FUT-moe
FIFA 20
FIFA 20 is een vermakelijke, soepel spelende game. De kans dat gamers die FIFA 19 leuk vonden, ook de nieuwe editie prima vinden, is absoluut aanwezig. Toch is deze game een stap in de verkeerde richting. De veranderde systemen in de gameplay, en daarbij met name de aanpassingen in het verdedigen en de nieuwe manier waarop vrije trappen en penalty's worden genomen, maken het spel er niet beter op. Ze zorgen eerder voor onrealistisch hoge uitslagen en een onrealistisch aantal gemiste strafschoppen. Dat gezegd hebbende: FIFA 20 blijft de meest complete voetbalgame. Hoewel wij er zelf even geen trek in hadden dit jaar, blijft FIFA's Ultimate Team een goed in elkaar zittende spelmodus waar genoeg gamers zich vol overgave op zullen storten, ook al is het onderaan de streep een pay-to-winmodus. De Volta-spelmodus is een leuke toevoeging, maar mist op het vlak van gameplay de diepgang die nodig is om er echt een blijvertje van te maken. Het commentaar in de game is echter wel goed op orde. Sierd en Jeroen zijn een welkome verfrissing ten opzichte van Evert en Youri, al moet de komende jaren wel worden gewerkt aan het koppelen van de juiste zinnen aan de juiste spelsituaties. Dat is in zekere zin illustratief voor heel FIFA 20; veel nieuwe probeersels die (nog) niet van de grond komen, maar dat wellicht de komende jaren - of na de nodige updates - alsnog kunnen doen.
Eindoordeel
Achtduizend euro aan Ultimate Team-pakjes, het is wat. Dat e-sporters en andere rijkelui waanzinnige bedragen in de populairste spelmodus van FIFA steken, is geen nieuws. Dat een jonge kerel werkt en spaart om datzelfde te kunnen doen, was dat wel. Het verhaal is een illustratie bij wat we al wisten: Ultimate Team is een zeer succesvol pay-to-winconcept. Vaardigheid in de gameplay geeft uiteindelijk wel de doorslag, maar het vergaren van de best denkbare opstelling met de allerbeste spelers van nu en vroeger helpt daar behoorlijk bij.
Ultimate Team is al jaren de populairste modus in FIFA, en dat verandert niet in FIFA 20. Elke keer dat je start, vertelt het spel wat voor bonussen je kunt verdienen in FUT en op social media gaat het merendeel van de berichten van de FIFA-accounts over updates in Ultimate Team. Dat doet EA goed. Gamers van over de hele wereld kijken uit naar welke spelers in het Team van de Week belanden en welke 'in-form'-versies van spelers ze kunnen bemachtigen. De ondersteuning die EA Sports aan Ultimate Team biedt, is vrijwel uniek en een voorbeeld voor veel andere gamemakers. Logisch, want Ultimate Team is EA's beste melkkoe. De spelmodus zit goed in elkaar en is ook zonder er geld aan uit te geven leuk om te mee te klooien. Toch blijft het een pay-to-winsysteem.
Dat concept wordt gedragen door influencers en e-sporters. Toen e-sports binnen FIFA in opkomst was, heeft EA Sports bepaald dat de e-sportwedstrijden met teams uit Ultimate Team moesten worden gespeeld. De beste spelers ter wereld krijgen van hun teams dus flink wat geld ter beschikking om zo snel mogelijk een sterk team op de been te hebben. Gewone gamers moeten maar proberen hen zo goed mogelijk te volgen, waarbij het gros van de gamers er waarschijnlijk niet zoveel aan uitgeeft - uitzonderingen als Beau daargelaten.
Daar komt nog eens bij dat je FUT-verzamelingen niet overdraagbaar zijn en juist daarin ging het voor ons dit jaar 'mis'. Vorig jaar hadden we na enkele maanden namelijk best een aardig team bij elkaar. Dat team was voor een belangrijk deel gebaseerd op Paris Saint-Germain, met enkele goed bijpassende extra's die op basis van nationaliteiten goed bij de PSG-spelers pasten. We spaarden voor spelers als Neymar en Mbappé, mazzelden met goede spelers uit pakjes die we voor veel in-game muntjes konden verkopen en kregen zo langzaam een heel aardig team.
Hartstikke leuk, maar de echte toppers kwamen nooit binnen bereik, laat staan een team met wereldsterren, zoals de beste spelers dat wel hebben. Jammer, maar een realiteit die voor de meeste wat meer casual ingestelde FIFA-spelers zal gelden. Een voor nu nog wat vervelendere conclusie is dat niets van al dat werk is terug te vinden in FIFA 20. Je begint gewoon weer op nul. Al die tijd en eventuele investeringen leveren je bij de overstap naar een nieuwe FIFA helemaal niets op. Enerzijds wel zo eerlijk, maar anderzijds gaat het bij ons ten koste van de zin om nogmaals in FUT te stappen. We gaven het in FIFA 20 omwille van de review uiteraard een kans, begonnen met wat weinigzeggende spelers, maar verloren binnen enkele uren de lust om verder te spelen.
Dat betekent overigens niet dat Ultimate Team in FIFA 20 niet leuk is. Let wel, dit is een persoonlijk punt. De zin om weer tientallen uren te grinden voor een beter team ontbreekt bij ons. Stort je je echter wel in een nieuw FUT-avontuur, dan wachten je niet alleen nieuwe Icons, maar ook de optie om vriendschappelijke wedstrijden met je FUT-team te spelen, met daarbij eventueel ook de House Rules die we kennen uit FIFA 19. Daarnaast is de interface op verschillende manieren aangepast, wat sommige schermen overzichtelijker en sommige handelingen gestroomlijnder maakt. Zo zit Ultimate Team in FIFA 20 weer net wat beter in elkaar dan in de voorgaande jaren. Of dat genoeg is, moet elke gamer voor zichzelf bepalen.
Volta: volwaardige modus of leuk extraatje?
Gelukkig voor ons heeft FIFA 20 meer te bieden dan alleen Ultimate Team. Natuurlijk kun je nog gewoon losse wedstrijden en toernooien spelen en is het aloude Seasons - voor mensen die wel online willen spelen, maar dan met gewone teams - aanwezig. Datzelfde geldt voor de carrièremodus. Hier hebben we al jaren kritiek op, want er verandert meestal weinig. Dit jaar zien we zeker een poging tot doorontwikkeling. Zo heeft EA Sports geprobeerd de manager zelf een wat grotere rol te laten spelen. Je kunt de moraal van spelers en je team beïnvloeden door vragen van de pers te beantwoorden en in gesprek te gaan met de spelers. Hier geldt dat een tevreden team in staat moet zijn tot betere prestaties. In theorie klinkt dit leuk, maar er zijn twee problemen. Ten eerste is het gemakkelijk om altijd de juiste antwoorden te geven, en ten tweede merken wij weinig verschil tussen tevreden en minder tevreden spelers. Deze feature wordt daardoor gereduceerd tot een vermakelijke gimmick, maar meer stelt hij niet voor.
Andere pijnpunten, zoals het snel vermoeid raken van spelers en de omslachtige manier van het zoeken en scouten van spelers, zijn onveranderd gebleven. Daar komt bij dat de navigatie in de menu's dit jaar wat trager aanvoelt. Meermaals selecteerden we de verkeerde spelers omdat het selectievakje met enige vertraging meebeweegt. Raar, zeker omdat dit in voorgaande FIFA's nooit een probleem was.
/i/2003111344.jpeg?f=imagearticlefull)
Toch is er op het gebied van spelmodi en features ook rooskleuriger inhoud te melden. FIFA 20 biedt namelijk een geheel nieuwe spelmodus, in de vorm van Volta. Deze spelmodus komt losjes in de plaats van The Journey. De verhaalmodus rond Alex Hunter was na drie edities afgerond, en EA Sports kiest er vooralsnog niet voor om een nieuw verhaal te starten. Overigens biedt Volta tot op zekere hoogte ook wel een verhaaltje. Je bent namelijk een straatvoetballer en doet een poging om met een team dat je zelf verzamelt het WK voor straatvoetbalteams te winnen. Dat gaat gepaard met tussenfilmpjes en onderonsjes met diverse personages en voetballers. Leuk, maar een serieus verhaal kunnen we het niet noemen.
Gevarieerd aanbod
Dat betekent echter niet dat Volta niet leuk is. Het straatvoetbal wordt spelers in verschillende varianten aangeboden. Daarbij is het 3v3 met kleine goaltjes en zonder keeper natuurlijk heel anders dan het 5v5 met keepers en lijnen in plaats van boarding. Juist die variatie werkt goed en zorgt dat Volta leuk blijft. De aankleding is daarbij sfeervol. Wel werden we het overenthousiaste geroep van de DJ c.q. presentator bij de straatwedstrijdjes een beetje zat. Maar dat is geen groot probleem.
/i/2003111330.jpeg?f=imagearticlefull)
De gameplay in Volta is gebaseerd op de normale 11v11-modus. Verwacht dus geen FIFA Street-praktijken. In die oude games stond het uitvoeren van sick trucjes hoger in het vaandel dan goed positiespel en doelpunten maken, maar dat is hier anders. Het gaat om winnen, zo wordt ook in de openingsfilmpjes duidelijk uitgelegd. De personages wijzen erop dat een van de spelers een 'panna' viert alsof het een goal is. De boodschap naar de gamer is duidelijk: doelpunten zijn het belangrijkst, stijl komt pas daarna. Dat betekent dat gedegen verdedigen en een goed positiespel aan de basis liggen van succes. Zeker bij kleine goaltjes is het lastig om van afstand te scoren, het is dus cruciaal om spelers zo vrij mogelijk voor de goal te krijgen. Hoe je dat doet, zal per stijl verschillend zijn. In Futsal, 5v5 met keepers dus, heb je wat grotere goals en is een ziedend schot van iets verder weg een gedegen wapen. In andere vormen heb je geen lijnen, maar een boarding. Die kun je in je voordeel gebruiken door de bal te passen via de muur.
Geluksfactor
Tijdens de wedstrijden in Volta valt op dat geluk soms een aardig grote factor is. Het is lastig te bepalen waarom het ene schot keurig op doel is en het andere schot naast gaat. Daarnaast gebeurt het regelmatig dat als een speler van de tegenstander in de lijn van het schot staat, hij de bal wel of niet blokt. Wel of niet? Dat is per keer toeval. Timing speelt daarin wellicht een rol, maar per schot komt er een geluksfactor bij kijken. Dat maakt dat Volta af en toe wat frustrerend aanvoelt. Het zorgt er ook voor dat de spelmodus niet het niveau van een leuke extra ontstijgt. Potjes tegen andere (menselijke) spelers zijn vermakelijk, maar hebben niet hetzelfde 'gewicht' dat hoort bij een normaal potje FIFA.
Dat is jammer, want met een verhalende wereldtournee en diverse toernooitjes waarbij je spelers van andere teams kunt winnen voor je eigen team, biedt Volta behoorlijk wat content. Het is dan ook vooral een gemiste kans. De sfeer is prima, de variatie in de verschillende soorten voetbal is echt heel leuk, maar de gameplay maakt onvoldoende indruk om van Volta een blijvertje te maken. Wellicht verandert dat als EA Sports de modus ook in toekomstige FIFA-games houdt, maar voor nu is het niet meer dan een leuk uitstapje, als afwisseling op het normale 11v11-spelletje.
Doelpuntenfestijn
De gameplay van dat 11v11-spelletje blijft uiteraard de basis voor deze en elke andere FIFA. Daarin vallen verschillende zaken op. In de eerste plaats is duidelijk dat EA Sports de missie om een anders aanvoelende gameplay te maken, zeer serieus heeft genomen. Diverse systemen zijn op de schop gegaan. Dat levert soms heel fijne uitkomsten op, maar soms ook wat minder geslaagde onderdelen.
Verdedigen is lastig
Een ingrijpende verandering is te vinden in het verdedigen. Daarbij is aan de besturing niet heel veel veranderd, maar gevoelsmatig is het een verschil van dag en nacht. Positionering en timing zijn belangrijker geworden, waarbij een slecht getimede ingreep sneller wordt afgestraft door aanvallers. Anders gezegd: verdedigen is moeilijk. Het helpt niet dat de game, als je wisselt van speler die je bestuurt, soms moeite heeft de cursor op de juiste speler te plaatsen. Online wijzen veel FIFA-spelers dan ook op de noodzaak om handmatig, dus met de thumbstick, van speler te wisselen. Zelfstandig meelopen met spelers is ook een must, omdat je AI-gestuurde teamgenoten zich al te makkelijk in de luren laten leggen door steekpasses, zeker als ze door de lucht worden gegeven.
/i/2003111362.jpeg?f=imagearticlefull)
De gestegen moeilijkheidsgraad in het verdedigen heeft als nadeel - of voordeel, net wat je smaak is - dat veel potjes eindigen met hoge scores. Een 5-3 eindstand klinkt als een knotsgekke wedstrijd maar komt in FIFA 20 relatief vaak voor. Dat effect wordt geholpen door de van tijd tot tijd matige optredens van keepers. Het algemene niveau is vrij goed, maar er zitten ook weleens wat bedenkelijke goals tussen. Het maakt van FIFA 20 een game die spectaculair is. In het echt heb je af en toe prachtige wedstrijden met veel goals. Dat zijn klassiekers, wedstrijden die je jaren later nog herinnert. Dat werkt echter alleen maar zo omdat het niet de norm is. FIFA 20 lijkt spelers een aaneenschakeling van klassiekers te willen bieden. Maar als elke wedstrijd een klassieker is, zijn ze dat eigenlijk geen van allen meer.
Zijwaarts dribbelen
Toch maakt het de game niet 'niet leuk'. Sterker nog, we hebben ons goed vermaakt. De notie dat je een (semi-)serieuze voetbalsimulatie speelt verdwijnt naar de achtergrond, maar de funfactor is zeker aanwezig. Die wordt geholpen door een andere nieuwe feature. FIFA 20 introduceert namelijk zijwaarts dribbelen, en dat is met technisch begaafde spelers in je team echt heel lekker. Goed getimede tikjes tegen de bal kunnen je de kans geven voorbij verdedigers te dribbelen alsof ze er niet staan. Nu is spelers passeren in FIFA toch al niet heel lastig, maar dit voelt goed. Het maakt ook plotselinge versnellingen dodelijk, precies zoals dat in het echt werkt.
/i/2003111360.jpeg?f=imagearticlefull)
Die focus op snelheid slaat echter wel enigszins door. FIFA 20 is weer wat meer een 'speed-based' voetbalspel geworden, wat ook zichtbaar is in de samenstellingen van de beste Ultimate Teams van dit moment. Daarbij hinken we op twee gedachten. We hebben namelijk al vaak meegemaakt dat snelle spelers werden ingehaald door tragere verdedigers, wat in het echt niet zou kunnen. Dat is eigenlijk nog erger dan een te grote rol voor snelle spelers. De ideale situatie ligt ergens in het midden, maar we kunnen met de huidige verhoudingen prima leven.
Ook de prestaties van de AI zijn in grote lijnen in orde. We noemden de defensieve tekortkomingen al even, en ja, dat is een probleem. Zie je iemand diep gaan, dan doe je er verstandig aan om zelf met die speler mee te lopen terwijl je een AI-gestuurde speler druk laat zetten op de bal, anders wordt je verdediging geheid opengereten met een fijne steekpass. Aanvallend gaat het gelukkig stukken beter. Spelers zetten goede loopacties op en maken zelfs ruimte als je al dribbelend opstoomt. Ook valt op dat de AI rekening houdt met de door jou ingestelde tactieken, waardoor je het voetbal goed naar je hand kunt zetten.
Nieuwe manier van vrije trappen en penalty's nemen
Wat je wat minder makkelijk naar je hand kunt zetten, zijn de nieuwe methodes voor het nemen van vrije trappen en strafschoppen. Goed, we moedigen ontwikkelaars aan om hun games bij te schaven en een andere ervaring te bieden dan in de voorgaande edities. Je kunt echter te ver gaan. Het nemen van penalty's en vrije trappen werkte prima in FIFA 19. De nieuwe systemen werken wel, maar het kost moeite. In plaats van op intuïtie en gevoel mikken, moet je nu een cursor plaatsen op de plek waar je op mikt. De kracht van het schot bepaalt dan hoe nauwkeurig de bal op doel gaat, terwijl bij vrije trappen de curve meegegeven wordt door bewegingen met de rechter thumbstick. Ten slotte moet je op het moment dat je speler de bal raakt, nogmaals op de schietknop drukken, voor de perfecte timing. Lukt dat, dan zal een penalty vaak een voltreffer opleveren. Gaat je timing niet goed, dan schiet je mis. Het systeem is best te begrijpen, maar behoorlijk gecompliceerd in de uitvoering. Dat is jammer.
Koekoek!
Op het gebied van presentatie blijft FIFA hoge ogen gooien. We schrijven dan altijd dat Amerikaanse sportgames het op dat gebied nog steeds winnen, maar er worden goede stappen gezet. Dit keer zit de winst niet in de mooie beelden van de stadions of de geluiden die je er hoort, maar in de bewegingen van de spelers. De engine laat de spelers op het veld doorlopend keuzes en afwegingen maken, en die leiden soms tot andere beslissingen. In het verleden zag je die veranderende beslissingen terug in de lichaamshouding. Dat betekent dat je een speler steeds een beetje zag draaien, omdat onder de motorkap de richting waar hij zich naartoe zou gaan bewegen steeds veranderde. Dat effect is nu minder. De afwegingen worden nog steeds gemaakt, maar leiden pas tot zichtbare lichaamsveranderingen als dat daadwerkelijk zinvol is. Dat geeft het voetbal in FIFA 20 een veel rustiger aanzicht.
/i/2003111358.jpeg?f=imagearticlefull)
Die rust is snel weg als je het Nederlandstalige commentaar aan zet, dat kunnen we je wel vertellen. FIFA 20 is de eerste versie die het moet stellen zonder het commentaar van Evert ten Napel en Youri Mulder, die dat samen anderhalf decennium hebben volgehouden. Het was tijd voor een frisse wind, en die wind is te horen in de vorm van Sierd de Vos en Jeroen Grueter. Dat is even wennen. Voorop staat dat we er blij mee zijn. Evert en Youri stammen uit een heel ander gamingtijdperk, en Sierd de Vos is inmiddels niet meer weg te denken bij grote wedstrijden op televisie.
Of dat betekent dat het de juiste keuze is voor een game? Dat zal afhangen van smaak. Duidelijk is dat Sierd zich niet heeft ingehouden bij het opnemen. De 'koekoeks' vliegen je om de oren, en een doelpunt kan zomaar leiden tot 'boemboem confetti' nadat een speler net 'pwwwwwohhhhh op de brommmer' de verdediging voorbij is gerend. Het is aanvankelijk leuk, maar dat blijft het niet. Datzelfde geldt voor grappen zoals dat 'steekpasses in de ruimte meestal voor Wubbo Ockels zijn'. De onderonsjes tussen Sierd en Jeroen, die het af en toe woordelijk met elkaar aan de stok krijgen, zijn vermakelijk. Het duo levert prima werk af. De problemen die er zijn, liggen niet aan hen. Het is logisch dat het aanbod aan beschikbare zinnen nog niet zo breed is als de bibliotheek die er lag na vijftien jaar Evert en Youri. Vermoedelijk maakt dat ook het koppelen van de juiste teksten aan momenten in de gameplay lastig, want dat gaat vrij vaak fout. Zo begint Grueter er bij een 2-0 stand in de laatste minuten rustig over dat de ploeg moet vrezen voor de gelijkmaker die zomaar kan vallen.
Conclusie
Ons eindoordeel over FIFA 20 is aardig paradoxaal. Aan de ene kant zien we dat EA Sports meer dan ooit heeft geprobeerd veel te veranderen in FIFA. De game speelt daadwerkelijk anders dan zijn voorgangers waar we het gebrek aan verandering jaarlijks als pijnpunt bij aanstipten. Tegelijkertijd hebben die veranderingen niet geleid tot een beter spel en is dit onderaan de streep de minst geslaagde FIFA-game van de laatste jaren. Factoren als 'FUT-moeheid' en frustratie over blijvende irritaties in de Carrièremodus spelen daar een rol bij, maar dat de gameplay is veranderd in een aaneenschakeling van spectaculaire momenten en Volta niet tot wasdom komt als volwaardige spelmodus rekenen we de game zwaarder aan. De komst van Sierd en Jeroen is positief. Vooral de koppelingen tussen hun teksten en de gameplay hebben nog werk nodig, maar dat zal vast verbeteren als het duo de komende jaren meer tekst inspreekt. Voor een eerste game met nieuwe commentatoren is het resultaat heel behoorlijk. Wat dat betreft zijn zij eigenlijk illustratief voor heel FIFA 20. De game betekent in verschillende opzichten (Volta, gameplay, commentatoren) een nieuw begin, en al die opzichten hebben meer tijd nodig om te bewijzen dat de potentie er wel degelijk is.
Eindoordeel