Veel bedrijven konden de werkzaamheden in de afgelopen maanden alleen met kunst- en vliegwerk enigszins normaal laten doorgaan. ASML in Veldhoven is daarop geen uitzondering. Net als veel bedrijven worstelde de Brabantse maker van chipmachines met vraagstukken rondom thuiswerken. ASML heeft wereldwijd meer dan 25.000 werknemers en vooral voor het hoofdkantoor in Veldhoven, met meer dan 13.000 werknemers, waren de gevolgen groot.
Voor ASML is het cruciaal dat de productie doorloopt. Het bedrijf levert per jaar enkele tientallen chipmachines van de laatste euv-generatie. Een vertraging in de levering heeft gevolgen voor de wereldwijde chipmarkt en daarmee voor de roadmaps van veel techbedrijven. Het gaat om machines die meer dan honderd miljoen kosten en die uit meer dan honderdduizend onderdelen bestaan. Voortzetting van de productie is niet alleen voor ASML zelf financieel van belang, maar ook voor de honderden toeleveranciers van het bedrijf.
Een lege ASML Campus
Geluk bij een ongeluk is dat de productie in Veldhoven deels in cleanrooms gebeurt. De eisen voor het tegengaan van ook maar de miniemste vervuiling in die werkruimtes zijn strikter dan de doorsnee coronamaatregelen en maken dat het personeel al gewend was aan een schone manier van werken. De ruim tweeduizend mensen die in de cleanrooms de chipmachines bouwen, behoren dan ook tot de groep die bij ASML doorwerkte, zij het in twee teams die niet met elkaar in direct contact mochten komen.
En ook overige technici die werken met complexe technologie, gingen relatief snel weer aan de slag in het voor het overige lege complex in Veldhoven. Daar zijn verder maatregelen genomen die je in veel bedrijven ziet; pijlen geven eenrichtingsverkeer aan, liften mogen een beperkt aantal mensen meenemen en het aantal bureaus waaraan medewerkers mogen zitten, is verlaagd. Ook de enorme kantine van de ASML Campus, The Plaza met vijftienhonderd zitplaatsen en zes verschillende keukens, lag er door sluiting verlaten bij. De overgrote meerderheid van het kantoorpersoneel werkt thuis en het gros van de vergaderingen verloopt via internet.
"Bij een paar dagen vertraging in de productie gaan alle alarmbellen af."
In grove lijnen verschillen de uitdagingen van ASML wat dat betreft niet veel van die andere grote organisaties, maar een zeer belangrijk onderdeel bezorgde het bedrijf extra hoofdbrekens: de installatie en het onderhoud van de chipmachines. "Service is kritisch", vertelt Peter Peusens, hoofd Customer Support DUV Operations bij ASML. "Klanten zetten fabs neer van miljarden dollars. Een nieuwe ASML-machine zit op het kritische pad van het produceren van de laatste generatie chips. Bij een paar dagen vertraging in de productie gaan alle alarmbellen af." Een minuut downtime van een chipmachine kan duizenden dollars kosten, bij een paar dagen van inactiviteit lopen de kosten potentieel op tot meer dan een miljoen dollar.
Normaal gesproken is het niet zo moeilijk om technici ter plaatse te krijgen, maar vanwege de coronamaatregelen werd dat voor complexe problemen een enorme hindernis. "Voor sommige problemen met installatie en onderhoud zijn er wereldwijd maar een handjevol echte experts." Als ASML al iemand uit dat selectie groepje deskundigen op locatie kon krijgen, moest die eerst twee weken in quarantaine, wat tot verdere vertraging zou leiden.
Daar kwam bij dat sommige klanten ASML verzochten om de levering van de chipmachines te versnellen door ze al te versturen voordat de gebruikelijke factory acceptance tests waren afgerond. Fabrikanten proberen daarbij problemen die zich aandienen, zelf op te lossen, maar roepen natuurlijk de hulp van ASML in als ze vastlopen.
Experimenten met Google Glass
Peter Peusens werd daarom enkele dagen na het stopzetten van het vliegverkeer van Europa naar de VS gevraagd een task force in het leven te roepen om te zoeken naar mogelijkheden voor serviceverlening op afstand. Hij werkt vijftien jaar bij ASML en heeft in die tijd een breed netwerk in verschillende sectoren opgebouwd. "Collega's wisten bovendien dat ik interesse heb in vr als toekomstvisie. Ik heb vervolgens veel mensen bij elkaar proberen te brengen; soms zaten we met dertig mensen online te brainstormen over welke techniek met welke connectiviteit we moesten gebruiken."
"Klanten zijn bang voor het uitlekken van intellectuele eigendom"
Helemaal nieuw was het nadenken over vr en de inzet van remote servicing bij ASML niet. Het bedrijf experimenteerde vijf jaar geleden al met Google Glass en gebruikt vr-headsets al een tijd voor training. In Wilton in de Amerikaanse staat Connecticut staat een van de grootste r&d-afdelingen van ASML in de VS. Daar nam in 2018 technicus Thomas Weinlandt op eigen gelegenheid een vr-headset in gebruik voor ontwerpprocedé's. De inzet bij klanten was lange tijd niet aan de orde. "De beveiliging was altijd een struikelblok. Klanten zijn bang voor het uitlekken van intellectuele eigendom", vertelt Peusens. Waar chipfabrikanten normaal gesproken bij wijze van spreken al geen pen en papier toestaan in de ruimtes waar de ASML-machines staan, zouden nu headsets met camera en microfoon gebruikt moeten worden. "Omdat de vraag nu van klanten kwam, gingen er deuren open, maar dat vergt goede afspraken en wederzijds vertrouwen."
Vanwege de grote belangen die op het spel stonden, had het kernteam zichzelf een uitdagende deadline gesteld. "We wilden binnen een week een eigen pilot rond hebben en een week later een test houden bij een klant." De Google Glass en Moverio-ar-bril van Epson vielen af en de keuze viel op de Microsoft HoloLens, omdat ze in Wilton al wat voorwerk met deze ar-bril hadden verricht. "Bovendien kan het verkeer via het Microsoft-netwerk verlopen, wat positief is vanuit veiligheidsoogpunt en de wens voor bescherming van intellectuele eigendom." Eerst moest het team onderzoeken of de HoloLens cleanroomproof was. "We moesten bijvoorbeeld zeker stellen dat het apparaat niet voor interferentie zorgt. Zelfs kleine invloeden, zoals temperatuurschommelingen, kunnen al gevolgen voor de werking van de machines hebben."
Meekijken met de HoloLens
Peusens: "Toen dat was vastgesteld, hebben we in Veldhoven en bij een klant in de VS een test uitgevoerd met de HoloLens en die was direct positief. Het ging in de VS om een sessie met integratie van Microsoft Teams, waarbij onder andere een expert in Wilton en een field engineer op locatie samen een serviceactie uitvoerden. De technicus in het veld had niet alle ervaring en kennis, maar heeft de actie toch kunnen uitvoeren. Een paar weken later in Taiwan waren er meer dan tien mensen aan het meekijken; deskundigen uit Veldhoven, in Wilton en bij de klant keken mee bij een engineer in de cleanroom." Zo kunnen de juiste experts vanuit verschillende werelddelen meekijken en aanwijzingen geven voor een servicehandeling op locatie in een ander werelddeel. Naast het bundelen van kennis, wijst Peusens op de voordelen voor duurzaamheid en het welzijn van medewerkers, die niet meer de halve wereld hoeven over te vliegen.
ASML gebruikt nog niet de 3d-weergave die vaak te zien is in de promovideo's van Microsoft. "We gebruiken de basale audio- en videofunctionaliteit voor communicatie en realtime annotaties. Als een technicus met de HoloLens op bij een machine een palletje moet omzetten, kan de expert op afstand daar een cirkel omheen zetten. Hij kan aangeven waar ze precies aan moeten draaien en hoeveel kracht ze moeten zetten. We leren nog elke dag bij over de mogelijkheden."
Een van de weinige nadelen waar ASML volgens Peusens tegenaan liep, betrof de beperkte accuduur en ook wilde een klant vasthouden aan het gebruik van Zoom in plaats van Microsoft Teams. Volgens de projectleider heeft de HoloLens zich met zijn functionaliteit echter bewezen. ASML ontving van Microsoft 25 ar-headsets, maar het bedrijf gaat de inzet opschalen voor installatie en ondersteuning. "De volgende stap is om met afbeeldingen te laten zien wat de status van onderdelen moet zijn. De HoloLens stelt ons ook in staat cad-tekeningen om te zetten in 3d-weergave." De taskforce is inmiddels gestopt en het gebruik van augmented reality zit in de projectfase om de headset op grotere schaal in te voeren. ASML gaat dan op alle niveaus de juiste trainingen geven, om straks op zestig sites wereldwijd op afstand service te kunnen verlenen.