Bluetooth 6.1 moet volgen van apparaten moeilijker maken en accuduur verbeteren

De Bluetooth Special Interest Group heeft Bluetooth 6.1 uitgebracht. Deze versie komt met een functie genaamd randomized resolvable private address, die het voor onbevoegden moeilijker moet maken om bluetoothapparaten voor langere tijd te volgen.

Door de nieuwe functie verandert het macadres van de bluetoothverbinding telkens op willekeurige momenten, in plaats van op voorspelbare tijdstippen. Dat moet het voor aanvallers lastiger maken om de bluetoothtransmissies aan een specifiek apparaat te koppelen en op die manier gebruikers gedurende een lange periode te volgen. In bluetoothversie 4.2 uit 2014 werd het switchen van het macadres voor het eerst geïmplementeerd.

Ook laat Bluetooth 6.1 het switchen van het adres voortaan over aan de bluetoothcontroller in plaats van de processor van het apparaat. Dat moet de accuduur van het bluetoothaccessoire besparen. De Bluetooth Special Interest Group is van plan om over een halfjaar een nieuwe bluetoothversie uit te brengen.

Reacties (65)

[j0bro]

Dit is niet correct! Resolvable private addresses (RPA) zijn er al sinds Bluetooth 4.2 (2014). Wat nieuw is, is Randomized RPA. Dit is veiliger tegen aanvallen, omdat de timing van het veranderen van het adres nu willekeurig is.

Edit: ik zie dat de hoofdtekst het min of meer goed omschrijft, maar de inleiding mist de toevoeging 'randomized'.
@Kevinkrikhaar

[Reactie gewijzigd door j0bro op 11 mei 2025 13:29]

[Kevinkrikhaar]

Klopt inderdaad, ik heb 'randomized' toegevoegd, dank!

[Menesis]

Maar stel je hebt een lijstje apparaten in de omgeving en eentje veranderd er van adres. Dan volg je daarna toch gewoon dat nieuwe adres?

[Dennisb1]

En hoe hou je dan de koppeling tot stand met je auto/fiets/computer/oordopjes ect ect?
Het gekoppelde apparaat is plots niet meer “daar”

[Mexxwelll]

Tijdens het pairingsproces wisselen apparaten onder andere een Identity Resolving Key uit. Deze sleutel stelt een apparaat in staat om te herkennen of een willekeurig RPA-adres bij een bekend apparaat hoort.

[bapemania]

Het lijkt mij voor de hand liggend dat paired en trusted devices geen hinder ondervinden van deze beveiligingsmaatregel. Ik zit niet heel diep in het Bluetooth gebeuren maar tussen trusted devices zal een encrypted verbinding zijn die elkaar op de hoogte houden van diens (MAC)adressen.

Laat ik het zo zeggen, hier zal over nagedacht zijn door de mensen van de Bluetooth 😀

[Landisk4001]

Waar het om gaat is dat de connectie tussen bijvoorbeeld je telefoon en auto verloren gaat als je de auto parkeert en wegloopt. Na verloop van tijd verandert het MAC adres, en hoe kan er dan een nieuwe connectie tot stand worden gebracht. Dat is althans wat ik begrijp van @Dennisb1 zijn vraag. Ik vermoed dat als een connectie verbroken wordt, dat er een andere manier is om toch weer een connectie op te zetten, en dat dit niet afhankelijk is van het MAC adres? Deze update gaat om het langere tijd volgen van een apparaat, niet om het opzetten van het contact.

[m_snel]

Er is een verschil tussen het verbreken van de verbinding door in de software de verbinding te annuleren en doordat je even wegloopt en buiten bereik bent.

[Skit3000]

Ik heb geen verstand van het Bluetooth protocol, maar je kunt prima een pseudo random number generator gebruiken om te bepalen wanneer een getal moet veranderen en wat het dan moet worden. Als je bij de eerste keer verbinding maken, de parameters uitwisselt waarmee deze waarden berekend kunnen worden door beide apparaten, zijn ze altijd op de hoogte van hoe ze met elkaar kunnen verbinden.

[Carlos0_0]

Hoezo zou het plots niet meer daar zijn ?, de aansturing gebeurt door de software van de telefoon/ pc etc.
De opdracht wordt alleen verstuurd naar de Bluetooth Chip, in plaats van na de processor van de telefoon.

[DaRk PoIsOn]

Ik was toevallig vandaag aan het frisbeeën aan de IJssel. De afstand tussen mijn Z Fold3 en Watch6 was groter dan 10 meter en ik kon nog steeds mijn muziek bedienen. Ik heb mijn koptelefoon niet gecontroleerd, die zat in de tas. Maar, wat als er meerdere JBL koptelefoons aanwezig zijn? Welke pakt hij dan? Ik ken bluetooth toetsenborden die willekeurig een pc pakken, ligt eraan welke als eerste opstart en verbinding maakt...

Sorry, deze moest naar @bapemania

[Reactie gewijzigd door DaRk PoIsOn op 11 mei 2025 21:57]

[Xfade]

aangezien dit er al sinds 4.2 in zit, zou ik me niet druk maken.

[FrostyPeet]

Betere accuduur is kleinere accu's bij een nieuw model?

Verder begrijp ik dat tracken niet. Bluetooth heeft een bereik van een meter of 10 maximaal. Dus dan weet de supermarkt dat mijn iPhone en Apple Watch bij de potjes pindakaas staan. Dus de winkel gaat dan heel veel data van mij verzamelen en dan wat? Verkopen aan de fabrikant dat er x klanten gemiddeld y minuten bij het potje pindakaas staan? Terwijl het toch belangrijker lijkt hoeveel potjes pindakaas er verkocht worden, maar dat weten ze al bij de kassa.

Ook voor het fysiek volgen van een persoon is bluetooth tracking nutteloos. Binnen 10 meter zie je de persoon al lopen.

Zelfs in het grootste trackland ter wereld, China, is alles al gekoppeld aan je paspoort, je telefoonnummer, je gezichtscans, alle treinkaartjes en vliegrijzen, je AliPay/WeChat. Niks over bluetooth.

[brinkdinges]

We worden al jaren gevolgd in winkels via Bluetooth. Voor winkels is het heel waardevol om te weten hoe mensen bewegen, waar ze stil staan, welke actie werkt en welke niet. Zo verzamel je veel meer data dan door het tellen van je omzet.

Als dit onmogelijk gemaakt kan worden met een nieuwe Bluetooth versie dan juich ik dat alleen maar toe.

[FrostyPeet]

Ik begrijp je argument, maar is bluetooth nou echt zo relevant voor dit, afgezet tegen de kosten van het opzetten van een tracking systeem? Welke acties werken zien ze bij de kassa wel aan het aantal verkochte producten en de variatie over de maanden. Er zijn bonuskaarten waarbij klanten alles vrijwillig afgeven voor wat korting. De winkels hangen vol met camera's en de vakkenvullers zien ook wel waar files ontstaan.

Er lijkt zoveel meer effectiever dan bluetooth tracking.

[Stronk]

Er valt een manier van meting weg- waardoor resultaten minder accuraat zijn. En ja- bluetooth is een relevante manier voor het uitvoeren van metingen op klanten.

Daarnaast is Bluetooth gewoon een aanvalsoppervlak- dus verbeteren van security hiervan is altijd welkom.

[Llopigat]

Het probleem is dat gezichtsherkenning inmiddels zo goed en goedkoop is dat ze het niet meer nodig hebben.

En ja het mag wel niet maar daar zullen veel winkels lak aan hebben. Denk aan Dixons die gewoon stiekem Bluetooth trackers installeerde.

[klokslag]

Ze kunnen ook weten, hoe vaak één klant de winkel bezoekt, aan de hand van dit bluetooth device met dit mac adres komt terug. Dat is zeer nuttig om het effect van promotiecampagnes te onderzoeken, vaak hebben nieuwe klanten nog geen klantenkaart.

[ccnl]

Bluetooth heeft een bereik van een meter of 10 maximaal.

https://www.bluetooth.com...oth/key-attributes/range/

The effective, reliable range between Bluetooth devices is anywhere from more than a kilometer down to less than a meter.

[Klaus_1250]

Maar als je het over een bereik van meer dan 100 meter hebt, dan gaat het om apparaten met hele lage bandwidth behoefte. Sensors e.d. Theoretisch max bij Bluetooth 6 zit volgens mij tegen 5km.

Een bluetooth headset komt vaak niet verder dan tien meter bij een open-veld verbinding.

[Llopigat]

Een apparaat kan zowel hoge als lage bandbreedte verbindingen tegelijk maken. En ook BLE broadcasts komen best ver. Probeer maar eens een BLE sniffer.

[Game-Tea]

Beacons verspreid door de winkel, die het mac-adres van je apparaat volgen om zo een looproute te kunnen tracken. Dit is interessant voor de 'optimalisatie' van de indeling van de winkel, om mensen te laten neigen bepaalde producten te kopen (impulsaankopen).

[Jeroen hofman]

@FrostyPeet
IDD weten ze dat, wat er nog aan op voorraad in de winkel is.
Ook pindakaas, op de plank staat. iedere scan een potje pinda of ... minder
Zodra er een product verkocht wordt, dat automatisch, besteld en zo met de gehele voorraad en producten in de supermarkten.
Dus dan weet de supermarkt dat mijn iPhone en Apple Watch bij de potjes pindakaas staan...., dat wist ik niet. nou staat mijn BT en wifi buiten altijd wel uit.

[Daoka]

Ik weet natuurlijk niet hoe winkels het gebruiken maar ik zou bijvoorbeelden waar ik aan denk:
*De pindakaas wordt goed verkocht maar de tracking geeft aan dat men hier langer staat dan bij andere dingen. Misschien moet de pindakaas bijvoorbeeld meer richting het midden van de schappen zodat mensen het sneller zien.
*Mensen staan lang stil bij de vleeswaren maar koopt het niet. Misschien vind men het te duur en kunnen we eens een korting of prijsverlaging proberen.
*Deze gang wordt vaak compleet geblokkeerd dus laten we de schappen anders indelen zodat als iemand stil staat er geen volledige blokkade hoeft te zijn.

Maar ik denk ook dat het belangrijker is bij andere winkels. Denk bijvoorbeeld aan Expert. Als je binnenkom en er wordt gelijk gevraagd of je geholpen kan worden kan het opdringerig voelen. Maar ik denk ook wel dat vele het wel prettig vinden dat er iemand komt zonder te vragen. Dus is het wel handig om te weten waar en wanneer iemand dus ergens langer stil staat. Wil je bijvoorbeeld een tv kopen dan zullen ze dat waarschijnlijk wel zien aan hoe lang je in die afdeling staat. En ja personeel kan het ook in de gaten houden maar soms is het moeilijker te zien omdat het ergens achteraf is, personeel druk is met andere klanten waardoor ze je niet gezien hebben. Dit zijn natuurlijk andere prijzen dan een potje pindakaas. Camera's zou ook kunnen maar dan zou je een systeem moeten hebben die alle beelden analyseren en kan bepalen hoelang je in die afdeling ben. Ik denk dat dit duurder is dan een Bluetooth tracker.

Natuurlijk hebben ook niet alle winkels een pasje of zijn die toch niet zo populair als bijvoorbeeld de pasjes van de supermarkt. Maar met bluetooth tracking zouden ze je (telefoon) dus wel kunnen tracken wat je koopt. Het zal niet 100% accuraat zijn maar het is dus wel meer data dan helemaal niet. Bijvoorbeeld een tracker bij de kassa. Zodra de betaling is gedaan koppelt het systeem de dichtstbijzijnde (of sterkste) Bluetooth signaal aan deze verkoop.

[eazyq]

Ik begrijp dat het aan de telefoon kant een nieuwe chip nodig heeft maar hoe zit dat aan de ontvanger kant zoals koptelefoon of autoradio? Backwards compatible neem ik aan

[Xfade]

zeker. je zal alleen deze extra veiligheid missen.

[Landisk4001]

Een van beide apparaten initieert de wijzing van het MAC adres. Als dat de telefoon is, dan kan het zomaar zijn dat het niet nodig is dat het andere apparaat een nieuwe chip heeft, maar die chip moet natuurlijk wel het wijzigen van MAC ondersteunen, dus versie 4.2 of nieuwer zijn.

[dasiro]

het zijn functies, maar daarom zijn ze nog niet verplicht. Net zoals dit een functie is die op gewone bekabelde en wifi-netwerken ook al lang mogelijk is, kan je het ook gewoon uitschakelen.

Als een van de unieke factoren voor je NAC of inventory-software het MAC-adres van een netwerkkaart in een toestel is (opletten dat je deze nooit als énige gebruikt), dan wil je natuurlijk niet dat die telkens veranderd, want dan geraak je niet geïdentificeerd of wordt er telkens een nieuw device geregistreerd.

[HenkEisDS]

Hoewel het een waardevolle nieuwe feature is voor onze privacy vraag ik me af hoeveel nut het daadwerkelijk heeft. Ik denk namelijk dat je door alleen naar volume en timing van gebruikte bandbreedte al vrij ver kunt komen met heridentificatie van een apparaat nadat op een random tijdstip van MAC is gewisseld. Maar mooi dat het weer een stukje moeilijker wordt om gebruikers te tracken.

Misschien zou je al mitigerende maatregel voor bovenstaande patroonherkenning ook iets met het random maken van gebruikte bandbreedte kunnen doen. Of het opvullen van leegte zodat bandbreedtegrafieken van apparaten meer op horizontale lijnen lijken dan op golven. Maar dat kost wel veel ruimte in het spectrum, dus of dat nou zo’n goed idee is betwijfel ik.

[GertMenkel]

Iemand stalken terwijl hij door je winkelstraat loopt is één ding, maar een profiel opbouwen van die persoon en zijn dagelijkse gedrag weer een heel andere. Met het statische adres kun je precies zien hoe vaak per week iemand wanneer naar welke winkels gaat door het jaar door, met een dynamisch adres zie je alleen dat er iemand loopt die vandaag besloten heeft een bepaalde winkel in te gaan.

[Miglow]

En buiten dat, gemak dient de mens, hoeveel lastiger wordt het hierdoor weer om je apparaten in dienst van jou te houden ipv andersom?

Zie diverse nieuwe technieken met lede ogen aan omdat ondanks dat het vaak bedoeld is om je leven makkelijker en veiliger te maken (dat laatste bijvoorbeeld met auto's), de mens steeds vaker in dienst komt te staan van de techniek en je focus vaak door allerlei systemen van het werken verlegd wordt naar systemen bedienen of zelfs lopen k*tten omdat iets dat altijd werkte ineens niet meer werkt.

[HollowGamer]

Volgens mij kan je dit vergelijken met iets dat al op WiFi-wordt gedaan.
Je doet bij een scan dan een willekeurige MAC-address gebruiken, en je kunt dat ook per connectie doen (of daarna instellen dat het altijd vast is).

Het doet redelijk wat, maar wat je inderdaad zegt, je kunt met een pre-connectie ook al best veel dingen zien dacht ik.

[satshow]

Komen deze versies ook op de telefoons terecht? Of worden deze niet geupdate?

[matthigast]

Ik denk niet dat Bluetooth Versions geupdate kunnen worden

[kamerplant]

Op de MacBooks is dat wel eens gebeurd, dus een update van Bluetooth versie via software. Maar dat zal wel een uitzonder situatie zijn geweest.

[MrFax]

Je hebt de hardware stack en de software stack. De software stack kan altijd geupdatet worden, maar weer niet bij major revisions, zoals 6.0. Minor revisions kan je wel updaten.

[Reactie gewijzigd door MrFax op 11 mei 2025 14:24]

[GertMenkel]

Als het via firmware kan worden opgelost, komt het nog wel eens voor. Als het in de hardware zit, moet je een nieuwe kopen.

Daarvoor moet overigens de hardware ook opnieuw worden gecertificeerd, en hoe ouder en goedkoper je hardware is, hoe kleiner de kans dat de maker daar geld in gaat steken.

[wildhagen]

Uiteraard niet op reeds bestaande/uitgebrachte telefoons, die hebben immers de benodigde hardware (compatibele chips etc) niet aan boord.

Op nieuwe toetellen zal deze ongetwijfeld uiteindelijk gaan komen. Welliicht initieel alleen op de flagship modellen, later zal dat ook naar midrange en budget toestellen doorsijpelen.

[GertMenkel]

Met de manier waarop veel chipsets tegenwoordig werken, kan het zijn dat een firmware-update van de chipset alsnog de nieuwe versie aanbiedt. Het ligt er maar net aan wat er allemaal in de nieuwe versie veranderd is. Dit algoritme moet mijns inziens toch wel in firmware kunnen worden toegepast.

Maar goed, als ze dan ineens extra frequenties of modulaties of iets dergelijks toevoegen, maakt de firmware natuurlijk ineens niet meer uit.

[Llopigat]

Het kan wel want de meeste Bluetooth versies voegen weinig modulatie veranderingen toe, zeker niet in minor versies. Bovendien zijn de meeste chips software defined radio.

Maar toch is het heel zeldzaam. Ik denk dat dat komt doordat ze veel liever hebben dat je een nieuwe telefoon koopt.

[MrFax]

Het is zeldzaam gewoon omdat het geld kost voor een nieuwe certificaat.

[Carlos0_0]

Daar zul je vast een nieuwe chip voor nodig hebben .

[PaulHelper]

Zulke versies zijn hardware gebonden. Dus nee je kan hier niks mee. Alleen als er bijvoorbeeld al 5.4 inzat en ze hebben maaar bepaalde features in software geïmplementeerd. Dan zouden ze extra hardware features kunnen gaan ondersteunen.

[TheDudez]

Wat als je een oude auto radio hebt een een nieuwe Bluetooth versie op je telefoon? Ik kan mij niet voorstellen dat je autoradio dat leuk vind tenzij de telefoon terug schakeld naar oude versie

[jongetje]

Waarom denk je dat?
Je hoeft toch niet bij elke nieuwe Bluetooth versie een nieuwe autoradio te kopen?

De meeste technieken zijn backwards compatibele. Je kunt ook een 10Mbps adapter met utp uit 1990 aansluiten op een 10Gbps ethernet switch.

[TheDudez]

Omdat die steeds van Mac adres veranderd

[jongetje]

Als er een verbinding is maakt dat toch met uit.

Ze gaan niet iets introduceren waarbij je elke x seconden de verbinding kwijt bent...

[HollowGamer]

Dat is niet anders dan je WiFi tegenwoordig (ook op je laptop).

Het heeft te maken met je keychain. Je kunt dus elke keer een andere MAC hebben, maar de exchange is al geweest, dus de ontvanger/verzender snappen dat ze elkaar moeten vertrouwen.

Er zullen zeker zijn die een vast MAC-address nodig hebben, maar zoals WiFi kan je die ook vastzetten of zelfs spoofen.

[mcmd]

Ongetwijfeld niet als hij met een niet compatibele apparaat praat.
Vaak wordt bij opbouw van een verbinding de capabilities uitgewisseld en wordt gebruik gemaakt van het deel dat gemeenschappelijk is.

[borbit]

Ik heb eigenlijk nog nooit gehad dat een ouder bluetooth apparaat niet met een moderne telefoon overweg kon. Ik heb een 14 jaar oude PC die gewoon vrolijk met een 1 jaar oude telefoon, toetsenbord en muis kan praten!

[Martinspire]

Hoeveel batterij gaat dat laatste werkelijk besparen?

[nklerk]

Percentueel op een telefoon nihil maar op een beacon, sensor of ander low power device kan het een enorm verschil maken.

[Xander2]

Ik ben benieuwd wat de effecten gaan zijn op bestaande software (met alleen oudere stack support/protocol switching).

Het connectie interval wordt hier aangepast (pseudorandom) en ongetwijfeld vanwege energie-overwegingen is de handshake/verbinding verplaatst naar controller vanuit de processor, maar als die controller exact hetzelfde zou reageren wordt alsnog de processor ingeschakeld voor feedback andere kant op.

Misschien heb ik het mis en is dit ook een efficiëntieslag maar ik heb onvoldoende kennis van de chipimplementatie en kan het via de site niet vinden...

[Van der Berg]

Goede ontwikklingen vooral dat de accuduur een verbetering opleverd. Ik vind het ook goed dat je niet langer te volgen bent via Bluetooth, al heb ik er nu ook geen last van

[TheRollinLegend]

al heb ik er nu ook geen last van

Dat denk je..