ASRock B75 Pro3-M

8 2012: 1ste versie.
11 2012: Bricked SSD toegevoegd.
1 2013: Ervaringen op langere termijn toegevoegd. Dode links aangepast. Prestaties ASMedia ASM1061 controller toegevoegd.
5'2013 Intel USB 3.0 ervaring toegevoegd.


Keuze
Het doel was om mijn Game PC en Internet PC weer samen te voegen tot een idle zeer zuinig, maar als het nodig is toch krachtig systeem welke goed kan multitasken. Ik heb daarvoor de HD's uit de Internet PC in mijn Game PC gezet, de videokaart vervangen en nu dus het moederbord, processor en geheugen.
De keuze voor Intel kwam tevens door de afwezigheid van fatsoenlijke mATX moederborden voor AM3+ icm FX CPU's. Dit heeft waarschijnlijk met de uitfasering van AM3+ en de introductie van AMD FM2 socket te maken. De Intel socket 1150 60- en 70 serie borden waren wel ruimschoots aanwezig.

Eisen
ATX borden zijn duurder en verbruiken meer energie (zo'n 15-20W meer) dus het moest een mATX worden.
SATA600: Voor mijn boot SSD.
USB3: Heb nog geen USB3 stick maar wil niet in de toekomst een aparte PCIe-kaart kopen.
HDMI: Evt voor een HTPC in de toekomst
3 audio aansluitingen voor het geluid van mijn 5.1 setje
Een PCI bus voor oude LAN of FireWire kaarten.

Op Wikipedia heb ik de verschillende chipsets van Intel bekeken en in de pricewatch heb ik mijn eisen zoveel mogelijk ingevuld.
Als goedkoopste kwam een MSI moederbord met H61 chipset uit de bus. Deze stond ook een paar keer in de best buy guide. Zoals je kunt zien op Wikipedia heeft de H61 wat beperkingen. De B75 chipset ondersteund het oude PCI en native Intel USB3 en SATA600. De B75 chipset is nieuwer en Intel zou TRIM voor RAID0 SSD's hebben voor de 7-serie moederborden. TRIM voor Intel 7-serie Spec's LGA1155 chipsets Daarnaast prikt Asrock ook een ASMedia ASM1061 op het moederbord waar 2 SATA3 poorten aan hangen. Altijd handig zo'n extra controller.
De volgende moederborden bleven over 7-serie mATX Ik heb voor dit moederbord gekozen omdat de prijs goed was en het bord 8 SATA aansluitingen heeft.
Link naar verschillende Ivy-bridge chipsets

Asrock
Ik lees veel reviews en daar komt nogal eens uit dat Asrock borden wat meer stroom verbruiken dan de concurenten. MSI is vaak het zuinigst. Tevens is mijn ervaring met Asrock en Asus niet heel erg positief. Ik heb een moederbord gehad dat niet genoeg spanning op de USB poorten zette en 1tje die niet wilde herstarten. Verder functioneerden ze wel, maar er mankeerde altijd wel wat aan. Toch worden ze erg veel verkocht, waarschijnlijk vanwege de prijs en de compleetheid en zijn anderen erg positief over Asrock. Ze verschijnen vaak in de Best Buy Guide en daarom geef ik het merk nog een kans.


aansluitingen: 2xUSB 3.0, 4xUSB 2.0, S/PDIF-uitgang, VGA (D-Sub), DVI-D, HDMI 1.4a, PS/2, Ethernet LAN (RJ-45), Luidspreker/ koptelefoon uitgang, Microfoon ingang

Specificaties
Specificaties Asrock.com
- Geheugen: non ECC, Max.32 GB, 4 sloten, voltage 1.5 V, module capacities 16GB, 1GB, 2GB, 4GB, 8GB
Supported memory clock speeds: 1066, 1333, 1600 MHz DDR3-SDRAM dual channel support.

De Nuvoton nct6776d chip zorg voor temp. monitoring, IR, COm-poort en parallele-poort aansluiting.
- Op het moederbord: Processorsocket Socket H2(1155) voor Core i3, Core i5, Core i7 - Systeembus 5 GT/s, 2 x USB 2.0, 1 x USB 3.0 connector, S/PDIF uitgang, COM aansluiting, audiopaneel aan de voorzijde,
, Intel B75 chipset, 5 x SATA2 connectors, 1 x Intel SATA3 connector, 2 x SATA3 ASMedia ASM1061, Realtek RTL8111E LAN controller, EPS power connector (8-pin)
1 x PCIe 16x versie 3.0, 1 x PCIe 4x, CrossFireX, 2 x PCI, Audiochip Realtek ALC892 7.1 kanaals,
- In de i5 3550: Intel HD Graphics 2500, OpenGL versie 2, DirectX 11,
BIOS type: EFI AMI
ACPI version: 1.1
Breedte 244 mm Diepte 244 mm

Intel B75 chipset

chipset B75
Ondanks dat veel functies in de processor zitten, zijn er belangrijke verschillen tussen de chipsets van Intel. Het is goed je van te voren hierin te verdiepen, zodat je een goede keuze maakt. De Z77 heeft bijvoorbeeld een Intel ipv Realtek Gigabit LAN en Smart Response Technology. (SSD Caching) De B75 heeft ondersteuning voor de oude PCI bus.

Uitpakken

Installatie handleiding, CD met drivers, backplate, 2 SATA kabeltjes, wat reclame en het moederbord zelf netjes liggend in een antistatische zak met schuimrubber er onder.

Installeren
De processor liet zich gemakkelijk installeren. Het was goed dat er rubbertjes werden geleverd bij de Gelid koeler, want er lopen printbanen vlak langs de gaten. Asrock vond het verder nodig om nog 4 extra gaten te boren zodat een socket 775 koeler er ook op zou kunnen passen. Dat komt de stevigheid van de andere gaten niet ten goede.

Schroefjes, geheugen, voedingsaansluitingen, HDLED, PowerLED, PowerSW, ResetSW, front audio en USB en SATA lieten zich goed installeren. Je kunt een 8 pins aansluiting bij de CPU aansluiten, maar volgens Asrock kan 4 pins ook. Er zit een sticker op de Intel SATA poorten waarop het advies staat de bootschijf op 1 van de 6 Intel poorten aan te sluiten. Ik prik mijn bootdisk SSD altijd in SATA0, want dat kan wat uitmaken. De eerste SATA aansluiting is de enige Intel SATA3 aansluiting.
De videokaart installeren ging gemakkelijk. Er bleef alleen weinig ruimte over tussen de processor en de videokaart.


BIOS, opstarten en drivers
Het opstarten gaat erg snel met het EFI BIOS. Het Gigabyte P35R bord in AHCI (SATA2) mode liet eerst het BIOS zijn controles uitvoeren en daarna ging Intel RAID nog eens 10 seconden controleren. Een 100% verbetering.
In het BIOS heb ik de COM en parallele poort uitgezet, die hadden ze wat mij betreft ook niet op het moederbord hoeven solderen. De SMedia SATA3 controller is ook uitgezet, want die gebruik ik voorlopig niet. Bij mijn Gigabyte P35R moest ik de DVD+RW op een andere controller aansluiten, want anders wilde de PC niet booten vanaf CD. Zo'n extra controller is dus helemaal niet zo gek. Het geheugen werd op de JEDEC spec's gezet en moest ik handmatig op XPM settings zetten in het BIOS wat zeer eenvoudig ging. Dat EFI BIOS werkt goed.
Ik vind het altijd leuk om gewoon de HD te laten voor wat het is en te kijken of de PC wil booten. Je kunt dan zien hoeveel er is gewijzigd met een B75 chipset tov een P35R qua drivers. De PC boot gewoon en nieuwe drivers werden vanaf de meegeleverde CD geinstaleerd. Even opnieuw opstarten en het loopt perfect allemaal. Er zal wel wat rotzooi in het register enzo achterblijven, maar dat boeit me nu niet zo. Ik heb geen onbekende hardware in de WIndows hardware manager, dus alle drivers zijn geïnstalleerd.

De verschillende tweakers opties. Ik weet niet wat een Z77 moederbord meer te bieden heeft qua overclocken, maar deze opties zijn voor mij voldoende.

Software
Op de installatie CD staan nog enkele software programma's:
- Intel Rapid Storage Technologie: Geeft informatie over hardeschijven en controleert op fouten. Dat Rapid zie ik niet terug in benchmarks en is weer een programma die automatisch opstart.
- Asrock Extreme Tuning Utility Hiermee kun je vele opties die ook in het BIOS zitten instellen. Is een handig programma om dingen mee te testen, maar toen ik klaar was met tunen heb ik alles in het BIOS aangepast en het programma uit de autostart gehaald.
- Asrock App charger Hiermee kun je je iPhone sneller opladen en de snelheid zou ook verbeteren. Ik heb het geinstalleerd, maar merk geen verschil voor wat betreft mijn Sony telefoon. Zie het niet in de lijst met geinstaleerde programma's staan, dus kan het ook niet verwijderen.
- Intel Rapid Start Technolgie zet, als je PC in slaapstand gaat, de data die in het geheugen staat op NAND geheugen. Op die manier zou de PC weer sneller wakker worden. Omdat ik een SSD als slaapschijf heb, heb ik dit niet getest. Is vooral bedoeld voor netbooks.
http://www.anandtech.com/...ct-rapid-start-technology

Asrock Features
Het woord is aan Asrock:
http://youtu.be/0amR2ruwNVo
Ga ik nog testen allemaal.

Geluid
Hier heb ik niet zoveel verstand van, maar het klinkt goed allemaal. De Realtek ALC892 is 1 van de beste chips die Realtek kan leveren op dit moment. De beperkende factor zullen mijn Logitech X-540 boxen wel zijn. Hoewel ik hier ook best tevreden over ben.

De 2500 grafische chip
Die staat bij mij niet aan, dus ik kan hier niets over zeggen. Het goede van dit moederbord is dat het ook geen spanning zet op de GPU.

Temperaturen en spanning
De moederbordchips lezen de temperatuur en spanningen uit en kunnen de fans sturen. Dit werkt uitstekend. De spanningen over de verschillende lijnen is goed en stabiel ook onder full-load.


Energieverbruik
Uitgeschakeld in BIOS: COM-poort, parallele poort, HD2500 GPU in CPU, ASMedia SATA3 controller.
Configuratie: i5 3550, 1 SSD, 2x7200rpm HD, 430W voeding, AMD HD7770 PCIe, 1 casefan 800rpm,
PC uit: 2W
PC idle 1,6GHz: 58W
Win7 schakelt monitor (en GPU?) uit: 58W
2x7200rpm HD schakelen beide uit: 49W
100% load GPU: 120W
100% load CPU: 105W
100% load CPU+GPU: 146W
Ik heb de offset spanning op de CPU core van 0,96V naar 0,87V verlaagd.
De verbruiksresultaten zijn niet hoog, alleen MSI doet het met 15W minder en dat is veel. Idle opgenomen vermogen Load Cinebench 11.5
Door verschillende powertweaks toe te passen zou het energieverbuik verder omlaag kunnen.

USB 3.0
Resultaten kun je vinden in mijn review van de Adata Superior S102 Pro. Schrijven van kleine bestanden is een probleem icm dit moederbord.
edit 6'2013: Intel heeft de problemen met zijn USB 3.0 driver opgelost. Intel USB 3.0 eXtensible Host Controller 1.0.8.251 geeft betere resultaten dan de vorige.

Intel SATA 3
De werking wordt beschreven in mijn review van de Samsung 830 128Gb SSD en werkt uitstekend. Helaas loopt de SSD tegen de praktische grens van 500Mb/s aan die SATA 3 heeft. Ik heb ook de ASMedia ASM1061 controller getest met deze SSD, maar die scoort slechter dan de Intel B75 controller. Vooral qua lezen laat hij punten liggen.

Overklokfuncties
Ik heb alle overclock functies met een i7 3770k getest en deze werken uitstekend. Ik weet niet wat een Intel Z77 meer biedt tov dit Asrock bord. Ik mis niets op dit bord. De multiplier is net als op de Z77 vrij instelbaar.

Bricked SSD
10-2012: Mijn SSD wilde niet meer uit slaapstand ontwaken. Hij was gebrickt. (zie verhaal OCZ Vertex 1) Dit zou kunnen komen door de Sata Aggressive link power management setting in het BIOS. SSD's houden niet van plotselinge stroomuitval. Deze setting heb ik dus disabled.
Inmiddels weer een keer gebrickt, dus heb de Vertex 1 er maar uit gehaald. Het heeft met de slaapstand te maken, maar welke setting het nu precies is weet ik niet.



Conclusie
Hoewel ik nog niet alles heb getest, ben ik tevreden over het bord. Het doet wat het moet doen en werkt stabiel. Als je 3 videokaarten wilt installeren of extreem wilt overklokken is een ATX bord misschien handig, anders zou ik geen reden weten waarom nog een full ATX bord te kopen.
56W opgenomen idle vermogen voor een quadcore, HD7770 videokaart, 2 HD's is niet veel. Zelfs als het systeem alle zeilen moet bijzetten vraagt deze slechts 120W.
Als je niets geeft om native Intel SATA3, PCI insteek kaarten of SSD RAID, kun je misschien beter voor een zuinig MSI H61 bordje gaan. Anders kan ik dit bord aanbevelen.

Gelid Solutions Tranquillo Rev.2
Intel Core i5-3550
Crucial BLT4G3D1608DT1TX0CEU
Club3D Radeon HD 7770 GHz Edition