Wet die politieke advertenties sterk beperkt is vanaf vrijdag actief

De Europese wet die politieke advertenties reguleert, is vrijdag ingegaan. De Transparency and targeting of political advertising-verordening, of TTPA, verbiedt politieke advertenties niet volledig, maar grote techbedrijven staan ze uit voorzorg alsnog niet toe.

De Transparency and targeting of political advertising-verordening, meestal de TTPA genoemd, is een Europese verordening die sinds vrijdag overal in de Europese Economische Ruimte actief is. De verordening bepaalt onder welke voorwaarden platforms en websites politieke advertenties mogen tonen.

Voor zulke advertenties gelden voortaan strenge voorwaarden. Zo mogen ze niet met gepersonaliseerde targeting op specifieke personen worden gericht. Ook moet expliciet worden aangegeven dat iets een politieke advertentie is en moet het eenvoudig zijn voor een gebruiker om te zien wie er voor de advertentie betaalt en voor welke verkiezing dat is. Platforms moeten ook alle advertenties centraal categoriseren.

De wet staat politieke advertenties dus nog wel toe, maar in de praktijk zullen gebruikers die niet vaak meer zien. Zowel Meta als Google, die samen het merendeel van de advertentiemarkt in handen hebben, gaven eerder al aan volledig te stoppen met het tonen van zulke advertenties. De bedrijven zien geen mogelijkheid politieke advertenties te tonen op een manier die voldoen aan de wet.

De timing van de TTPA is toevallig, maar ook saillant. In Nederland vindt namelijk op 29 oktober de landelijke Tweede Kamer-verkiezing plaats. De campagne is de afgelopen week in een stroomversnelling gekomen en belangrijke verkiezingsdebatten beginnen nu. Veel partijen en politici gebruiken al jaren gerichte politieke advertenties om potentiële kiezers te bereiken, maar dat wordt nu een stuk moeilijker.

Update, 18.46 uur – In de titel stond aanvankelijk dat de wet politieke advertenties 'nagenoeg verbiedt'. Dat is aangepast naar 'sterk beperkt'.

Reacties (59)

[DRaakje]

Interessant artikel over hoe Meta e.a dit gebruiken als drukmiddel om weer van de wet af te komen:

https://www.nrc.nl/nieuws/2025/10/02/meta-wekt-verwarring-en-woede-bij-overheid-en-ngos-met-advertentieverbod-voor-maatschappelijke-kwesties-a4908280

[PearlChoco]

Prachtig toch. Meta hoeft helemaal geen betaalde onzin over maatschappelijke kwesties te plaatsen.

[kimborntobewild]

Ik zie dat breder:

Geen enkel bedrijf zou onzin moeten plaatsen.

[Paultje3181]

Ik zie dat breder:

Niemand zou onzin moeten plaatsen. En (on)gevraagde reclame hoort daar zeker bij...

Ik vind het leuk om van vrienden leuke dingen te lezen, maar 99% van mijn timeline is dat niet (iig voordat ik FB gedag zei)

[Terracotta]

Heb het niet helemaal kunnen lezen, maar betaalde advertenties over 'maatschappelijk nut' zijn vaak heel politiek, je kanum het eens zijn met het goede doel dat nu moeilijkheden heeft haar boodschap uit te dragen, maar wat een 'goed doel' is, kan voor een ander een 'slecht doel' zijn dat de publieke opinie een richting probeert in te sturen die dan de politiek beïnvloedt. Een 'goed doel' wordt zo per definitie een politiek orgaan.

[Basszje]

Alles is politiek. Of je tankt, waar je tankt, wat je eet ...

Maar goed dat er paal en perk is. Eerlijk speelveld is belangrijker. Partijkas moet geen bepalende factor zijn.

[Terracotta]

Het is inderdaad moeilijk de lijn te trekken, maar bon dat zijn ze nu aan het zoeken, als er geend definitie is van wat een 'politieke' boodschap is moeten ze die iteratief gaan definieren

[Terracotta]

Wie wordt de mond gesnoerd terwijl andere wel hun zeg kunnen doen? Politieke boodschappen mogen, ze dienen enkel (allemaal) een label te kriigen die duidelijk maakt uit welke hoek die informatie komt.

[Reactie gewijzigd door Terracotta op 10 oktober 2025 19:07]

[Guru Evi]

Maar alle boodschappen zijn politiek. Als je ver genoeg doortrekt, ben ik tegen de overheid die zulke maatregelen wilt nemen, dat is een politieke boodschap, om dat tewerk te stellen, wil ik je overtuigen om niet voor dit soort troep te kiezen maar voor de piratenpartij of anarcho-kapitalisme, moet ik nu de resultaten van mijn politiek kruis posten? Moet dit een label hebben? Moet dit nu geregistreerd worden bij de EU zodat ze dit voor eeuwig kunnen bijhouden?

[Reactie gewijzigd door Guru Evi op 10 oktober 2025 19:36]

[svane]

wil ik je overtuigen om niet voor dit soort troep te kiezen maar voor de piratenpartij of anarcho-kapitalisme, moet ik nu de resultaten van mijn politiek kruis posten? Moet dit een label hebben? Moet dit nu geregistreerd worden bij de EU zodat ze dit voor eeuwig kunnen bijhouden?

Ben jij een advertentie? Nee? dan hoeft dat niet nee.......

[eisbaer]

Voor deze bedrijven is het technisch en operationeel ingewikkeld, kostbaar en risicovol om aan alle eisen te voldoen, zeker gezien de relatief kleine inkomsten uit politieke advertenties. Daarom kiezen ze ervoor om deze volledig te schrappen.

[Terracotta]

Spijtig genoeg verdienen ze nog genoeg aan reclames van bedrijven die enkel mensen willen bedriegen en geld afbrokkelen zonder ooit het product te willen opsturen.

Vanaf de reclamebedrijven verantwoordelijk gesteld worden voor de authenticiteit van degene die de reclame plaatst waar zij geld aan verdienen, zal die reclame ook snel verdwijnen.

[Christoxz]

Wet die politieke advertenties nagenoeg verbiedt is vanaf vrijdag actief

Als ik het artikel juist begrijp is het niet 'nagenoeg' verbieden, maar willen aanbieders hun handen er niet aan branden?

Zo mogen ze niet met gepersonaliseerde targeting op specifieke personen worden gericht. Ook moet expliciet worden aangegeven dat iets een politieke advertentie is en moet het eenvoudig zijn voor een gebruiker om te zien wie er voor de advertentie betaalt en voor welke verkiezing dat is.

Ik vind dat logisch, en zie dat niet als nagenoeg verbieden, maar meningen kunnen verschillen.

[ledroledro]

Inderdaad. Dat nagenoeg verbieden klopt dus helemaal niet.
Alleen sponsoring van buiten de EU is verboden. "A ban is imposed on political advertising coming from sponsors from outside the EU in the 3 months leading up to an election or referendum."
Ik snap overigens het volgende punt niet in deze wet: "All online adverts will be available in an online European repository."? Betekent dit dat alle online advertenties worden bijgehouden door de Europese Unie?

[drdelta]

Ik snap overigens het volgende punt niet in deze wet: "All online adverts will be available in an online European repository."? Betekent dit dat alle online advertenties worden bijgehouden door de Europese Unie?

Dat betekent dat inderdaad.

[svenk91]

Ik vind de titel ook wat overdreven. De meeste politieke advertenties die zullen er gewoon blijven komen de komende tijd, alleen wat digitale advertentie platformen staan ze niet meer toe.

[MSalters]

Het is "nagenoeg verbieden" omdat het de gebruikelijke manier van online adverteren uitsluit. Ja, Google en Meta mogen formeel een compleet separaat platform opzetten voor politieke advertenties. In de praktijk gebeurt dat natuurlijk niet. Daarmee is het een de facto verbod.

[Terracotta]

Het kan geen kwaad dat ze wat ze hier voor politieke advertenties moeten oprichten als de standaard manier van adverteren gebruiken... ze verdienen nog altijd geld met de reclame van criminelen wiens identiteit je niet kan achterhalen door uw strot te duwen.

[Hans C]

Heel verstandig. Ook goed om te weten wie voor een advertentie betaalt. In het verleden toch te veel inmenging van buitenlandse mogendheden in lokale politiek.

[Ruben26]

Eens. Tegelijkertijd moet men social media en de posts niet onderschatten.

Hoe vaak ik op Instagram een post tegenkom waarbij ik me afvraag of ze uitspraken proberen te ontlokken die anti EU of anti VS zijn en/of beiden tegen elkaar proberen uit te spelen. Divide and conquer zeg maar door Russische of Chinese trolfabrieken etc?

[Reactie gewijzigd door Ruben26 op 10 oktober 2025 16:24]

[AtrumVesica]

Als je het moet afvragen heb je een mildere vorm van elke social media dan ik heb. Alles dat meer mainstream is dan deze tweakersposts is allang propaganda voor me, en zelfs hier is het soms niet beter.

[wildhagen]

Zo mogen ze niet met gepersonaliseerde targeting op specifieke personen worden gericht.

Klinkt als een goed plan. Zo voorkom je hopelijk dat mensen alleen dingen zien die uit hun eigen bubble komen, en nooit verder dan die bubble kijken.

Ook moet expliciet worden aangegeven dat iets een politieke advertentie is en moet het eenvoudig zijn voor een gebruiker om te zien wie er voor de advertentie betaalt en voor welke verkiezing dat is.

Al net zo'n goed idee, en misschien zelfs nog wel beter dan die van hierboven. Het is nu soms volstrekt onduidelijk wie er achter sommige ads zitten. In combinatie met het feit dat velen toch al in bubbels zitten maakt het nogal schimmig allemaal wie er belang bij hebben.

Zeker als je de hoeveelheid desinformatie ziet die verspreid wordt via bepaalde partijen die er in diverse landen binnen de EER (waar de verordering dus voor geldt) verspreid wordt. En welke andere landen daar belang bij hebben om ons (as EU en EER) te destabiliseren.

Hopelijk wordt dit allemaal nu wat transparanter. Dit lijkt me een heel goed initiatief dus.

[sympa]

Het vervelende van die targeted ads is ook dat je er niet over in discussie kan. Want wat de een ziet, dat ziet de ander niet.

Het is een beetje als met slechte advertenties op gewone websites. Die campagnes met cryptoscams hebben als doelgroep "vooral geen website operators, geen mensen die bij nieuwsmedia werken of actief zijn in de fraudebestrijding". Zodat de campagnes zo lang mogelijk onder water kunnen blijven.

[Beakzz]

Denk je dat die mensen geen bubbel hebben met vrienden, familie. werkomgeving of een forum? Het is niet alsof bubbels exclusief zijn voor social media. Het lijkt mij beter om te focussen op goed, duidelijk en open beleid en het bereiken van mensen die de band met de politiek al een tijdje kwijt zijn.

[RSilience]

Vind het altijd best bijzonder dat een partij met het meeste geld het grootste bereik heeft. Ik zou zeggen 1 centrale locatie om de verschillende partijen met elkaar te vergelijken i.p.v. populistische kreten op een billboard.

Ah natuurlijk, we hebben stemwijzer :)

[R_Zwart]

wat een optie zou kunnen zijn is dat verkiezingsprogramma’s in een template moeten worden gemaakt. Maar wie gaat dan weer de template bepalen en hoe houdt je de mogelijkheid open voor partijen die het totaal anders willen?

Of misschien verplicht een begroting toevoegen. Dat is weliswaar niet voor alle kiezers te begrijpen maar voor de geïnteresseerde wel een goed middel om vergelijken. “Meer geld” ergens voor zonder duidelijk te zeggen wat de impact is, is te makkelijk.

[RogerWilco2]

Ik vind het goed dat er in Nederland door de politieke partijen erg weinig geld uitgegeven wordt tijdens verkiezingen, helemaal in vergelijking met een land zoals de VS.

Zie bijv. https://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2023/03/hoeveel-geld-geven-politieke-partijen-uit-aan-hun-campagne.html?cb

En de partijen met het meeste geld komen niet als grootste uit de bus: https://www.rtl.nl/nieuws/economie/artikel/5421155/advertentie-uitgaven-politieke-partijen-verkiezingen-2023-pvv-nsc PVV en NSC gaven bijna niks uit bij de vorige verkiezingen.

Geld in de politiek werkt heel corrumperend, maar in Nederland is er weinig aan de hand wat dat betreft lijkt het.

[aap]

Waarom zie ik twee enorme reclames van JA21 bij dit artikel?

[watercoolertje]

Niet gepersonaliseerd maar gekoppeld aan het onderwerp

Ik zie ze niet maar ik mag hopen dat ze ook aan de rest van de voorwaarden voldoen vanaf vandaag!

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 10 oktober 2025 16:31]

[Rmaxx]

Precies hetzelfde ! 🤣

[DaKluit]

Ik zie Ziggo en Dustin🤷‍♂️

[Rmaxx]

Het zal random zijn, en dus niet gepersonaliseerd, maar valt wel op 😅

[HerrSchicksall]

Hierook. Addblocker maar weer aan. Nederlandse politiek, wacht wel tot na de formatie. Ik kan het niet meer horen en zien.

[ZwolschBalletje]

Adverteren wordt door deze verordening niet verboden, maar microtargeting wel.

De advertentie van JA21 die ik ook zie, is dus hoogstwaarschijnlijk gericht op “mensen van een bepaalde leeftijd op T.net, bij berichten die de tag ‘politiek’ hebben”. En dan zullen ze vast ook een beperkt budget hebben, waardoor soms andere advertenties worden getoond

Verder vond ik het wel grappig eigenlijk, want zo kon je gelijk uit het artikel checken dat die banner “roken maakt meer kapot dan je lief is” “politieke reclameboodschap in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen” erbij staat.

Voor de verandering eens positief nieuws dus over het reclamebeleid van DPG groep, dat ze politieke advertenties niet maar voor de zekerheid totaal blocken, maar erop vertrouwen dat ze aan de verordening kunnen voldoen.

[Stijnvi]

Omdat JA21 €300.000 heeft uitgetrokken hiervoor...

[hanev001]

Klinkt allemaal mooi maar zal dat echt wat uitmaken. Je zal de echte advertenties daarmee stoppen maar hoe zit het met verborgen reclame. De sociale media post die een verhaal verteld met een politieke ondertoon, het TV programma dat een rapportage brengt maar wel met een onderliggende voorkeur voor een poltieke richting, Het "toevallig" ergens in beeld verschijnen van een politicus in een kranten foto.

Er zijn zoveel verschillende methode om dit te omzeilen.

[PCG2020]

Dat zijn geen gepersonaliseerde, specifiek op jou gerichte advertenties, dus dat mag nog steeds gewoon. Het is ook niet zo dat politici of politieke partijen niet meer actief mogen zijn op sociale media, of op de televisie, de radio of in de krant hun verhaaltje mogen doen.

[MSalters]

Dat is geen reclame, (sociale) media mogen expliciet een politieke voorkeur hebben. De VARA was decennia lang de mediatak van de PvdA. KRO en NCRV zaten in het CDA kamp.

[hanev001]

Dat is nog maar de vraag. Het expliciet een voorkeur hebben zo nu wel eens juist onder het verbod kunnen vallen. Maar dat is niet wat ik bedoelde. Het is de verborgen ondertoon in een programma, post of foto waar oppervlakkig geen voorkeur word getoond maar waar de inhoud net een bepaalde kant op leunt.

[sircampalot]

Deze wet juich ik toe!
Met de precisie waarmee adds getoond kunnen worden is dit een veel te krachtige tool voor politieke kwesties.

Ik zou ook graag nog een aanvulling zien, vergelijkbaar met de mediawet in Frankrijk: gelijke en gelijkwaardige zendtijd voor elke partij.
Niet zoals het nu gaat: de ene partij veel aandacht geven en de andere partij niet of nauwelijks uitnodigen voor bijv een talkshow.

[Terracotta]

Met een versnipperd politiek landschap en de éénmanspartijen zoals in Nederland en België voorkomen is dat niet haalbaar.

In Frankrijk zijn er überhaupt maar een paar partijen, daar is dat nog net iets haatbaarden

[sircampalot]

Als het voor een omroep niet haalbaar is, dan kunnen ze dus geen politieke partijen uitnodigen.
Lijkt mij geen obstakel voor zo'n regeling.

[Orangelights23]

Lijkt mij meer symptoombestrijding. Al die polls en zetelpeilingen en weet ik wat zijn zo populistisch als de pest en leiden stemmers af van wat ze moeten doen: partijprogramma’s lezen. Liever een verbod x weken voor de verkiezingen

Overigens, dankzij Tweakers krijg ik in dit artikel reclame te zien voor de verwerpelijke partij JA21.

[pejoar]

Sorry hoor maar partijprogramma's lezen?
Mocht er een partij op het pluche kunnen komen, dan wordt het hele partijprogramma net zo makkelijk weggegooid.
Alles voor macht is het motto.

[Digitalnerd1]

Dikke onzin wet. Nu kunnen kleinere partijen die niet worden uitgenodigd voor tv- en of radio optredens al helemaal geen reclame voor hun partij.

De wet had moeten verplichten dat een advertentie politiek gekleurd is dan is het niet bestaande probleem opgelost.

[kodak]

Waarop baseer je dat kleinere partijen nu helemaal geen reclame meer kunnen maken? Het nieuws is namelijk niet dat reclame maken verboden is. En zoals in de reacties ook valt te lezen maakt een van de kleinere partijen gewoon nog reclame.