Uiterlijk en aansluitingen
Samengevat
De Blade 14 is Razers kleinste, 1,86kg wegende, gamelaptop, maar hij is toch voorzien van een RTX 4070-videokaart en een Ryzen 9 7940HS-processor. Het is, zoals we van Razers gewend zijn, een stevige laptop, die erg netjes is afgewerkt. De hardware is snel en draait zonder moeite games op de 2560x1600-pixels van het scherm. Dat scherm heeft een hoge helderheid en is netjes gekalibreerd, maar had nog iets sneller mogen reageren om de 240Hz-refreshrate te matchen. De accuduur is voor een compacte laptop niet uitzonderlijk, maar daar staat heel vlotte hardware tegenover, die uniek is voor een 14"-chassis. Razers zijn echter niet goedkoop en deze unieke hardwarecombinatie kost een lieve duit.
Compact en gaming zijn twee dingen die meestal niet goed samengaan als je naar laptops kijkt. Hoe sneller de hardware, des te meer warmteontwikkeling en dat betekent weer dat je grotere heatsinks en ventilators nodig hebt. De meeste echt snelle gamelaptops zijn daarom van die bakbeesten, die je eigenlijk niet mee wilt nemen.
Dat geldt niet voor de Blade 14, want in deze 14"-gamelaptop heeft Razer een RTX 4070-videokaart gelepeld. Die gaat vergezeld van AMD's nieuwe Ryzen 9 7940HS-processor, die bij uitstek bedoeld is voor compacte laptops die toch snel zijn. Is dit dan de magische combinatie die gamen en mobiliteit bij elkaar brengt? En o ja, is dat dan ook meteen 3300 euro waard? Je leest het in deze review.
:strip_exif()/i/2005965074.jpeg?f=imagearticlefull)
Razer Blade 14
Die prijs staat daar niet zomaar, want ondanks de snelle hardware is de Blade 14 een dure laptop. De goedkoopste laptop met RTX 4070 kost 1500 euro, minder dan de helft van de Blade. Er zijn ook 14"-laptops met RTX 4060 van ASUS en MSI die rond de 2000 euro kosten. Maar de combinatie van 14" en RTX 4070 is op dit moment nog zeer zeldzaam en dat maakt de Blade vooralsnog uniek.
De snelle hardware is niet het enige waar de hoge prijs vandaan komt. Het is namelijk ook gewoon een Razer-product. En Razers zijn duur. Ze worden weleens met de eveneens dure laptops van Apple vergeleken en dat komt doordat het design wel wat overeenkomsten heeft. De Blade 14 heeft, net als een MacBook Pro bijvoorbeeld, een behuizing die helemaal van metaal is gemaakt en dat is ook geen dun spul. Nee, de Blade 14 voelt aan als een solide geheel. Op geen enkele plek kun je de behuizing indrukken of een beetje mee laten buigen.
Net als Apple hangt ook Razer de less is more-ontwerpfilosofie aan. De behuizing is strak, zwart, en afgezien van het Razer-logo op de achterkant van het scherm zou je niet zeggen dat het een gamelaptop is. Helemaal als je de toetsenbordverlichting niet alle kleuren van de regenboog laat knipperen, wat natuurlijk wel kan, mocht je dat willen.
Over het toetsenbord gesproken; de vlakke toetsjes van het toetsenbord hebben een redelijk duidelijke aanslag, maar weinig travel. Met andere woorden: je kunt ze niet zo ver indrukken. De ene gebruiker zal dat minder erg vinden dan de andere. Wat ongetwijfeld iedereen zal waarderen, is de plaatsing van de luidsprekers, die de geluidsgolven naar boven sturen, aan weerszijden van het toetsenbord. Veel laptops hebben de luidsprekers onderop zitten, wat in (video-)gesprekken vaak geen goede verstaanbaarheid oplevert. Hoewel de plaatsing van de luidsprekers dus goed is, blijven ze wat blikkerig klinken, zelfs voor een laptop. De eerdergenoemde MacBooks doen dat een stuk beter.
Iets anders wat Apple en Razer gemeen hebben, is de grote touchpad. Dat had de vorige Blade 14 ook en dat flinke formaat is prettig, want je grijpt nooit mis als je het muispijltje wilt beroeren. Evenmin nieuw is de webcam, die bovenaan het scherm prijkt. Het is een model met een resolutie van 1920x1080 pixels en hij heeft ondersteuning voor Windows Hello, zodat je met behulp van gezichtsherkenning kunt inloggen. Nieuw voor het 2023-model is de afdekking die je voor de camera kunt schuiven. Een andere nieuwigheidje bij de camera is de mogelijkheid om automatisch de achtergrond te laten vervagen en je gezicht te volgen. Dat is geen nieuwe functionaliteit voor Windows; we kwamen het op de SQ3-versie van de Microsoft Surface Pro al eens tegen, maar wel nieuw voor laptops met een x86-processor. Om die achtergrond te vervagen, maakt de Blade 14 gebruik van Ryzen AI. Dat is een neural engine, die in de mobiele Zen4-processors is ingebakken. Voorheen waren die neural engines geïntegreerd in Arm-processors, zoals de SQ3 of Apples M1- en M2-chips. AMD is de eerste die een x86-processor van die neural engine voorziet. Intel zal met de Meteor Lake-generatie ook een neural processing unit in zijn laptopchips inbouwen.
De aansluitingen tot slot zijn eigenlijk heel logisch over de behuizing verdeeld. Zowel links als rechts heb je de beschikking over een USB-A-poort, die maximaal 10Gbit/s doet, en een USB4-aansluiting. Links zitten verder nog een HDMI 2.1-aansluiting en de aansluiting om de accu mee te laden. Je kunt het systeem ook laden via USB-C, maar dat gaat met maximaal 100W en is dus geen vervanging voor de bijgeleverde 230W-adapter.
Specificaties en cpu-benchmarks
Razer verkoopt de Blade 14 in drie smaken. Met een RTX 4060-videokaart en 16GB geheugen aan boord, met RTX 4070 en 16GB geheugen en met RTX 4070 en 32GB geheugen. De adviesprijzen zijn respectievelijk 2800, 3200 en 3300 euro, en in alle gevallen is de processor een Ryzen 9 7940HS. Dat is best prijzig en dat zie je vaker bij Razer-laptops. Nu zijn er ook niet zoveel 14"-laptops met dergelijke hardware, maar ASUS verkoopt bijvoorbeeld de Zephyrus G14 met vrijwel dezelfde specificaties als het instapmodel van Razer voor 800 euro minder.
|
Razer Blade 14 RZ09-0482XEH3 |
Processor |
AMD Ryzen 9 7940HS |
Cores/threads |
8/16 |
Max. klokfrequentie |
5,2GHz |
Gpu |
AMD Radeon 780M |
Werkgeheugen |
32GB DDR5-5600 |
Ssd |
Samsung PM9A1 1TB |
Wifi |
Qualcomm WCN6856 Wi-Fi 6E |
Scherm |
14", 2560x1600 pixels, ips, mat |
Schermpaneel |
AU Optronics B14QAN06.U |
Gewicht |
1,86kg |
Accu |
68,1Wh |
Besturingssysteem |
Windows 11 |
Het voordeel van de nieuwe Blade 14 is, in tegenstelling tot het vorige model, dat je het werkgeheugen kunt vervangen. Heb je genoeg aan een RTX 4060-videokaart, maar wil je wel veel geheugen, dan kun je het goedkoopste model kopen en vervolgens zelf upgraden naar 32 of 64GB DDR5.
:strip_exif()/i/2005910206.jpeg?f=imagenormal)
De ssd is ook upgradebaar, maar er is geen extra slot voor een tweede ssd aanwezig, zoals bij de grotere Blades wel het geval is.
Benchmarks
Wat mag je van AMD's nieuwe Zen4-processor verwachten? Vrijwel dezelfde chip kwam in de review van de Beelink GTR7 ook al aan bod. De Ryzen 9 7940HS is het snelste model met een tdp van 35W. Vroeger stond de tdp voor het maximale verbruik van de processor en kon je die rating, in je desktop-pc, gebruiken om het juiste koellichaam en dito ventilator uit te zoeken. Tegenwoordig kunnen fabrikanten van laptops de hardware op een hoger of lager verbruik configureren, afhankelijk van de behuizing die eromheen zit. De 7940HS is een processor met acht cores met een basiskloksnelheid van 4GHz en een maximale turbosnelheid van 5,2GHz. De tdp die AMD opgeeft, ligt tussen de 35 en 54W. Gelet op dat verbruik zou deze processor vergelijkbaar zijn met Intel-processors met het P-achtervoegsel, die een verbruik hebben dat tussen de 28 en 64W ligt.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Dat verbruik blijft interessant, want bij Tweakers testen we de laptops altijd op hun snelste instelling. Bij de Blade heet die optie 'boost' en die kun je in de Razer Synapse-software instellen. In de bovenstaande grafiek is dat testresultaat groen weergegeven. De cpu package power, dus het verbruik van de hele chip, schiet in Cinebench naar ongeveer 70W. De processor is dan wel 13 procent sneller dan in de 'balanced'-modus, die hierboven zalmkleurig is weergegeven. Het verbruik in die balanced-modus ligt echter veel lager, op een watt of 42 continu. Kortom, door ongeveer 67 procent meer energie door de processor heen te jagen wordt het systeem 13 procent sneller. Er moet echter wel 67 procent meer warmte worden afgevoerd, waardoor de ventilators ook harder moeten gaan draaien. Je kunt je dus afvragen of het dat extra verbruik waard is.
- Geekbench 5 - Multi
- Geekbench 5 - Single
Het is een beetje moeilijk om de prestaties van de 7940HS tegen die van laptops met een Intel-processor af te zetten, maar over het algemeen zitten de prestaties tussen een i7-1360P en een i7-12700H in. Vooral dat laatste is indrukwekkend, want de 12700H heeft veertien cores, zes snelle en acht zuinige, en een maximaal verbruik van 115W.
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Night Raid - CPU
3DMark Night Raid kijkt niet alleen naar de snelheid van de processor, maar ook naar de grafische kracht van het systeem. Deze test is niet alleen op de RTX 4070-videokaart gedraaid, maar ook op de in de processor ingebouwde Radeon 780M-gpu. Bij het graphics-tabblad zie je het resultaat van de gpu-snelheid en daarbij blijkt de 780M aardig mee te kunnen komen, maar de Beelink laat zien dat de RDNA3-gpu in principe nog wat sneller moet kunnen. Gelukkig heeft de Razer ook een RTX 4070 aan boord en die scoort wel naar verwachting. In Night Raid liggen de prestaties boven die van de RTX 3080, maar zoals je kunt verwachten, ruim onder de prestaties van een RTX 4080.
DaVinci Resolve schaalt niet zo mooi over alle cores, zoals bijvoorbeeld Cinebench, blijkt uit het bovenstaande resultaat. De Ryzen 9-processor komt relatief gezien dichter in de buurt van de Ryzen 9 7945HX, die twee keer zoveel cores heeft.
Scherm
De 2023-Blade 14 heeft een scherm met een 16:10-beeldverhouding gekregen. De voorganger had nog een 16:9-scherm met een resolutie van 2560x1440 pixels, maar het nieuwe model heeft er een met 1600 pixels in de hoogte. Het is een mat paneel, gemaakt door AU Optronics, met een verversingsfrequentie van liefst 240Hz. De kwaliteit van het scherm meten we met behulp van een colorimeter en Calman-software.
- Helderheid wit
- Contrast
- DCI-P3-dekking
- Kleurweergave ColorChecker
Dat paneel blijkt een lekker hoge helderheid te hebben van meer dan 500cd/m², waardoor het in de meeste situaties, behalve in de volle zon, goed afleesbaar is. Het contrast is met 1200:1 aardig, maar niet bijzonder en het scherm ondersteunt een kleurbereik ter grootte van de P3-kleurruimte. Het is alleen jammer dat er in de bijgeleverde Razer-software geen knop is om het scherm op sRGB-modus te zetten, mocht je van die kleurruimte gebruik willen maken.
Wat kalibratie betreft ziet het scherm er best goed uit. De kleuren rood, blauw en groen zijn netjes in balans en de gemiddelde kleurtemperatuur komt op een heel nette 6586 kelvin uit. Toch is de gemiddelde afwijking vrij hoog en dat komt door de kleur blauw, die te donker wordt weergegeven. Daar is waarschijnlijk met een colorimeter nog wel wat aan te doen. Voor de niet-fijnproevers is er op kleurgebied overigens weinig aan de hand. Van dit soort afwijkingen heb je alleen last als je echt kleurkritische werkzaamheden op je laptop uitvoert.
Wat je ook kunt doen op deze laptop, is natuurlijk gamen. Speel je graag snelle games, zoals shooters, dan is een snelle responstijd belangrijk. Het scherm heeft een verversingsfrequentie van 240Hz en dat betekent dat de subpixels 4,17ms hebben om te schakelen. Die reactietijd meten we bij overgangen van zwart naar wit en van 20 naar 80 procent grijs.
- Reactietijd 0-100%
- Reactietijd 100-0%
- Reactietijd 20-80%
- Reactietijd 80-20%
Bij de overgangen van volledig zwart naar volledig wit en terug haalt de Blade een nette 4ms, genoeg om de beelden zonder ghosting weer te geven. In de praktijk zul je in games echter nauwelijks van 100 procent wit naar 100 procent zwart wisselen, waardoor de 20-80-meting representatiever is. Daarin valt de Blade 14 tegen. Er zijn weliswaar andere gamelaptops met een 240Hz- en zelfs 300Hz-scherm die het nog slechter doen, maar minder dan 4,17ms haalt de Blade niet. Opgeteld is het scherm van de Blade helemaal niet slecht. De helderheid is hoog, en de kalibratie en responstijden zijn niet perfect, maar komen in de buurt. Aan de andere kant is het natuurlijk wel een laptop van 3300 euro en voor die prijs mag je perfectie verwachten.
Gamebenchmarks
Hoewel identiek in naam is de RTX 4070 in de Blade 14 niet dezelfde als de RTX 4070 die je voor de desktop kunt kopen. Om te beginnen beschikt de gpu over minder cores. De mobiele RTX 4070-videokaart heeft 4608 cores en de Desktop 4070 heeft er 5888, maar de desktop 4060Ti komt op 4352. Gelet op de streamprocessors zit de mobiele 4070 dus tussen de desktop-4070 en -4060Ti in. Er zijn meer verschillen, want de 4070 op de desktop mag 200W verbruiken, terwijl het maximum bij de mobiele versie tussen de 35 en 115W ligt. Daar kan nog eens 25W aan dynamic boost bovenop komen, als de temperaturen het toelaten, maar meer dan 140W kan de mobiele 4070 dus niet verbruiken.
Razer heeft de 4070 in de Blade 14 geconfigureerd op de maximale 140W. In de onderstaande benchmarks kijken we wat je van die videokaart in combinatie met de 7940HS mag verwachten.
- 3DMark Time Spy
- 3DMark Time Spy - Graphics
- 3DMark Time Spy - CPU
Het resultaat in 3DMark Time Spy lijkt enigszins op dat van 3DMark Night Raid op de vorige pagina. De Blade is een stukje vlotter dan de RTX 3080 in de SCAR 15, maar ook een stuk langzamer dan de RTX 4080, die we in de grote Blade 18 getest hebben.
- Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
- Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
- Total War: Troy - 2560x1440 - Medium
- Total War: Troy - 2560x1440 - Ultra
- Total War: Troy - 3840x2160 - Ultra
De eerste game die we draaien, is Total War: Troy en dat is meteen een lastige. Behalve in de laatste test doet de Blade 14 het niet beter dan de Corsair Voyager A1600. Die laptop heeft een processor en een videokaart aan boord, die op papier in ieder geval langzamer zijn dan de cpu en gpu van de Blade 14. Het lijkt erop dat de Blade niet al zijn warmte kwijt kan, waardoor het systeem moet terugklokken en enigszins teleurstellende resultaten neerzet.
- Far Cry: New Dawn - 1920x1080 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 1920x1080 - Ultra
- Far Cry: New Dawn - 2560x1440 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 2560x1440 - Ultra
- Far Cry: New Dawn - 3840x2160 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 3840x2160 - Ultra
- Metro Exodus - 1920x1080 - Medium
- Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra
- Metro Exodus - 2560x1440 - Medium
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra
- Metro Exodus - 3840x2160 - Medium
- Metro Exodus - 3840x2160 - Ultra
- Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (DXR - High)
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra (DXR - High)
Metro: Exodus is een game die behoorlijk zwaar is voor de videokaart, helemaal op 4k-ultra-instellingen. Houd je het bij de native schermresolutie, dan weet het systeem heel speelbare framerates te produceren, zelfs met DXR ingeschakeld.
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Ultra (DXR - Ultra)
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Ultra (DXR - Ultra)
Tot slot hebben we Cyberpunk gedraaid, de zwaarste game die we op dit moment testen en ook het spel dat het recentst is toegevoegd, waardoor er nog weinig vergelijkingsmateriaal is. Het is mooi om te zien dat de game behoorlijk goed draait tot een resolutie van 2560x1440 pixels. DXR kun je sowieso beter uitgeschakeld laten.
Als je kijkt naar de testresultaten van alle games op 4k-ultra-instellingen, dan kijk je eigenlijk vooral naar de prestaties van de videokaart. Op de hoogste instellingen is dat de component die de bottleneck vormt. De 4070 is daarbij ongeveer 35 procent trager dan een RTX 4080, zoals die in de Blade 18 zit.
Geluidsproductie en accuduur
De Blade 14 is voorzien van twee ventilators die de warmte uit de compacte behuizing moeten blazen. met behulp van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker, meten we de geluidsproductie van de ventilators. De microfoon heeft een noisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 12dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 14dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand, onder een hoek van 45 graden.
Het testen doen we in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 is representatief voor wat zwaarder desktopgebruik en Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu. Om games te testen, maken we gebruik van F1 2020. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde, LAeq, in dB.
- WebXPRT 3 - LAeq
- PCMark 10 Express - LAeq
- Blender - LAeq
- F1 2020 - 1080p ultra - LAeq
Ligt de belasting niet al te hoog, dan maakt de koeling van de Blade 14 niet zo gek veel herrie. Het is niet de stilste, maar als er ook maar een beetje achtergrondgeluid is, zul je de ventilators niet snel horen. Dat verandert als je de laptop aan het werk zet. Blender zorgt voor een flinke cpu-belasting en in F1 komt daar de gpu nog eens bij. In die situaties maakt de Blade 14 net zoveel herrie als high-end gamelaptops. De RTX 4070 is weliswaar wat zuiniger dan de RTX 4080 in de Blade 18, maar door de kleinere ventilators maken beide laptops ongeveer evenveel herrie.
Accuduur
Razer heeft de accu van het 2023-model van de Blade 14 iets vergroot ten opzichte van zijn voorganger. De capaciteit is van 61,1 naar 68,1Wh gegaan. De accuduur moet volgens de fabrikant op tien uur uitkomen, maar het is onduidelijk in welk scenario dat is gemeten.
- Accutest browsen
- PCMark 10 - Accu - Tijd
- PCMark 10 - Accu - Digital
- PCMark 10 Accu Essentials
- PCMark 10 Accu Productivity
In ons eigen scenario, waarbij we volautomatisch door een vaste set websites scrollen, komen we op zeven uur uit. Niet slecht, maar ook weer niet indrukwekkend voor een compacte laptop. In tegenstelling tot veel andere gamelaptops is de accuduur bij de Blade 14 wel belangrijk, want dit is een laptop die je koopt om mee te nemen. Opvallend genoeg is de accuduur tijdens de PCMark-accutest relatief hoog en bovendien blijven de prestaties hoog tijdens het draaien van die test.
Conclusie
Na AMD's aankondiging van de mobiele Zen4-processors bleef het een tijd stil, maar met de Blade 14 hebben we een van de eerste beschikbare laptops met die chip kunnen testen. De prestaties zijn indrukwekkend. Het is niet de snelste laptopprocessor, maar als je in acht neemt dat het hier om een relatief zuinige chip gaat, zijn de prestaties erg goed en is hij tot een procent of 20 sneller dan zijn voorganger, de Ryzen 9 6900HS.
De processor is ook een van de eerste mobiele x86-chips met een neural processing unit, Ryzen AI, wat uit de laptops van Apple bijvoorbeeld al niet meer weg te denken is en ook onderdeel is van veel smartphonesocs. Op dit moment betekent dat voor de meeste eindgebruikers dat ze hardwarematig de achtergrond van het webcambeeld kunnen vervagen, maar in de toekomst zal er steeds meer software verschijnen die gebruikmaakt van het neurale netwerk op de processor.
Die processor is een goede match met het 14"-chassis van de Blade-laptop. Een snellere chip was waarschijnlijk niet goed te koelen geweest in de compacte behuizing, zeker omdat er nog een videokaart naast zit die tot 140W kan verstoken. Die videokaart is de eerste RTX 4070 die we in een laptop testen en hij draait alle games soepel genoeg op een resolutie van 2560x1440 pixels. We draaien onze benchmarks niet op 2560x1600 beeldpunten, de native resolutie van het scherm, maar op dat formaat loopt alles ongetwijfeld ook soepel.
Afgezien van de hardware is de Blade 14 ook gewoon een erg goede laptop, met hier en daar een minpuntje. De behuizing is superstevig en mooi afgewerkt. De koeling maakt weinig herrie, totdat je de hardware zwaar belast en gaat gamen. Dan laten de twee ventilators flink van zich horen. Er zit een mooi scherm op dat mensen zal aanspreken die de laptop voor beeldbewerking willen gebruiken, dankzij de goede kalibratie, terwijl gamers de 240Hz-refreshrate kunnen waarderen en iedereen blij wordt van de hoge helderheid. De responstijden van het scherm zijn helaas net niet snel genoeg om die 240Hz te matchen en het was leuk geweest als de voorgeïnstalleerde software in een sRGB-modus had voorzien.
Wat ook fijn is aan de Blade, zijn wat verbeteringen ten opzichte van de vorige generatie. Je kunt nu een afdekking voor de webcam schuiven om je ervan te vergewissen dat er echt niemand meekijkt, en het werkgeheugen is verwisselbaar geworden. De accuduur tijdens zwaar gebruik is met drie uur netjes, maar bij een lichtere belasting zoals webbrowsen komen we op zeven uur en dat is niet de door de fabrikant beloofde tien uur.
Kortom, met de Blade 14 haal je de snelste videokaart in huis die je op dit moment in een 14"-chassis kunt krijgen. En niet alleen in je eigen huis, maar vooral als je ergens anders gaat gamen, komt de Blade 14 tot zijn recht. Al dat moois kost 3300 euro en dat is een smak geld, maar het levert ook wat op: die zeldzame combinatie van snelle hardware en draagbaarheid.