De beslissing van De Persgroep om weer een cookiemuur op te tuigen, betekent dat het aantal websites met een cookiemelding in één klap fors toeneemt. Het gaat behalve om Tweakers onder meer om de sites van de Volkskrant, Trouw, Het Parool, het AD, AutoTrack en Q-Music. Bovendien is de kans groot dat meer websites zullen volgen. De DDMA, de branchevereniging van de marketingsector, laat weten in de afgelopen tijd vaak gebeld te zijn door websitehouders die een brief van marktwaakhond ACM hebben gehad.
In de komende tijd wordt het internet dus een stuk minder gebruiksvriendelijk, met de komst van cookiemuren op meer websites. Daarover is iedereen het eens, zowel website-eigenaren als gebruikers en privacyvoorvechters. Websites vrezen minder bezoekers, doordat onvriendelijke cookiemuren mensen afschrikken. Gebruikers moeten extra handelingen verrichten voordat ze een website kunnen bezoeken en privacyvoorvechters klagen dat mensen niet écht een keuze hebben; het is privacy inleveren of een website niet kunnen bezoeken.
Sharon Gesthuizen, SP-Kamerlid en voorstander van de cookiewet, noemt cookiemuren ‘vervelend’. “Maar ze hebben de minister aan hun zijde. Dan is dit bijna een logisch gevolg.” Gesthuizen ergert zich er vooral aan dat klanten die betalen, bijvoorbeeld voor de Volkskrant, toch worden gedwongen om tracking-cookies te accepteren. “Eigenlijk zou je een keuze moeten hebben: betalen met je privacy of betalen met geld”, aldus Gesthuizen. “Ik vind het heel gek dat betalende klanten ook tracking-cookies krijgen voorgeschoteld. Ik ben heel benieuwd wat het College bescherming persoonsgegevens daarvan vindt.”
Bits of Freedom: cookiemuren
Het CBP is kritisch over het ontbreken van de mogelijkheid om een website zonder tracking-cookies te bezoeken. “Het hangt af van de situatie of dat wat ons betreft door de beugel kan”, laat woordvoerder Lysette Rutgers van de privacywaakhond weten. “Is de inhoud ergens anders ook te vinden? Treedt er economische vrijheid op als je de informatie niet tot je kunt nemen als je je privacy niet wil inleveren?” Wat dat betreft neemt het CBP dus een iets andere positie in dan de Autoriteit Consument en Markt en het kabinet, die cookiemuren weliswaar onwenselijk, maar juridisch geen probleem vinden.
zijn vervelend en verwarrend
voor de eindgebruiker
Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom is ook niet echt te spreken over de cookiemuur. “We vinden het een vervelend fenomeen en verwarrend voor de eindgebruiker”, zegt Daphne van der Kroft van die privacy-organisatie. Ze ziet liever dat de advertentiebedrijven die tracking toepassen om toestemming moeten vragen, in plaats van individuele websites. “Want feitelijk zijn zij het die tracking toepassen en niet individuele websites.”
‘Von Loghausen’ van GeenStijl is het daarmee eens. “Don’t shoot the messenger”, vindt hij. “De websites zelf tracken de gebruikers niet, dat doen de grote jongens als Facebook, Google en Twitter.” Het zou volgens hem een beter idee zijn om die partijen om toestemming te laten vragen. “Dan moet je een stuk of tien keer toestemming geven, in plaats van bij elke website die je bezoekt.” Ook zou er volgens hem beter kunnen worden samengewerkt met browsermakers, die ongewenste cookies simpelweg kunnen blokkeren.
Gaat de cookiemuur nog weg?
Het is de vraag of de cookiemuur ooit nog gaat verdwijnen. Websites houden vol dat ze niet echt kunnen voorkomen dat er tracking-cookies worden geplaatst en dat ze nu eenmaal leunen op advertenties om zichzelf te kunnen bedruipen, al toont De Telegraaf aan dat het ook anders kan. Tegelijkertijd is het niet waarschijnlijk dat de wet snel zal worden gewijzigd; daarvoor moet eerst de Europese cookiebepaling worden afgezwakt.
Websites wijzen soms naar andere landen als het Verenigd Koninkrijk, waar het tonen van een cookiemelding voldoende is. Daar hoeven gebruikers geen toestemming te geven voordat cookies worden geplaatst. “De vraag is echter of dat wel door de beugel kan”, zegt ict-jurist Engelfriet. “De definitie van toestemming is in Europese regels vastgelegd.”
De kans is volgens hem dan ook groot dat de Engelse toezichthouder, die dat niet naleeft, de regels overtreedt. “De Nederlandse Autoriteit Consument en Markt heeft de Engelse toezichthouder daarover ook aangeschreven.” De Autoriteit Consument en Markt wil dat overigens desgevraagd niet bevestigen. Nederlandse websites die concurreren met Britse websites die zich aan minder strenge regels hoeven te houden kunnen volgens Engelfriet dan ook bij de Britse marktwaakhond een schadeclaim indienen.
Dat zal de ergernis over cookiepop-ups niet doen afnemen. De kans is groter dat er in de komende tijd meer cookiemuren bijkomen, nu de Autoriteit Consument en Markt actief aan het handhaven is geslagen. En daar is niemand blij mee. “Bij de huidige oplossing zijn alleen maar verliezers”, aldus Von Loghausen van GeenStijl.