Lenovo Rollable Concept Preview

Speciale laptop in schaapskleren

Lenovo Rollable Concept

Op de beurzen die ik na de pandemie heb meegemaakt, is er een goede kans dat Lenovo weer een leuk laptopconcept laat zien. De score is zelfs 100 procent in mijn geval. Op IFA 2022 kwam het merk met de Thinkpad X1 Fold Gen 2, een laptop met een opvouwbaar 16"-oledscherm dat doorloopt over beide delen. De CES van 2023 die ik vervolgens bezocht, bracht twee bijzondere dualscreenlaptops. De Yoga Book 9i heeft twee oledschermen verbonden door een scharnier; de Thinkbook Plus Twist laat je wisselen tussen oled en E Ink met een draai aan het scherm.

Lenovo's designteam is er dus niet vies van om nieuwe formfactors uit te proberen en op de MWC in Barcelona kwam het merk alweer met de volgende proefballon: de Lenovo Rollable Concept. De laptop heeft een uitrolbaar oledscherm dat kan uitvouwen tot een ultrahoog display. Bij de Thinkpad X1 Fold zag de fabrikant tot nu toe immers dat veel mensen hem als een hoog, verticaal scherm gebruiken, met het toetsenbordje vooraan op het bureau. Lenovo ziet twee voordelen aan een laptop met oprolbaar scherm ten opzichte van de X1 Fold: de afwezigheid van een zichtbare vouw, en de aanwezigheid van een vast toetsenbord.

Zoals de naam 'Rollable Concept' al zegt, is het nog geen product dat je in de winkel kunt kopen, in tegenstelling tot de X1 Fold en Yoga Book 9i. Het demomodel op de stand werd angstvallig onder een plexiglazen doosje verstopt, maar gelukkig bleek een medewerker die daar rondliep in het bezit van een tweede sample, dat ik van Lenovo even mocht uitproberen.

Gewoon uiterlijk, bijzondere truc

De Yoga Book 9i en Thinkpad X1 Fold zijn overduidelijk bijzondere apparaten. Dat is niet het geval bij de Rollable Concept. Als je hem dichtklapt of openklapt met het scherm in opgerolde toestand, ziet hij er bijna precies zo uit als een normale ThinkBook-laptop, een uit de dunste categorie met 13"-scherm, bijvoorbeeld de ThinkBook 13x G2. De behuizing is uitgevoerd in zakelijk grijs aluminium, met op de kap de gebruikelijke logo's op de bekende plekken. Aan de zijkant zitten alleen maar USB-C-poorten, twee links en twee rechts. Ze zitten bij nadere beschouwing wel op een wat vreemde plaats aan de voorkant van de laptop. Ook de wat dikke schermklep en het ontbreken van een onderste bezel zijn tekenen dat er meer aan de hand is bij dit systeem.

Als je het concept oppakt en in gebruik neemt, voel je niet meteen wat raars. De behuizing sluit overal netjes aan en het scherm kan, althans als het is opgerold, normaal dichtklappen op de behuizing, en steekt dan niet uit. De matte plastic bezels rondom het scherm zijn bij het conceptmodel niet zo smal als bij andere moderne laptops, waarmee de Rollable Concept er zelfs wat ouderwets uitziet. Ondanks het geringe formaat is de laptop niet erg licht. De touchpad van het proefmodel werkt niet, daarom is er telkens een losse muis te zien op de foto's, maar het toetsenbord doet het prima. Dat is, zo legt een medewerker uit, gewoon een standaard Thinkpad-toetsenbord dat uit een andere laptop is gehaald. Hoewel het scherm onder het toetsenbord wordt weggeschoven als het zit opgerold, leidt dat dus niet tot merkbaar minder travel; het paneel is immers maar 1mm dik.

De motortjes die het scherm in- en uitvouwen zitten aan weerszijden van de behuizing onder het toetsenbord. Waarschijnlijk is dat de reden dat de poorten bij dit apparaat zo ver naar voren zitten. In het midden tussen de motortjes zit de hardware, aan de voorkant zoals gebruikelijk de accu.

Automatisch uitschuiven

Schuifje voor in- en uitklappen

Met een klein schuifje aan de rechterzijkant, zo te zien is het normaal gesproken een privacyswitch waarmee de stroom naar de webcam kan worden uitgeschakeld, kun je het oprolscherm op en neer bewegen. Dat gaat soepeltjes en in een seconde of tien, met een mechanisch geluidje dat over het rumoer van de beurs alleen hoorbaar is als je je oor naast de laptop houdt. Van een beetje ouderwets, transformeert de Rollable Concept ineens tot superfuturistisch.

Het gebruikte oledscherm is precies hetzelfde als dat in de Thinkpad X1 Fold. Ingeklapt heb je bij de Rollable Concept een 12,7"-oledscherm voor je neus met een resolutie van 2024x1604 pixels, een pixeldichtheid van 200ppi en een beeldverhouding van 4:3. Helemaal uitgevouwen zie je een scherm van (ongeveer) 15,3 inch, met een bijna vierkante beeldverhouding van 8:9 en een resolutie van 2024x2368 pixels. Van de Thinkpad X1 Fold weten we dat het oledscherm, afkomstig van Sharp, eigenlijk iets groter is. Zo te zien worden de onderste paar pixels van het scherm in de rollable niet effectief gebruikt. Als je goed kijkt, loopt het beeld nog een stukje door onder de roller die dient om het scherm netjes uit te rollen en bij het dichtklappen ook voorkomt dat het een te scherpe hoek zou maken. In de motortjes zitten veren die het scherm opgespannen houden. Dat lijkt redelijk te lukken, maar kijkend onder een hoek is te zien dat weerspiegelingen her en der een deukje of onregelmatigheid vertonen, zoals bij de meeste foldables.

Het onderste deel van het scherm wordt verborgen door de
roller in het scharnier.

Op dit moment ziet Windows het scherm van de Rollable Concept als een groot paneel, niet twee losse schermen. Het systeem houdt geen rekening met het gebied dat onder het toetsenbord wordt weggerold. De onderste paar pixels zijn zoals gezegd ook uitgerold niet zichtbaar. Als het in de toekomst tot een winkelmodel komt, wil het ontwikkelteam achter de rollable er uiteraard voor zorgen dat alleen het actieve schermdeel aan blijft staan, zo legt de medewerker uit van wie ik het systeem heb geleend. Dat moet ook de levensduur van het paneel verlengen.

Lenovo wil de oprolbare laptop van dezelfde functionaliteit voorzien als de Moto Rizr, een conceptsmartphone met oprolscherm die tegelijk met de Rollable Concept werd getoond door Lenovo. Net als bij de smartphone moet het scherm van de uiteindelijke versie van de laptop zich automatisch kunnen ‘uitrekken’ als je bijvoorbeeld een website bekijkt, en weer inklappen op het moment dat de content breder is, bijvoorbeeld een video.

Lenovo Rollable Concept naast de Moto Rizr

Lenovo wil ook een functie inbouwen waarbij het scherm automatisch inklapt op het moment dat je de laptop dichtdoet. Op dit moment is daarvoor geen voorziening ingebouwd, en gaat het in- en uitrollen van het scherm puur handmatig. Als je hem dichtdoet met het scherm uitgerold, steekt het vooraan dus gewoon nog een stukje uit. De medewerker raadt aan om dat maar niet te proberen, al leek hij er ook niet stuk van te gaan, toen ik het scherm per ongeluk in deels uitgeklapte toestand wilde inklappen. In de uiteindelijke versie moet ook een sensor in het webcamdeel komen die naar boven kijkt, om te voorkomen dat de laptop zichzelf opent in een ruimte waar het scherm niet kan uitklappen, bijvoorbeeld je tas.

Technische uitdagingen

Voordat het tot een winkelmodel komt, heeft het team achter de Rollable Concept nog meer technische uitdagingen op te lossen. Een overduidelijke uitdaging bij een laptop met een scherm dat zo hoog is, is zorgen dat het scherm niet omkiept. De Thinkpad X1 Fold moet om verticaal te kunnen staan in een hoes worden geschoven met een klepje aan de achterkant, maar de Rollable Concept heeft dit niet. Zo te voelen heeft hij een standaardscharnier uit een normale laptop. Volgens de medewerker kan het scherm maximaal 120 graden worden opengezet voordat de laptop omkukelt. Bij het proefmodel is er niks dat voorkomt dat je het scherm verder opent. Ook als je de laptop niet te ver openklapt, voelt het scharnier niet helemaal stabiel aan als het scherm helemaal is uitgerold.

Duurzaamheid is ook een punt waarop Lenovo's ingenieurs nog wat werk moeten verzetten. In de Thinkpad X1 Fold kan het vouwscherm minstens 20.000 tot 30.000 keer worden in- en uitgevouwen voordat het stukgaat, en een winkelmodel rollable zou minstens hetzelfde aantal keren moeten kunnen worden uitgerold voordat Lenovo het wil uitbrengen. Op dit moment zou het mechaniek in de Rollable Concept enkele duizenden oprolbewegingen meegaan.

In het huidige proefmodel wordt een oudere Intel-processor gebruikt, maar mocht het tot een consumentenproduct komen, dan wil Lenovo die voorzien van een modern exemplaar met passieve koeling. Dat heeft de Thinkpad X1 Fold ook. Het probleem van ventilatoren is immers dat ze stoffig worden, zo legt de medewerker uit van wie ik de Rollable Concept mocht lenen. Voorkomen dat stof het oprolmechaniek stukmaakt, is ook een uitdaging die de ontwikkelaars nog moeten oplossen, en ervoor zorgen dat de binnenkant van het systeem zoveel mogelijk is afgesloten, is dan een goede start.

Een uiteindelijke winkelversie van de Rollable Concept zal dus vermoedelijk een ultraportable worden zoals de Thinkpad X1 Fold, waarbij de fabrikant nog zegt te werken aan het verkleinen van de bezels en het verlagen van het gewicht van het systeem. Helaas kan Lenovo nog niet concreet aangeven of en wanneer de oprolbare laptop uitkomt, maar op basis van de eerste indrukken lijkt het een concept met genoeg potentie.

Reacties (29)

[Bliksem B]

Ik denk dat dat een laptop met een plastic scherm een stuk langer onbeschadigd blijft dan een smartphone. Een smartphone stop je in je zak, waardoor het snel schuurt met zand. Een laptop Haal je enkele keren, of wellicht zelfs maar 1 keer per dag uit je tas.

In dat opzicht is het de jaren 2000 all over again. Alles heeft een plastic scherm .

[WillySis]

Telefoons klap je eerst dicht en stop je dan in je zak. In de praktijk is dat een prima beveiliging, waardoor zand is daar eigenlijk nooit een probleem is.
De schermen kunnen wel krassen, maar dat doe je meestal zelf met je vinger (nagel) of vuil wat daar op zit.
In je zak is de sleutelbos een veel groter. Er glipt wel eens een sleutel tussen de telefoon delen.

Een laptop gebruik je niet met je vingers (touchscreens zijn inmiddels uit de gratie) en dat scheelt veel krassen. Meestal kan je na een paar maanden wel de afdrukken van de toetsen in het scherm zien.

[RoamingZombie]

Moet ik eerlijk zeggen dat het ook een beetje dom is om je sleutels in de zelfde zak te stoppen. Een kind kan nog bedenken dat dat krassen gaat geven.

Mijn telefoon zit daarom altijd in een zak puur en alleen met zichzelf om die reden.

[Gubbel]

Is dat zo? Er wordt vaak genoeg geadverteerd met de krasbestendige schermen van telefoons. Al is Gorilla glass tegenwoordig extreem krasgevoelig..

[RoamingZombie]

Tenzij je scherm van diamant is zorgt de schaal van mohs er wel voor dat er altijd wel iets is wat je scherm kan bekrassen. Ik geloof dat Gorilla glas op een 6 zit al kan ik nergens echt een concreet cijfer vinden. Iig dat houd in dat zand al genoeg is om te krassen (want zand beslaat zo'n beetje de hele schaal van mohs gezien het een mix van materialen is).

[WillySis]

Ik doe dat ook eigenlijk zelden, want een sleutelbos en een telefoon in één zak is wel een beetje erg veel. Een Samsung Fold is daar ook simpelweg te groot voor. De Flip (en de Razr) is lekker compact en die lijkt juist gemaakt om in de broekzak te stoppen. Zelf doe ik dat regelmatig. Ik heb mijn sleutels echter altijd in een hoesje zitten, waardoor er nooit een tussen de schermdelen kan komen.

[BobJung]

Dat zand in je broekzak, gaat alle kanten op in je telefoon. Ooit een canon camera gehad waarbij geen garantie werd gegeven als je hem in je broekzak stak(beetje zot maar Jah). Stof en zand is een probleem juist in je zak.

[Bruin Poeper]

Nu het scherm groter wordt dan toetsenbord en touchpad area is de volgende uitdaging om toetsenbord en touchpad area compacter te maken.
En het toetsenbord afneembaar te maken.
De diepte die op het buro in beslag genomen wordt kan best tot de helft teruggebracht worden als de "eis" vervalt dat die even groot moet zijn als het scherm

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 23 juli 2024 22:21]

[RoamingZombie]

De belangrijkste voorwaarde voor een toetsenbord is dat je er fijn op kan typen. En naar mijn mening is dat nooit het geval op een compact toetsenbord. Kleiner dan hij nu al is maakt het product er echt niet beter op...voor mij dan.

En afneembaar...tja... het principe is natuurlijk dat je niet allemaal extra onderdelen wil mee slepen. Dus ik zie daar ook het nut niet van in. Koop dan gewoon een tablet.

[Bruin Poeper]

De belangrijkste voorwaarde voor een toetsenbord is dat je er fijn op kan typen.
...
Koop dan gewoon een tablet.

[x280]

Ik heb een tablet de Lenovo X1 tablet gen 3. En een Lenovo X280 normaal als laptop, ik merk laatste tijd steeds vaker dat ik liever de x280 pak omdat die gewoon blijft staan.

Een tablet moet je constant vasthouden als er geen toetsenbord aan vast zit en geen standaard is opengeklapt...

[uiltje]

Yoga 7 14 met OLED, in tent-stand als ik alleen naar het scherm wil staren en heel af en toe in tablet stand als ik geen ruimte heb voor het keyboard. Natuurlijk heb je ook tablets met keyboard cover waarbij je weer wat meer naar tablet verschuift.
Ik heb een oude Tab S die je zo uit de cover kan tillen en die tijdens vervoer een harde shell biedt. Da's wel handig - nou ja, in ieder geval net zo handig als elke andere schermbescherming. Helaas heeft ie een barstje of twee opgelopen.

[x280]

Yoga is inderdaad wel de beste wat je op dit moment kunt kopen.

[Mitsuko]

Interessant concept. Het gebeurt me best vaak dat ik mijn laptop in portretstand zou willen zetten om iets te lezen en hiermee heb je ook daadwerkelijk een groter scherm. De kwaliteitproblemen moeten natuurlijk wel opgelost worden. Daarnaast hoeft het van mij geen ultraportable te zijn - geef mij maar een 14-17" gaming laptop die hetzelfde doet.

[WillySis]

Zeker voor de zakelijke markt is dit een heel leuk concept. Daar is een groter scherm vaak een grote wens, maar wil men weinig tot geen compromis doen aan de draagbaarheid. De ultra portables van 13 tot 15.6 zijn daarom zeer populair. De 17 inch schermen maken de laptop domweg te groot voor de tas of koffer.

Daar het beeldscherm vaak de grootste gebruiker van energie is, vraag ik me af wat de accuduur zal zijn.

[Waterbeesje]

Dit kan wel eens erg leuk zijn voor ergonomie! Erg veel laptops worden op een tafel gezet, zonder verhoger. Daar de hele dag gekromd naar beneden op neerkijken is op zijn zachtst gezegd niet lekker voor je nek/schouders. Door het scherm te verhogen kun je de belangrijke taken aan de bovenkant plaatsen en de minder belangrijke wat verder naar beneden toe. Zodat je wat rechter zit te kijken (voorkeur bovenkant scherm op wenkbrauw hoogte)

Verder natuurlijk een erg leuke gimick om zo te laten zien als het dan betaalbaar wordt, zou ik het kunnen overwegen als vervanger voor mijn oude gen 4 i5 laptopje!

[WillySis]

Ergonomisch blijft het een compromis. Het is iets beter, maar het scherm blijft eigenlijk te dicht bij je gezicht.

[thanx]

Hoe ouder ik wordt, hoe meer ik het 16” formaat ga waarderen. Groot genoeg voor een toetsenbord met keypad er naast. Redelijk scherm om op te werken, ook als je ogen minder worden en scaling noodzakelijk wordt. Voldoende ruimte voor een grote accu, die het in praktisch gebruik ook na een paar jaar nog meerdere uren volhoudt.

Al die kleine handige formaatjes blijken in de praktijk toch ook wel hun beperkingen te hebben. Zakelijk zie ik ook steeds vaker dat gebruikers hun tabletmodel weer willen inruilen voor een 16” formaat. Als ik dan al lees hoe kwetsbaar dit concept nu nog is dan vraag ik me af of het ooit zal komen tot een uitgekristalliseerd product voor een voldoende grote doelgroep. Ja, je hebt iets meer schermoppervlak, maar zeker in een thin and light concept blijven alle andere zorgenkindjes onopgelost…..

[Croga]

Realiseer je ook goed dat huidige 16" laptops in de behuizing van oudere 15" laptops zitten gezien de sterk verkleinde bezels.

Los daarvan denk ik dat al die "zorgenkindjes" peanuts zijn in vergelijking met het uitvinden van een rollend scherm. Dit gaan wel opgelost worden. Ik zie hier zeer zeker een toekomst in. Zeker als je bedenkt dat een 16" scherm daarmee eenvoudig in een 13" behuizing gaat passen met bijbehorende gewichtsbesparing. Er is nou eenmaal een behoorlijk grote groep die voor Thin&Light laptops gaat en best iets meer zal willen betalen als in die thin&light een veel groter scherm zit.

[Waxer]

Ik vind dit best een interessant ontwerp. En de beloftes van de fabrikant zijn goed, 20000 tot 30000 keer rollen voordat het scherm kapot gaat.

Dat zal vast in een laboratoriumopstelling goed gegaan zijn, maar in het dagelijks gebruik heeft een laptop toch vaak wat meer te lijden dan alleen maar 20000 keer oprollen en uitrollen. Een keer je laptoptas op de verkeerde manier tegen de deurpost stoten (ja, ik probeer geregeld of de deurposten aan de kant gaan, doen ze niet) waardoor je rolmechanisme íets uit het lood staat et voila: uw slijtage gaat 2x zo snel.

Als hij ooit uitkomt laat ik hem eerst een jaar grondig testen door de gimmickjagers en als dat positief uitpakt dan zou ik dit zeker als een serieuse optie overwegen.

[Gerard001a]

Ik vind de marge tussen 20000 en 30000 keer wel erg groot
Vanaf 20000 keer kunnen ze dus zeggen garantie, jammer maar nu even niet.

[uiltje]

Da's dagelijks 12 keer heen en weer voor iets meer dan 4,5 jaar. Da's behoorlijk veel als je het mij vraagt.

[Gerard001a]

Ja, dat is wel zo, maar ik bedoel louter de
marge tussen 20k en 30k is wel erg ruim.
Waarom dan als ontwikkelaars er bv niet ergens tussen in zitten bv 25k

[svenk91]

Leuk concept, misschien dat die goed rechtop kan staan in een dock voor je laptop, dan wordt het een leuke laptop om mee naar kantoor te slepen maar bij de lokale starbucks ofzo zul je hem in reguliere laptopstand moeten zetten.

[GenomDalar1983]

Knap dat ze dat in zo'n compacte laptop hebben weten te realiseren.
Voordat er ultraportables waren, waren de laptops veel dikker en logger dan deze.

[Mative]

Het zijn interessante ontwerpen. Al zou ik zelf toch liever een extern scherm erbij hebben (die eventueel met magneten op de laptop 'geklikt' wordt om gemakkelijk mee te kunnen nemen).

Allerlei scharnieren, schuifsystemen en bobbels in schermen waar vuil in kan komen, slijten en kapot kunnen gaan voorkom ik liever.

[PinusRigida]

snel je scherm dichtklappen zit er bij deze wellicht niet bij.

Puur technisch vind ik het interessante ontwerpen idd... maar zo gimmicky!