Introductie
Een van de belangrijkste themas's tijdens de Computex 2010-beurs was de presentatie van Sandy Bridge-moederborden door vrijwel alle moederbordfabrikanten. Hoewel de opvolger van Intels Core i-cpu's pas in het eerste kwartaal van 2011 wordt verwacht, bereiden de hardwareproducenten zich nu al voor op de introductie van 'Series 6'. Het zou niet voor het eerst zijn dat Intel vriend en vijand verrast met een vervroegde release van zijn producten.
De meeste moederbordfabrikanten zorgen er daarom voor dat ze hun Series 6-moederborden in het derde of uiterlijk het vierde kwartaal gereed hebben. De moederborden die tijdens Computex getoond werden, waren dan ook in lang niet alle gevallen al rijp voor massaproductie. In sommige gevallen werden zelfs P55-moederborden getoond die voor de gelegenheid waren omgekat tot Sandy Bridge-borden.
/i/1276168800.jpeg?f=imagenormal "LGA1155-socket")
In dit overzicht zetten we de Sandy Bridge-moederborden van de belangrijkste fabrikanten op een rijtje en we maken waar mogelijk een inventarisatie van de specificaties.
Sandy Bridge
De opvolger van de huidige Core i3-, i5- en -7-processors voor LGA1156-sockets staat in de startblokken. Intel liet al eerder wafers met Sandy Bridge-processors zien en enkele samples maakten duidelijk dat de nieuwe cpu's een aanzienlijke verbetering zijn ten opzichte van de huidige generatie van Lynnfield-quadcores en Clarkdale-dualcores.
Het nieuwe platform is niet pin-compatibel met de huidige P55-, H55- en H57-moederborden. De Lynnfields en de Clarkdales hebben 1156 pinnen om met het moederbord te communiceren; de Sandy Bridge-processors hebben één pin minder en gaan dus als LGA1155-chips door het leven. Daarmee lijkt het LGA1156-platform een relatief kort leven beschoren. Als de geruchten over de prestaties van de Sandy Bridge-cpu's op waarheid berusten, is een vroegtijdig afscheid van de 1156-cpu's echter allesbehalve een drama.
Naast het geavanceerdere ontwerp, waardoor de Sandy Bridge-processors klok voor klok beter presteren dan de huidige processors, valt ook de monolithische core op. Waar Clarkdales nog uit twee stukken silicium bestonden - de cpu-package bevatte een 45nm-die voor de gpu en een 32nm-die voor de processor - bestaat een Sandy Bridge-cpu uit een enkele die. De grafische prestaties van de gpu in de Sandy Bridge-processors zouden vergeleken kunnen worden met die van een courante midrange-videokaart, maar dat neemt niet weg dat voor serieus gamen nog steeds een aparte videokaart moet worden ingebouwd.
Behalve sneller moeten de nieuwe 32nm-processors ook zuiniger zijn dan de huidige cpu's. De dualcore-versies zouden een tdp van 65W krijgen; voor de quadcores moet 95W worden uitgetrokken. Na een die-shrink zou het energieverbruik nog verder teruggedrongen kunnen worden, als Intel erin slaagt om de feature size van 32nm tot 22nm te reduceren.
Series 6-moederborden
De belangrijkste eigenschap van het Series 6-platform is een verdere integratie van de verschillende onderdelen van het systeem. De processors bevatten niet alleen de geheugencontroller, die al sinds de introductie van de Nehalem-architectuur niet langer op het moederbord is te vinden, maar ook de gpu. De pci-express-controller is sinds de Clarkdale in de processor geïntegreerd, wat de northbridge volledig overbodig maakt. De southbridge werd voor de Bloomfield al vervangen door de ich, die bij de Lynnfield werd afgelost door de pch of mch.
Intel heeft vijf varianten van de bijbehorende Cougar Point-chipset ontwikkeld. De mainstreamversies zijn de P67 en de H67; de Q67, de Q65 en de B65 zijn bedoeld voor zakelijk gebruik. De bus-interface van de borden is Direct Media Interface 2.0. Deze opvolger van LGA1156's dmi heeft een bandbreedte van 4GBps in plaats van 2GBps. Intel heeft ervoor gekozen geen usb 3.0-controller in zijn chipset in te bouwen, reden voor veel moederbordfabrikanten om deze feature alsnog in te bouwen met behulp van een NEC-controller.
Van de zes sata-poorten zullen er, afhankelijk van de chipsetversie, maximaal twee de sata-600-specificatie volgen. Verder beschikt het platform standaard over 16+6 pci-express-lanes, twaalf tot veertien usb 2.0-poorten en een gigabit-ethernetadapter. In de consumentenchipsets H67 en P67 zullen geen pci-slots meer aanwezig zijn: zakelijke chipsets als de Q67 krijgen deze legacy-slots nog wel. Hoe fabrikanten de beschikbare bandbreedte verder invullen, en of ze alle of extra features implementeren, zal van het moederbord en de beoogde toepassing afhangen. Opvallend genoeg lijken vrijwel alle fabrikanten ervoor te kiezen om alsnog pci-slots te implementeren.
/i/1276168003.png?f=imagenormal "Sandy Bridge platform")
Niet alle weergegeven specificaties zijn correct
Asus, Gigabyte en MSI
Asus
Asus toonde diverse prototypes van zijn Sandy Bridge-moederborden. Niet alle features waarmee deze Series 6-borden waren uitgerust, zullen ook op de retailversies zijn terug te vinden - sterker nog, een paar borden waren in feite verbouwde P55-moederborden, ofwel de huidige generatie Series 5-moederborden. Desalniettemin kondigde het Taiwanese bedrijf een indrukwekkend arsenaal LGA1155-moederborden met de type-aanduiding P8x67D aan.
De P67-chipset is gebruikt voor atx-moederborden, die geen video-uitgangen hebben - P8P67D-moederborden moeten dus van een losse videokaart worden voorzien. Zowel de P8P67D als de Deluxe- en Evo-uitvoeringen van dit bord zijn voorzien van 3 pci-e x1-slots en twee pci-slots; de Deluxe en de Evo beschikken bovendien over twee pci-e x16-slots. De Evo- en Deluxe-versies lijken in de huidige incarnaties op een paar sata-300-poorten na vrijwel identiek; ze onderscheiden zich van de reguliere P8P67D met meer fases in de vrm voor een betere energievoorziening voor de processor.
De P8H67D M is een micro-atx-bord met één pci-express x16-slot, twee pci-express x1-slots en twee pci-slots. De H67-chipset voorziet verder in twee sata-600- en vier sata-300-poorten. Asus voegde nog eens twee extra sata-300-poorten en twee usb 3.0-poorten toe. Een tweede m-atx-bord draagt de naam P8H67D Pro en is weer uitgerust met een uitgebreidere cpu-vrm. De micro-atx-borden van Asus zijn wel met de nodige video-uitgangen uitgerust.
:fill(white)/i/1275368878.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1275368879.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1275368880.jpeg?f=thumb)
Gigabyte
Gigabyte toonde een high-end P67-moederbord in de vorm van de P67A-UD7. Net als de P55A-UD7 is de 'northbridge' van een heatsink met waterkoeloptie voorzien. Het bord lijkt in meer opzichten op het P55-moederbord: zo bestaat de spanningsvoorziening voor cpu en geheugen uit een 24-fasige vrm. Het UD7-bord is voorzien van vier pci-express x16-slots, die dankzij een NF200-chip over voldoende pci-lanes voor sli- en crossfirex-opstellingen beschikken.
Verder zijn een enkel pci-express x1-slot en twee pci-slots aanwezig. Gigabyte heeft zes sata-300- en vier sata-600-poorten op het bord gezet en er is een onbekend aantal usb 3.0- en esata-poorten beschikbaar. Het UD7-moederbord is verder van 7.1-kanaals audio en twee gigabitnetwerkpoorten voorzien. Ook het bord van Gigabyte zal nog op de nodige punten veranderd worden alvorens het op de markt komt.
:fill(white)/i/1276159155.jpeg?f=thumb)
MSI
De moederborden van MSI lijken al een stuk verder ontwikkeld, maar ook bij deze fabrikant staan de features van de Series 6-borden nog niet vast. MSI toonde twee moederborden, het atx-bord H67A-GD65 en de micro-atx-plank H67MA-GD65. Beide moederborden zijn voorzien van de H67-chipset en kunnen zonder aparte videokaart gebruikt worden: de gpu in de processor kan zijn videosignaal uitvoeren via D-sub-, dvi- of hdmi-uitgangen. Ook zijn op beide moederborden twee pci-express x16-slots aangebracht, zodat twee videokaarten in sli- of crossfire-opstellingen gebruikt kunnen worden.
Beide borden beschikken over twee pci-express x1-slots, terwijl de atx-variant ook over twee pci-slots beschikt. De moederborden zijn verder voorzien van twee usb 3.0-poorten, en de vier sata-300-poorten krijgen op het atx- en het micro-atx-bord gezelschap van respectievelijk vier en drie sata-600-poorten.
Het atx-bord beschikt verder over meetpunten voor de spanning op onder meer de cpu, het geheugen en de chipset. OC Genie-knoppen, waarmee eenvoudig kan worden overgeklokt, zijn eveneens aanwezig. Ten slotte zal MSI zijn Series 6-moederborden niet langer van een traditioneel bios voorzien, maar van bios-opvolger uefi.
:fill(white)/i/1276081237.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276082391.jpeg?f=thumb)
Asrock, Biostar en ECS
ASRock
ASRock heeft zijn Extreme3-serie moederborden uitgebreid met een P67-moederbord in atx-formaat. Een van de 'extreme' functies is de spanningsvoorziening van de Sandy Bridge-cpu en het ddr3-geheugen: dat bestaat uit een vrm-opstelling van 12+2 fases. De P67 Extreme3 is met behulp van een NF200-controller voorzien van drie pci-express x16-slots. Verder zijn er twee pci-express x1-slots en twee pci-slots beschikbaar.
Een extra NEC-chip levert twee usb 3.0-poorten en ook de hoeveelheid sata-poorten wijkt af van de chipset-standaard: ASRock heeft vier sata-300- en vier sata-600-poorten en een esata-600-poort op zijn moederbord aangebracht. Tot slot zijn er twee firewire-aansluitingen, een gigabit-ethernetpoort en 7.1-kanaals geluid beschikbaar.
:fill(white)/i/1276093939.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276093949.jpeg?f=thumb)
Biostar
Biostar heeft een atx- en een micro-atx-bord met Series 6-chipsets getoond. Het atx-bord is de TP67XE, die over twee pci-express x16-slots, twee pci-express x1-slots en twee pci-slots beschikt. Ook Biostar koos voor een NEC-chip om twee usb 3.0-poorten te kunnen plaatsen. De aantallen sata-300- en sata-600-poorten liggen nog niet vast, al ligt het voor de hand dat in elk geval de twee sata-600-poorten van de P67-chipset gebruikt zullen worden. Het moederbord is verder voorzien van een achtfasige vrm, 8+2-kanaals onboard geluid en een gigabit-ethernetadapter.
De TH67XE is een micro-atx-bord met een H67-chipset en is voorzien van een D-sub, een dvi- en een hdmi-connector. Dit bord heeft twee pci-express-x16-slots, maar anders dan de TP67XE beschikt deze plank maar over één pci-express x1- en één pci-slot. De TH67XE telt vijf sata-poorten en een esata-poort. Verder zijn twee usb-3.0-poorten beschikbaar, naast vier externe usb 2.0-poorten en nog diverse interne usb-headers. Ook is het bord voorzien van firewire en 7.1-kanaals geluid met analoge en digitale uitgangen.
:fill(white)/i/1276093734.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276093745.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276093790.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276093770.jpeg?f=thumb)
ECS
Elitegroup Computer Systems, beter bekend als ECS, heeft zijn Black Series uitgebreid met drie Series 6-moederborden. De Black Series omvat high-end moederborden die wat meer bieden dan alleen de standaardmogelijkheden van de chipset.
Zo heeft de P67H2-M, een micro-atx-bord op basis van de P67-chipset, twee extra usb 3.0-poorten dankzij een NEC-controller en een tweede gigabit-ethernetaansluiting. Het bord is verder uitgerust met vier sata-300-poorten, waarvan één in esata-uitvoering, en twee sata-600-interfaces. Het bord heeft veertien usb 2.0-poorten. Een enkel pci-express x16-slot, twee pci-express x1-slots en een pci-slot maken de lijst compleet.
Het P67H2-A, een atx-plank, beschikt dankzij een NF200-chip over drie pci-express x16-slots. Verder zijn er twee pci-express x1-slots en twee pci-slots aanwezig. Dit bord beschikt over twee NEC-controllers, zodat er in totaal vier usb 3.0-poorten aanwezig zijn. Ook de hoeveelheid sata-poorten is met behulp van Marvell-chips uitgebreid tot vier sata-300-, twee esata-600- en twee sata-600-poorten. Er zijn wederom twee gigabit-netwerkpoorten beschikbaar en het aantal usb 2.0-poorten bedraagt niet minder dan twintig.
Het P67H2-A2-moederbord, eveneens in atx-formaat, is met twaalf usb-2.0-poorten iets zuiniger uitgerust dan het A-bord. Er zijn wederom vier usb 3.0-poorten aanwezig en verder treffen we twee pci-express-x16-, één pci-express-x1- en twee pci-slots aan. Verder heeft het A2-bord net als de A-versie vier sata-600-, twee esata-600- en vier sata-300-poorten.
:fill(white)/i/1276003152.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276003170.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1276003185.jpeg?f=thumb)
Epiloog
/i/1275368880.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276081237.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276082391.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093939.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093949.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093734.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093745.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093790.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276003152.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1276093770.jpeg?f=imagegallery)
/i/1242207182.png?f=fpa)
/i/1244709222.png?f=fpa)
/i/1241511581.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1276075824.jpeg?f=fpa)
/i/1245314398.png?f=fpa)
/i/1242740725.png?f=fpa)
/i/1221730219.png?f=fpa)
/i/1246884910.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/114480/flatter.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/128684/Avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/54579/Static.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/337817/crop5efb1032270a0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
.:strip_icc():strip_exif()/u/354494/crop62213d801028d_cropped.jpg?f=community){kind=small}
. Echter blijft het wel typisch Intel om alles weer niet backwards compatible te maken 
. Echter met alle vernieuwingen zou iig zo'n P57 bord nooit met een SB CPU werken.
:strip_icc():strip_exif()/u/305231/crop5db483f8e5c32_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/262645/Waldorf.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/218864/crop5db0c8ff43fff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/175932/bbq-pc.jpg?f=community){kind=small}
/u/317612/icon.png?f=community){kind=icon}