België voert vandaag een herstelbaarheidsindex in voor bepaalde elektrische apparaten. Dat moet consumenten helpen bij het kiezen van een duurzaam toestel. Het gaat om het tweede EU-land dat zo’n score eist; fabrikanten moeten die al enkele jaren communiceren in Frankrijk.
De herstelbaarheidsindex toont via een score van 1 tot 10 aan hoe herstelbaar apparaten zijn, schrijft de Belgische Federale Overheidsdienst voor Volksgezondheid. Die score wordt samen met een pictogram van een steeksleutel afgebeeld. Groen staat voor makkelijk te herstellen, terwijl een moeilijk tot niet te herstellen product rood wordt weergegeven. Het doel is producten zo lang mogelijk te blijven gebruiken om grondstofgebruik en afval tot een minimum te beperken.
Fabrikanten moeten deze score berekenen op basis van verschillende criteria. Enerzijds houdt de score rekening met het gemak van de demontage en het benodigde gereedschap, alsook de beschikbaarheid van de benodigde informatie om herstellingen uit te kunnen voeren. Anderzijds wordt de score bepaald op basis van de prijs, beschikbaarheid en levertijden van reserveonderdelen. Fabrikanten kunnen ook ‘andere specifieke criteria’ gerelateerd aan het product opnemen in de berekening.
De index is initieel van toepassing op vaatwassers, stofzuigers, hogedrukreinigers, grasmaaiers, en laptops zonder aanraakscherm. Volgens VRT NWS zullen ook (elektrische) fietsen, elektrische steps en tablets in een latere fase zo’n score krijgen. Het is niet duidelijk wanneer dat het geval zal zijn. De FOD Volksgezondheid zegt dat klanten de herstelbaarheidsindex ook kunnen tegenkomen op andere producten. Dat komt doordat de verplichting al langer bestaat in Frankrijk en daar van toepassing is op een groter aantal toestellen.
Hoewel Testaankoop blij is met de komst van de herstelbaarheidsindex, vindt de Belgische consumentenorganisatie dat de manier waarop de score berekend wordt voor onrealistische resultaten kan zorgen. Een product met een hoge algemene score kan bijvoorbeeld zwak scoren op demonteerbaarheid, waardoor het nog steeds moeilijk is om herstellingen uit te voeren. De score zegt ook niets over de levensduur van een product; een wasmachine met een lage score kan perfect twintig jaar lang meegaan zonder hersteld te moeten worden, zegt Testaankoop.
Naast de voorgenoemde apparaten moeten fabrikanten vanaf 20 juni een energie- en duurzaamheidslabel toepassen op smartphones en tablets. Dat label moet verschillende gegevens bevatten en eveneens weergeven hoe eenvoudig deze toestellen hersteld kunnen worden, maar dan op een schaal van A tot E.