Britse wetenschappers die een contra-expertisestudie hebben uitgevoerd op het TNO-onderzoek naar de beveiliging van de ov-chipkaart, adviseren het ministerie van Verkeer om de chip in de ov-kaart te laten vervangen.
Dat heeft het ministerie maandag in een brief aan de Tweede Kamer laten weten. Het vernietigende oordeel volgt op een reeks kraakacties op de kaart, in januari door Duitse hackers in gang gezet. De meest recente liet zien dat het uitlezen van de data op de chip in een kwestie van seconden kan geschieden. Dit zet de deur open naar misbruik, waarbij op grote schaal met gekopieerde kaarten op kosten van anderen kan worden gereisd. Het kan bovendien met goedkope apparatuur: een doorsnee notebook volstaat.
TNO onderzocht al eerder de beveiliging van de in de kaarten gebruikte Mifare-chip. Opdrachtgever TLS, de verantwoordelijke voor de invoering van de ov-chipkaart, concludeerde destijds op basis van het TNO-rapport dat de technologie veilig genoeg was om ingevoerd te worden. Het kraken van de Mifare-chip zou namelijk een betrekkelijk dure aangelegenheid zijn, en bovendien was een kraak van alle gegevens niet op korte termijn te verwachten. Daarom zou het voldoende zijn om bij de invoering als voorwaarde te stellen dat TLS binnen een tot twee jaar met een betere beveiliging op de proppen komt.
De studie van het Royal Holloway-instituut van de University of London veegt echter de vloer aan met deze gevolgtrekking, hoofdzakelijk omdat TNO zich volgens de Britten teveel door de huidige stand van zaken heeft laten leiden bij het inschatten van toekomstige aanvalsscenario's. Bovendien heeft het Nederlandse onderzoeksinstituut onvoldoende rekening gehouden met de mogelijke financiële schade bij misbruik wanneer de nationale uitrol van de ov-chipkaart reeds heeft plaatsgevonden. De eerste tekortkoming is naderhand overigens wel door TNO erkend.
De Londense universiteit is van mening dat het vervangen van de Mifare-chip de enige juiste oplossing is. Over de vraag of dat voor danwel na de op 1 januari 2009 geplande landelijke invoering is, laten de wetenschappers zich niet uit, maar ze raden wel aan om met grote spoed te laten onderzoeken of het achteraf corrigeren van de problemen wel verstandig is. Om die reden twijfelt het ministerie of de geplande uitroldatum wel haalbaar is.
De Britse onderzoekers stellen dat de vervanger van de beveiliging van de Mifare-chip niet gebaseerd mag zijn op een geheim algoritme, maar dat de technologie getest moet kunnen worden door de cryptographic community. In ieder geval moet er van voldoende lange encryptiesleutels gebruik worden gemaakt - de huidige versie heeft een sleutel van slechts 48 bits - en dient vooraf rekening te worden gehouden met redelijkerwijs te verwachten aanvalsscenario's. Daarvoor moeten tegenmaatregelen op de plank liggen.
De contraexpertise is inmiddels naar TLS en de OV-bedrijven verstuurd. Deze zijn verzocht antwoord te geven op de vraag of de thans in stelling zijnde noodmaatregelen bij misbruik van de ov-chipkaart wel voldoende kunnen worden geacht, en wanneer er een migratieplan op tafel ligt om de Mifare-chip te vervangen.
Verantwoordelijk staatssecretaris Huizinga (Christenunie) heeft zich in een reactie overigens sterker uitgelaten dan de in de brief uitgesproken 'twijfel' over de invoeringsdatum van 1 januari 2009, schrijft de Wereldomroep. De bewindsvrouw gelooft niet meer dat deze datum nog haalbaar is. De SP en Groenlinks hebben een spoeddebat aangevraagd over de ov-chipkaart.