Een groeiend aantal bedrijven overweegt AI-systemen te implementeren die emoties van klanten kunnen herkennen, bijvoorbeeld bij de klantenservice. Daarvoor waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens, die zegt dat daar grote risico's aan verbonden zijn.
De Nederlandse privacytoezichthouder schrijft dat in zijn halfjaarlijkse Rapportage AI & Algoritmes. De AP kijkt daarin naar de huidige staat van algoritmes die in het bedrijfsleven en bij de overheid worden ingezet. In het nieuwe rapport constateert de AP specifiek dat bedrijven die hun eigen klantenservice beheren en leveranciers van klantenservicediensten steeds vaker overwegen AI voor emotieherkenning in te zetten. De AP zegt dat een klein deel van de organisaties zulke systemen nu al inzet, maar bijna 90 procent van de organisaties 'verwacht een toename van het gebruik van emotieherkenning voor klantcontact'.
Het is daarbij wel belangrijk op te merken dat de groep respondenten in het onderzoek klein is. De AP zette een enquête uit onder bedrijven die zijn aangesloten bij branchevereniging Klantenservice Federatie, waarop 29 respondenten antwoordden.
Van die respondenten zou 45 procent, ofwel 13 organisaties, 'potentie zien' in dergelijke emotieherkenningsystemen. Dat zijn systemen die op basis van verschillende factoren, zoals gezichtsuitdrukkingen, proberen te bepalen welke emotie iemand ervaart. De AP zegt dat er buiten klantenservicedoeleinden ook steeds meer andere plekken in de maatschappij te vinden zijn waarbij AI voor emotieherkenning wordt gebruikt. Zo worden ze op openbare plekken ingezet om de veiligheid in de gaten te houden door agressieve personen te herkennen, of in bepaalde marketinguitingen om te zien of een klant over wil gaan tot koop.
De AP waarschuwt, grotendeels preventief, voor de risico's van emotieherkenning. "Emotieherkenning gaat uit van omstreden aannames over emoties en de meetbaarheid daarvan", zegt de toezichthouder. Ook verzamelen dergelijke AI-systemen meestal biometrische gegevens. Ze brengen daarnaast een groter risico op discriminatie met zich mee. AP-voorzitter Aleid Wolfsen waarschuwt ook dat systemen vaak niet goed genoeg werken. "Als je emoties wilt herkennen, moet dat dan ook zeer zorgvuldig en op basis van betrouwbare technologie gebeuren. Daar is nu vaak geen sprake van."
Overigens spreekt de AP zich niet uit voor of tegen de wenselijkheid van zulke systemen. De toezichthouder waarschuwt enkel voor de risico's ervan en zegt dat die aan de wet, zoals de AVG en de AI-verordening, moeten voldoen. "Het is een ethisch vraagstuk of je als maatschappij het herkennen van emoties met AI toelaatbaar vindt. Daarvoor is een maatschappelijke en democratische afweging nodig: of je deze systemen wilt gebruiken en zo ja, in welke vorm en waarvoor."
Update, 10.01 uur - de rapportage komt ieder half jaar uit en niet ieder jaar, zoals eerst in de tekst stond.