Inleiding
We hebben het al diverse malen gezegd dit jaar: de verschillen tussen de Android-tablets die in de afgelopen maanden zijn uitgekomen, zijn soms ver te zoeken. Bijna alle fabrikanten blijken een voorliefde te hebben voor schermen met een beelddiagonaal van 10,1" en een resolutie van 1280x800 pixels. Daarnaast heeft Nvidia goede zaken gedaan door aan het gros van die fabrikanten zijn Tegra 2-soc te verkopen.
Fabrikanten proberen zich desondanks te onderscheiden. Asus ontwierp twee modellen met een toetsenbord, Sony gooide het gangbare, symmetrische ontwerp overboord en Lenovo probeert het door zijn nieuwste tablet op een ander segment te richten. De ThinkPad Tablet toont uiterlijk flinke gelijkenissen met de ThinkPad-serie zakelijke notebooks en is volgens Lenovo dan ook bij uitstek geschikt voor de zakelijke gebruiker.
Wij keken of het grote aantal voorgeïnstalleerde apps, de ingebouwde stylus en de full sized usb 2.0-poort de ThinkPad Tablet echt tot een betere keus maakt voor de zakelijke gebruiker dan de concurrentie.
Uiterlijk en indruk
Lenovo heeft de zwart met rode kleurstelling, die al jaren kenmerkend is voor de ThinkPad-lijn, ook doorgevoerd in de tablet. Het apparaat is volledig in zwart uitgevoerd en het rode accent is terug te vinden in het uiteinde van de meegeleverde stylus. De achterzijde is gemaakt van een mat, hard rubber, dat erg doet denken aan het materiaal waarvan BlackBerry zijn PlayBook-tablet heeft gemaakt. Deze afwerking maakt dat de tablet stevig aanvoelt en er strak uitziet. De bezel rondom het scherm is gemaakt van een traditioneler, glanzend plastic, dat erg gevoelig is voor vingerafdrukken. We hadden het mooier gevonden als de voor- en achterzijde dezelfde matte afwerking hadden gekregen.
:fill(white)/i/1320331098.jpeg?f=thumb)
We kunnen er kort over zijn: de ThinkPad Tablet is zwaar, zwaarder dan de originele iPad, zwaarder dan bijvoorbeeld de redelijk forse Eee Pad Transformer en zwaarder dan vrijwel elke tablet die in het laatste jaar uitgekomen is. Daarnaast is hij met 13,3mm ook redelijk dik. Dat betekent dat het niet comfortabel is om de tablet lang met één hand vast te houden. Dat is juist voor deze tablet een nadeel, omdat Lenovo een stylus meelevert en het dus logisch is om een hand vrij te houden voor het maken van notities.
De dikte van de tablet wordt mede bepaald door de aanwezige poorten. Lenovo heeft er namelijk voor gekozen om een full sized usb 2.0-aansluiting in te bouwen. Deze wordt gebruikt om het optionele toetsenbord aan te sluiten, maar ook muizen of opslagapparaten kunnen aan deze poort gekoppeld worden. Behalve over de usb 2.0-aansluiting beschikt de ThinkPad Tablet ook over een docking-poort, een micro-usb-aansluiting die ook voor opladen gebruikt wordt, een micro-hdmi-uitgang, een sd-kaartlezer en een simkaart-slot. Deze laaste twee zijn verstopt achter een klepje dat enigszins priegelig open te krijgen is.
:fill(white)/i/1320331116.jpeg?f=thumb)
In een van de hoeken is een sleuf geplaatst waarin de stylus wordt opgeborgen. Deze capacitieve stylus kan gebruikt worden om door menu's te navigeren, iconen aan te tikken en notities te maken in een voorgeïnstalleerde memo-app. De pen werkt op een enkele aaaa-batterij en de punt kan waarnemen hoeveel druk uitgeoefend wordt, waardoor lijnen van variabele dikte getekend kunnen worden.
:fill(white)/i/1320331107.jpeg?f=thumb)
De tablet wordt aangedreven door Nvidia's Tegra 2-soc, een oude bekende. De dualcorechip is geklokt op 1GHz en wordt bijgestaan door 1GB werkgeheugen. Lenovo bouwt modellen met 16, 32 en 64GB opslaggeheugen, maar enkel de laatste twee zullen ook in Nederland worden verkocht. Alle modellen hebben een 3g-modem aan boord. Een opvallend stukje hardware is de vibratiemotor. Bij smartphones zijn ze al jaren gemeengoed, maar dat is bij tablets niet het geval. Wie dus niet wil dat notificaties zich via geluidjes kenbaar maken, kan ook de trilstand activeren.
De ThinkPad Tablet heeft fysieke knoppen, in tegenstelling tot andere Honeycomb-tablets. Google heeft de toetsen juist in de interface ondergebracht opdat ze altijd op dezelfde plek staan, ongeacht de manier waarop de tablet vastgehouden wordt. De fysieke toetsen bevinden zich aan de korte kant en het zijn er vier in totaal: een om schermrotatie uit te schakelen, een om de browser te starten, een back-knop en een home-knop. De toetsen zijn behoorlijk stug en alleen aan hun bovenste rand lekker in te duwen. Dat maakt dat we ze in de praktijk weinig gebruikten.
Optioneel toetsenbord
Lenovo brengt bij de ThinkPad Tablet een optioneel toetsenbord op de markt, dat in een hoesje is verwerkt. Gecombineerd met de stylus moet dat ervoor zorgen dat het apparaat voor serieuze productiewerkzaamheden gebruikt kan worden. De hoes heeft een lederen buitenkant en aan de binnenkant een klein toetsenbord met daarboven een constructie waarin de tablet kan worden geschoven. De tablet moet worden vastgeklemd en maakt verbinding via de usb 2.0-poort.
Het geheel voelt stevig aan, maar het bevestigen en loshalen van de tablet is geen eenvoudige klus. Het klemsysteem luistert nauw en er moet een beetje gepropt worden om de tablet erin te krijgen. Daarnaast zit de usb 2.0-dockconnector stevig vast in de tablet, waardoor flink kracht moet worden gezet om de tablet los te halen.
Het toetsenbord zal voor gebruikers van ThinkPad-laptops geen verrassing zijn. De toetsen zijn iets ingedeukt en aan de onderzijde rond afgewerkt. In het midden is een rode trackpoint geplaatst, zoals we van ThinkPads gewend zijn. Deze kan niet fysiek bewogen worden, maar werkt met een optische sensor. Android Honeycomb is niet gemaakt voor bediening met een muiscursor en dat maakte dat we de trackpoint weinig gebruikten, ook omdat er niet mee geklikt kan worden. Daarvoor zijn dedicated toetsen onder de spatiebalk geplaatst.
Het toetsenbord is van hoge kwaliteit en heeft een fijne aanslag. De bovenste rij bevat functietoetsen om bijvoorbeeld snel naar het homescreen te gaan, media te besturen en de helderheid te regelen. Wel kent het bord twee manco's; de backspace-toets is even breed als de lettertoetsen en de ctrl-toets wordt gebruikt om het Android optiemenu te openen. Vooral bij het gebruiken van de ctrl+c- en ctrl+v-toetscombinaties is het irritant dat er telkens een menu openspringt op het scherm.
Software
Homescreen
Lenovo heeft het standaardhomescreen van Android lichtelijk aangepast. In het midden zijn vier grote knoppen te vinden: 'watch', 'email', 'listen' en 'read'. In het midden daarvan is weer een grote wereldbol geplaatst, waarmee de browser gestart kan worden. Het geheel neemt flink wat ruimte in en biedt eigenlijk geen enkele extra functionaliteit boven een standaardhomescreen met iconen. Gelukkig is het technisch gezien niets meer dan een widget en kan alles verwijderd worden, zodat er meer plek beschikbaar komt voor applicatie-iconen.
Wel constant zichtbaar is een knop in het midden van de systeembalk, die een favorietenoverzicht opent. Deze wordt aan de rechterkant van het scherm weergegeven in de vorm van een carrousel waar doorheen gescrolld kan worden. Het is handig dat deze knop opgeroepen kan worden vanuit elke applicatie, maar de uitwerking doet erg goedkoop aan. Visueel breekt het met alle andere onderdelen van de interface en het ziet eruit alsof er niet meer dan een paar dagen tijd in gestoken is.
/i/1321453929.png?f=thumb)
Hoewel het erop lijkt dat Lenovo naast de paar homescreenaanpassingen Android onaangetast heeft gelaten, voelde de tablet in de praktijk toch wat traag aan. Vooral bij het ontgrendelen was het touchscreen vaak niet responsief genoeg en bij het scrollen door de homescreens zagen we soms wat haperingen. Applicaties draaiden wel zoals verwacht.
Applicaties
Lenovo prijst de ThinkPad Tablet aan als machine die 'business enabled' is door de set zakelijke applicaties die meegeleverd wordt. Inderdaad valt meteen op dat het applicatiemenu van de tablet een heleboel nieuwe gezichten kent ten opzichte van een kale Android-installatie. Schijn bedriegt echter: een aantal van de applicaties die Lenovo meelevert, is gratis uit de Android Market te halen, zoals PrinterShare en de Citrix receiver. Andere applicaties zijn verbonden aan diensten die in Nederland niet werken, zoals Netflix en Slacker Radio. De versie van McAfee Mobile Security die meegeleverd wordt, werkt slechts 30 dagen.
Bij het bladeren door de applicatielijst bekroop ons het gevoel dat we ook vaak bij moderne laptops hebben: de grote selectie apps voelt aan als bloatware. Alleen al voor het lezen van boeken worden drie verschillende apps meegeleverd: Amazon Kindle, Google Books en een losse eReader-app. We juichen het meeleveren van nuttige applicaties toe, maar Lenovo had wel iets selectiever mogen zijn. Wel welkom zijn een paar meegeleverde kaartspelletjes en de software om Word-, Excel- en PowerPoint-bestanden te bewerken. Daarnaast heeft Lenovo een eigen appstore gemaakt, waarvan alle apps eerst door het bedrijf zelf gecontroleerd worden.
De app met de meeste meerwaarde, die ook niet uit een applicatiewinkel gehaald kan worden, is Notes Mobile. Deze notitie-app beschikt namelijk over handschriftherkenning, die goed tot zijn recht komt in combinatie met de stylus. Verschillende Tweakers-redacteuren hebben de app getest en zelfs van de slordigste handschriften kon de applicatie nog wat maken. Wie een beetje zijn best doet om netjes te schrijven, zal zien dat de handschriftherkenning voor het maken van notities heel goed te gebruiken is. De app kent wel een groot minpunt: hij werkt alleen in de portretstand. Gecombineerd met hoes en toetsenbord is hij dus niet te gebruiken en dat is jammer.
Scherm, camera en accu
Lenovo heeft niet bespaard op het scherm en dat is goed te zien. Diepere inspectie laat zien dat de ThinkPad Tablet een ips-paneel bevat en we weten dat dit garant staat voor een goede beeldkwaliteit. Kleuren zien er mooi uit, het contrast is groot en ook over de kijkhoeken en helderheid zijn we te spreken. Het paneel is daarnaast bedekt met krasvast Gorilla Glass van het bedrijf Corning, waardoor het tegen een stootje moet kunnen.
Horizontale kijkhoeken
Verticale kijkhoekenOp de foto's is goed te zien dat de kleurweergave van het scherm constant blijft onder verschillende hoeken. Wel neemt de helderheid af als onder extreme hoeken gekeken wordt op het horizontale vlak, maar dat is gebruikelijk.
Vergeleken met de concurrentie heeft de ThinkPad Tablet een hoge maximale helderheid. Hij hoeft alleen de Tab 10.1 van Samsung en de BlackBerry PlayBook voor zich te dulden.
Camera
De ThinkPad Tablet heeft een 5-megapixelcamera zonder flitser aan de achterzijde. Zoals gebruikelijk maken we een foto van een kleurenkaart, verlicht door twee grote softboxen. Zo krijgen we een beeld van de kwaliteit van de belichting en de witbalans.
/i/1321525843.jpeg?f=imagenormal)
De camera doet het lang niet slecht. Veel smartphones en tablets hebben moeite om de juiste witbalans te vinden met het kunstlicht, maar de ThinkPad Tablet laat zich niet van de wijs brengen. Ook de belichting is in orde.
Accuduur
Om te kijken hoe lang de accu van de tablet meegaat, draaien we twee tests. Bij de eerste wordt een videobestand herhaaldelijk afgedraaid tot de tablet zichzelf uitschakelt. Bij de tweede test wordt met de browser geautomatiseerd een vaste lijst websites bezocht tot de accu leeg is.
In de browsingtest houdt de ThinkPad Tablet het net geen zes uur vol. Geen slechte score, maar niet zo goed als de iPad 2 of Tab 10.1.
De tablet wist iets meer dan zeven uur continu video af te spelen voordat de accu helemaal leeg was. Wederom doen de iPad 2 en Tab 10.1 het beter, maar de ThinkPad Tablet weet ook een boel concurrenten achter zich te laten.
Prestaties: processor en gpu
Net als eerdere Android-tablets hebben we de Tablet S aan enkele benchmarks onderworpen. Deze komen grotendeels overeen met de benchmarks die we gebruiken om telefoons te testen. We verwachten, gezien de bijna identieke hardware, geen grote verschillen ten opzichte van eerder geteste tablets.
CaffeineMark meet de Java-prestaties van een Android-tablet. Java is de basis van Dalvik VM, de virtuele machine waarin Android-apps draaien; de resultaten zeggen dus veel over de snelheid waarmee apps worden uitgevoerd. De ThinkPad Tablet scoort hier vergelijkbaar met andere Tegra 2-apparaten.
SmartBench geeft een indruk van de algemene prestaties van de tablet. De ThinkPad Tablet is in deze test hekkensluiter. Opvallend is dat de snelste twee tablets beide op Android 3.2 draaien, vermoedelijk bevat deze editie optimalisaties die bij SmartBench van invloed zijn.
In het gamesonderdeel van SmartBench eindigt de Lenovo in de middenmoot.
In de grafische tests van GLBenchmark doet de ThinkPad Tablet het behoorlijk. Bij de Egypt test weet hij de beste score neer te zetten en in het Pro-onderdeel loopt hij slechts 1,1fps achter op de hoogste score.
Met AnTuTu wordt een indexscore bepaald aan de hand van rekenwerk, een databasetest en de framerates van animaties in 2d en 3d. De Tegra 2-apparaten ontlopen elkaar niet veel, maar de ThinkPad Tablet eindigt wel onderaan.
Prestaties: geheugen, booten en browser
Via AnTuTu meten we de lees- en schrijfsnelheid van het interne geheugen. Bij het lezen van data doet de ThinkPad het in verhouding niet zo goed, maar bij het wegschrijven is hij veruit de snelste. Opvallend is dat beide snelheden dicht bij elkaar liggen, terwijl bij de concurrentie de leessnelheden flink hoger zijn dan de schrijfsnelheden.
Booten |
Telefoon / tablet | Tijd in seconden, lager = beter |
Apple iPad |
**
19,10 |
Apple iPad 2 |
***
22,97 |
Asus Eee Pad Transformer |
***
25,80 |
Acer Iconia Tab A500 |
***
28,18 |
Samsung Galaxy Tab 10.1 |
****
32,85 |
Sony Tablet S |
****
35,33 |
Archos 101 G9 |
****
35,49 |
Asus Eee Pad Slider |
****
37,01 |
Lenovo ThinkPad Tablet |
********
70,96 |
BlackBerry PlayBook |
********
73,00 |
Vergeleken met andere Android-tablets doet de ThinkPad Tablet er extreem lang over om te starten. Waardoor dit komt is onbekend.
We gebruiken sinds kort BrowserMark om de snelheid van de browser te testen. Voorheen gebruikten we hiervoor SunSpider, maar die test richt zich enkel op JavaScript, terwijl BrowserMark een vollediger beeld geeft. Met een score net onder de 90.000 punten eindigt de Lenovo op de derde positie.
In onze geautomatiseerde laadtest wordt de Tweakers.net-frontpage 35 keer geladen. Daarna wordt de gemiddelde laadtijd berekend, waarbij de eerste, snelste en traagste runs worden weggelaten. Met een tijd van 0,62 seconden voert de ThinkPad Tablet samen met de Tablet S van Sony het lijstje Android-tablets aan. De iPad 2 van Apple is flink sneller.
Specificaties en gallery
Merk en type |
Merk |
Lenovo |
Productserie |
ThinkPad |
Type |
Tablet 16GB 3G |
Technische specificaties |
Cpu-type |
Nvidia Tegra 2 |
Snelheid |
1GHz |
Video-interface |
Schermdiagonaal |
10.1" |
Schermresolutie |
1280x800 (wxga) |
Lcd-paneel |
H-ips |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Multitouch-touchscreen |
Ja |
Backlight |
Led: edge-lit |
Video uit |
Mini-hdmi |
Cameraresolutie |
5Mp |
Opslag |
Opslagcapaciteit |
16GB |
Extern geheugen |
Secure digital |
Interfaces |
Verbinding (wlan) |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Verbinding (bluetooth) |
Bluetooth 3.0 |
Verbinding (usb/fw) |
Usb 2.0 |
Fysieke specificaties |
Gewicht |
770g |
Hoogte |
264mm |
Breedte |
189mm |
Diepte |
13,3mm |
Kleuren |
Zwart |
Overige specificaties |
Besturingssysteem |
Google Android 3.1 |
Bijzonderheden |
Gorilla Glass, 2Mp-camera voor en 5Mp-camera achter |
Conclusie
Lenovo is duidelijk in zijn bedoelingen met de ThinkPad Tablet; hij moet de zakelijke gebruiker aanspreken door middel van de stylus, de aansluitingen en de meegeleverde software. Dat laatste argument vinden wij het zwakst. Alleen de Notes-app is echt nuttig en veel van de andere apps kunnen ook met een willekeurige tablet uit de Market geplukt worden. Behalve voor het maken van aantekeningen is de stylus weinig geschikt; het bedienen van de interface gaat fijner met de vingers.
Hardwarematig zit de ThinkPad Tablet prima in elkaar. Hij voelt stevig aan, is voorzien van veel aansluitingen, waaronder een erg nuttige usb 2.0-poort, en het scherm is van goede kwaliteit. De Tegra 2 begint echter al sporen van ouderdom te vertonen en in gebruik voelt de tablet soms dan ook behoorlijk traag aan. Daarnaast is het apparaat niet het dunste en ligt het gewicht flink hoger dan bij de concurrentie.
Goedkoop is de Lenovo ook niet. In Nederland zullen het 32GB- en 64GB-model gevoerd worden, met prijzen van iets meer dan 600 en 700 euro. Daarmee zijn het de duurste Tegra 2-tablets met 3G van dit moment, al krijg je er bij de concurrentie geen stylus bij.
Die stylus wordt daarom eigenlijk het belangrijkste punt waar mensen naar moeten kijken bij het overwegen van deze tablet. Wie die namelijk niet belangrijk vindt, kan bijvoorbeeld beter gaan voor een Asus Transformer, die dezelfde hardware aan boord heeft maar 100 euro minder kost. Zelfs met toetsenbord erbij is hij goedkoper. Wie niet per se een ips-scherm wil, kan zelfs nog goedkopere alternatieven vinden.
De Lenovo ThinkPad Tablet is geen slecht apparaat, maar komt in onze ogen te laat op de markt. Lenovo werkt zelf al aan een tablet met een Tegra 3 en Android 4.0, en ook de concurrentie zit niet stil. Wie echt een stylus nodig heeft, kan de ThinkPad Tablet overwegen, maar voor de meesten is het verstandiger om voor een goedkopere tablet te kiezen of nog even te wachten op de aanstaande, volgende generatie Android-tablets.
Pluspunten
+Voelt stevig aan
+Goed scherm
+Handschriftherkenning werkt goed
Minpunten
-Bloatware
-Zwaar
-Soms een beetje laggy
-Redelijk duur
Eindoordeel