Een kleine twee jaar geleden publiceerden we een artikel over Matter, de communicatiestandaard voor smarthomeproducten die het voor gebruikers en fabrikanten makkelijker moet maken om met smarthome aan de slag te gaan. De techniek was destijds veelbelovend, maar zonder een groot aanbod aan producten was het maar de vraag of die belofte snel ingelost ging worden.
Matter kende een trage start. Versie 1 van de standaard miste ondersteuning voor basale functionaliteit als energiemeting en ook werd maar een beperkt aantal soorten apparaten ondersteund. Het afgelopen jaar lijkt de standaard echter meer op stoom te komen. Versie 1.3 uit mei 2024 voegde eindelijk energiemeting toe, naast ondersteuning voor veel soorten witgoed. Versie 1.4, die afgelopen november uitkwam, bracht verbeteringen op het vlak van apparaatbeheer en bevatte nieuwe apparaattypen voor onder meer thuisaccu's en warmtepompen. Daarmee is de standaard op papier nu behoorlijk compleet, al schitteren een aantal categorieën nog steeds in afwezigheid, zoals camera’s.
De Consumer Electronics Show was dit jaar een mooi moment om bij verschillende smarthomefabrikanten langs te gaan en te kijken hoe het staat met de adoptie van Matter. Daarbij viel om te beginnen op hoeveel fabrikanten van slimme knoppen en sensors er tegenwoordig wel niet zijn. Naast bekende namen als Aqara, TP-Link, Tuya en Shelly, zagen we ook schakelaars en sensors bij LG, Bosch en een heleboel voor ons onbekende Chinese fabrikanten. Vrijwel al die bedrijven voerden een Matter-logo op hun stand. Dat is een groot verschil met een jaar geleden.
Daarbij zit wel een groot verschil in hoe de standaard geïmplementeerd wordt, waarbij er grofweg drie opties zijn: Matter over wifi, Matter over Thread en Matter via een bridge of hub. Die laatste optie wordt bijvoorbeeld door Philips Hue gebruikt. De verbinding tussen de bridge en de lamp loopt daar via Zigbee en de bridge biedt het apparaat op de rest van het netwerk aan via Matter. Het voordeel is hiervan dat je bestaande apparatuur Matter-compatibel kunt maken, het nadeel is evident; je hebt een extra kastje nodig.
Gelukkig zagen we die hubconstructie relatief weinig op CES. SwitchBot past het toe op een aantal producten, maar met goede reden. Veel van de smarthomesensors van dit bedrijf maken gebruik van bluetooth en dat kan niet direct op een Matter-netwerk worden aangesloten. De apparaten die over wifi beschikken, kunnen vaak wel rechtstreeks verbonden worden. Zo spotten we op de stand van SwitchBot demo-units van de Relay Switch 1 en Switch 1 PM met onderop de qr-code voor koppeling met een Matter-systeem.
Witgoed komt eraan
:strip_exif()/i/2007177270.jpeg?f=imagemedium)
Sinds versie 1.2, die eind 2023 uitkwam, is er ondersteuning voor witgoed als koelkasten, vaatwassers, wasmachines en robotstofzuigers. Tijdens CES bleek dat er groot verschil zit tussen aanwezigheid van bepaalde functionaliteit in de standaard en grootschalige adoptie door fabrikanten. We konden welgeteld één witgoedproduct vinden met een Matter-logo: een koelkast bij Bosch die later dit jaar moet uitkomen. Via Matter is het mogelijk de temperaturen aan te passen en een seintje te krijgen als de deur blijft openstaan. In de categorie robotstofzuigers bestaan al een paar modellen die via Matter aan te sturen zijn en op de CES werden door verschillende fabrikanten nieuwe modellen aangekondigd met Matter-compatibiliteit.
In deze categorie wordt overigens goed duidelijk dat Matter nooit een allesomvattende standaard wordt en gebruikers voor bepaalde functionaliteit soms aangewezen zullen zijn op de apps van fabrikanten. Vanuit de Matter-standaard is het mogelijk om een stofzuiger te stoppen en starten, en de schoonmaakmodus te kiezen, maar niet veel meer dan dat. Om bijvoorbeeld plattegronden van het huis te beheren, moeten gebruikers uitwijken naar de fabrikantenapps en dat zal hoogstwaarschijnlijk zo blijven. Er zit te veel variatie in functionaliteit om het allemaal in de standaard te krijgen.
Er zit dus enige tijd tussen het updaten van de spec en introductie van nieuwe apparaten met ondersteuning. In het geval van witgoed bleek de 14 maanden tussen introductie van versie 1.2 en de CES niet genoeg om de functionaliteit in nieuwe producten te verwerken. We verwachten hier op de CES van 2026 veel meer van te zien.
Thread blijft een zorgenkindje
Naast Matter over wifi is er dus Matter over Thread, een meshprotocol dat vooral bedoeld is voor apparaten met een laag stroomgebruik. Thread maakt gebruik van dezelfde radiolaag als Zigbee maar ‘spreekt’ daar vervolgens de Matter-taal over. Omdat Matter een IP-gebaseerde standaard is, moet zo’n Thread-mesh op een manier aan een thuisnetwerk gekoppeld worden, zodat gecommuniceerd kan worden met apparaten die verbonden zijn via wifi of ethernet. Dat gebeurt via een Thread-borderrouter, een apparaat dat zowel over een Thread-verbinding als een wifi- of ethernetverbinding beschikt en zo deze twee typen netwerken aan elkaar koppelt.
Veel mensen hebben zonder dat ze het weten een borderrouter thuis; Googles Nest Hub is er eentje, net als de Apple TV. Ook veel moderne tv’s kunnen deze functie vervullen. Het idee was dat mensen een dergelijk apparaat niet hoefden aan te schaffen, maar er altijd wel een in huis hadden staan dat deze functie kon vervullen. En als er meerdere van die apparaten waren, dan konden ze samenwerken en zo het netwerk vergroten en stabiliseren.
Dat laatste leek leuk op papier, maar kwam in de praktijk niet goed uit de verf. Om de netwerken samen te laten werken, moeten beveiligingssleutels uitgewisseld worden, en daar was geen standaard voor. Wat in de praktijk dus gebeurde is dat gebruikers met meerdere borderrouters, meerdere Thread-netwerken hadden, die onderling niet met elkaar communiceerden. Naast versie 1.4 van Matter kwam eind vorig jaar datzelfde versienummer van Thread uit, waarin het probleem met meerdere routers, netwerken en credentials is opgelost. Maar zoals eerder gezegd duurt het altijd enige tijd voor fabrikanten die wijzigingen weer doorgevoerd hebben in hun producten. De verwachting is dat we de effecten hiervan dit jaar gaan zien.
Om het fabrikanten in ieder geval makkelijker te maken om Thread te ondersteunen, hebben Google en Mediatek een nieuwe chip ontwikkeld. De MT7903 ondersteunt Wi-Fi 6E, Bluetooth 6 en dus Thread, en moet volgens beide bedrijven voor ‘brede adoptie’ van Thread zorgen. In de eerste helft van dit jaar wordt deze gesampled, dus het zal vermoedelijk tot volgend jaar duren voor we die terugzien in producten.
Multiprotocol
Eén van de bedrijven die Thread voor nu links laat liggen is Shelly, fabrikant van onder meer slimme relais en dimmers. Thread is zo ongeveer de enige ontbrekende standaard, want verspreid door het portfolio vinden we Z-Wave, wifi, bluetooth en Zigbee. De nieuwste Gen4-lijn die het bedrijf op CES introduceerde heeft ondersteuning voor zowel wifi, bluetooth als Zigbee. Gebruikers kunnen bij de ingebruikname van de hardware zelf kiezen via welke standaard ze willen verbinden, waarbij via wifi Matter-ondersteuning aanwezig is.
Omdat Zigbee en Thread gebruikmaken van dezelfde IEEE 802.15.4-standaard voor radioverkeer, vroeg ik me af of het bedrijf op een later moment wellicht ondersteuning zou toevoegen. Het antwoord daarop was een duidelijk ‘nee’; de gebruikte hardware zou niet krachtig genoeg zijn voor het protocol. Hoewel ze dezelfde radiostandaard gebruiken, vereist Thread namelijk meer rekenkracht dan Zigbee. Een medewerker van Shelly vertelde verder dat het bedrijf niet negatief tegenover Thread staat, maar dat op dit moment de vraag vanuit gebruikers nog te laag is.
Zowel Aqara als Shelly kiezen ervoor meerdere protocollen in een apparaat te ondersteunen
Ook Aqara kiest voor een multiprotocolaanpak, maar dan juist voor de combinatie van Thread en Zigbee. Gezien de overeenkomsten dus logisch, want in principe is er maar een enkele radio nodig; de rest van de verschillen zitten in de firmware. Gebruikers die nu op Zigbee zitten en nog niet genoeg Thread-apparaten hebben voor een sterke mesh, kunnen deze producten dus direct integreren in hun bestaande systeem, om dan op een later moment een keer over te stappen. Ook hier wordt duidelijk dat Thread een wat zwaarder protocol is, want de nieuwe FP300-aanwezigheidssensor gaat in Zigbee-stand drie jaar mee, terwijl dat met Thread twee jaar is.
Certificering
Tot slot was er nog nieuws vanuit de Connectivity Standards Alliance en enkele grote techbedrijven. De CSA keurt elk Matter-apparaat dat op de markt komt, maar dat werd vervolgens veelal ook nog los door bedrijven als Google, Apple en Samsung gedaan, voordat zij een ‘Works with…’-label toekenden. Die bedrijven hebben aangekondigd dat niet meer te doen, maar gewoon af te gaan op de keuring van de CSA, wat tijd en geld scheelt. Daarnaast heeft de CSA nu ook een FastTrack Recertification Program, bedoeld voor een hercertificering nadat een product een software-update heeft gehad. Voorheen moest er dan een geheel nieuw proces gestart worden en deze nieuwe versie moet simpeler en sneller zijn.
Tot slot
Er kan veel gebeuren in twee jaar en dat is bij Matter zeker het geval. Niet alleen is de standaard zelf flink doorontwikkeld en uitgebreid, ook zien we dat steeds meer fabrikanten er ondersteuning voor inbakken. Hoewel er nog enkele productgroepen in de spec missen, zoals camera’s, zijn er met de snellere certificering en verbeteringen aan Thread en apparaatbeheer verder geen echt grote struikelblokken meer die grootschalige adoptie tegenwerken.
Of dat betekent dat fabrikanten er massaal bovenop springen, is op dit moment lastig te zeggen. Op CES was overduideijk dat de standaard momentum heeft, maar de multiprotocolapparaten laten tegelijkertijd zien dat veel fabrikanten nog niet helemaal van Zigbee weg durven te gaan. Daarmee lijkt 2025 voor Matter echt het jaar van de waarheid te worden.