Intel introduceert dualcore Itanium Montecito

Intel heeft vandaag zijn langverwachte dualcore Itanium Montecito uitgebracht. Het nieuwe ontwerp lost de inmiddels al meer dan drie jaar oude Madison af en geeft prestaties van de processorserie een broodnodige schop omhoog. De chip is met zijn oppervlak van 596mm² en 1,71 miljard transistors de grootste die Intel ooit gemaakt heeft. Toch is het gelukt om het stroomverbruik binnen de perken te houden: met zijn TDP van 100 watt is hij zelfs zuiniger dan de vorige generatie. Eén van de redenen daarvoor is omdat het grootste gedeelte ervan uit cache bestaat: in totaal is er maar liefst 24MB L3 aanwezig, maar dankzij een slim asynchroon ontwerp gebruikt deze minder dan 5 watt. De cores - die net als die van de vorige generaties tot acht operaties per kloktik uit kunnen voeren - gebruiken 40 watt per stuk op het oude 90nm-procédé.

Het ontwerpen van Montecito is niet bepaald zonder problemen verlopen: de introductie ervan vindt niet alleen negen maanden later plaats dan oorspronkelijk de bedoeling was, maar ook met lagere klok- en bussnelheden dan eerder werd verwacht. De reden hiervoor is dat er op het laatste moment een probleem werd ontdekt met Foxton, een techniek die het verbruik van de chip van cycle tot cycle moest regelen door de spanning en kloksnelheid aan te passen. In plaats van een topmodel op 2,0GHz met 667MHz bus wordt de processor nu gelanceerd op 1,6GHz met een 533MHz bus. Uiteraard is dit een flinke teleurstelling, maar Montecito heeft toch nog genoeg te bieden boven de huidige Itaniums: buiten de extra core, grotere caches en het lagere TDP heeft de chip ook multithreading, virtualisatie en extra RAS-features gekregen. Tot slot zijn de prijzen aantrekkelijker geworden: het topmodel uit de Montecito-serie kost 'slechts' 3650 dollar, terwijl de oude lijstaanvoerder ruim duizend dollar meer op moest brengen.

In het licht van alle verbeteringen is het niet verwonderlijk dat veel (potentiële) Itanium-klanten hun hand op de knip hebben gehouden tot Montecito beschikbaar zou zijn. Intel is er dan ook van overtuigd dat de chip ondanks zijn uitstel een belangrijke bijdrage gaat leveren aan de groei van het marktaandeel van de chipserie. Volgens de meest recente cijfers van IDC bedient Itanium op dit moment iets meer dan 11 procent van de markt voor niet-x86 servers, die in totaal zo'n 25 miljard dollar per jaar waard is. Serverbouwers met Itaniums in hun assortiment hebben ook reden om blij te zijn dat de nieuwe chip er eindelijk is: het noodlijdende SGI heeft bijvoorbeeld eerder laten weten dat het voor zeker 100 miljoen dollar aan hardware kon wegzetten op het moment dat het de processors van Intel zou krijgen. Dat zou inmiddels overigens al in volle gang kunnen zijn, aangezien Intel op 30 juni al aangaf dat de chips naar klanten verstuurd waren.

Net als HP heeft SGI al voor de introductie van Montecito een nieuwe generatie systemen uitgebracht die er geschikt voor zijn. Andere bedrijven die ze gaan leveren zijn Hitachi, NEC, Bull, Unisys en Fujitsu. Laatstgenoemde heeft zijn nieuwe modellen vandaag pas officieel aangekondigd: het bedrijf komt met drie nieuwe PrimeQuest-machines, de 520, 540 en 580 (met respectievelijk 8, 16 en 32 sockets). Deze zullen vanaf september geleverd worden. In de loop van de dag zullen er waarschijnlijk een hoop benchmarks verschijnen van de nieuwe Itanium, waar we later op terug zullen komen.

Reacties (36)

[PolarBear]

Wat we natuurlijk niet moeten vergeten dat het om Itaniums gaat, dus een echte 64 bits architectuur. Ik heb dan ook geen idee of 1,6GHz met een 533MHz bus echt zo telleurstellend is qua prestaties.

[Wouter Tinus]

Er staat ook niet dat het een teleurstelling is qua prestaties, alleen dat het een teleurstelling is dat hij (nog?) niet zijn originele doelstellingen van 2,0GHz/667MHz heeft gehaald. Ook is het jammer dat Foxton - een erg veelbelovende techniek, ook voor toekomstige x86-chips - (nog?) niet werkt. Wat de prestaties zullen zijn is nog heel even afwachten. Hoewel er geen twijfel over bestaat dat hij behoorlijk beter zal zijn dan zijn voorganger, is het ook niet moeilijk om een 3 jaar oud ontwerp te verslaan . De grote vraag is hoe hij zich houdt tegenover de IBM Power5+ 1,9/2,2GHz, en in mindere mate ook tegenover Xeons en Opterons.

De bus van de Itanium is overigens 128 bit breed en levert dus twee keer zoveel bandbreedte als de 64 bit bus van andere Intel-chips. Die 533MHz is dus grofweg equivalent aan 1066MHz voor Pentium of Core.

[gp500]

Ja in een eerder bericht was nog veel lof over foxton.
Zeer jammer dat het er niet van komt

[metallicelmo]

Ik zou het niet weten... Ik weet alleen dat ik NOOIT 3600 euro zou uitgeven voor 1 processor...

[jj71]

Deze processor is ook niet bedoeld voor je PC'tje thuis. Hij is niet eens compatible met de x86 processors die in normale PC's zitten.

[Countess]

de FSB van de itanium is 128bit breed dus 2 keer zo breed als die van de p4's

maar het blijft een feit dat hij per core langzamer is als de single cores. en dat de FSB langzamer is juist bij een dual core is natuurlijk nooit een goed iets.

[Phyth0n]

nee want 2^64 = 18446744073709551616
en 2^128 = 3,4028236692093846346337460743177e+38
dus dat is 18446744073709551616 keer zo groot maar dat weet ik niet zeker.
Of praat ik nou heel ergens anders over?

Edit @ Jeroen V maar het zegt wel hoeveel auto's er tijdens de spits door kunnen.

[Jeroen V]

Wat jij omschrijft zijn de aantal mogelijkheden die je hebt met 128 bit tov 64 bit, en daar heb je gelijk in. Alleen heeft dat helemaal niets met de snelheid ervan te maken. Je kan dit eigenlijk wel goed vergelijken met een snelweg. (ook al heb ik een hekel aan vergelijkingen met auto's als het om computers gaat) Over een vierbaans snelweg kunnen twee keer zoveel auto's per uur in vergelijking met een een tweebaans. Maar het zegt dus helemaal niets over wat voor auto's er overheen rijden.

[TinusH777]

Correctie: het is een echte 64bit RISC architectuur.
Dat 'RISC' is nou het verschil met de Pentium
De PowerPC en SPARCS zijn overigens ook RISCs.

[Guru Evi]

Pentium is ook RISC. Sinds de 486 zijn er geen CISC processors meer uitgekomen, enkel een CISC emulator op een RISC processor.

[Wouter Tinus]

Dat is maar net hoe je het bekijkt: als je de processor al een zwarte doos ziet (zoals de software) dan is x86 nog steeds zo CISC als het maar zijn kan. En het is van binnen ook niet alsof men door die 'emulatie' ineens de complexiteit van CISC kwijt is: de vertaalslag maakt het er alleen maar ingewikkelder op.

[Puppetmaster]

het is ook geen RISC processor maar een IA-64 VLIW processor

[Countess]

een echte risk is het toch niet meer
intel noemt het EPIC.

[Verwijderd]

De inmidels stokoude Alpha processors zijn meer echte 64 bits RISC processors.
Veel grote Alpha based systemen zullen mogelijk over moeten naar deze Itaniums.

[Verwijderd]

Ik vrees een beetje dat ze bij intel te gemakkelijk de keuze nemen om de cache van een processor uit te breiden ipv structureel de nodige sprongen te maken.

Waarschijnlijk zullen de benchmarks mij ongelijk geven, maar op termijn lijkt mij dat toch een doodlopende straat... Meer dan 24Mb cache... das veel.

[Wouter Tinus]

Cache is nu eenmaal een relatief goedkope en makkelijke manier om de gemiddelde prestaties van processors te verhogen. Voor desktopchips wil men nog wel een afweging maken tussen kosten en baten, maar voor een high-end serverchip die in kleine aantallen wordt gemaakt en voor hoge prijzen wordt verkocht maakt het niet uit.

Los van wat voor andere verbeteringen dan ook zal men daarom altijd grote(re) caches blijven gebruiken. Dat hoeft dus helemaal geen teken te zijn dat er niets anders verbeterd is.

[Verwijderd]

Erg leuk en vol lof, maar waar praten we over de wereld is bezig met virtualizatie en consolidatie. De huidige konijnen farm pentium, 32bit apps, enz. worden overgezet naar bladecenters en of één of twee XEON dual-core servers Dan is een snelle en erg dure server wel aardig in een te kleine markt die mogelijk qua performance eind dit jaar ingelopen gaat worden door de quad core processoren. Ik zou als bedrijf wel twee keer achter mijn oren krabben om naar Itanium te gaan!

[SnowDude]

Deze servers zitten dus ook in een ander segment dan jij denkt. Je moet dit soort servers namelijk zien als mainframe en niet als file-, print- en mail server.

[Verwijderd]

Bravo. Eindelijk.

Intel heeft als doelstelling voor Itanium om altijd 2x zoveel cores per die te hebben als bij hun desktop/Xeon processor. Tot nu toe zijn ze hier overigens nog niet in geslaagd.

Bij Itanium is het enorm gemakkelijk om meer cores toe te voegen (zijn heel klein i.v.g.m. WCM).

Verder zit hier dus nog geen geshared L3 cache op en, zoals gezegd, ook geen Foxton.

Met deze features, en met 4 of meer cores, gaat Intel/Itanuim kont schoppen. Als Intel nu eens stevig zou pushen (qua technologie) kan het alsnog gebeuren dat wij ooit IA64 op de desktop gaan draaien.

[flowerp]

Als Intel nu eens stevig zou pushen (qua technologie) kan het alsnog gebeuren dat wij ooit IA64 op de desktop gaan draaien.

Inderdaad. De hele ontwikkeling van de IA64 architectuur doet enigsinds denken aan wat Microsoft ooit deed met Windows 9x en Windows NT. NT was de superieure toekomstbestendige 'nieuwe' Windows.

Deze werd echter alleen in de markt gezet voor 'profesioneel' gebruik. Pas na velen jaren rijping werd de techniek met XP voor het algemene publiek ingezet.

Hoewel de itanium tot op heden weinig lijkt op te leveren, is het toch wel een groot verschil met AMD dat Intel nog een compleet andere vernieuwende architectuur in het vuur heeft. AMD heeft nix wat hier op lijkt. Ook al haalt de Opteron de itaniums momenteel op enkele gebieden links en rechts in (net zoals de Core 2 duo helemaal gehakt maakt met de itaniums), is de itanium op andere gebieden toch weer heer & meester. Net zoals NT 'opeens' het nieuwe en stabiele consumenten OS werd, is het maar afwachten wat dit 'geheime wapen' van intel in de toekomst nog gaat aanrichten.

[ocdaan]

Ik lees dat de cache asynchroon loopt tov de proc zelf. Heeft iemand een idee hoe dit zo ongeveer in z'n werk gaat, zover ik weet is het erg lastig om een asynchrone proc te maken. Interressante ontwikkeling iig....

[vanaalten]

Ik denk dat er hier iets anders mee bedoeld wordt. Volgens mij zal het meer iets zijn van dat de klok voor ongebruikte delen van de cache afgezet wordt om stroom te besparen.
Of misschien dat ze iets slims hebben gedaan van alleen een klok zetten op de ramcelletjes die op een bepaald moment beschreven of gelezen worden.

Uiteindelijk zal er wel een synchronisatiemechanisme zijn om de data uit de cache weer de (synchrone) processor in te krijgen, dus ik denk niet dat dit iets heel revolutionairs zal zijn.

[imp4ct]

Misschien een domme vraag, maar ik heb nooit goed het verschil geweten tussen de Xeon's en de Itanium's.

Misschien iemand die da simpel kan uitleggen?

[Verwijderd]

Zoek eens op IA64 bij google of kijk anders eens in de wiki.

Xeon is (bijna) identiek aan Intel's desktop CPU. Deze zijn van het type IA32 / x86, een instructieset die ruim 20 jaar oud is en daardoor allerlei ballast meedraagt uit het verleden.

Itanium / IA64 is een revolutionaire, door Intel en HP ontworpen, architectuur. Deze kenmerkt zich door een korte pijplijn, weinig instructies en veel parallele units.

Verder vind een groot deel van de optimalisaties t.b.v. de verwerking door de CPU plaats in software (de compiler). Dit is het belangrijkste verschil tussen IA32 en IA64.

Het nadeel van IA64 is dat de compiler extreem complex is en dat compileren veel tijd kost.

[boner]

is het niet meer intel en HP introduceren? Het was toch een product van beide clubs?

[Wouter Tinus]

Het is altijd een product van Intel geweest, HP heeft tot ongeveer een jaar (of twee?) geleden wel bijgedragen aan de ontwikkeling, maar nu trekt Intel de kar alleen en is HP 'alleen nog maar' de grootste klant.

[Verwijderd]

Montecito-serie kost 'slechts' 3650 dollar

in welke systemen worden ze gebruikt??

hoeveel kost nou gehele systeem als de processor alleen al 3650 is..

[Wouter Tinus]

De Itanium wordt vooral gebruikt voor high-end servers, systemen die enkele tonnen tot vele miljoenen kosten. De processors zijn vaak maar verantwoordelijk voor een heel klein deel van de prijs van zo'n bak, wat de reden is dat er makkelijk zo veel voor gevraagd kan worden.

[ocdaan]

Zover ik weet is zo'n itanium niet x86, dus je normale windows zal er niet op draaien. (wel op een xeon) Zie het net als het verschil tussen de oude apple processoren en de pc procs...

edit/ dit is reactie op hierboven.... maar kwam niet op de juiste plek terrecht ;-)

[SnowDude]

Er is "gewoon" windows 2003 voor te krijgen hoor.

http://www.microsoft.com/...03/64bit/ipf/default.mspx

[ocdaan]

Das een speciale versie voor de itanium of mis ik nu iets... die draait echt niet op mijn pc hiero lijkt me...

[Verwijderd]

Dat klopt.
De Itanium heeft een andere instructieset dus alle code moet gehercompileerd worden en specifieke aanroepen binnen bijvoorbeeld C code van low-level instructies uit deze instructieset zoals de x86 interrupts instructies moeten dus uit de code zijn verwijderd.

Zo was er vroeger ook een Windows NT versie voor de Alpha processor (mischien nog zelfs wel een w2k versie).

[Verwijderd]

Leuke discussie over MHz-en zo...

De Itanium is de meest geavanceerde (productie)CPU die tot nu toe geproduceerd werd.

HET verschil zit m in het feit dat de CPU veel meer registers heeft dan de andere Intels / AMDs. Hierdoor kunnen functieparameters doorgegeven worden IN de CPU (in de GP registers) in plaats van in het trage RAM (de stack).

Tevens verwerkt de Itanium assembly in drie instructies tegelijkertijd, in zogenaamde bundles.

Het is onzin om de Itanium met eender welke CPU te vergelijken op basis van MHz. Dat is appels met peren vergelijken.

[YoMarK]

Je vergeet voor het gemak even de Power5(+) van IBM?
Volgens mij is dat nog altijd(algemeen gezien) de best presterende processor voor de meeste toepassingen.

Misschien dat deze nieuwe Itanium daar iets aan gaat veranderen.