Door Sim Kranenburg
Feedback
• 08-01-2016 07:30
Inleiding
Op de CES in Las Vegas tonen de fabrikanten van consumentenelektronica elk jaar nieuwe modellen. Zo stelde Samsung de nieuwe 2016-suhd-modellen aan de wereld voor en konden we een werkende uhd-blu-rayspeler bewonderen, die in de Verenigde Staten in de voorverkoop is gegaan en vanaf maart geleverd zal worden. Ook werd ons verteld dat er voor het einde van het jaar meer dan honderd titels op het nieuwe formaat beschikbaar zullen zijn, waarvan een groot deel gebruik zal maken van hdr. Daardoor wordt het dit jaar voor filmliefhebbers eindelijk echt de moeite waard om te investeren in een mooie, nieuwe uhdtv.
Allemaal zaken om naar uit te zien natuurlijk, maar wellicht nog veel interessanter om te zien zijn visies van fabrikanten voor de wat langere termijn, in de vorm van vele prototypen die op de beurs getoond worden. Zo hebben we in de afgelopen jaren op beurzen prototypen kunnen zien van oledtelevisies en schermen die gebruikmaken van quantum dots, waarna we die nieuwe technieken later terugzagen in productiemodellen die inmiddels overal te koop zijn. In dit artikel bekijken we aan aantal van dit soort prototypen van Samsung, die we op deze beurs hebben bekeken.
Doorzichtig oledscherm
Samsung produceert jaarlijks vele miljoenen kleine oledschermen voor gebruik in telefoons en tablets, maar grote schermen, zoals die gebruikt worden in televisies, blijken erg lastig te produceren tegen een redelijke prijs. Hierdoor besloot de Koreaanse elektronicareus twee jaar geleden om de productie van grote oledpanelen voorlopig op te schorten. Aartsrivaal LG timmert daarentegen in de tussentijd stevig aan de weg en investeert astronomische bedragen in nieuwe productiecapaciteit.
Het is goed om te zien dat LG zoveel vertrouwen in oled heeft, maar het is voor de consument geen wenselijke situatie dat er slechts één producent van grote oledpanelen is. Wat concurrentie op dit gebied zou natuurlijk gunstig zijn voor de prijsontwikkeling. We waren dan ook blij verrast toen we gloednieuwe oledschermen op de Samsung-stand aantroffen.
/i/2000899428.jpeg?f=imagenormal)
Het gaat hier om een variant op het scherm dat ook in Samsungs enige oled-tv zat, want net als dat model heeft dit beeldscherm een resolutie van 1920x1080 pixels en een diagonaal van 55". Het is echter niet gebogen en heeft bovendien de bijzondere eigenschap dat het licht doorlaat, waardoor je er doorheen kunt kijken. Doordat de oleds zelf geen licht doorlaten, wordt ongeveer 55 procent tegengehouden. Dat lijkt veel, maar door de manier waarop het menselijk oog werkt, ziet een halvering van de helderheid er niet eens zo heel donker uit. De schermen zijn niet geschikt om bij al te veel omgevingslicht te worden gebruikt, want de maximale helderheid bedraagt slechts 150cd/m².
/i/2000899429.jpeg?f=imagenormal)
De schermen die we op de stand zagen, waren zoals gezegd prototypes, maar Samsung is vastbesloten om de doorzichtige schermen dit jaar in productie te nemen en wij denken dat daarvoor dezelfde productiefaciliteit gebruikt zal worden die eerder werd ingezet voor de productie van televisies. Het scherm is niet bedoeld voor consumenten, maar voor de business-to-businessmarkt en zal waarschijnlijk zeer prijzig zijn, maar over de datum van introductie en de uiteindelijke prijs werden geen uitspraken gedaan.
Modulaire schermen
In een donkere hoek van de stand werd een zeer opvallend scherm getoond. Het had een enorm hoge helderheid en de beelden die erop vertoond werden, hadden enorm verzadigde kleuren, waardoor het scherm van grote afstand de aandacht trok. Het bestond niet uit één geheel, maar uit acht afzonderlijke vierkante modules, die nauwkeurig op elkaar aansloten. Nadat de muur waarin het scherm was gemonteerd in delen wegschoof, werden de acht modules verplaatst, waardoor er verscheidene schermen ontstonden.
Dit leverde een mooi schouwspel op, maar verder had deze installatie geen praktisch nut en diende het slechts ter vermaak. Ertegenover demonstreerde Samsung een interessante toepassing van deze techniek. Dit scherm bestond niet uit uit acht vierkante delen, maar uit twee rechthoekige. Door de twee delen uit elkaar te schuiven, een kwartslag te draaien en vervolgens weer in elkaar te schuiven kon dit scherm twee verschillende beeldverhoudingen aannemen. Op deze manier is het dus mogelijk om zowel normale 16:9-televisiebeelden, als 21:9-filmbeelden weer te geven waarbij geen zwarte balken in beeld zijn en het hele oppervlak van het scherm wordt gebruikt.
De mechanismen die worden gebruikt om de delen van het scherm te bewegen zijn complex en daardoor erg duur om te maken. Samsung is dan ook niet van plan om deze schermen in productie te nemen, maar toch kunnen modulair opgebouwde schermen in de toekomst relevant worden voor consumenten, omdat het erg handig kan zijn als je grote televisieschermen voor vervoer uit elkaar kunt halen.
/i/2000899456.jpeg?f=imagenormal)
Het grootste scherm dat Samsung demonstreerde had een diagonaal van maar liefst 170 inch, oftewel 4,32 meter. Een dergelijke schermmaat past in geen enkele auto en is onmogelijk een trap op te krijgen, maar doordat het is opgebouwd uit losse modules, die naadloos op elkaar aansluiten, vormt het vervoer geen enkel probleem. Bovendien is het op deze wijze mogelijk om zelf schermen samen te stellen in elke gewenste afmeting, waarbij de beeldverhouding ook nog eens zelf aan te passen is. Als dit soort modules los verkocht zouden worden, zou je met een bescheiden formaat tv kunnen beginnen en later extra modules kunnen aanschaffen voor een groter beeld.
Tot slot
Er werden op de Samsung-stand geen uitspraken gedaan over de gebruikte schermtechniek en het was ook niet toegestaan om de schermen van dichtbij te bekijken. Samsung noemde het grote scherm 'de grootste suhdtv ter wereld', maar het was wel duidelijk dat hiervoor een totaal andere techniek werd gebruikt dan bij de normale suhd-modellen van het merk. De helderheid lag namelijk vele malen hoger en de kleuren waren veel intenser. Bovendien valt de voor suhd-modellen gebruikelijke lcd-techniek af, omdat er rond die schermen altijd een klein randje moet zitten, zodat de vloeibare kristallen niet uit het scherm kunnen lopen. De randen zouden duidelijk zichtbaar zijn, zoals we dat ook van een video wall kennen, maar dat was bij de demonstratie niet het geval.
Wij vermoeden dat de modules gebruikmaken van vele kleine rgb-leds, die allemaal netjes zijn gekalibreerd, zodat er geen variaties in helderheid tussen de afzonderlijke pixels zijn. Dergelijke modules worden ook gebruikt om grote schermen voor buitengebruik samen te stellen, alleen maken deze over het algemeen gebruik van veel grotere leds, waardoor ze een veel duidelijker zichtbare pixelstructuur hebben. Dit soort modules zal in de komende tijd nog veel te duur zijn om voor de gewone consument interessant te zijn, maar Samsung biedt zo wel een mooi uitzicht op een mogelijke toekomstige televisie.