Inleiding
Samengevat
De Sony A7S is een uitstekende allround-camera en bevat ten opzichte van de A7 en A7R interessante verbeteringen, zoals extreem hoge iso-standen, een stille modus en verbeterde autofocus in low-light. Vanwege de hogere prijs zijn andere fullframe-camera's voor algemeen gebruik een meer logische keus, te meer omdat lang niet iedereen een lichtgevoeligheid hoger dan iso 6400 nodig heeft. Bekijk je het echter vanuit het perspectief van video, dan is de prijs van de A7S zo gek nog niet. Voor avond-, nacht- en astrofotografen is de Sony A7S een feest om mee te werken. Dankzij de lichtsterke sensor, goede evf en hoge gevoeligheid van de autofocus, vanaf -4 EV, kun je in het donker uitstekend uit de voeten met de camera en zie je meer dan met het blote oog.
Eindoordeel
In april 2014 kondigde Sony de A7S aan. Deze derde telg van de A7-familie systeemcamera's met fullframe-sensor was geen zoveelste variant, maar onderscheidde zich op één vlak: lichtgevoeligheid. De camera ondersteunde een maximale lichtgevoeligheid van iso 409.600. Tot dat moment was er slechts één camera die dat ook kon: de in maart aangekondigde Nikon D4S, een verbeterde versie van de D4. De stap van Sony was echter om meer dan één reden opvallend. In tegenstelling tot Nikon betreft het hier geen topmodel. Ook al is de winkelprijs best fors, de camera is in principe financieel bereikbaar voor gevorderde amateurs. In vergelijking met de goedkoopste fullframe-camera's van dit moment, is hij circa 800 euro duurder dan een Canon EOS 6D of Nikon D610. Alleen de oorspronkelijke A7 is ruim duizend euro goedkoper en de meest betaalbare fullframe-camera vandaag de dag.
Speciale sensor
De reden waarom de A7S duurder is dan zijn voorgangers, de A7 en A7R, moet vooral gezocht worden in het feit dat het een niche-camera is, die vooral uitblinkt in 4k(!) video en low-light-fotografie. Voor veel fotografen zullen de A7 en A7R meer dan voldoende opties bieden, maar het bijzondere van de A7S is de speciaal voor dit model ontwikkelde sensor. Sony maakt geen gebruik van zijn bestaande fullframe-cmos-sensoren van 24 en 36 megapixel, die al enige tijd op de markt zijn, maar heeft speciaal voor de A7S een nieuwe 12-megapixelsensor ontwikkeld. Die stap is even moedig als logisch.
Het ophogen van de iso-waarde kan niet straffeloos. Iedere sensor heeft een 'native' lichtgevoeligheid, waarop hij het beste presteert; in de meeste gevallen is dat iso 100. Alles daarboven en daaronder wordt kunstmatig bereikt en zal dus altijd wat minder van kwaliteit zijn. Voor hogere iso-waarden wordt het signaal versterkt. De sensor kan hierdoor met een kortere sluitertijd uit de voeten, terwijl het omgevingslicht hetzelfde blijft. Bij het versterken van het signaal wordt ruis echter mee versterkt, net als bij de versterking van bijvoorbeeld een tv- of radiosignaal. Het negatieve effect daarvan zie je vooral bij hoge lichtgevoeligheden. Die ruis wordt in de camera softwarematig onderdrukt, als je in jpeg fotografeert tenminste, maar ook dat heeft consequenties, zoals verlies van detail, kleur en scherpte.
/i/2000540789.jpeg?f=imagenormal)
Afgezien van de optische kwaliteit van een objectief is de beeldkwaliteit van een camera, onder invloed van beeldruis en dynamisch bereik, vooral afhankelijk van de eigenschappen van de sensor: het ontwerp, de oppervlakte en het aantal pixels. De verhouding van de laatste twee leidt tot de 'pixel pitch', oftewel de grootte van de pixels. Meer hierover lees je op de volgende pagina.
Revolutie van de lichtgevoelige sensor
Toen digitale camera's eind jaren negentig, begin 2000 gemeengoed werden, bracht dat enorme veranderingen met zich mee voor bestaande (amateur)fotografen. Zij hoefden niet langer rolletjes te kopen en niet meer te wachten tot de foto's ontwikkeld en afgedrukt waren, wat los van de één-uur-service vaak twee dagen duurde. Er was nog een andere ontwikkeling die het leven van de fotograaf makkelijker maakte: de flexibele iso-waarde. In het analoge tijdperk kocht je een fotorolletje met een bepaalde lichtgevoeligheid. Doorgaans was dit iso 100, 200 of 400 voor kleurenfilms, waarbij iso ook wel uitgedrukt werd in asa. Had je eenmaal een bepaald rolletje in je camera gestopt, dan zat je daar voor een hele reeks foto's aan vast.

De meer geavanceerde camera's hadden een optie om een rolletje dat nog niet vol was voortijdig terug te spoelen, zodat je halverwege toch kon omschakelen naar een film met een andere gevoeligheid. Vanzelfsprekend was dat veel gedoe, zeker vergeleken met een iso-knopje op een digitale camera, waarmee je binnen een paar seconden van 100 naar 1600 kon springen.
Dat leidde wel tot zichtbare kleurruis in de foto. Door enerzijds de storende kleurruis en anderzijds de relatief lage resoluties van de digitale camera's in de jaren 2000-2004, kwamen digitale foto's nog niet echt in de buurt van de kwaliteit van film. Praktisch gezien was het echter een enorme stap vooruit: geen rolletjes meer kopen, onbeperkt achter elkaar kunnen fotograferen, variabele iso-standen gebruiken en kant-en-klare digitale foto's zonder dat je ze moet scannen voordat je ze kunt bewerken. De vraag was toen alleen: zouden we sensoren ooit zo kunnen ontwikkelen dat je zonder statief in het donker kunt fotograferen?
Uit de hand fotograferen
Binnen enkele jaren was de resolutie van digitaal het oplossend vermogen van analoog voorbijgestreefd en leverden beelden op iso 800 en 1600 een acceptabele kwaliteit op. In de laatste jaren heeft zich dat doorgezet; met met de recentste aps-c camera is iso 3200 en soms ook iso 6400 goed bruikbaar. Bij camera's met een fullframe-sensor loopt dat, onder gelijke belichtingsinstellingen, op naar iso 12.800. Hoger kan, maar dan wel met afbreuk aan de kwaliteit. Voor de meeste doeleinden is dat meer dan voldoende. Dankzij de bruikbare hoge iso-standen, gecombineerd met beeldstabilisatie, kun je nu een stad bij nacht gewoon uit de hand fotograferen zonder dat je een statief nodig hebt. Uiteraard maak je met een statief nog steeds mooiere foto's, omdat je dan een kleinere lensopening en langere sluitertijd kunt gebruiken, maar dat terzijde.
De sensortechniek is nog steeds niet uitontwikkeld, al gaat het momenteel wel minder snel dan een aantal jaar geleden. Voor Canon is dat reden om maar liefst vijf jaar met dezelfde 18-megapixelsensor te doen. Wil je met de huidige sensortechniek nog hogere en bruikbare lichtgevoeligheden, dan zit er niets anders op dan de signaal-ruisratio te verbeteren. Eén manier om dat te doen is door minder megapixels op een sensor te proppen, oftewel te zorgen voor grotere pixels: precies wat Sony gedaan heeft met de A7S.
Sensorformaat, megapixels en pixelgrootte
De mate van ruis is afhankelijk van verschillende variabelen. De voornaamste zijn het sensorontwerp, de omvang en de grootte van de pixels. Voor beide geldt: hoe groter, hoe beter. Bij een grotere sensor zijn de pixels ook groter. Een sensor met grotere pixels zal in de meeste gevallen minder ruis produceren dan een sensor met een kleinere, mits een min of meer gelijkwaardige sensortechniek gebruikt wordt. Je kunt het dus niet een op een vergelijken met een oude camera, zoals een Canon 10D met 6 megapixels.

Afbeelding: Sony
Door het lagere aantal pixels en de grotere pixels zijn er minder transistors nodig en zijn de microlensjes groter. Dat leidt tot een betere 'well capacity', wat staat voor de hoeveelheid lading die een afzonderlijke pixel kan houden, en tot minder 'crosstalk', oftewel interferentie van het signaal door nabijgelegen pixels. Dat alles leidt tot minder ruis. Dat verklaart waardoor een fullframe beter presteert dan een aps-c-sensor, met 1,5x crop, en die laatste weer beter dan een mft-sensor, met 2x crop, uitgaande van een gelijk aantal megapixels.
Pixelgrootte
Sony heeft in dit geval gekozen voor een 12-megapixelsensor op fullframe-formaat. Deze heeft een pixelgrootte van 8,4µm, wat tegenwoordig vrij groot is, groter dan die van de Nikon D4S, met 7,3µm, en de Canon 1D X, met 6,9µm. Vergeleken met de Sony A7R of Nikon D810 is het verschil helemaal groot. Laatstgenoemde camera's hebben een pixelgrootte van 4,9 µm. Mede dankzij de grote pixels en de relatief grote microlensjes zijn extreme iso-standen van 102.400, 204.800 en 409.600 mogelijk, waarbij je nachtfoto's eruit kunt laten zien alsof het dag is. Tegelijkertijd vertonen lichtgevoeligheden in het middenbereik, vanaf circa iso 3200 tot en met 25.600, relatief weinig ruis, wat ideaal is voor het maken van avond- en nachtfoto's en in donkere ruimtes.
De pixelgrootte kan worden uitgerekend door de sensorbreedte te delen door het aantal pixels en dat maal duizend te doen. In het geval van de Sony A7S bijvoorbeeld: (35,8 : 4240) x 1000.
Camera | Sensor | MP | Pixelgrootte |
Sony A7S |
FF |
12 |
8,4µm |
Nikon D4S |
FF |
16 |
7,3µm |
Canon 1D X |
FF |
18 |
6,9µm |
Canon 5D Mark III |
FF |
22 |
6,2µm |
Sony A7R / Nikon D800/D810 |
FF |
36 |
4,9µm |
Canon 700D |
APS-C |
18 |
4,3µm |
Sony A77 (II) |
APS-C |
24 |
3,9µm |
Panasonic GH4 |
MFT |
16 |
3,7µm |
Sony RX100 (II/III) |
1" |
20 |
2,4µm |
HTC One M8 |
1/3" |
5 |
2µm |
iPhone 5S |
1/3" |
8 |
1,5µm |
Nikon Coolpix S3600 |
1/2,3" |
20 |
1,2µm |
Samsung Galaxy S5 |
1/2,6" |
16 |
1,12µm |
Video
De extreme lichtgevoeligheid van de sensor is niet de enige reden om het aantal pixels beperkt te houden. De A7S is in staat om 4k video op te nemen in het 16:9-formaat. Daarvoor wordt, met uitzondering van de boven- en onderkant, het hele oppervlak van de sensor gebruikt. Het formaat sluit daardoor naadloos aan bij de 4k-videoresolutie van 3840x2160 pixels, oftewel 8 megapixel.
Geen pixel binning
Daardoor is er geen 'pixel binning' nodig, maar is het gebruikte formaat simpelweg een crop van de sensor. Het niet hoeven terugrekenen scheelt rekenkracht, maar komt vooral ook de beeldkwaliteit ten goede. Bij pixel binning worden verschillende pixels samengevoegd en wordt de resolutie naar het beoogde niveau verlaagd, wat beeldfouten als moiré kan veroorzaken.
4k en externe recorder
De Sony A7S kan videobeelden opnemen in de 4k-resolutie. Daar moet wel expliciet bij vermeld worden dat dit alleen kan met behulp van een externe hdmi-recorder. De camera kan het sd-kaartje helaas niet als opslagmedium voor 4k gebruiken, zoals bijvoorbeeld de Panasonic GH4 wel kan. Dat betekent ook dat je per definitie met spullen moet sjouwen als je in 4k wil filmen. Een voordeel van een externe recorder is dat je meteen gebruik kunt maken van ongecomprimeerde video (YCbCr met 4:2:2).
Mondjesmaat verschijnen er steeds meer fotocamera's die in 4k kunnen filmen. Toch heeft Sony op dit moment nog een voorsprong, aangezien de A7S de enige fullframe-camera is die dit kan. De hoge lichtgevoeligheid van de sensor is daarbij ook een grote plus. Voor een fotocamera is de A7S best prijzig, maar voor een 4k-filmcamera met grote sensor en bruikbare hoge iso-standen is de prijs juist weer scherp.
Aps-c
Als je alleen in 1080p wil filmen heb je minder last van het beperkte 'FE'-lenzenaanbod van de A7-serie. Je kunt dan namelijk ook gebruikmaken van de bestaande E-mount-objectieven, die oorspronkelijk voor de NEX- en A-serie-camera met E-mount verschenen. De camera herkent deze automatisch en past het zoekerbeeld en het lcd-scherm daarop aan. Je kunt dan bijvoorbeeld ook gebruikmaken van gemotoriseerde zoom, maar werken met fullframe-objectieven heeft vanwege kwaliteitsvoordelen natuurlijk altijd de voorkeur, Overigens kunnen met behulp van (Sony-)adapters ook andere bestaande objectieven worden gebruikt, waaronder de Sony A-mount en zelfs PL-cinema lenzen.
Aansluitingen
Net als de A7 en A7R is de A7S uitgerust met een microfooningang en koptelefoonuitgang. Daarnaast biedt Sony een volledige set accessoires, waarmee de camera als volwaardige videocamera kan dienstdoen. Overigens hadden we niet de beschikking over deze accessoires. Vandaar dat we ons in deze review vooral hebben gericht op de fotokwaliteiten van de camera.
Body, evf en autofocus
De body van de A7S is nagenoeg gelijk aan die van zijn voorgangers, de A7 en A7R. Bovenop zit een pasm-draaiwieltje met twee programmeerbare standen. Daarnaast zit een wieltje voor belichtingscompensatie. Deze gaat tot -3 en +3 stops, maar dat kan via het menu nog opgerekt worden. Het draaiwieltje laat zich tijdens het gebruik moeiteloos bedienen, ook als je door de zoeker kijkt. Er zit een wieltje aan de voor- en achterkant waarmee je snel instellingen kunt wijzigen, zoals de sluitertijd en het diafragma. Ook aan de achterzijde zit nog een wieltje. De aan-uitschakelaar zit rondom de ontspanknop, waardoor je de camera snel met je wijsvinger kunt aan- en uitschakelen. Het duurt een kleine twee seconden voordat de camera operationeel is.
Programmeerbare knoppen
De camera heeft drie programmeerbare knoppen: c1, c2 en c3. Dat kan zeer van pas komen als je een bepaalde instelling veel gebruikt, waarvoor je normaliter het menu moet induiken. Het is alleen een gemiste kans dat het niet mogelijk is een van deze knoppen te gebruiken voor het starten en stoppen van een video. De videoknop is aan de zijkant weggewerkt en dat vinden we niet prettig werken. Om te voorkomen dat je deze knop per ongeluk indrukt, is hij een beetje verzonken in de body, maar als gevolg daarvan kun je hem minder makkelijk op de tast vinden. Zeker in het donker is dat niet handig. Minstens zo onhandig is het feit dat de knop niet in het directe bereik van een van je vingers zit. Je moet er je duim flink voor uitrekken, met als gevolg dat je de camera waarschijnlijk zult bewegen aan het begin of het eind van een video-opname.
/i/2000540787.jpeg?f=imagenormal)
Evf en accuduur
De elektronische zoeker van de A7S werkt prettig en heeft zelfs een belangrijk voordeel ten opzichte van een ovf. Door de evf van de A7S zie je namelijk meer dan met het blote oog. Ook in het pikkedonker kun je je daardoor goed oriënteren, waardoor je betere composities kunt maken. En je kunt moeiteloos naar de sterrenhemel turen, waarbij de camera als het ware als een nachtkijker fungeert. Er zijn meer goede evf's, maar de combinatie met de lichtsterke sensor van de A7S leidt tot een bijzondere ervaring in het donker.
Een algemeen nadeel van de Sony-oled-evf's is dat ze nogal wat stroom vreten en de kleine NEX-accu's gaan daardoor niet lang mee: circa 340 opnamen. Ter compensatie levert Sony bij de A7S wel standaard twee van deze accu's mee. Een compacte lader wordt eveneens meegeleverd, terwijl de A7S zich ook laat opladen via een micro-usb-kabel.
Dankzij een oogsensor schakelt de camera zelf tussen de evf en het lcd-scherm, maar het is jammer dat je er niet voor kunt kiezen om alleen de evf te gebruiken en het lcd-scherm uit kunt laten. Dat zou weer stroom schelen, vooral als je niet door de zoeker kijkt, zoals bij langere opnames. Ook is het in het donker hinderlijk dat het lcd-scherm aanspringt zodra je je oog bij de zoeker weghaalt. Zelfs tijdens het maken van een foto van enkele seconden blijft het lcd-scherm continu licht uitstralen; daar kan Sony nog een flinke winst behalen.
De evf is trouwens bijzonder helder en ook in het donker zeer goed te gebruiken. Zoals gezegd zie je door de zoeker en op het lcd-scherm meer details dan je met het blote oog kunt zien en alleen dat is al een bijzondere ervaring. Daar moeten we wel bij zeggen dat foto's die je in het pikkedonker maakt iets lichter worden weergegeven dan ze uiteindelijk zullen worden.
Stille modus
Een interessante vernieuwing waarmee de A7S zich onderscheidt van de A7 en A7R is een stille modus. Dat is een zeer welkome verbetering, want de mechanische sluiters van de A7-serie zijn nogal luidruchtig. In de stille modus hoor je echt helemaal niets. Er is geen enkele sprake van mechanische beweging, want Sony gebruik hiervoor een volledig elektronische sluiter. In situaties waarin je in stilte wil werken is dat ideaal.
Autofocus
Net als bij de A7R heeft de sensor geen geïntegreerde autofocusdiodes op de sensor, zoals de A7 die wel heeft. Desondanks werkt de contrastdetectie van de camera zeer vlot. De camera stelt vrijwel direct scherp en kan ook overweg met af-tracking. Met het oog op fotograferen onder slechte lichtomstandigheden, gaat de camera een stuk verder dan zijn voorgangers. Volgens de specificaties kan de A7S scherpstellen in lichtcondities van -4 EV. De meeste andere camera's gaan officieel niet verder dan 0 EV. Dat de camera bij slecht licht nog goed kan scherpstellen was goed te merken, zeker toen we er als referentie een A7R naast hielden, maar als je in het pikkedonker fotografeert, kost het scherpstellen wel merkbaar meer tijd.
/i/2000540788.jpeg?f=imagenormal)
Objectieven
Een minpunt van de A7-serie is het gebrek aan objectieven. Sony heeft slechts vijf FE-lenzen, al zou dat in aanloop van de Photokina wel eens kunnen veranderen. Er zijn wel adapters beschikbaar waarmee je nagenoeg alle lensmounts kunt gebruiken, soms zelfs met behoud van autofocus, zoals die van Metabones. Sony zelf heeft twee soorten adapters in het assortiment waarmee je Alpha-objectieven op de A7-serie kunt gebruiken. Ook is het mogelijk om bestaande E-mount-objectieven te gebruiken. Deze zijn weliswaar bedoeld voor een aps-c sensor, maar de camera heeft dat automatisch door en gebruikt dan alleen het midden van de sensor. De zoeker en het lcd-scherm tonen het volledige beeld en alle functionaliteit, zoals elektronisch zoomen, werkt probleemloos. Dit gaat uiteraard wel ten koste van de resolutie; van de twaalf megapixel hou je er dan nog 5,1 over (2768x1848 pixels).
Overige bijzonderheden
In tegenstelling tot de voormalige NEX-systeemcamera's, die nu onder de Alpha-vlag verdergaan, hebben de A7-camera's een sd-slot aan de zijkant, waardoor je ook probleemloos bij het kaartje kunt als de camera op een statief staat. Bij andere Sony-systeemcamera's zit het sd-slot in het compartiment van de accu. En net als andere recente Sony-camera's kun je de A7S updaten met nieuwe functionaliteit via de Play Memories-app store, al dan niet tegen betaling. Via wifi en nfc kun je eenvoudig foto's doorsturen naar een smartphone of tablet. Wat de A7-serie echter niet heeft, is een interne flitser en een aanraakgevoelig scherm. Wel is hij bestand tegen allerlei weersomstandigheden en is het frame van de body gemaakt van een magnesiumlegering.
Beeldkwaliteit
De beeldkwaliteit van de Sony A7S is prima. De twaalfmegapixelresolutie is voor de meeste fotodoeleinden ruimschoots voldoende, maar dat is natuurlijk ook een persoonlijke afweging. Wel hebben we een significant verschil opgemerkt tussen de raw- en de jpeg-kwaliteit. Het ligt voor de hand dat de beoogde doelgroep voornamelijk in raw zal fotograferen, maar het kwaliteitsverschil maakt dat dus ook noodzakelijk. Sony gebruikt een nogal agressieve ruisreductie, waardoor beelden op hoge iso-waarden al snel grof en 'smudgy' ogen. Dat begint eigenlijk al op iso 12.800. Je houdt dan weinig detail over en ruis wordt op een grove manier weggewerkt, waardoor het juist meer opvalt.
/i/2000541104.png?f=imagenormal)
Een egaal grijsvlak - links raw, rechts jpeg op iso 25.600
/i/2000541105.png?f=imagenormal)
Links raw, rechts jpeg op iso 25.600
Raw
De raw-beelden zijn relatief schoon; kleurruis is grotendeels afwezig. Details worden wel merkbaar grover, maar toch laat de ruis zich vrij goed wegwerken in bijvoorbeeld Lightroom en Photoshop. Het dynamisch bereik van de sensor is ook zeer goed, waardoor je in staat bent achteraf flinke correcties uit te voeren op het vlak van de belichting, maar uiteraard alleen als je in raw fotografeert.
Dankzij de lichtsterke sensor, de evf én de autofocus vanaf -4 EV is de Sony A7S een ideale camera om mee in het donker te werken. De bruikbare hoge lichtgevoeligheden stellen je als fotograaf in staat om zeer flexibel met lastige lichtsituaties om te gaan. Natuurlijk kun je nachtfoto’s het beste vanaf een statief maken, in combinatie met lange sluitertijden, maar je hebt de vrijheid om indien nodig op bijvoorbeeld iso 25.600 te werken. Dat is handig als je bijvoorbeeld een bewegend onderwerp in het donker wil vastleggen of een scène wil fotograferen waarvoor je normaal gesproken een statief nodig hebt. In combinatie met de FE 55mm f1.8 en iso 25.600 waren we in staat om zonder statief foto's van de sterrenhemel te maken en dat is echt uniek. Je bent in veel situaties niet meer afhankelijk van kunstlicht, maar kunt prima met natuurlijk licht werken en in situaties waarbij je eigenlijk geen statief kunt of wil gebruiken, kun je gewoon uit de hand werken. Ook voor video heeft dat grote voordelen.
De onderstaande foto is uit de hand gemaakt, op iso 25.600:
/i/2000541097.jpeg?f=imagenormal)
Bruikbare iso-waarden
In hoeverre een foto nog bruikbaar is, is natuurlijk relatief. De politie zal de beelden op iso 409.600 nog uitstekend bruikbaar vinden om in het donker kentekenplaten te fotograferen of heimelijk boeven vast te leggen. Pixel-peepers die foto's op honderd procent op een beeldscherm bekijken, zullen er anders over denken. Bekijk de testfoto's op de volgende pagina en oordeel zelf.
Wat ons betreft zijn iso 6400 en 12.800 in de meeste omstandigheden prima bruikbaar. De grens ligt zo'n beetje bij iso 25.600 en 51.200. Die standen zijn nog bruikbaar mits er goed belicht is en je zelf ruisreductie toepast. Op dit niveau zie je een afname van detail en kleurinformatie, maar afhankelijk van het doel zijn de beelden nog wel bruikbaar. Vanaf iso 102.400 gaat de kwaliteit snel bergafwaarts en ontstaan er andere ongewenste bijeffecten. Zo is in veel donkere foto's onderin en linksonderin een paarse gloed zichtbaar. Dit wordt veroorzaakt door warme componenten in de camera, die op die hoge lichtgevoeligheid ook door de sensor geregistreerd worden. Andere camera's, zoals de Sony A7R, hebben daar ook last van. Dit effect is overigens relatief makkelijk te verhelpen via software als Lightroom of Photoshop, maar het betekent wel weer een extra stap in het bewerkingsproces. Ook kwamen we tijdens het filmen in het donker een hot pixel tegen.
Overigens willen nog opmerken dat de iso-standen tot en met 409.600 in stapjes van 1/3e stop te selecteren zijn, wat een voordeel is. Je kunt daardoor ook bijvoorbeeld op iso 20.000, 80.000 en 320.000 fotograferen en filmen, waardoor je heel nauwkeurig te werk kunt gaan.
Iso 800 tot 409.600
(de raw foto's zijn onbewerkt, zonder ruisreductie)
jpeg - raw (iso 800)
jpeg - raw (iso 1600)
jpeg - raw (iso 3200)
jpeg - raw (iso 6400)
jpeg - raw (iso 12.800)
jpeg - raw (iso 25.600)
jpeg - raw (iso 51.200)
jpeg - raw (iso 102.400)
jpeg - raw (iso 204.800)
jpeg - raw (iso 409.600)
Vergeleken met...
Hoe doet de Sony A7S het op hoge lichtgevoeligheden in vergelijking met andere recente fullframe-camera's? Om dat te beoordelen hebben we ook een Sony A7R en een Canon 5D Mark III gebruikt. We vergelijken zowel de oorspronkelijke resoluties als de twee andere camera's teruggerekend naar twaalf megapixels voor een eerlijke vergelijking. Uiteraard hebben we hiervoor onbewerkte raw-bestanden gebruikt.
De A7R gaat niet hoger dan iso 25.600. Het ruispatroon van beide Sony-camera's is herkenbaar, maar de A7S brengt het er zichtbaar het beste vanaf. Dat zie je hieronder, op basis van een grijsverloop van onze testkaart.
/i/2000540983.png?f=imagenormal)
Vlnr: Canon 5D Mark III, Sony A7R, Sony A7S (iso 25.600, raw, 12 megapixels)
Sony A7R
In praktijkfoto's is het verschil tussen de A7R en A7S nog groter. Als je een donkere scene fotografeert, heeft de A7R op iso 25.600 last van een paarse gloed aan de onderkant van de foto's, een fenomeen dat we dus ook bij de A7S zagen, maar dan op hogere iso's. De A7S toont beduidend meer detail in de praktijkfoto's. In jpeg is het verschil zelfs nog groter.
Sony A7R (36 megapixels) vs Sony A7S (12 megapixels) op iso 25.600 (raw)
Sony A7R (36 megapixels) vs Sony A7S (12 megapixels) op iso 25.600 (jpeg)
Canon 5D Mark III
De Canon 5D Mark III gaat in principe maar tot iso 25.600, maar heeft iso 51.200 en 102.400 beschikbaar als hi1- en hi2-standen. Dat zegt in principe al dat die standen in de meeste gevallen niet bruikbaar zijn. De kleurruis die we op iso 25.600 zien, is op iso 102.400 nog duidelijker zichtbaar. De Sony A7S heeft nauwelijks last van kleurruis, maar heeft op deze lichtgevoeligheid wel enige kleurinformatie verloren, waardoor alles wat flets oogt.
Op de afbeelding hieronder zijn de bovenste twee beelden van de 5D Mark III en de onderste twee van de A7S. Het betreft een honderdprocentuitsnede van onze testkaart, gefotografeerd in raw op iso 102.400. De foto van de 5D Mark III is teruggerekend naar twaalf megapixel. In de tweede foto is geprobeerd de ruis softwarematig te minimaliseren.
Vlnr: Canon 5D Mark III onbewerkt, bewerkt, Sony A7S bewerkt, onbewerkt
Een andere foto op onze testkaart toont hetzelfde resultaat. De Sony A7S levert het beste plaatje af op iso 102.400. Omdat een visuele beoordeling altijd lastig is, hebben we ook benchmarks uitgevoerd op onze testkaart, met behulp van de analysesoftware Imatest. De A7S haalde op iso 25.600 overtuigend de laagste waarde, gevolgd door de A7R en op enige afstand de 5D Mark III.
/i/2000540992.png?f=imagenormal)
Vlnr: Canon 5D Mark III bewerkt, Sony A7S bewerkt (iso 102.400 met softwarematige ruisreductie)
Praktijkfoto's
Belichtingstrapje
Naast de eerder getoonde foto's hebben we ook een belichtingstrapje gemaakt, waarbij de sluitertijd en de diafragmawaarde telkens gelijk blijven en alleen de lichtgevoeligheid verandert. We begonnen bij iso 400 en ging steeds een stop hoger, tot uiteindelijk iso 409.600. Iso 6400, de vijfde foto, toont ongeveer het licht dat het menselijk oog onder die condities waarneemt.
Conclusie
De Sony A7S zal niet de best verkopende camera worden, vermoeden wij. Het is toch een camera die bedoeld is voor een specifieke doelgroep: serieuze filmers of fanatieke astro- en nachtfotografen. Voor de gemiddelde amateurfotograaf en professional biedt hij voor z'n prijs te weinig meerwaarde ten opzichte van andere fullframe-camera's. Oftewel, de Sony A7S is absoluut een interessante camera, maar wel voor een niche.
Dat gezegd hebbende vinden we het zeer lovenswaardig dat Sony een dergelijke specialistische camera op de markt brengt. Voor de beoogde doelgroep is de A7S namelijk absoluut interessant. Filmers zullen in de A7S een compacter en goedkoper alternatief zien voor andere 4k-camera's met een 35mm-sensor, waarbij de hoge lichtgevoeligheid van de sensor een interessant extraatje is. Filmen bij natuurlijk licht, met of zonder statief, is ineens een stuk makkelijker geworden.
Voor avond-, nacht- en astrofotografen is de Sony A7S een feest om mee te werken. Dankzij de lichtsterke sensor, goede evf en hoge gevoeligheid van de autofocus, vanaf -4 EV, kun je in het donker uitstekend uit de voeten met de camera. Door de zoeker zie je meer dan met het blote oog en de hoge lichtgevoeligheid van de sensor stelt je in staat om indien nodig met zeer hoge iso-waarden te werken. De body heeft wat eigenaardigheden, maar bevat voldoende knoppen en draaiwieltjes om er vlot mee te kunnen werken.
De Sony A7S is een uitstekende allround-camera en bevat ten opzichte van de A7 en A7R interessante verbeteringen, zoals een stille modus en verbeterde autofocus in low-light. Hij is wel een stuk duurder dan de andere A7-camera's. Voor algemeen gebruik zullen andere fullframe-camera's van Sony, Canon en Nikon daardoor een meer logische keus zijn. Te meer omdat lang niet iedereen een hogere lichtgevoeligheid nodig heeft dan iso 6400, een waarde waarop concurrerende camera's ook prima presteren. Bekijk je het echter vanuit het perspectief van video, dan is de prijs van de A7S zo gek nog niet.
Eindoordeel