.
Houd er wel rekening mee dat het best een grote monitor is en meot Ultrawide je wel aanstaan.
Heb even moeten wennen maar wil nu niet meer terug en totaal gewend eraan.
Erg fijn en groot schermoppervlak om op te werken en zeer immersive met gamen.
Heb het scherm vorig jaar voor zo'n 1350€ aangeschaft en zie dat het scherm nu rond de 1150€ ligt en dat is in mijn ogen een best nette prijs voor wat er voor je neus staat.
Let wel goed op... Er zijn een aantal versies van deze monitor met allemaal net andere specs en alleen deze kwam door zijn kleurechtheid, resolutie, refresh-rate en overige tests heen.
Ik heb deze monitor al een tijdje op het oog. Maar wat je schrijft over verschillende versies die worden aangeboden… dat is mij tot nog toe ontgaan. Wat voor versies zijn er dan? En vooral: hoe kun je vaststellen met welke versie je te maken hebt?
Ik was bang dat de curve in deze Ultrawide voor problemen zou zorgen met editen maar dat is gelukkig absoluut niet het geval door de zeer bescheiden curve die exact de bolling van je oog volgt.
De bolling van het oog is voor zo ver ik weet 1000R. Nu helpt de curve wel, maar zo ver ik weet is Samsung de enige met 1000R schermen.
Ik kwam van een Dell ultrasharp en ben nu al een jaar of twee bijzonder tevreden met mijn Acer Predator XB271HU! Kan hem niet genoeg aanraden als je natuurgetrouwe kleuren zoekt, erg fijn beeld en 144hz. Heeft van hardwareinfo ook een ultimate review gekregen.
Is nog steeds te koop, laat je niet afschrikken door eventuele gebruikersreviews dat het een loterij is of je wel of niet dode pixels hebt ( er staat er zo een op tweakers), uiteraard laten mensen alleen maar zo’n review achter als ze dit meegemaakt hebben.
[Reactie gewijzigd door Ocin32 op 22 juli 2024 14:18]
Dell heeft ook mooie kalibreerbare monitoren die vaak ook wat vriendelijker geprijst zijn dan Eizo's. Eizo wint het waarschijnlijk wel qua bouwkwaliteit, maar voor de rest is er weinig op de Dell's aan te merken.
Klopt. Ik had de UltraSharp serie ook willen benoemen (hoewel je daar ook mindere schermen tussen hebt). Zo heeft BenQ ook zijn DesignVue. LG heeft ook bepaalde mooie schermen, maar die gebruiken daar helaas niet een specifieke naam voor om onderscheid te maken.
Over kalibreren gesproken,ben ik de enige die er moeite mee heeft met
We testen monitoren zoals ze uit de doos komen
?
Als je een dure monitor koopt, specifiek voor gamen of iets anders' grafisch, dan is het eerste wat je doet toch zorgen dat je scherm optimaal ingesteld is?
Ik vind het werkelijk vreemd dat je monitors met suboptimale instellingen gaat vergelijken.
Als je een dure monitor koopt, specifiek voor gamen of iets anders' grafisch, dan is het eerste wat je doet toch zorgen dat je scherm optimaal ingesteld is?
Of verwacht je dat 'ie uit de doos voor die prijs gewoon goed gekalibreerd komt? Is dat idee dat je zelf moet kalibreren niet een beetje nog uit de CRT tijd waar in de loop der tijd de configuratie af begon te wijken en je minimaal eens per jaar even opnieuw moest kalibreren? Dat lijkt mij bij LCD panelen geen dingetje meer. Hooguit bij OLED. Als ik dus nu een behoorlijk duur paneel koop, dan moet 'ie netjes gekalibreerd uit de doos komen.
Kalibratie is toch van veel factoren afhankelijk? Lichtinval, voorkeur, type content die je afspeelt? Hoe kunnen ze dat nu out-of-the box perfect doen?
Voorkeur en content hebben geen invloed, het gaat erom dat alle kleuren correct (=volgens de standaard) weergegeven worden. Geen idee hoe het met lichtinval zit, maar kleurechte monitoren worden graag in donkere omgeving gebruikt.
Wellicht verbaast het je, maar een stoffige oude CRT geeft kleur-echter beeld dan een ongekalibreerd plat scherm.
Er komt ook bijna geen enkel scherm gekalibreerd uit de doos, als dat het geval is (nagenoeg alleen als het product gemarket wordt naar designers), dan zit er in de doos een certificaat bij dat ie Pantone gekalibreerd is.
Er zit onderling ook behoorlijk wat verschil, fabrikanten kopen vaak bij verschillende vendors de backlights en panels in, die ondanks dat ze gekocht worden op specs, behoorlijk kunnen verschillen. Zo kan je één merk en model scherm hebben, waarin de ene een panel heeft van LG, de ander een panel van Innolux, de ander heeft een Innolux met een backlight van Visualux, de volgende met een backlight van Rina en uiteraard in alle mogelijke combinaties die allemaal verschillend resultaat opleveren.
Dus nee, het is best slecht gesteld met de consistentie tussen de mainstream LCD panels en hun kleurechtheid. De voornaamste reden is dat klanten er niet over klagen en het behoorlijk prijzig per unit is om dat wél te doen.
We zijn momenteel bezig met een nieuwe testprocedure waarin we per kleurruimte (sRGB, DCI-P3, AdobeRGB) eerst de optimale kleurmodus zoeken en de gamma- en kleurtemperatuurinstelling aanpassen voor we het scherm doormeten. Voor het aanpassen van uitgebreidere instellingen wil je inderdaad wel een colorimeter hebben om dat goed te doen en dat zal vermoed ik ook heel sample-specifiek worden.
Bedoel je dat een colorimeter alleen op bepaalde modellen goed werkt? Ik juich in elk geval testen met gekalibreerde schermen toe. De backlight en panels worden meestal vrij willekeurig gecombineerd door fabrikanten en kalibreren kost nogal wat manuren per unit, dus tenzij specifiek gericht op de markt die kleurechtheid eist, zullen er nauwelijks monitors zijn die gekalibreerd met een certificaat de fabriek verlaten.
Dat maakt het redelijk willekeurig wat je dan als testresultaat krijgt, eenzelfde model met een andere SKU kan dan ineens totaal andere resultaten opleveren.Door gekalibreerd te testen kijk je wat de monitor daadwerkelijk kan en niet toevallig afhankelijk van wat voor serienummer je die dag uit de doos pakt.
Nee, wat ik bedoel is dat bovengenoemde wijzigingen vrij eenvoudig zijn en het daarmee waarschijnlijker is dat ze voor meer dan 1 specifieke unit de beste weergave opleveren (omdat, zoals je zegt, verschillende exemplaren andere resultaten kunnen opleveren). Dat levert denk ik een realistischer beeld op wat je van een scherm mag verwachten zonder heel uitgebreid aan de slag te gaan met een colorimeter, wat de meeste mensen niet zullen doen, en het is ook iets wat ik in een review kan vermelden als tip, vergelijkbaar met hoe we dat nu doen voor televisies. Bij een kalibratie met een meter is het ook nog de vraag hoe ver je wil gaan. Pas je bijvoorbeeld alleen in het osd instellingen aan voor de primaire (en eventueel secundaire) kleuren, of ga je het scherm ook profileren, waarmee je in feite de uitvoer van je videokaart aanpast op de afwijkingen van het scherm, dus dan kijk je niet alleen meer naar wat de monitor kan.
Want jouw monitor van 10 jaar oud heeft een 4K-resolutie met HDR en een hoge refresh rate van 144Hz of iets in die zin?
Beetje appels met peren vergelijken denk ik, jij hebt die monitor zo te horen gekocht voor de kleurweergave. Deze monitoren zijn meer op gamers gericht die minder waarde hechten over het algemeen aan kleurechtheid maar wel aan de resolutie, refresh rate, latency, en HDR tegenwoordig.
Maar ik snap je punt hoor, ik heb ook een gekalibreerde Dell monitor die ik nog altijd niet wil vervangen als ik dit zo lees.
Ergens rond de 800-1000 euro uitgeven voor een scherm waarbij de HDR weergave matig is? Echt zonde van je geld. Leuk dat het 4K is met een hoge refresh rate, maar zie dat maar eens aan te sturen.
Ik als pc-gamer baal er wel van dat de monitoren een beetje achter blijven op de televisie's van nu, als ik dit zo lees. Het grote verschil wordt gemaakt door oled.
Eens. 4k, 144 Hz, HDR, ... Dat zijn voor mijn gevoel allemaal gevechten in de marge, die niets significants toevoegen ten opzichte van de vorige iteratie. OLED op een notebookscherm, en je wilt eigenlijk niet meer terug. Dat er nog steeds geen (redelijk betaalbare) OLED computermonitoren zijn, zorgt ervoor dat ik rustig afwacht en ook deze generatie oversla.
[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 14:18]
Ik zou een OLED (tv) alleen niet als monitor durven te gebruiken. LTT's video hieromtrent schrikt mij toch wel af.
Misschien wél als een soort van 2e display, enkel gebruikt voor gamen/videos.. maar m'n desktop en browsers en applicaties durf ik er niet op kwijt
Ik zie in der daad wel eens nieuws ed. voorbij komen van laptops met OLED schermen.. echter ik kan zo nergens graphs of cijfers vinden betreffend marktaandeel.
Kleine OLED schermen zijn juist moeilijker te produceren dan grotere schermen.. vandaar ook dat OLED schermen in TV's veel meer gemeengoed zijn dan in monitors/laptopschermen.. en de laptops die wél OLED schermen hebben of aanbieden zijn doorgaans een stuk prijziger dan de LCD varianten. Dat wekt iig bij mij de indruk dat die modellen wellicht een stuk minder verkocht worden dan jij hier claimt.. wat automatisch ook een impact heeft op de hoeveelheid 'horrorverhalen'. Immers niemand is geboeid bij het beklaag van een extreme minderheid aan consumenten die een nichè niew/ongetest product kopen. (een zogenaamde 'early adopter tax' zeg maar)
Juist een gebrek aan bronnen. Als een groep problemen had met ingebrande OLED schermen, dan werd daar heus wel ergens over gepost.
Kleine OLED schermen zijn juist moeilijker te produceren dan grotere schermen.. vandaar ook dat OLED schermen in TV's veel meer gemeengoed zijn dan in monitors/laptopschermen.. en de laptops die wél OLED schermen hebben of aanbieden zijn doorgaans een stuk prijziger dan de LCD varianten. Dat wekt iig bij mij de indruk dat die modellen wellicht een stuk minder verkocht worden dan jij hier claimt..
Ik geef aan dat ze verkocht worden (in ieder geval bij de gerenommeerde professionele merken: Dell, HP, Lenovo), en ga niet over aantallen.
wat automatisch ook een impact heeft op de hoeveelheid 'horrorverhalen'. Immers niemand is geboeid bij het beklaag van een extreme minderheid aan consumenten die een nichè niew/ongetest product kopen. (een zogenaamde 'early adopter tax' zeg maar)
Het zijn juist de early adopters (en nieuwssites die dat oppikken) die het luidst zijn als er iets fout gaat.
Ik kan niet bewijzen dat iets niet bestaat (problemen met OLED). Andersom kunnen anderen bewijzen dat iets wel bestaat. Met N=2 aan OLED notebook ervaringen, heb ik na zoveel jaar nog geen inbrandproblemen gezien. Dat is geen bewijs dat die problemen er niet zijn, maar gecombineerd met een gebrek aan horrorverhalen is het een sterke indicatie dat de problemen wel meevallen, als ze al bestaan.
[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 14:18]
Tja, 't probleem bij LTT is dat hij z'n TV nog nooit de automatische compensatie cyclus heeft laten uitvoeren, en laat dat nou net hetgene zijn wat er voor zorgt dat je OLED monitor geen image retention vertoont. (Keyword hier is image retention, want als hij burn-in had was 't niet opgelost door de compensatie cyclus te laten lopen)
"Misschien wél als een soort van 2e display, enkel gebruikt voor gamen/videos.. maar m'n desktop en browsers en applicaties durf ik er niet op kwijt "
Ik zeg toch duidelijk dat IK het niet aan durf? Tof dat al die mensen in die reddit thread het wel aan durven, en dat zij anekdotisch bewijs kunnen afgeven dat zij zelf er geen issues mee hebben... maar dat heeft niks te maken met mij.
Ik weet hoe ik mijn computer gebruik, en ik denk dat voor mij het geen goed idee is.
Btw, al die mensen in die thread die doen alsof ze water zien branden omdat iemand het 'lef' heeft om >50% brightness te gebruiken moeten serieus een chill pill nemen.. wauw zeg, wat een betweters.
Ik zeg toch ook niet wat JIJ moet doen met je OLED? Dat moet je zelf maar uitvogelen. Ik geef je alleen een antwoord waarom LTT last had van image retention.
Ik zou een OLED (tv) alleen niet als monitor durven te gebruiken.
Ik game al meer dan een jaar op mijn E9, en heb geen enkele burn-in indicatie.
Ik ga er dan wel voorzichtig mee om; bij mij staat standaard altijd de energiebesparing stand op medium. Dit resulteert in een veel lagere brightness. Enkel bij het bekijken van HDR films gooi ik dit er af. Bij games met HDR doe ik dat alleen als er geen statische HUD elementen zijn. Als mogelijk zet ik deze zelfs uit in de game opties.
Bijkomend voordeel hiervan is dat HDR gelijk supermooi overkomt als je het gebruikt, omdat je niet gewent bent aan die hoge brightness. Voor gewoon PC en TV gebruik vind ik dat namelijk helemaal niet nodig. Dit is natuurlijk wel afhankelijk van je omgevingslicht in de ruimte.
4k 60hz 10.2ms
4K 120hz 5.5ms
Gebruik een 3060ti en kan je op 120hz zetten in W10.
Gebruik m als monitor en is geen enkel probleem LG heeft slimme truckjes om het scherm te sparen zoals felle logo herkenning en het verschuiven van het scherm zonder dat je het merkt.
Screensaver op 2 minuten dan gaat ie op zwart.
Na 5 jaar koop ik toch weer een andere.
Vorige 2 tv"s als monitor waren Panasonic 50AX800 (4K lcd) en daarvoor een Panasonic Plasma 55VT60 uit 2013 daar zit me ex vriendin elke dag Warzone op te gamen die heeft wel wat vlekken hier en daar na 18000 uur maar ziet er nog fantastisch uit en ook met dat frisse wit wat oleds ook hebben.
[Reactie gewijzigd door Vage_Karel op 22 juli 2024 14:18]
Mee eens. Ik ben werkelijk onder de indruk van al die marketingafdelingen waarbij ze steeds meer en meer marketingtermen te blijven verzinnen om toch nog steeds LCD monitors te blijven verkopen. Steeds als er een monitor is dat mijn aandacht heeft, komen de oneindige issues steeds weer terug: backlight bleeds, IPS glows, slechte kijkhoeken, ghosting en ga zo maar door. Ik heb sinds begin juni een nieuwe bureau met 90cm in diepte en voorlopig wacht ik geduldig af op 42" OLED. Als ik wil browsen of een document moet typen, heb ik al een portable monitor. Ik ben er dus al op voorbereid.
Mn bureau is maar 70cm diep en de 48cx hangt aan de muur erachter.
90cm bureau geeft ongeveer 130cm kijkafstand dat gaat echt prima werken met 48 inch.
Ik vind 110cm kijkafstand al niet te groot, zou zelf niet kleiner willen gaan zelfs al waren er 42 inch oleds.
Ook is OLED om te gamen vaak niet geschikt de UI elementen in ganmes blijven een risico to 'inbranden'. Dus als jij een game veel speelt wordt dat gewoon een risico. Dat is over het algemeen niet terug te vinden in reviews omdat ze niet lang genoeg en consistent worden gebruikt om het voor te laten komen. Maar mensen die het al langere tijd gebruiken hebben er soms wel en soms geen issues mee (nogmaals afhankelijk van gebruik). Dat is imho een beetje te risicovol voor TVs of monitoren in die prijsrange.
Voor desktop gebruik is OLED al helemaal niet geschikt, zie de recente YT video van Linus hierover.
Edit: @Nokian95dude Er is een reden waarom ik inbranden tussen aanhalingstekens zet, het is inderdaad niet inbranden, maar wordt zelfs zo genoemd door techneuten, daarnaast heb ik geen enkel ander enkelwoordige term gehoord die het wel correct beschrijft.
Niet mee eens, oled brand namelijk niet in, dat is nog een grote misvatting, bovendien juist zee geschikt, ook voor gaming vanwege de kleuren en kijkhoeken, hoewel dat laatste niet perse voor de gamer het belangrijkste is omdat je normaal gesproken toch recht voor een monitor of tv zit.
Wat een achterlijke comment. Mijn philips oled tv brandde het eerste 1.5 jaar ook niet in maar nu we 3+ jaar verder zijn komt er elke dag weer nieuwe burn in bij (zelfs van spellen die ik al 2j niet meer gespeeld heb)
Dat is me niet in bijzondere mate opgevallen bij deze monitoren, al heb ik ze niet in een compleet donkere ruimte bekeken, zoals de fotostudio waarin we de uniformiteitsfoto's maken.
Tsja, volgens mij is de criteria "HDMI2.1" een beetje gek tenzij je er een console op wilt aansluiten; en dan valt 144Hz als voordeel al weg... zeker nu er ook display stream compression is, en DP inmiddels ook wat verder is gegaan.
De hele kwestie van "welke poort" is hier voor mij een irrelevante keuze. Wat we zien is:
- Gare HDR
- Behoorlijke over/undershoot
- Alle nadelen van VA/IPS (en dat is al een stuk beter dan TN)
- Veel push naar 4K op een formaat waar tenzij je een PS5 (de enige niet-1440p ondersteunende PC/Console/high end machine momenteel) gebruikt eigenlijk 1440p nuttig is (als je een PC gebruikt configureer je de DPI naar waarschijnlijk zo'n punt dat er een equivalente virtuele resolutie ontstaat).
Ik schuif aan bij de OLED brigade (en accepteer als early adopter dat ik wel degelijk wat burn-in moet accepteren zelfs al verplaats ik m'n startmenu naar midden/links/midden om het half uur en laat ik Windows meekleuren met een set cycling backgrounds; puur m'n layout zal me raken); puur vanwege de responstijd, en de perfecte combinatie van kleur, contrast, en helderheid.
Alleen dan wel bij voorkeur als monitor - niet een TV (o.a. vanwege de volledig lichte kleur-dimming in TV's). En dan is voor mij de pricewatch: Gigabyte AORUS FO48U Zwart een scherm wat in dit straatje past. OLED, maar dan als monitor. Inclusief displayport, de instant pixelrespons, etc, etc...
[Reactie gewijzigd door Umbrah op 22 juli 2024 14:18]
Ik schuif aan bij de OLED brigade (en accepteer als early adopter dat ik wel degelijk wat burn-in moet accepteren zelfs al verplaats ik m'n startmenu naar midden/links/midden om het half uur en laat ik Windows meekleuren met een set cycling backgrounds; puur m'n layout zal me raken); puur vanwege de responstijd, en de perfecte combinatie van kleur, contrast, en helderheid.
Helderheid is jusit een groot minpunt van Oled, rond de 200nits is in een goed verlichte kamer gewoon niet toereikend. Leuk voo rin een film maar hardcore gmaing etc? Nah mij niet gezien.
Zoals je kan zien, zodra er meer heldere content vertoond wordt over de gehele oppervlakte van het scherm des te lager de brightness wordt. Had het wel beter meoten vermelden dat dit bij flink heldere images zijn over het gehele oppervlakte. Maar bijvoorbeeld een normaal LCD paneel heeft deze limitaties niet. 100% van het scherm wit of 2% de helderheid blijft hetzelfde. Mijn gaming monitor (Samsung) doet doodleuk 600nits in SDR mode met een 100% wit scherm. De helder natuurlijk. Maar als de zon de huiskamer in schijnt is dit wel een groot verschil
Daarnaast 4K, 120hz, Gsync. Uitstekende kleur weergave en echt wel degelijke HDR weergave
Die zaken zijn dus nou weer net niet zo uniek op HDR weergave na. Maar ook dit is dus niet geweldig vanwege de niet zo denderende helderheids
Probleem is alleen met LCD dat ze local dimming hebben dmv backlight zones. Dan is mijn voorkeur toch echt een oled voor gaming met een iets mindere piek helderheid. En laten we eerlijk zijn, 200 nits aankaarten, ja dit is 100% window....maar ik ken geen game waar je zoveel % window hebt.
Daarnaast is HDR echt niet alleen maar peak brightness. Kleurechtheid en zwartwaardes zijn ook een onderdeel van HDR. En laat dit nou weer echt een oled voordeel zijn.
Die zaken zijn dus nou weer net niet zo uniek op HDR weergave na. Maar ook dit is dus niet geweldig vanwege de niet zo denderende helderheids
Ach wel als je er maar 950 euro voor betaald.....stuk meer waar voor je geld dan de "gaming" monitoringen in dit artikel.
[Reactie gewijzigd door marco-ruijter op 22 juli 2024 14:18]
Probleem is alleen met LCD dat ze local dimming hebben dmv backlight zones. Dan is mijn voorkeur toch echt een oled voor gaming met een iets mindere piek helderheid. En laten we eerlijk zijn, 200 nits aankaarten, ja dit is 100% window....maar ik ken geen game waar je zoveel % window hebt.
Zelfs bij 50% window is de brightness matig in vergelijking met zaken als je smartphone scherm, een macbook scherm etc welke al gauw boven de 500 nits voor het gehele scherm zitten.
Daarnaast is HDR echt niet alleen maar peak brightness. Kleurechtheid en zwartwaardes zijn ook een onderdeel van HDR. En laat dit nou weer echt een oled voordeel zijn.
Kleurenechtheid is geen issue voor de meeste moderne high end schermen. Kleuren range DCI op 95% is eerder regel dan uitzondering onderhand. Het enige voordeel zijn de zwartwaardes, en daar ruil je brightness voor in.
Ach wel als je er maar 950 euro voor betaald.....stuk meer waar voor je geld dan de "gaming" monitoringen in dit artikel.
Omdat deze groter is? Ik ben het met je eens dat gaming monitoren enigzins stil staan. Maar het blijft een monitor met een pixel dichtheid waar geen TV tegen op kan. Ik zou geen 48inch scherm zelfs met 4K resolutie niet op mijn bureau willen hebben. Pixel dichtheid is dan gewoon matig.
Voor mij heeft een goede gaming monitor (in mijn geval een 32:9 ultra wide) toch echt de voorkeur, en ik heb er dan nog een 55CX op anderhalve meter afstand van mijn PC staan.
Dat is het mooie aan een 48 inch oled aan de muur met een custom made bureau van 1.20m diep.
Prima afstand, daarbij kan ik ook een custom resolutie aanmaken waarmee ik prima (21:9) op het scherm kan toveren. 32:9 heb ik niet nodig, ben geen simracer of heb iig qua werk ook niet zoveel aan die ratio.
Mijn bureau is 80cm diep, maar zie niet in hoe die 40cm het opeens prettig maakt. Maar dat is persoonlijk. Voor mij is de helderheid, de burn in issues met statische schermen etc dealbreakers voor pure pc usage.
Ik vind het heel erg apart dat de nieuwe G70A van Samsung achteruit is gegaan op het gebied van HDR ten opzichte van de G7. Monitoren (op degene waarvoor je twee keer een LG OLED kan kopen na) lopen al erg achter op dit vlak en je betaald soms al veel voor relatief weinig... en dit is ook een vreemde ontwikkeling. Hogere resolutie dan de G7, maar ook mindere kwaliteit en veel duurder.
Het is dat ik geen 48'' OLED als monitor wil gebruiken vanwege m'n vele statische schermen en mijn 'geluk' altijd met zaken als burn-in, maar anders had ik het wel geweten.
Toen de dempels nog kuilen waren maakten zaken als input lag en pixel response times nog een enorm verschil tussen 99% van de TV's en monitoren. Die tijd zijn we inmiddels wel voorbij, maar men verkoopt monitoren voor prijzen alsof dit niet het geval is.
Hoge rant-factor in m'n comment hier, ik weet het, maar ik kan toch niet de enige zijn die wel wat game- en pcwerk op recente TV's heeft gedaan en prijzen als 800 euro voor een 28'' paneel zonder degelijke HDR of überhaupt goed contrast en voor de rest 100% ''standaard'' features op een monitor gewoonweg niet indrukwekkend meer vind? Als ik 800 euro voor een 28'' paneel uitgeef verwacht ik wel oprecht heel wat meer dan wat hier geboden wordt.
[Reactie gewijzigd door Brutal1ty op 22 juli 2024 14:18]
Oled heeft 1 groot nadeel sowieso, brightness is zeer laag. Mijn CX55 is neit te vergelijken met mijn Samsung CRG9 gaming monitor qua max brightness. Omdat het contrast van mijn Samsung voldoende is game ik zelden op mijn oled.
“Hear, hear”
Ben nu al een tijdje aan het kijken voor een nieuwe monitor waar evt mijn PS5 aan kan. 32 inch is wat mij betreft de perfecte maat omdat het genoeg immersie geeft zonder een 2e bureau nodig te hebben voor alleen de monitor. Op dit moment is het huilen met de pet op als je het mij vraagt. Als er al iets in de buurt komt is of de prijs schofterig hoog, ontbreekt hdmi 2.1, HDR ruk, simpelweg niet in 32 inch verkrijgbaar of gewoon alle 4. Binnenkort komt LG met een 42 inch OLED die naar verluidt 1000 euro richtprijs heeft. Dan kan ik alleen maar concluderen dat de beste 4k120 hdr monitor een TV is.
Vraag me overigens af of dit de trigger gaat worden voor monitor fabrikanten om met iets competitievers op de proppen te komen.
Helemaal eens, ik was 1 van de gelukkigen die een Series X op launch heb weten te benachtigen en dacht daarna; zo, even een HDMI 2.1 4K 144Hz monitor scoren en beuqen maar!
Ja mis dus, een jaar verder is er nog bijna niets (betaalbaars) te vinden.....
Ik vind het wel raar dat je bij een test van 4 monitoren waar uitdrukkelijk bij staat (zelfs in de kop van het artikel) dat ze HDMI 2.1 hebben, dit vervolgens bij elke monitor als pluspunt wordt genoemd. Zonder HDMI 2.1 zouden ze toch niet eens getest zijn?
[Reactie gewijzigd door wisselwerking op 22 juli 2024 14:18]
Ik vind het zelfs een minpunt als ze alleen maar HDMI 2.1 zouden hebben. Een fatsoenlijke HDMI 2.1 videokaart is nog steeds onbetaalbaar. Ik wacht al sinds vorig jaar op een betaalbare versie omdat mijn TV 100Hz freesync op 4k doet maar alleen op HDMI 2.1. De 6800XT staat al een jaar op mijn verlang lijstje maar kost nog steeds 2 keer de advies prijs van toen.
Ja maar 100Hz 4k werkt alleen maar op 2.1. Mijn tv met HDMI 2.1 en 100Hz support (die ik als monitor gebruik) draait nu al een jaar op de backwards compatible 60Hz. Op DisplayPort 1.4 kan je wel hoger, maar dat heeft mijn tv niet, mijn videokaart wel.
Wat ik probeer te zeggen is dat HDMI 2.1 vooralsnog redelijk onbruikbaar is voor de hogere doorvoer die het bied omdat alleen de nieuwste moeilijk verkrijgbare, peperdure videokaarten het hebben.
Wat ik probeer te zeggen is dat HDMI 2.1 vooralsnog redelijk onbruikbaar is voor de hogere doorvoer die het bied omdat alleen de nieuwste moeilijk verkrijgbare, peperdure videokaarten het hebben.
Perperduur is relatief. Ik, en mensen om mij heen hebben allen al 3070 en 3080'ers. Ik heb HDMI 2.1 op m'n TV, op mijn receiver en op mijn monitor. Volgens mij is het al aardig mainstream aan het worden.
De goedkooptse HDMI 2.1 videokaart in pricewatch kost 468 euro, dat noem ik niet echt mainstream. Dat jij en mensen om je heen het er voor uitgeven is een eigen keuze, dat maakt het nog steeds niet goedkoop. Ik ken ook wel iemand met een 3090, dat maakt de 1800 euro die hij er voor betaald heeft ook niet goedkoop ondanks dat dat in die tijd een koopje was. Midrange voor rond de 600 en low-end rond de 300 waren de aangekondigde prijzen vorig jaar, deze zijn helaas nooit gehaald.
Ik heb momenteel een 1080ti in mijn thuiswerk machine en die zal het nog wel even uit moeten blijven houden ben ik bang, want meer dan 650 euro ga ik niet uitgeven voor een nieuwe kaart, zeker niet als deze dan ook nog eens langzamer is.
Wat is dat toch steeds met die computer monitoren die maar achter de tv's aan blijven hobbelen. En dan toch monsterprijzen vragen. Ik word er totaal niet warm van. Weer geen fatsoenlijke hdr.
Ik zit ook te denken gewoon een tv te kopen en op 43 inch te gamen. Maar dan de keuze standaard 60Hz of toch een 100Hz model te nemen, dat kan wel. HDR heb ik dan toch wel.
Maar ja, veel gamen is er niet meer bij. De schermruimte is in mijn geval altijd wel prettig.
Dat ze niet 43 inch verkopen zonder tuners met displayport als monitor.
Er is een sprankeltje hoop in de 43" versie van de Samsung QN90A, maar die is helaas dan weer wel een normale televisie. Wellicht komen eerder genoemde makers met een refresh van deze huidige line-up die gebruik maakt van dit Samsung mini-led paneel?
[Reactie gewijzigd door FLUPSIE op 22 juli 2024 14:18]
Dan toch nog €1000 en €1200 voor geen tuner in je scherm, terwijl een tv voor veel minder is, dan moet je wel veel waarde hechten aan 144Hz. Als ik in de pricewatch kijk is de goedkoopste 100Hz tv een dikke €600, goedkoopste voor al €300, met heel veel keuze met goede merken (HDR erop) in de €360+ regio.
En als ik er een paar op zoek qua chroma subsampling (voor een boel niet te vinden) zijn er wel een aantal die HDMI UHD of wat dan ook als instelling hebben voor 4:4:4. Een boel vast ook niet dus kies voorzichtig. Al je veel video kijkt is het minder van belang dan met veel tekst open natuurlijk.
Kwestie van kosten waarschijnlijk. Voor een beetje fatsoenlijke HDR heb je heel wat back light zones (of oled) nodig. In het geval van een monitor misschien nog wel meer omdat je er relatief dicht op zit.
Dat is duur, volgens mij zijn er ook niet bijster veel tv's in het goedkopere segment met goede HDR, en de afzet markt voor dit soort panelen is waarschijnlijk ook een stuk kleiner dan bij tv's wat het nog duurder maakt.
Desondanks vind ik de prijzen voor dit soort monitors altijd vrij ridicuul. Je betaald bijna net zoveel als voor een oled tv die 2x zo groot is en wel fatsoenlijk HDR kan doen.
Met mijn PG279Q van eind 2015 heb ik nog altijd zo iets van, ik kan net zo goed bij deze monitor blijven.
Helaas nog steeds geen OLED doorbraak op "normale" groottes van monitoren.
• High resolution + refresh = slechte HDR op dit prijspunt.
• Nu zelf slechte kijkhoeken, en dat op een IPS paneel...
• Tegenwoordig moet je steeds kijken of de monitoren ook in een SRGB modus geplaatst kunnen worden, want anders zit je met overdreven rood etc door die DCI-P3 die ze zo dicht tegen 100% willen krijgen..
• Vermoedelijk nog steeds een hoge waarschijnlijkheid op backlight bleed & sterke IPS Glow naargelang je geluk van welke je krijgt?
• 4K is toch een stuk meer "demanding" dan 1440p terwijl je op 27" je eigenlijk 1440p het liefst hebt voor 100% scaling.
Ik zou oppassen met OLED. Je hebt zo een ingebrande taakbalk, crosshair en ammo. De pixelrefresher voorkomt dat misschien ten kosten van schermhelderheid.
Inbranden is cumulatief. Rond de 400 a 600 uur zit je veilig. Daarna wordt het een gevaar. Als je een gemiddelde game niet meer dan 600 uur speelt, heb je geen last van. Ik weet dat bij csgo kan je kleuren van UI aanpassen daarmee inbranden tegengaan. Zo kan je prima 6-8 jaar met je oled tv doen. Daarna moet je m toch vervangen (organish materiaal sterft af)
Heb mijn CX48 nu 1,5 jaar waar ik hem toch zonder overdrijven 12 uur minimaal per dag wel aan heb, werk en gaming. CX48 heeft er gerust al 5000+ uur opzitten. Laatst nog een burn in check gedaan en is nog steeds zoals day one.
Nogmaals het is cumulatief. Een optelsom.Als je ruim 5000 uur verschillend content hebt bekeken, is er niets aan de hand (behalve dat opgegeven moment gaat merken dat de kleuren minder fel worden en peak brightness minder gaat worden). Het gaat om userinterface van een game. Neem bijvoorbeeld een specifiek call of duty waar de minimap constant op dezelfde plek staat. Het gaan niet om 2 uur per dag maar in totaal gedraaide uren waar de minimap aanwezig was. Kleur rood bijv. brandt ook sneller in. Als je 200 uur COD:modern warfare hebt gespeeld en 200 uur COD:Cold War, dan 'telt' dit niet. Want de minimap ziet er anders uit en is er geen sprake van optelsom van een content.
OLED:
OLED stands for Organic Light Emitting Diode. Because the materials used in the construction of these panels are organic, they degrade over time. Each pixel generates its own light, which will gradually dim over the course of a product’s lifespan.
Onlangs van 1080p overgestapt naar een 1440p, de LG 27GP850. Moet bekennen dat ik direct spijt had om van curved terug naar flat te gaan, maar de keuze tussen IPS en VA was lastig. Weinig te krijgen in 1440p VA wat een beetje fatsoenlijke responstijden heeft. Achteraf denk ik dat je in de praktijk niet veel verschil merkt, maar al met al toch blij met m'n nieuwe monitor al is het maar alleen voor de hogere resolutie voor werk.
Ik vind zelf een 27/28 inch paneel wat klein voor 4K. Zou deze review graag ook voor 32 inch zien. Daarnaast vind ik het jammer dat het vaak of een gaming monitor of een zakelijke monitor is met usb-c power. Ik zou graag een combinatie van beide zien. Overdag thuis werken en in de avond de ps5 erop.
Op dit moment gebruik ik al 2 jaar een 4k 43 inch tv als monitor. Dat was goedkoper, en ik hoef dan ook geen aparte tv te kopen.
Groot voor een bureau, maar ik prefereer nog steeds 16:9 over andere verhoudingen, en ik heb nog geen hinder ondervonden. Bij bepaalde games is het een voordeel, zoals vliegspellen. Ook vind ik het fijn om gewoon van het beeld te genieten tijdens sommige spellen. Vergeet niet dat ultrawides ook een grote breedte hebben, en ik vind de extra hoogte prettig voor films of kantoorwerk.
Toch zou ik graag een keer een OLED scherm willen, maar zolang men niet met een oplossing of vermindering voor burn-in komt durf ik er niet aan. Ik wil dan wel goede HDR support. Misschien moeten ze schermen maken met actieve koeling? Iets waterkoelingachtig met radiatoren zou denk ik het scherm koud genoeg kunnen houden om burn-in te voorkomen zonder veel fan-geluid.
Ok, maar ik vind het toch erg eng. Bovendien wil ik liever mijn taakbalk houden, en als het kan mijn achtergrond en bureaublad.
Ik had gehoord dat de nieuwe LG C1 betere koeling heeft voor de OLED. Misschien als ze over een paar jaar dat nog meer verbeterd hebben dat ik dan durf.