Inleiding: een slimme emmer?
Het uiterlijk van Apples workstations voor professionele gebruikers, kortweg de Mac Pro, was sinds zijn introductie in 2006 nauwelijks veranderd. Sterker nog: de behuizing van de Mac Pro in de jaren tussen 2006 en het voorlaatste model uit 2012 was bijna identiek aan de behuizing van de Power Mac G5. Die werd in 2003 geïntroduceerd en het uiterlijk van de workstation is daarmee gedurende een jaar of tien bijna onveranderd geweest.
Met de aankondiging van de nieuwe Mac Pro, het model van eind 2013, liet Apple een radicaal nieuw ontwerp van zijn zakelijke computer zien. Het kenmerkende geanodiseerde aluminium van de tower-behuizingen met de twee handvatten en symmetrische voetjes is verdwenen. Daarvoor in de plaats is een behuizing gekomen die volgens sommigen op een prullenbak lijkt, maar die feitelijk een bijzonder knap stukje engineering vertegenwoordigt.
De cilindrische behuizing is allereerst veel kleiner dan de tower van de voorgaande generatie; de hoogte van de nieuwe Mac Pro is slechts de helft van de oude behuizing. Bovendien is de inhoud slechts een achtste, terwijl de geluidsproductie vrijwel nihil zou zijn. In die innovatieve behuizing zit, ondanks de beperkte ruimte, zeer krachtige hardware, die deels speciaal door en voor Apple werd ontwikkeld.
In deze review nemen we de nieuwe behuizing met alle technische innovaties op het gebied van hardware onder de loep. Uiteraard testen we daarbij de componenten om te zien hoe een workstation van ruim drieduizend euro presteert.
Specificaties en fotogalerij
Tweakers testte het basismodel van de Mac Pro, maar Apple leverde het systeem met iets meer geheugen dan de instapper.
Ons model heeft, net als het instapmodel, de quadcore Xeon E5-1620 V2 met een kloksnelheid van 3,7GHz en twee FirePro D300-videochips aan boord. Het werkgeheugen bedraagt echter niet 12GB, maar 16GB ddr3 ecc-geheugen. Dat levert een meerprijs op de standaardconfiguratie van 3049 euro van 99,99 euro op, waarmee de totaalprijs van onze configuratie op 3149 euro komt.
Merk en uitvoering |
|
Categorie |
Desktops |
Merk |
Apple |
Serie |
Mac Pro |
Product |
Apple Mac Pro (najaar 2013) |
Uitvoering |
(najaar 2013) 3.7GHz Quad Core |
Technische Specificaties |
|
Desktoptype |
Tower/desktop |
Geheugengrootte |
16GB |
Geheugentype |
DDR3 |
Hardeschijf bus |
PCI Express |
Videochip |
FirePro D300 |
Videochip tweede videokaart |
FirePro D300 |
Opslag |
|
Opslagcapaciteit |
256GB |
Hardeschijftype |
Solid State Disk |
Verbindingen |
|
Video uit |
HDMI |
Verbinding (Ethernet) |
2x Ethernet 1Gbps |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11ac, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
5GHz-ondersteuning |
Ja |
Verbinding (USB/FW) |
4x USB 3.0 |
Audio uitgangen |
Analoog (3,5mm) |
Verbinding (overige) |
6x Thunderbolt 2 |
Overige specificaties |
|
Kleuren |
Zwart |
Besturingssysteem |
OS X 10.9 |
Desktop extra's |
Bluetooth |
Garantie |
|
Fabrieksgarantie |
1 jaar carry in |
Specs van fabrikant |
Productinformatie van de fabrikant |
De behuizing: innovatief en compact
De Mac Pro bestaat sinds 2006: Apple introduceerde toen zijn eerste voor professionals bedoelde computer met Intel-cpu aan boord. De behuizing van die eerste generatie Mac Pro's was niet speciaal ontworpen voor de Mac Pro: Apple hergebruikte het ontwerp van zijn Power Mac G5-serie. Die serie workstations, met IBM's PowerPC-processors aan boord, werd vanaf 2003 geleverd.
/i/1285066272.jpeg?f=imagenormal)
Daarmee was het uiterlijk van de Mac Pro op het moment van de aankondiging tien jaar oud, hoog tijd voor een vernieuwing dus. Enige aanpassingen tussen Power Mac- en Mac Pro-versies werden in de loop der jaren wel doorgevoerd, zoals een andere configuratie van de frontpanel-aansluitingen en een extra slot voor de optische drive. Ook aan de achterkant werd een en ander aangepast: zo had de G5 twee ventilators achterop en de Mac Pro had er slechts één./i/1370893348.jpeg?f=imagenormal)
Tijd voor de volledig vernieuwde Mac Pro, die sinds januari hier te koop is, maar pas tegen maart geleverd wordt. Behalve zijn naam heeft Apple één overeenkomst met de oude generatie Mac Pro's behouden, de behuizing van de nieuwe Mac Pro is nog steeds gemaakt van aluminium. Dat is niet langer geanodiseerd aluminium met een lichtgrijze kleur, maar een ronde omlijsting die is gemaakt van donkergrijs, glanzend aluminium dat op gunmetal gray lijkt.
De behuizing is 25,1 centimeter hoog en heeft een doorsnede van 16,7 centimeter. De cilinder heeft, van de voorkant bekeken, alleen aan de onderkant een zichtbare feature: de sleuven voor de luchtinlaat. Aan de bovenkant is het aluminium omhulsel iets omgevouwen en is de dieper liggende plastic bovenkant van de Mac Pro zichtbaar.
Aan de achterkant van de Mac Pro vinden we de aansluitingen voor randapparatuur, inclusief de powerbutton en de aansluiting voor de stroomkabel. We tellen van boven naar onder twee audio-aansluitingen, vier usb 3.0-poorten, maar liefst zes Thunderbolt 2-poorten en twee gigabitnetwerk-poorten. Daaronder is de enkele hdmi-poort en de powerbutton te vinden, met helemaal onderaan de aansluiting voor de stroomkabel.
/i/1393624368.jpeg?f=imagenormal)
Over het aantal poorten zijn we wel te spreken, maar die zijn dan ook broodnodig, aangezien de Mac Pro geen enkele interne uitbreidingsmogelijkheid voor opslag biedt. Ook van de verlichting zijn we wel gecharmeerd: bij inactiviteit is deze uitgeschakeld. Zodra de behuizing echter bewogen wordt, gaat de verlichting van de i/o-poorten aan, zodat het makkelijker is kabels in te pluggen.
Minder handig is de locatie van de powerbutton, die altijd achterop de behuizing gezocht moet worden. Dat lijkt meer een geval van 'form over function'.
De hardware: processor en videokaarten
Met de cilinder van aluminium op zijn plaats is weinig van het binnenwerk van de Mac Pro te zien, maar het is eenvoudig de machine te openen. Een schuifje aan de achterkant ontgrendelt het mechanisme waarmee de buis op zijn plaats wordt gehouden, waarna deze van de computer kan worden afgeschoven.
Eenmaal 'naakt' is te zien hoe Apple de Mac Pro rond drie printplaten heeft opgebouwd. Centraal staat het pcb met de processor en het geheugen. De twee andere pcb's bevatten de AMD-gpu's en hun geheugen. Het werkgeheugen is geplaatst rond het pcb van de processor en is door de gebruiker eenvoudig te upgraden. De ssd ten slotte, is op een van de gpu-kaarten te vinden.
De processor
Afhankelijk van het model levert Apple een quadcore-, of hexacore-processor uit de Xeon E5-serie mee, maar optioneel zijn ook cpu's met acht of zelfs twaalf cores leverbaar. De cpu's worden op 22nm gebakken en hebben Intels Ivy Bridge EP-architectuur aan boord. Systeemconfiguraties met twee processors, zoals voorheen bij Mac Pro's optioneel was, zijn met de nieuwe Mac Pro niet meer mogelijk.
/i/1393512948.jpeg?f=imagenormal)
Wel zou het mogelijk moeten zijn de processor in het lga2011-voetje zelf te upgraden. Standaard levert Apple de quadcore Xeon E5-1620 V2 mee. Die processor wordt op 3,7GHz geklokt en heeft 10MB L3-cache aan boord. De eerste upgrade, voor 500 euro, levert een hexacore met een kloksnelheid van 3,5GHz op. Die E5-1650 V2 heeft 12MB L3-cache aan boord. De Mac Pro's zijn ook leverbaar met een octocore; de E5-1680 V2 met een kloksnelheid van 3,0GHz en 25MB L3-cache of met de E5-2697 V2, met twaalf op 2,7GHz geklokte cores en 30MB L3-cache.
De processor zit op zijn speciale printplaatje in een standaard lga2011-voetje, zij het zonder locking-mechanisme. De cpu wordt door de heatsink in zijn socket gedrukt. Het bord bevat zijn eigen voedingsfases en aan de twee randen zijn de slots voor het geheugen te vinden. Het ddr3-geheugen kan eenvoudig verwisseld worden en komt met een druk op een knop naar buiten.
De gpu's
Apple levert zijn nieuwe Mac Pro standaard met twee FirePro-gpu's: het is niet mogelijk een enkele gpu te configureren en de Mac Pro leunt dan ook zwaar op zijn dualgpu-configuratie. De ene gpu wordt dedicated voor display-doeleinden gebruikt, terwijl de tweede, al dan niet samen met de eerste, voor berekeningen gebruikt wordt.
Waar voor de processors ongewijzigde hardware is gebruikt, heeft Apple de gpu's voor de Mac Pro wel speciaal laten maken. De twee gpu's zijn in drie smaken verkrijgbaar, waarbij het soms lastig is deze componenten te benoemen. De eenvoudigste gpu's zijn de D300: voor eindgebruikers zijn deze equivalent aan de FirePro W7000 met slechts 2GB gddr5-geheugen in plaats van 4GB. De D300 telt 1280 steamprocessors, een 256bit-geheugenbus en is gebaseerd op gpu's uit de Pitcairn-serie. Het consumentenequivalent zou een Radeon HD 7870 kunnen zijn.
Een stapje hoger, met een meerprijs van vierhonderd euro, zijn de FirePro D500-gpu's. Met 1525 streamprocessors, een geheugenbus van 384bit en 3GB gddr5-geheugen zit deze Tahiti-gpu tussen AMD's FirePro W8000 en W9000 in. De D700-configuratie ten slotte, voor een meerprijs van duizend euro, maakt gebruik van Tahiti-gpu's die over 2048 streamprocessors, een 384bit-geheugenbus en 6GB gddr5-geheugen beschikken. De overeenkomstige FirePro-kaart is de W9000, die ruim drieduizend euro kost.
De hardware: meer aanpassingen
De gpu-kaarten zijn niet de enige onderdelen die Apple speciaal voor de Mac Pro ontwierp. Ook het moederbord, waarop de platform controller hub zit, is een afwijkend ontwerp. De C602-chipset is gesoldeerd op een rond pcb dat onderin de behuizing is geplaatst. Het kleine moederbord zorgt voor de verbinding tussen cpu, gpu's en chipset en zorgt ook voor de aansluitingen naar buiten toe.
De verbinding met het cpu-bord verloopt via een connector die wat lijkt op een pci-slot, maar uiteraard een moderner variant betreft. De twee gpu-printplaten zijn via ribbon cables met het moederbord verbonden met een Meg-Array-connector van FCI. Ook het bordje met de i/o-poorten wordt met zo'n speciale connector en ribbon cable aangesloten.
De ssd
De solid state drive heeft een plaatsje achterop een van de gpu-borden gekregen en zit daar via een kleine pci-express-connector aangesloten. De standaard meegeleverde 256GB grote solid state drive beschikt over vier pcie-lanes, waarmee de theoretische bandbreedte 4GB/s bedraagt. Het ontwerp lijkt op de vrij nieuwe M.2-ssd's, ware het niet dat Apple voor een aangepast ontwerp met dito aansluiting heeft gekozen. Zelf upgraden is voorlopig dus niet aan de orde.
/i/1393624366.jpeg?f=imagenormal)
Apple levert een door Samsung geproduceerde pcie-ssd mee, met een capaciteit van 256GB. Een S4LN053X01-8030-controller van Samsung stuurt mlc-chips aan, geholpen door 512MB cachegeheugen. Optioneel is een 512GB- of een 1TB-ssd verkrijgbaar.
Pci-express en de aansluitingen
De Mac Pro telt zes Thunderbolt 2-aansluitingen, heeft vier usb 3.0-poorten, twee gigabitnetwerkpoorten en heeft intern een wifi ac-kaart. Al die interfaces vergen de nodige bandbreedte, waarbij de Thunderbolt-poorten de breedste datapaden hebben. Apple voorziet in die vraag naar bandbreedte, net als voor de interface naar de ssd, met pci express-lanes.
We beginnen met de lanes van de processor: die beschikt over 40 pcie 3.0-lanes, waarvan het leeuwendeel naar de gpu's gaat. De twee FirePro-gpu's zijn met ieder 16 lanes aangesloten, wat acht lanes overlaat. Die worden, met tussenkomst van een plx-verdeelchip, onder de drie Thunderbolt-controllers verdeeld. Elke controller heeft daarmee de beschikking over vier pcie 3.0-lanes die op 8 lanes aansluiten. Aangezien de Thunderbolt-controllers op pcie 2.0 gebaseerd zijn, beschikken ze zo over voldoende bandbreedte voor de zes poorten./i/1393624368.jpeg?f=imagenormal)
De pch heeft acht pcie 2.0-lanes, waarvan er vier naar de ssd gaan, goed voor 2GB/s. Elke gigabitnetwerkpoort beschikt over een lane, net als de ac-wifikaart en de vier usb-poorten. Vooral dat laatste levert een potentiële bottleneck, aangezien een enkele pcie 2.0-lane met 500MB/s op en neer bij lange na niet genoeg bandbreedte heeft voor vier usb 3.0-poorten: die vergen die bandbreedte per stuk. Het is dus zaak bandbreedte-intensieve randapparatuur, zoals externe harde schijven, liever via Thunderbolt dan usb aan te sluiten.
Koeling en voeding
De koeling
Als laatste kijken we naar de koeling. Die vormt een integraal onderdeel van de Mac Pro waaromheen alle componenten gebouwd zijn. De drie belangrijkste pcb's zijn rondom de centrale koelingsunit, de zogenoemde Thermal Core, geplaatst. Die core bestaat uit een aluminium koellichaam dat driehoekig is en waarop aan de twee korte zijden de gpu-kaarten zijn bevestigd. Aan de lange zijde vinden we het pcb met de cpu en geheugenslots.

Afbeelding van iFixit
Koele lucht wordt vanaf de onderkant aangezogen en door de aluminium koelprisma geleid. Aan de bovenkant heeft Apple een koelmodule geplaatst, die is voorzien van ventilatiesleuven. De module bevat een enkele koelventilator met Nidec-motor, die zijn werk goeddeels geruisloos doet. De koelmodule bevat overigens niet alleen een ventilator, maar ook enkele antennes en een wlan-module. Die AirPort-kaart heeft zijn eigen adapter en bevat een ac-module van Broadcom en een Bluetooth-module van dezelfde fabrikant.
De voeding
De voeding ten slotte is eveneens een afwijkend ontwerp om in de ronde behuizing te passen. Apple heeft de voeding gesitueerd achter het cpu-moederbord, tussen de twee klemmen voor de geheugenmodules. De voeding wordt weer afgedekt door het i/o-paneel aan de achterkant en een rooster aan de onderkant. De psu levert 450 watt aan vermogen en is van een metalen behuizing voorzien.
Afbeelding van iFixit
Op de voeding is het i/o-bord geschroefd, waarop de zes Thunderbolt 2-poorten, vier usb 3.0-poorten, twee gigabitethernetpoorten en de displayport-aansluiting te vinden zijn. Ook bevat dit bord de cmos-batterij en enkele controllerchips voor de poorten.
Ter illustratie van de koeling hebben we de volgende warmtebeelden geschoten, na tien minuten rekenen aan Cinebench.

De bescheiden koeler kan de Mac Pro ondanks zijn beperkte afmetingen en de compacte behuizing prima koel houden.
Prestaties: lekker vlot
We vergelijken de nieuwe Mac Pro met enkele systemen, maar een directe vergelijking maken is lastig, de Mac Pro is immers vrij uniek. We kiezen voor een vergelijking met de Mac Pro uit 2010, omdat veel gebruikers die overwegen te upgraden van het vorige model immers al gewend zullen zijn met een Mac Pro te werken. We selecteerden daartoe het quadcore-model, met een Xeon W3530-processor van 2,8GHz, 12GB geheugen en een 1TB grote harde schijf. Daarnaast nemen we enkele iMacs en MacBook Pro's mee in de vergelijking, waaronder de nieuwste MacBook Pro met Retina-scherm uit het najaar van 2013.
We zijn er niet in geslaagd Windows op de Mac Pro te installeren: verschillende tests, waaronder het opgenomen vermogen en geluidsmetingen onder volle belasting, konden we daarom niet uitvoeren. Bij normaal gebruik onder OS X verstookte de Mac Pro meestal minder dan tweehonderd watt en was de koeling niet te horen.
Cinebench
De twee gpu's van de nieuwe Mac Pro zijn stukken sneller dan de oude Mac Pro en de rMBP. Ook op cpu-gebied weet de nieuwe Xeon-quadcore de concurrentie overtuigend te verslaan.
Handbrake
Handbrake |
Systeemnaam | in seconden, lager is beter |
Mac Pro 2013 |
**
34,00 |
iMac 21,5 (2012) |
***
35,00 |
MacBook Pro Retina (najaar 2013) |
***
39,00 |
Mac Pro 2010 |
****
48,00 |
Apple MacBook Pro retina 15" 2012 |
****
52,00 |
Apple MacBook Pro retina 13 |
******
87,00 |
iMac 21,5" (2010) |
*******
96,00 |
Het filmpje renderen met Handbrake is maar net iets sneller dan enkele concurrenten, maar nog altijd het snelst geregeld met de 2013-Mac Pro.
Lightroom
Lightroom - Exporteren |
Systeemnaam | in seconden, lager is beter |
Mac Pro 2013 |
***
56,30 |
iMac 21,5 (2012) |
***
62,30 |
MacBook Pro Retina (najaar 2013) |
***
62,44 |
Apple MacBook Pro retina 15" 2012 |
***
68,00 |
Mac Pro 2010 |
*****
89,67 |
Apple MacBook Pro retina 13 |
******
116,09 |
iMac 21,5" (2010) |
*******
137,80 |
Ook in Lightroom verslaat de Mac Pro de overige Macs. De oude Mac Pro is weer een stuk trager en de snelheidswinst bedraagt hier ruim dertig procent.
Photoshop
In de Photoshop-test komt de Mac Pro weer als winnaar naar voren. Vergeleken met de oude Mac Pro is de snelheidswinst ongeveer vijftig procent.
Premiere
Ook in Premiere is de Mac Pro duidelijk sneller dan de concurrentie en de oude Mac Pro moet zijn opvolger een flink stuk voor zich dulden. De snelheidswinst van oude versus nieuwe Mac Pro bedraagt ongeveer 35 procent.
Schijfprestaties
De solid state drive met pci-express-interface van de Mac Pro 2013 is aanzienlijk sneller dan welke geteste Mac ook. Vooral de random lees- en schrijfprestaties zijn niet meer te vergelijken met de concurrentie.
Conclusie: veel computer voor veel geld
Apple is zelf bijzonder enthousiast over de nieuwe Mac Pro, en de volgende quote geeft dat aardig weer:
"It's the computer we were insane to build. The one that turns conventional thinking on its head, then kicks the living $#&% out of it. We challenged all our assumptions. Abandoned our preconceptions. And blew away limitation after limitation. This is the new Mac Pro. It's like no Mac we've created before. And we can't wait to see what you create with it."
We kunnen niet anders dan dat enthousiasme delen, waar het om het ontwerp en de hardware gaat. De Mac Pro zit prachtig in elkaar en is bijzonder doordacht en compleet anders dan desktops die we gewend zijn. Dat design komt wel met een prijs, zowel letterlijk als figuurlijk.
Allereerst is de Mac Pro een prijzige computer, maar de hardware rechtvaardigt dat grotendeels: de Xeon-cpu is niet gratis, de twee FirePro-kaarten kosten ook los een hoop geld en de pcie-ssd is een flinke stap omhoog vergeleken met gewone ssd's. Ook het ecc-geheugen heeft dure chips aan boord en de Thunderbolt-controllers zijn ook nog prijzig. Wat dat betreft is de Mac Pro niet echt te duur, maar nog altijd een hoop geld. Tip: een upgrade naar twee D700-gpu's kost duizend euro extra, maar levert kaarten op die samen al zesduizend euro kosten.
De keerzijde van het design is de beperking in mogelijkheden om zelf te upgraden. Het geheugen is de uitzondering: dat kan zeer eenvoudig uitgebreid worden. De processor is in theorie te vervangen, maar dat is vrij bewerkelijk. De gpu's zijn niet zelf te vervangen en de ssd is weliswaar eenvoudig te wisselen, maar pcie-ssd's met x4-interface zijn nog niet te koop. Interne opslag bijplaatsen is niet mogelijk: de enige realistische optie is om de opslag via een Thunderbolt-behuizing uit te breiden.
Een equivalente zelfbouw-desktop zou, nog zonder Thunderbolt-interfaces, een kleine 2700 euro kosten. Het resterende bedrag is voor het design en het besturingssysteem: dat is geen al te grote premium wat ons betreft.
Over de prestaties kunnen we dik tevreden zijn: de Mac Pro is sneller en zuiniger dan de 2010-versie en alle andere Macs worden eveneens verslagen. Wel komt de retina MacBook Pro steeds aardig in de buurt, maar we moeten toegeven dat onze benchmarks de gpgpu-accelleratie gebruiken, waar de Mac Pro juist goed in is. De Mac Pro maakt bovendien bijna geen geluid, is zeer compact en wat ons betreft gewoonweg mooi.
Pluspunten
-
Vernieuwend ontwerp
-
State-of-the-art hardware
Minpunten
-
Weinig opslagmogelijkheden
-
Hoge instapprijs
Eindoordeel