Kodak beschikte in stilte over kernreactor

Het in zwaar weer verkerende Kodak heeft jarenlang een eigen nucleaire onderzoeksreactor gehad in zijn hoofdkwartier in Rochester. Met de reactor werden neutronen geproduceerd om onder andere materialen te testen op onzuiverheden.

De onderzoeksreactor had de grootte van een koelkast en stond sinds 1974 in een bunker onder een van de kantoorgebouwen van Kodaks hoofdkwartier in Rochester, dat gelegen is in de staat New York. In de reactor was 1,4kg uranium aanwezig dat tot 93,4 procent was verrijkt; voldoende voor een kernwapen. In samenwerking met de Amerikaanse overheid werd het uranium in 2007 uit de reactor verwijderd. Tot die tijd gebruikten onderzoekers van Kodak de splijtstof voor het testen van materialen op onzuiverheden. Ook werd gebruikgemaakt van de mogelijkheid om met behulp van neutronen nieuwe fotografische technieken te testen, zo schrijft de LA Times.

Kodak meldt dat het bestaan van de reactor geen geheim was, maar de politie en de brandweer wisten van niets. Ook omwonenden waren niet op de hoogte en Kodak zou nooit enige ruchtbaarheid hebben gegeven aan het bestaan van de nucleaire installatie.

Verder stelt Kodak, dat in januari surseance van betaling aanvroeg, dat er strenge controle was op wie er toegang had tot de onderzoeksreactor. Deskundigen stellen echter dat slechts een klein aantal bedrijven in de VS een eigen kernreactor in beheer heeft. Naast een aantal universiteiten hebben alleen de firma's Aerotest en Dow Chemical de benodigde licentie.

Reacties (180)

[TNW]

Wat Kodak had was geen kernreactor. Een echte kernreactor draait continu op een kettingreactie die zichzelf in stand houdt. Dwz, neutronen uit gesplitst uranium veroorzaken nieuwe neutronen die weer uraniumatomen splijten.

Deze "reactor" werd gebruikt om een stroom neutronen te genereren waarmee materialen onderzocht konden worden. Zonder een stukje radioactief materiaal wat de neutronen aanvoerde om de reactie te beginnen zou de reactie weer stilvallen.

Het blijft wel een typisch verhaal aangezien een bedrijf zomaar in het geniep over een hoeveelheid verrijkt uranium beschikte. Om de een of andere reden kon dit terwijl het bezit, transport, handel en aanmaak van verrijkt uranium terecht enorm strak in de gaten wordt gehouden internationaal, om te voorkomen dat kwaadwillenden een atoombom bouwen.

[ProfPi]

Deze nucleaire reactorfaciliteit was gewoon gebouwd onder toezicht van de NRC, de Amerikaanse waakhond van faciliteiten die met radioactief materiaal omgaan.

In de staat NY waren/zijn nog wel meer van dit soort faciliteiten. De SUNY universiteit had er eentje, RPI in Troy, NY heeft er nog eentje.

De uni waar ik aan verbonden was (in VS) had ook een werkende reactor, waar nauwelijks ruchtbaarheid aan werd gegeven. Midden in de stad, in het gebouw van Materiaalkunde waar gewoon colleges werden gegeven als dit ding draaiende was.

De uni was bezig met decomissionering, maar dat was een tijdrovend en duur proces. Het was goedkoper om een professor Nuclear Engineering aan te stellen en het ding draaiende te houden. Dat deden ze dan ook, en er waren nog/slechts 2 master studenten in de faculteit om het ding draaiende te houden. Ik heb er nog een aantal onderzoeken mogen doen. Je kon tot aan de reactorpool komen (mooie blauwe gloed). Nu schijnt de reactor niet meer gebruikt te worden.

Ik vermoed dat de Kodak reactor ook zo'n relikwie was geworden dat lange tijd te duur was om te ontmantelen. Temeer daar er voor een aantal technieken alternatieven zijn gekomen waar geen neutronenactivatie voor nodig is.

[Titan_Fox]

Persoonlijk denk ik dat de potentiële massahysterie die kan ontstaan zodra omwonende in de gaten hebben dat er een kernreactor in hun wijk staat gevaarlijker is dan de reactor op zich.

Daarbij denk ik ook dat Kodak niet op een lawsuit zit te wachten nu ze op de rand van faillissement staan.

[Verwijderd]

Persoonlijk denk ik dat de potentiële massahysterie die kan ontstaan zodra omwonende in de gaten hebben dat er een kernreactor in hun wijk staat gevaarlijker is dan de reactor op zich.

De massahysterie in landen als Belgie en Frankrijk waar kenrncentrales een gewoon deel van het uitzicht vormen valt daarentegen best wel mee.

[Mathieu_Hinder]

You weren't there Maar je hebt groot gelijk, mensen met een beetje gezond verstand en realiteitsbesef kunnen dit toch best plaatsen hoor.

[Titan_Fox]

De locatie "Rochester" ligt in de staat New York. Amerikanen leven sowieso al in een angstcultuur. Heb je de Amerikaanse nieuwsberichten wel eens gezien ? Daar word je op den duur toch spontaan bang van.

Kijk de documentaire "Bowling for Columbine" maar eens, dan snap je precies waarom het beter is dat je sommige dingen verborgen houdt voor de bevolking.

[Mathieu_Hinder]

En in Bowling For Columbine zit tevens een zeer grappig historisch verhaaltje over Amerika in, alleen daarom al de moeite om te bekijken

[Amanoo]

Sterker nog, bij een 'reactor' als deze moet je je best doen het gevaarlijk te maken. Misschien kan je een chemische oplossing maken en het aan iemand toedienen, of je kan een kernbom maken door het uranium te verpoederen en te mengen met een normaal explosief (bijvoorbeeld C4). En dan bidden dat er iemand is die het poeder zal inademen (ik denk persoonlijk dat wat glasscherven en een beetje grote C4 bom effectiever zullen zijn wat dit betreft). Eigenlijk kan ik niets anders verzinnen. Een echte splijtstofbom krijg je toch niet, daar is minstens 10 keer zoveel uranium voor nodig, en alle andere gevaren vallen in het niet bij veel makkelijkere methodes. De enige kernwapens die je hiermee bouwt zijn kernwapens die bedoeld zijn het Amerikaanse publiek bang te maken, niet om daadwerkelijk veel schade aan mensen toe te brengen.

[mux]

Het eerste waar mensen aan denken bij verrijkt uranium is kernwapens, maar dit werd gewoon ingezet voor doelen waar dit soort reactoren sinds de jaren '20 voor werden ingezet: het genereren van straling om materialen door te lichten. Daar is niks vreemds aan, Kodak had een licentie en er is geen reden om hier meer in te lezen eigenlijk.

Halffabrikaatfabrikanten gebruiken precies dezelfde methoden (voor waar high resolution ultrasonic niet afdoende is), en zodoende is er binnen de commerciële wereld samen meer dan genoeg splijtstof aanwezig om tientallen zoniet honderden knappe kernbommen te maken. Zowel in verrijkte als onverrijkte vorm.

Het is een non-issue. Het klinkt heel interessant, maar kernwapens zijn geen echte wapens (het zijn vooral politieke wapens, ze worden niet daadwerkelijk ergens neergegooid om meuk stuk te maken) en het gevaar van een besmettingsbron is statistisch gezien veel kleiner dan alle andere vervuilers. Bovendien komt bij geen enkel bedrijf een voldoende grote hoeveelheid splijtstof voor om een kritieke massa te produceren. Het is gereedschap, niet meer dan dat.

[Verwijderd]

Precies, keurige post.

Iedereen doet maar of het hier om iets bijzonders gaat maar het was alleen maar een kast (ter grote van een koelkast) waar je inderdaad niet je bedje naast moet maken maar die verder niets anders deed dan gewoon staan. De opslag werd elke 3 maanden gecontroleerd door de overheid en de beveiliging leek keurig op orde te zijn.

Niets aan de hand dus.

[Makkelijk]

Waarschijnlijk wist de politie en brandweer van niks omdat dat ook normale mensen zijn die in totale paniek raken bij de gedachte aan uranium.

[Stoney3K]

Waarschijnlijk wist de politie en brandweer van niks omdat dat ook normale mensen zijn die in totale paniek raken bij de gedachte aan uranium.

Goed, jij stapt dus vanaf nu nooit meer in een 747:

Die heeft namelijk achterin de staart een klomp uranium van ongeveer een ton zitten als ballast.

Prettige vlucht verder.

[Reactie gewijzigd door Stoney3K op 23 juli 2024 01:50]

[Makkelijk]

Dankjewel mux,

Ik dacht even dat ik niet op tweakers.net was maar op nujij.nl, geenstijl of fok. Want jeetje, je moet er niet aan denken dat Iran een kilo verrijkt uranium in handen krijgt. Je houdt er een lucifer bij en damnit heel Amerika weg.

Wat een dom nieuwsbericht is dit zeg.

[Stoney3K]

Dankjewel mux,

Ik dacht even dat ik niet op tweakers.net was maar op nujij.nl, geenstijl of fok. Want jeetje, je moet er niet aan denken dat Iran een kilo verrijkt uranium in handen krijgt. Je houdt er een lucifer bij en damnit heel Amerika weg.

Mag je mij eens uitleggen hoe je dat met een kilo uranium (verrijkt of niet) wil doen.

Dan kom je nog lang niet aan een kritieke massa voor splijting, en uranium op zich is nogal moeilijk in brand te krijgen. Met een lucifertje ga je het dus niet redden. Overigens zal een kilootje aan brandend uranium ook echt geen heel Amerika verpletteren.

Lees vooral eens wat artikelen en boeken over kernfysica en reactor-ontwerp voordat je de alarmist uit gaat hangen.

[Reactie gewijzigd door Stoney3K op 23 juli 2024 01:50]

[jacket13]

Ik zie het probleem niet? kodak heeft een kernreactor en had de benodigde licentie en toestemming van de Amerikaanse overheid.

Ik mag hopen dat mensen niet ineens verkeerd gaan denken over kodak maar kodak heeft geen meld plicht om aan iedereen te vertellen dat ze zo een kernreactor in de kelder hebben staan. Ze beweren overigens dat iedereen die er naar vroeg het te weten zou krijgen dus vind ik persoonlijk dit nieuwsbericht een beetje ... insinuerend dat kodak de slechterik uithangt? zal wel aan mij liggen maar die ondertoon komt bij mij over.

[zonoskar]

Volgens mij is het meer in de trant van: Kodak heeft een nucleaire reactor. WTF gebruiken ze die voor? En dat is best interessant om te weten, alleen staat daarover in het artikel bijna niets. 'materialen te testen op onzuiverheden' dat is het. Waarvoor moet Kodak materialen testen? Ze maken toch gewoon filmrolletjes en camera's.

[Mathieu_Hinder]

Kodak is echt niet enkel aan de lopende band filmrolletjes aan heb opgraven Er is continu heel wat high-tech onderzoek in die sector waar high-tech apparatuur voor nodig is (chips en sensoren hebben niet zo graag onzuiverheden trouwens ). Het spreekt voor zich dat Kodak onderzoek doet naar nieuwe technieken rond beeldvorming en techniek. Het is naast de blijkbaar enkel door jou gekende filmrolletjesmaker ook een groot leverancier van medische beeldvormingsapparatuur.

[Stoney3K]

Het is naast de blijkbaar enkel door jou gekende filmrolletjesmaker ook een groot leverancier van medische beeldvormingsapparatuur.

Daarnaast zijn ze ook nog eens een groot fabrikant (en ontwikkelaar) van chemische producten voor zowel de foto- en filmindustrie als voor een hoop halffabrikaten.

Dat ze op de R&D afdeling een neutronenbron hebben staan (want strikt genomen is het geen reactor) verbaast me dan ook helemaal niets.

[Reactie gewijzigd door Stoney3K op 23 juli 2024 01:50]

[Ramon]

Ik zie het probleem niet? kodak heeft een kernreactor en had de benodigde licentie en toestemming van de Amerikaanse overheid.

In het artikel komt niet naar voren of ze een licentie hebben/hadden en of de Amerikaanse overheid op de hoogte was. Kan best dat toen ze in 2007 klaar waren met de reactor toen de de regering hebben gebeld voor hulp bij de ontmanteling.

Ik mag hopen dat mensen niet ineens verkeerd gaan denken over kodak maar kodak heeft geen meld plicht om aan iedereen te vertellen dat ze zo een kernreactor in de kelder hebben staan.

Is dat zo? Ik ken de regels niet maar ik kan me voorstellen dat je zoveel (kilo)meter van de bewoonde wereld moet zijn. Afgelopen zomer nog langs een onderzoeksreactor gefietst ergens aan de kust in NL, daar staan metershoge hekken omheen en allerlei geel-zwarte waarschuwingsbordjes!

Ze beweren overigens dat iedereen die er naar vroeg het te weten zou krijgen dus vind ik persoonlijk dit nieuwsbericht een beetje ... insinuerend dat kodak de slechterik uithangt? zal wel aan mij liggen maar die ondertoon komt bij mij over.

Zeg <willekeurig bedrijf>, hebben jullie toevallig een kernreactor staan? Heb je dat wel eens gevraagd aan een bedrijf?

[arjankoole]

In het artikel komt niet naar voren of ze een licentie hebben/hadden en of de Amerikaanse overheid op de hoogte was.

Even voor de goeie orde: je koopt 93% verrijkt uranium niet om de hoek. Ik durf je op een briefje te geven dat ze dat via het ministerie van energie hebben gekregen. (DoE gaat in de USA over alle kernwapens, kernreactoren en kernproeven)

[Mathieu_Hinder]

Idem, ik zie ook het probleem niet. Ze waren perfect in orde, en gebruikten het voor een aanneembare reden, waarom daar een probleem van maken?

[SideSwipe]

Het gekke is dan wel dat de politie en de brandweer er niets vanaf wisten. Lijkt mij een best groot veiligheidsrisico.

[SunnieNL]

Kodak heeft een bedrijfsbrandweer die waarschijnlijk wel op de hoogte is. Deze bedrijfsbrandweer heeft ook het leiderschap op het moment dat de gewone burgerbrandweer bij zou springen.

Poitie weet ik niet hoe dat precies werkt. Maar gezien het feit dat Kodak een vergunning had, heeft vooral de overheid gefaald in de informatievoorziening en niet Kodak.

[Stoney3K]

Kodak heeft een bedrijfsbrandweer die waarschijnlijk wel op de hoogte is. Deze bedrijfsbrandweer heeft ook het leiderschap op het moment dat de gewone burgerbrandweer bij zou springen.

Bovendien zal de deur naar de toegangsruimte toch echt voorzien zijn van een aantal beveiligingen en de nodige waarschuwingsstickers.

Het is niet alsof het ding ergens in een kantoorpand naast de frisdrankautomaat geparkeerd staat.

[Droefsnoet]

Maar die ondertoon maakt het bericht juist. Zoals Remus ook aangeeft, anders zou het redelijk non-nieuws zijn. Het bericht zegt in feite: Kodak had een reactor en nu niet meer. Dat is geen nieuws. Het nieuws is erbij zetten dat Kodak genoeg materiaal had voor een kernwapen en dat mensen het niet wisten. Wat was de geheime agenda van Kodak????

[Steenvoorde]

Ik zou persoonlijk nogal schrikken als blijkt dat er een kernreactor bij mijn buren in de kelder zou staan. Kodak zal zijn zaakjes wel op orde hebben, maar ik snap niet zo goed waarom de omwonenden niet op de hoogte waren gesteld. Laat staan de politie en brandweer.

[Martao]

Welke omwonenden? Naar verluidt was het een grote Kodak-campus.
Wellicht waren er helemaal geen omwonenden.

Argumenten hier zijn dus grotendeels blabla van mensen die zich niet inlezen.

[_Thanatos_]

En dan, dan ga je verhuizen ofzo?
Het is niet gevaarlijk. Het is net zo gevaarlijk als een bezinepomp (ok, dat kan een tegenspraak zijn).

[Reactie gewijzigd door _Thanatos_ op 23 juli 2024 01:50]

[SuperDre]

maar kodak heeft geen meld plicht om aan iedereen te vertellen dat ze zo een kernreactor in de kelder hebben staan.

Zelfs niet alleen dat, ze mochten het niet eens zomaar aan iedereen vertellen van de amerikaanse overheid..

[OddesE]

Wow wat een vreemd verhaal dit zeg. Iran werd gedreigd met oorlog omdat ze proberen om een verrijkingsinstallatie op te zetten en ondertussen ligt er bijna anderhalve kilo van dat spul in een kantoorgebouw van een commercieel bedrijf opgeslagen?? Het moet niet gekker worden!

* OddesE checkt of het geen 1 april is...

@hierboven: Non-nieuws? Ik vind het het meest extreme nieuws in tijden eigenlijk. En Kodak is natuurlijk een tech bedrijf vandaar dat Tweakers er over bericht. Ik vind het in elk geval meer op de frontpage horen dan een gemiddeld artikel over weer een dertien-in-een-dozijn telefoon.

[Reactie gewijzigd door OddesE op 23 juli 2024 01:50]

[Rob Coops]

Nou het valt wel mee met een schokkend verhaal als je de papieren had opgezocht had je de aanvraag en de goedkeuring gewoon kunnen vinden. Er is nog al een verschil tussen Iran en Kodak. Om te beginnen Kodak heeft het netjes gemeld daarnaast heeft het nooit zelf Uranium verrijkt maar simpel weg verrijkt uranium bij de Amerikaanse overheid afgenomen. Iran daar in tegen verrijkt zelf uranium al zij het op een relatief simplistische manier. Ze hebben voldoende centrifuges om een vergelijkbare hoeveelheid hoger verrijkt uranium te maken (werkt beter in een bom) in een periode van ongeveer een half jaar. En binnen kort voldoende om die zelfde hoeveelheid te produceren in ongeveer een maand of 2 a 3...
Daar naast heeft Kodak niet de ambitie nog het materiaal, de kennis of de mensen om een aflever mechanisme zo als een ballistische raket te bouwen. Laat staan een intercontinentale raket die een gevaar op kan leveren voor de rest van de wereld.

Het enige opvallende aan het verhaal vind ik dat de brandweer en politie niet op de hoogte waren maar ik neem aan dat de procedures in de VS nu eenmaal niet vereisen dat dit bij deze instanties bekend is.
Al met al is het geen verwonderlijk iets nog een schokkend iets eerder gewoon een simpel gerenommeerd Amerikaans bedrijf bekend om zijn R&D dat voor onderzoeks doeleinden een zeer kleine kern reactor heeft mogen bouwen van de Amerikaanse overheid. Eigenlijk niets aan de hand dus.

[CapTVK]

Wat betreft informeren van de brandweer en politie. Deze "reactor" stond in een beveiligde kelder op het oorspronkelijke onderzoeksterrein van Kodak. Dat was een enorm complex met z'n eigen energie/stoom centrale, diverse andere complexe installaties, opslagtanks en pijpleidingen en had z'n eigen privé brandweer met meerdere kazernes.

Ik denk dat Kodak zelf de beste was die hier mee kan omgaan.

Bron: Commentaar op Slashdot van iemand die zelf op Kodak park gewerkt heeft.

http://slashdot.org/comments.pl?sid=2849433&cid=40001821

[Reactie gewijzigd door CapTVK op 23 juli 2024 01:50]

[SunnieNL]

Kodak zal ook wel een hoop andere giftige stoffen op het terrein hebben gehad, die gebruikt kunnen worden voor alles en nog wat. Niet echt schokkend bij zo'n bedrijf.

[arjankoole]

Niet in een kantoorgebouw, onder een kantoorgebouw, in een actieve kernreactor.

Dat gebeurt wel vaker, in Amerika, maar ook in nederland zijn er onderzoeks reactoren actief bij universiteiten. De universiteit van Leiden Delft heeft er ook eentje midden in een bedrijventerein.

De experimentele / onderzoeks reactor in Petten die tevens een fors aandeel van de wereldvoorraad medische isotopen levert werkt ook op verrijkt uranium, omdat je daarmee nou eenmaal het beste medische isotopen kan genereren. Pas sinds 2006 is dat laagverrijkt uranium, daarvoor was het wapen-graad uranium.

[Reactie gewijzigd door arjankoole op 23 juli 2024 01:50]

[haifisch]

Leiden? Ik ben zelf bezig met dit onderwerp en ik denk dat je het Reactor Instituut in Delft bedoelt.

OT: schande dat de brandweer en de politie er niet van weten, door dit soort geheimzinnige gedoe heeft kernenergie een slechte naam bij het grote publiek (Ik ga hier mijn mening niet geven, maar het ¨gewone¨ publiek vindt het eng omdat ze niet weten wat er gebeurt)
Maar ik kan van de andere kant wel begrijpen waarom ze dit ¨geheim¨ hielden, namelijk de veiligheid. Als men wist dat er een reactor was zouden er elke dag actiegroepen staan of erger nog criminelen. In Nederland wordt dit ook (in mindere mate) gedaan bij bijvoorbeeld het geheime back-up centrum van de kerncentrale van Borsele en sommige complexen in de Limburgse heuvels.

[OddesE]

Kernenergie heeft terecht een slechte naam: het produceert afval waarvan we niet weten waarmee we ermee heen moeten terwijl het honderduizend jaar gevaarlijk blijft. Als naast het kruis van Jezus een kernreactor had gestaan dan hoefden we dat afval nog 'maar' 98.000 jaar veilig te bewaren.
In Nederland slaan we gewoon kei dreug bovengronds op terwijl we wat plannen hebben over wat we er misschien mee gaan doen... En beleidsmakers maar beweren dat Delta en andere elektriciteitsbedrijven echt alle kosten voor de verwerking van het afval gaan dragen... Ja uh huh. Hallooooo!! Honderdduizend jaar!! Dan bestaat Delta vast nog ja.

Mensen die beweren dat kernenergie veilig is zonder een goed antwoord te hebben over waar we met het afval heen moeten kan ik niet serieus nemen. Ik heb liever de smerigste kolencentrale dan de modernste 'veiligste' kernreactor, want de schade die die kolencentrale aanricht is tenminste te overzien en goed te bestrijden. Liefst heb ik natuurlijk echt duurzame energie zoals zon-, wind- of waterkracht. Ik hoef Fukushima en Chernobyl niet eens te noemen in mijn betoog, want het afvalprobleem an sich is al zo groot dat het kernenergie gewoon volledig diskwalificeert als mogelijke oplossing.

Zie ook deze documentaire over Finland, waar ze een permanente opslag aan het bouwen zijn. Zeer ontluisterend om te zien.
Into Eternity

[D.oomah]

Je weet hopelijk toch wel dat de verbrande kolen ook licht radioactief zijn? (Wel een lage dosering, maar zeker meetbaar boven de achtergrondstraling). Ik heb liever een kernreactor in mijn achtertuin dan een kolencentrale, want bij een kernreactor doen ze nog moeite om de straling te beperken.

[haifisch]

Bijna alles is van nature licht radioactief. Bomen, muren van beton, de grond onder je (woon je in de buurt van een rivier dan wat meer dan normaal).

[D.oomah]

Wat jij beschrijft is achtergrondruis. De straling van de kolen zit hier boven en dat waait dag in dag uit over je heen.

[Freee!!]

Erger nog, dat afval wil nog wel eens veel radioactiever zijn dan gezond (en dan vrijkomt uit een kerncentrale).

[TNW]

Kolencentrales stoten ook radioactief afval uit, wat direct de atmosfeer wordt ingespuwd:
https://en.wikipedia.org/...adioactive_trace_elements
Dit is geen grap, de uitstoot is significant.

Verder heb jij overduidelijk teveel naar activisten geluisterd aangezien je met het bekende verhaal van "honderdduizenden jaren" komt. Het gevaar van rampen zoals Fukushima en Tsjernobyl zijn de splijtingsprodukten met een relatief korte halfwaardetijd zoals Cesium-137. Deze stoffen vervallen snel en stralen dus veel harder dan de diverse uraniumisotopen.

Ongelukken met kernenergie kunnen zeer schadelijke gevolgen hebben maar je moet het wel in proportie zien. Het dodental van de aardbeving bij Japan is puur veroorzaakt door de effecten van die beving op zich, directe stralingsdoden zijn er (nog) niet, en als deze er gaan komen moeten we gaan zien of deze iets gaan voorstellen t.o.v. van het totaal aantal slachtoffers.

[Verwijderd]

Inderdaad het typische activisten verhaal. De huidige schoonste brandstof ter wereld moet plaats maken voor olie en kolen. Allemaal voor de kinderen van morgen. Die zitten alleen wel zonder ozonlaag maar gelukkig hebben ze geen radioactief afval

Lang leve kortzichtigheid!

Voor een echt interessant debat met echte punten voor en tegen:
http://www.ted.com/talks/..._need_nuclear_energy.html

[Verwijderd]

Over kortzichtigheid gesproken! Je moet toch wel heel erg wereldvreemd zijn om bij kernenergie van de schoonste brandstof ter wereld te durven spreken. Ik zou zeggen, bestudeer de hele cyclus van kernenergie eens, van de smerige en gevaarlijke mijnbouw, het even gevaarlijke opwerken, tot en met de ontmanteling van de nog vele jaren gloeiende centrales en het opslaan van alle gevaarlijk afval.

[SnowLeopard]

Het reactorafval van onze kerncentrales is in "slechts" 600 jaar niet radioactiever als gemiddeld gedolven gouderts/bauxiet/kolen/uranium-erts!
dus na pak m beet 7,5 generatie is het volkomen veilig

niet overdrijven dus!

[arjankoole]

Leiden? Ik ben zelf bezig met dit onderwerp en ik denk dat je het Reactor Instituut in Delft bedoelt.

Euh ja, om een of andere reden haal ik die 2 altijd door elkaar. *dom*

[chrisborst]

Niet alleen in Leiden. In Delft staat er ook gewoon 1 aan het einde van de TU wijk. Je kan hem vanaf de snelweg zien liggen. Sterker nog, we zijn er met een excursie geweest met onze middelbare school en dat was al jaren geleden. Er staan dus waarschijnlijk nog wel een paar van die dingen in NL.

[Reactie gewijzigd door chrisborst op 23 juli 2024 01:50]

[Verwijderd]

ja, dat is echt 1 op 1 te vergelijken, een commercieel bedrijf met een dictatuur.

[OddesE]

Ja waarom niet? Commerciele bedrijven zijn niet echt de plek waar ik (grondstoffen voor) 'massavernietigingswapens' zou verwachten.

En dictatuur. Tja, niet alle landen hebben een democratie nee, maar punt is dat als Iran probeert dit te maken (ze beweren zelf puur voor vreedzame doeleinden) dat het dan verschrikkelijk gevaarlijk spul is maar ondertussen ligt het gewoon in een kantoorgebouw terwijl de brandweer van niks weet?

Toen S.E. Fireworks met medeweten van de brandweer vuurwerk in Enschede had opgeslagen kwam er een groot onderzoek incluis gevangenisstraffen na de vuurwerkramp die dit veroorzaakte. Hoogverrijkt Uranium is potentieel nog veel gevaarlijker en kan een groot gebied voor vele jaren lang onleefbaar maken.

[BlackOwl]

Ja waarom niet? Commerciele bedrijven zijn niet echt de plek waar ik (grondstoffen voor) 'massavernietigingswapens' zou verwachten.

Er zijn in Nederland tientallen misschien honderden bedrijven die grondstoffen hebben die eventueel geschikt zijn om gifgassen mee te maken.
(Chloor en mosterdgas bijvoorbeeld zijn redelijk eenvoudig te produceren.)

[OddesE]

Ik wist dat zo'n soort opmerking zou komen maar chloor en hoogverrijkt uranium zijn toch wel twee hele verschillende dingen denk ik.

[Freee!!]

En jij dacht dat Urenco (bekend van de uraniumopwerking) geen commercieel bedrijf was

[YopY]

Hoogverrijkt Uranium is potentieel nog veel gevaarlijker

idd, potentieel: S.E. Fireworks is daadwerkelijk misgegaan en ontploft, en het was algemeen bekend dat het een opslagplaats voor vuurwerk was. Dit is gewoon goedgegaan. Sowieso is uranium an sich niet zo gevaarlijk; het wordt pas gevaarlijk als je het de vrije natuur ingooit of je het in een bom gebruikt. Het is niet actief zoals in een kerncentrale.

[SnowLeopard]

Sorry? niet actief? heb je het artikel gelezen?? het gaat hier om tot 93,4% verrijkt uranium!
93,4% Verrijkt betekend dat er 1,4 kilogram van bijna 100% van het hoogst instabiele isotoop uranium 235 in een keldertje lag te zoemen.......
In een "gewone" kerncentrale heb je aan 5% verrijkt uranium genoeg om het splijtingsproces gaande te houden en te kunnen Controleren!
Alles boven de 90% is weapons grade! Lekker geconcentreerd dus meer "BANG" for your buck!!

Weetje:
Het reactor instituut delft (voorheen het interfacultair reactor instituut) heeft tot ongeveer 2005 een reactor gehad die met hoogverrijkt uranium werkte, en draaid, nadat amerika de verrijkt uraniumkraan dichtdraaide, op laagverrijkt uranium! gewoon aan de rand van Delft vlak langs de A13! en dus nog steeds draaiende!

leuke link:
http://www.rid.tudelft.nl...Oyster_Ingenieur_2010.pdf

Edit typo's

[Reactie gewijzigd door SnowLeopard op 23 juli 2024 01:50]

[Verwijderd]

Wordt er met naar Iran gerefereerd als dictatuur. Ik heb gelezen dat Iran redelijk gekozen regering kent met "normale' politieke krachten http://en.wikipedia.org/wiki/Politics_of_Iran
Dictators die verkiezingen manipuleren/frauderen op een schaal als een echte dictator als Khadaffi, lijkt mij niet het geval bij Iran.

[AntiPasta]

Ahum... dan heb je wel een erg kort geheugen. Nog geen drie jaar geleden waren er dagen-, zo niet wekenlange rellen in Iran waarbij grof geweld werd gebruikt door regeringsmilities. Kijk o.a. hier: http://en.wikipedia.org/w...Iranian_election_protests

[Verwijderd]

Grappige is dat ongeveer alles wat daar gebeurd het resultaat is van Groot Brittannië en de USA. Ze hadden in Iran een democratie en zelfs rechten voor vrouwen tot de CIA de boel van binnenuit neerschopte.

[Verwijderd]

Waarin zit het grappige volgens jou? Overigens was de werkelijkheid wel een beetje anders dan je schetst. Er was helemaal geen democratie in Iran, maar een oppermachtige shah, een dictator die met zijn geheime politie elke vorm van tegenstand gruwelijk de kop indrukte. Wel zorgde hij voor hoogstaand onderwijs en waren de vrouwen vrij. Totdat Khomeini een islamitische dictatuur vestigde die in gruwelijkheid niet voor die van de shah onderdoet. De CIA heeft daar echt niets mee van doen

[Blokker_1999]

dictatuur lijkt me perfect te vergelijken met een commercieel bedrijf. 1 baas die de lakens uitdeeld en zich niet moet verantwoorden (tenzij er aandelen in het spel zijn).

[mcdronkz]

Als jij denkt dat je als baas zijnde vrij bent om te doen en te laten wat je wilt, dan heb je nog wel het één en ander te leren ;-). Een commercieel bedrijf is geenszins te vergelijken met een dictatuur.

[Verwijderd]

Een commercieel bedrijf ligt altijd onder het dictatoriaat van het geld. Ergens dus vergelijkbaar. Verschil zou kunnen wezen dat het geen enkel financieel belang dient ergens een gebied met de grond gelijk te maken, waar de dictator in iran al meerdere malen heeft aangegeven wel ideeen te hebben met wat hij met een kernkop zou doen...

[SuperDre]

Nee, een commercieel bedrijf is zelfs nog erger...

[Flappenn]

Bij de 'ramp' in Fukushima zijn geen doden gevallen. Kern energie is nog steeds een van de, misschien wel de, veiligste en milieuvriendelijkste manier van energie opwekken. Snap dat men hier in de media geen oog voor heeft, en graag wijzen naar Tsjernobyl. Maar heb liever een kernreactor in de buurt dan kolencentrale bijvoorbeeld.

Enige probleem dat kernenergie heeft is het afval wat er bij vrij komt, zolang dit veilig opgeslagen wordt komt er geen straling vrij.

Het is opinie, maar toch: http://www.elsevier.nl/we....-Ik-herhaal-niet-een.htm

[Reactie gewijzigd door Flappenn op 23 juli 2024 01:50]

[Steenvoorde]

Ik snap wat je bedoelt met milieuvriendelijkste manier van energie opwekken. (hoewel ik dat niet met je eens ben) Maar veiligste? En ook nog eens ontkennen dat Fukushima een ramp was? Dan sla je de plank toch wel erg mis, om het even zacht uit te drukken...

[Flappenn]

Wat was de ramp die in Fukushima heeft plaatsgevonden dan? Tot op heden is er nog geen andere manier gevonden om milieuvriendelijker energie op te wekken (ook gezien de levensduur van een reactor). Zonnepanelen is leuk en aardig maar de productie daarvan is zeer milieuvervuilend.

Als er een meltdown in een reactor plaats vindt dan heeft dat grote gevolgen, maar dat gebeurd gelukkig niet zo vaak.

Ik zou graag, inhoudelijk, horen waar de plank is misgeslagen.

[ProfPi]

Uranium is leuk en aardig maar de winning daarvan is zeer milieuvervuilend.

[Martao]

Het lijkt me dat dat onzin is, eerlijk gezegd. Dat gaat allemaal om zulke kleine hoeveelheden...

[ProfPi]

Helaas is dat echter geen onzin.

Het gaat inderdaad om kleine hoeveelheden. Dat wil zeggen, de hoeveelheden uranium die je in uraniumerts vindt. Dat is ordegrootte 0,05 tot 1% voor de meeste mijnen (alhoewel er een paar kleinere zijn die rond de 20% U leveren.

Kortom, voor een wereldproductie van 53 000 ton U moet er zo'n 5,3 miljoen ton grond worden verzet. En die shovels rijden helaas niet op groene energie maar op diesel.

Voor de vergelijking, de wereldproductie van kolen (hetgeen je simpelweg vermaalt en verbrandt) is 7,3 miljoen ton. Kolen is de meestgebruikte brandstof voor energieopwekking. Daar moet nog bij worden vermeld dat een groot deel van de kolen voor andere doeleinden wordt gebruikt (o.a. cokes, staalproductie). --- n.b. ik ben ook geen groot voorstander van electriciteit op kolen, maar dat terzijde ---

Enfin, als je dan je uraniumerts hebt gewonnen moet je het:
- vermalen (hard gesteente, en die molens lopen niet op wind)
- extraheren (Sterk zuur of loog. Niet bijzonder milieuvriendelijk)
- Calcineren (in een hoge temperatuur oven, bijzonder energie-intens).

En dan heb je 53 000 ton U, en ca 5,2 miljoen ton ertsresten.

Helaas, van die 53 000 ton U is 99,3% het nutteloze 238-U. De nuttige 0,07% 235-U moet je eerst verrijken tot ca 4% 235-U. Daar heb je zaken zoals gas centrifuges voor nodig, die ook niet voor niks draaien. Resultaat: 930 ton laagverrijkt reactorkwaliteit uranium. Dat is in ieder geval een kleine hoeveelheid.

En nog 52 000 ton verarmd uranium, wat je ook niet in je achtertuin wilt hebben. Maar daar kan je in ieder geval nog mooie wapens van maken.

[Reactie gewijzigd door ProfPi op 23 juli 2024 01:50]

[Steenvoorde]

Het is inderdaad niet tot een meltdown gekomen, maar er is wel zeker radioactief materiaal vrij gekomen bij die eerste explosies en nog steeds loopt er radioactief water de zee in omdat reactor 4 nog steeds lekt. Hoewel er geen directe doden zijn gevallen, zal de tijd ons leren wat voor effect dit heeft gehad op de mensen die in de buurt waren tijdens de explosies en op de flora en sauna in zee bij de reactor. In combinatie met de 200.000 mensen die geëvacueerd werden noem ik dit wel een ramp ja.

En zonnepanelen en windmolens lijken me netto een stuk milieuvriendelijker. Deze produceren geen zwaar vervuilend restafval bij het genereren van energie. Natuurlijk kosten de productie van deze panelen en windmolens ook energie en genereren ook vervuiling, maar een kernreactor is ook niet van oude kranten gemaakt.

Ik begrijp ook wel dat energie ergens vandaan moet komen en om eerlijk te zijn ben ik ook niet persé tegen kernenergie, maar vind dat we het zeker niet mooier moeten maken dat het is.

[Stoney3K]

Het is inderdaad niet tot een meltdown gekomen, maar er is wel zeker radioactief materiaal vrij gekomen bij die eerste explosies en nog steeds loopt er radioactief water de zee in omdat reactor 4 nog steeds lekt.

Bij Fukushima is er ook een hoop verstandiger gehandeld dan bij Tsjernobyl, en een grote oorzaak van het probleem bij Fukushima was de ouderdom van de centrales in kwestie. Toen ze werden gebouwd wist niemand dat er in 2011 een nóg hogere tsunami aan zou komen waaien.

Er is niemand direct bij doodgebleven, al heeft het milieu in de buurt een behoorlijke klap gekregen. Daarom vind ik het nog altijd absurd dat Fukushima in één adem genoemd wordt met Tsjernobyl en onder INES Level 7 wordt geschaald. Dat is alleen maar voer voor de media om nog meer FUD rond kernenergie de wereld in te slingeren.

Fukushima zat qua ernstigheid veel dichter bij Three Mile Island.

[Verwijderd]

Bij de 'ramp' in Fukushima zijn geen doden gevallen.

Die quotjes mogen wel weg, maar je kan beter zeggen dat en nog geen doden zijn gevallen. Er zullen mensen zijn die kanker, leukemie of genetische afwijkingen (voor hun kinderen) ontwikkeld hebben nu.

Voor de rest ben ik voor kernenergie, het is alleen zo jammer dat het naar de ruimte schieten van het afval zo gruwelijk duur is. Anders zou het een vrijwel geheel schone bron van energie zijn. Nu blijven we zitten met het afval.

[Frigolamptje]

En dat staat zomaar even in een stadscentrum/woonbuurt met medeweten van hogere overheden? Straks moet je je nog beginnen afvragen wie je het meest vertrouwt met dergelijk materiaal, de Amerikaanse overheid of pakweg Iran.

[ocwil]

zo'n hoofdkwartier staat meestal op een bedrijfenterrein(businesspark).
Dus dat valt wel mee.

verbaast me eigenlijk niet helemaal alles kan tegenwoordig zolang de overheid afbetaald is

[RobbieB]

Dus dat valt wel mee.

Sorry? Een NUCLEAIRE reactor.

Dat maakt geen reet uit of dat ding op 100/1000/10.000 km afstand van de bewoonde wereld staat. Op het moment dat daar iets fout gaat wordt er veel meer beïnvloed dan alleen het "bedrijventerrein".

Sommige dingen moeten gewoon zo min mogelijk commercieel ingezet worden imo en nucleaire reactoren zijn daar misschien wel het beste voorbeeld van. Als je alleen al kijkt wat er fout is gegaan bij chemische bedrijven in NL de afgelopen jaren wegens slechte controles etc. en waar we nu pas achterkomen omdat het goed fout gaat, wil ik niet weten wat er allemaal bij een nucleaire reactor kan gebeuren!

[Reactie gewijzigd door RobbieB op 23 juli 2024 01:50]

[n4m3l355]

Beetje een paniek reactie nietwaar?

Laten we voorop stellen dat waarschijnlijk bijna niemand ook hier op tweakers precies weet wat dit nou voor ding precies is behalve wat in het nieuws staat. Het is dan ook erg voorbarig om je uit te laten over hoe veilig.. dan wel onveilig ze zijn en wat de gevolgen zouden kunnen zijn. Het mooie is dat we wel blijkbaar goed een mening kunnen vormen zonder eigenlijk iets te weten.

Idem voor je non-rant over chemische bedrijven waarbij 1 uitzonderings geval met uiteindelijk een sisser als afloop breed in het nieuws komt. Wederom een paniek reactie met name vanuit het nieuws (laten we eerlijk zijn we smulde er haast van) en dan krijgen we allemaal krampachtige reacties hoe dit had kunnen gebeuren.

De realiteit is neem DSM in het zuiden waar men zich ook zo graag over uitlaat een minimale plant is en over de brens zowel in Luik maar zeker richting Essen een veelvoud van chemische bedrijven staan waar het tot op heden altijd goed gaat. Ja het ploft wel eens maar het is inherent aan het realiseren van productie en met alle banen die daarbij komen kijken. We kunnen alles nog moeilijker maken maar kijk dan vervolgens niet raar op dat de laatste paar bedrijven dan ook naar het buitenland vertrekken.

[Seth_Chaos]

Een nucleaire reactor zoals de in dit artikel genoemde reactor is geen groot gevaar. De reactor werd niet gebruikt voor een zich zelf in stant houdende nucleaire reactie. Er wordt veel te weinig splijtstof gebruikt om dat proces uberhaupt te starten, laat staan in stand houden. Deze reactor werd niet gebruikt voor het geen waar deze voor ontworpen was. Wat ook de reden is dat deze reactor niet te boek stond als een actieve nucleaire reactor. Er komt wel straling vrij mocht de reactor vernield worden, maar dat zou niet direct levens bedreigende gevolgen hebben voor een groot gebied rond de reactor.

[Mirved]

De reactor was ter grote van een koelkast en in een bunker. De gevolgen van een "meltdown" zijn dan ook anders dan die bij een grote reactor als in Japan. Dus het maakt wel degelijk uit of het 100 km of 1000km van de bewoonde wereld staat.

[Makkelijk]

Inderdaad, niet dat een meltdown überhaupt mogelijk is in een dergelijke reactor.

[Amanoo]

Ik wil wel weten of iemand me kan uitleggen hoe hier een met-down in kan ontstaan. Volgens mij hoor ik een vogeltje iets vertellen over kritische massa's? Niet iets dat in dit artikel aan de orde is.

[SnowLeopard]

Kritische massa zegt wat over het vermogen een kettingreactie gaande te houden..... niets over een meltdown!
Een niet kritische reactor kan een meltdown krijgen door restwarmte en een tekort aan koeling, zoals op three mile island gebeurde.....

[haifisch]

De medische industrie is ook commercieel, maar de inzet van kernreactoren kan ook levens redden van sommige mensen. Is het dan ook verkeerd?

[arjankoole]

Sommige dingen moeten gewoon echt niet commercieel ingezet worden imo en nucleaire reactoren zijn daar misschien wel het beste voorbeeld van.

En wat ga jij dan tegen al die duizenden mensen vertellen die iedere dag afhankelijk zijn van medische isotopen voor dan wel behandeling, dan wel diagnose?

dit? ->

Ja sorry, maar kernreactoren kunnen echt niet, dus we maken ook niet meer dat spul wat misschien uw leven zou kunnen redden. Ga heen en sterf!.

Ik dacht het niet.

[Reactie gewijzigd door arjankoole op 23 juli 2024 01:50]

[Verwijderd]

Dat maakt geen reet uit of dat ding op 100/1000/10.000 km afstand van de bewoonde wereld staat.

Maakt niets uit? 100 or 10.000 Km? Als je dat echt denkt moet je wel drie alu hoedjes hebben!

[Verwijderd]

bij het energie opwekken komt per kilowat meer straling vrij als er kolen worden verbrand dan waarneer het in een kerncentrale word opgewekt.

[Amanoo]

Op het moment dat er iets met dat uraniumapparaat fout gaat beperkt de schade zich tot (een deel van) de bunker. Ik trakteer je op een pilsje als je mij een realistisch verhaal kan vertellen hoe een 'reactor' als deze met 1,4kg uranium fout kan gaan. Ik zie niet in waarom er met zo'n mieserige hoeveelheid iets mis kan gaan. Uranium is niet het spul dat heel New York wegvaagt als je er een vlammetje bij houdt. Het enige wat je met 1,4 kg uranium kan wegvagen is een rat, door het blok op zijn kop te laten vallen. Wat dat betreft zijn mijn tonfa een factor 10000 keer zo link.

[Reactie gewijzigd door Amanoo op 23 juli 2024 01:50]

[Verwijderd]

Nucleaire reactor ja met iets meer dan één hele kilo splijtstof.
Even de proporties blijven zien aub

[Stoney3K]

Nucleaire reactor ja met iets meer dan één hele kilo splijtstof.
Even de proporties blijven zien aub

Als je het over een kilo splijtstof hebt, dat is ongeveer de orde van grootte van een voedings-unit van Voyager I, die 3 RTG's aan boord heeft, elk met 24 bollen Plutonium-238.

http://en.wikipedia.org/wiki/Voyager_1#Power

http://en.wikipedia.org/w..._thermoelectric_generator

De neutronen van het verval van U-239 weden hier ook gebruikt voor onderzoekstoepassingen, er was niet eens sprake van een kettingreactie. Amper een reactor te noemen dus.

Storm in een glas water. Move along.

[_Thanatos_]

Een reactor is niet hetzelfde als een reactor. Er zijn veel verschillende reactors, en deze is een hele kleine die slechts neutronen produceert. Hij is niet heet, en kan dus ook niet smelten (meltdown). Het is geen bom, en kan dus niet ontploffen. Verrijkt uranium dat goed opgeborgen is, is compleet ongevaarlijk.

Wat jij nu weerspiegelt is dit: kernreactor == BOEM.

[Verwijderd]

ach waar dat ding staat maakt geen reet uit, zie japan fukishima.
straling heeft er schijt aan:)
en dan heeft dat ding met goedkeuring van de US 30 jaar gedraaid zonder "bekende" incidenten.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 01:50]

[TIGER79]

blijkt juist uit fukushima dat de locatie wel degelijk van belang is, in dat specifiek geval kwam het gewoon niet goed uit dat ie op de kust gelegen was
Ik snap wat je bedoelt hoor, dat ongeacht waar je het plaatst je er de gevolgen van zult voelen, desalniettemin is het juist heel erg van belang dat er goed nagedacht wordt over de locatie om de risico's dat er iets gebeurt te minimaliseren...

[Verwijderd]

Kun je een kernreactor niet gewoon per definitie in een sarcofaag bouwen? Als het mis gaat is-ie tenminste al ingekapseld.

[TIGER79]

je kunt het niet in zijn geheel afsluiten, een kerncentrale heeft nogal wat koeling nodig en het liefst ook dichtbij een waterbron (zee of rivier) om aan koeling te komen... Ook komt er natuurlijk stoom vrij...
Ook zou de vraag zijn wat voor sarcofaag het zou moeten zijn, een van de grootste risico's is dat er bij een (gedeeltelijke) meltdown de splijtstof ook nog een kan gaan lekken in de ondergrond, met alle gevolgen van dien...
Indien het echt misgaat (explosie) dan zal een sarcofaag ook niet helpen ben ik bang, de sarcofaag in Tsjernobyl was ook achteraf om de radioactiviteit te limiteren...
En volgens welke regels/verwachtingen bouw je dan een sarcofaag ? Wat Fukushima ons heeft geleerd is dat we nog niet precies weten hoe het mis kan gaan en wat voor krachten er dan spelen, de eerste explosies waren door stoom-ophoop, men wist wel dat dat gaande was maar men kon geen beslissing nemen wat er moest gebeuren (stoom vrijlaten met kans op radioactiviteit, of juist niet en hopen dat de muren dat gaan houden ?). Alle experts hadden daar ook andere adviezen over dus een steevaste kennis of kunde is er wat dat betreft nog niet (let wel : hoe te reageren op noodsituaties dus, NIET hoe kernenergie werkt !)...

[Reactie gewijzigd door TIGER79 op 23 juli 2024 01:50]

[Martao]

Tsjernobyl had geen fatsoenlijk omhulsel (Sovjet-unie heh). Door de ontploffing lag alles open en bloot, vandaar dat de sarcofaag (in meerdere versies inmiddels) er omheen moest.

[Zethiel]

Het lijkt erop dat de overheid het wel wist aangezien die ook geholpen hebben met de verwijdering, maar het lijkt me dat ook de hulpdiensten wel over deze informatie zouden moeten beschikken.

[Technomania]

Ben blij dat de radio-actieve stoffen inmiddels verwijderd zijn.

Je moet er toch niet aan denken dat dat straks bij een mogelijk faillissement zoiets een kavelnummer krijgt en geveild gaat worden.

[Makkelijk]

Daar moet je inderdaad niet aan denken. Het is ook niet zo'n slimme gedachte, want het gebeurd natuurlijk nooit.

[Stoney3K]

Daar moet je inderdaad niet aan denken. Het is ook niet zo'n slimme gedachte, want het gebeurd natuurlijk nooit.

Het ding ziet er natuurlijk ook uit als een koelkast en er zit niet een grote sticker op "PAS OP! NUCLEAIR MATERIAAL! ALLEEN BEVOEGD PERSONEEL!" of zo.

[Verwijderd]

Het is vreemd omdat de VS -en zo ongeveer de hele (beschaafde) wereld- hun best doen om dit soort spul goed te beveiligen en in kaart te brengen. En iig niet buiten een streng beveiligde installaties.

Wat betreft Iran: niet echt een fijn land, maar wel wat complexer dan een dictatuur. En zelfs de Mossad heeft nu toegegeven dat het niet naar een bom streeft. Atm is het vooral proberen uit de onderhandelingen te komen zonder gezichtsverlies voor beide partijen.

[Schway]

Volgens mij kwam het niet tersprake omdat het op een bedrijvenpark was waar miljoenen liters andere chemicalien waren die stuk voor stuk gevaarlijker zijn dan een zwaar beschermde koelkast in de kelder.