Europese Commissie publiceert catalogus met opensourceoplossingen

De Europese Commissie heeft de EU Open Source Solutions Catalogue uitgebracht voor gebruik door overheidsontwikkelaars. In deze catalogus worden oplossingen uit nationale en lokale catalogussen van EU-lidstaten gebundeld. Zo zit er ook een catalogus van de Nederlandse overheid in.

Diverse EU-lidstaten hebben al een eigen catalogus met opensourceoplossingen die nuttig kunnen zijn voor hun overheid. De bedoeling is dat deze worden samengebracht in de EU OSS Catalogue, zodat er een enkel overzicht ontstaat van alle opensourceoplossingen die voor Europese overheden interessant kunnen zijn, vertelt de Europese Commissie in een aankondiging. Ontwikkelaars van verschillende overheden kunnen daaruit putten als zij op zoek zijn naar een goede oplossing. De catalogus is echter voor iedereen inzichtelijk, via het Interoperable Europa Portal.

De catalogus bevat nu 640 repository's. Het gaat zowel om complete diensten en producten - bijvoorbeeld een Duitse communicatieapp voor een buurtcentrum of software voor klokkenluiders - als om kleinere stukken software die verwerkt kunnen worden in eigen apps en diensten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een validatietool voor configuraties. Tegen het einde van 2025 moeten er nog eens honderden andere repository's zijn toegevoegd.

De tools komen onder meer uit catalogussen van individuele EU-lidstaten en lokale organisaties. Het gaat onder andere om Developer Overheid, het ontwikkelaarsportaal van de Nederlandse overheid. Verder zijn er catalogussen van Frankrijk, Italië en Duitsland toegevoegd, evenals Code Europa EU. Gedurende het jaar moeten er meer catalogussen bij komen.

Reacties (76)

[Jelv]

Nog wat leuke achtergrond:

"Deze catalogus bundelt open-source repositories van onze Duitse 🇩🇪 (opencode.de), Italiaanse 🇮🇹 (developers.italia.it) en Franse 🇫🇷 (code.gouv.fr) collega's."
https://social.overheid.nl/@developer/114263022076628659

"We zijn extra enthousiast omdat de Europese Commissie ervoor gekozen heeft om de publiccode.yml-standaard te gebruiken als basis voor de catalogus. Dit sluit aan bij onze plannen om deze standaard in de toekomst verder te ondersteunen! 🌍💻"
https://social.overheid.nl/@developer/114263025115415013

[jaaphuib]

Er is natuurlijk ook https://opencatalogi.nl/ dat inderdaad ook de publiccode.yaml standaard gebruikt om open software te vinden.
Zie eventueel de documentatie over hoe je dat correct dient op te nemen in je repo.
Als je de goede documentatie in je repo hebt staan, komt er gratis extra publicatie van de software beschikbaar.

[GrtA]

Weet niet of dit al eens was langsgekomen: European Alternatives
Een site met EU alternatieven voor verschillende services, e.g. mail, cloud-opslag, zoekmachines, DNS, CDN, etc.

"European Alternatives is a project by Constantin Graf, which collects and analyzes European alternatives to digital services and products, such as cloud services and SaaS products. We regularly receive advice and suggestions from European Alternatives users, so feel free to reach out! "

[Stukfruit]

Het is nog wel relatief chaotisch, maar het is een begin

Sommige pagina's linken trouwens wel naar GitHub, zoals die voor NextCloud Server. Als T**** Microsoft dwingt om GitHub te blokkeren dan kun je daar alsnog niet bij.

[scholtnp]

Er is als een alternatief voor Github: Codeberg. En omdat dit een vereniging is en geen bedrijf, kan het niet vijandig worden overgenomen (Ik ben zelf lid, kost slechts € 24,=).

[Reactie gewijzigd door scholtnp op 3 april 2025 10:04]

[wooha]

Ze hosten alleen FLOSS content met enkele uitzonderingen, zoals afbeeldingen voor beschermde logos. Prima natuurlijk maar Github en Gitlab hebben een grotere doelgroep.

De Codeberg software Forgejo is een open source harde fork van Gitea en je kan het dus zelf hosten of door anderen laten hosten voor niet FLOSS content.

Zie https://european-alternatives.eu/alternative-to/github voor een beperkt aantal alternatieven waar voor hosting naast Codeberg alleen GitlabHost staat. Die laatste is volgens eigen zeggen gevestigd in Groningen en qua zeggenschap onafhankelijk van Gitlab dat inmiddels in de VS is gevestigd.

[gitaarwerk]

Ik heb 'm ook op mijn vizier ... ga het eens proberen

[BCC]

Gitlab was hardstikke europees (NL en Ukraine), maar heeft moeten uitwijken naar Amerika omdat er niemand in de EU in wou investeren.

[Stukfruit]

Ik weet het. Als er iets is waar de EU iets aan zou moeten doen dan is het wel het constante verlies van belangrijke partijen die op de langere termijn gewoon winst (financieel en qua behoud van kennis) op zouden moeten leveren.

[Cio]

Deel van het 'probleem' komt voort uit zaken die je volgens mij niet wil opgeven: werknemersbescherming, milieuregels, sociaal stelsel, zaken die wij zien als burgerrechten. Grootkapitalisten* hebben over het algemeen een hekel aan dat soort beperkingen c.q. verantwoordelijkheden.

Als we nu gewoon onze interne regels daadwerkelijk gingen handhaven richting partijen die van buiten de EU onze markt bedienen, dan is het voordeel van vertrekken al een stuk kleiner. Strikt handhaven kan echter niet als je handhaving zelf afhankelijk is van zo'n partij voor (b.v.) je mail en agenda!

*Van die juridische entiteiten met meer geld & middelen dan jij kan verdienen in 1000 levens.

[Reactie gewijzigd door Cio op 3 april 2025 10:48]

[Stukfruit]

De financiële markt moet in Europa "gewoon" beter. Zie het rapport van Draghi.

Als het "makkelijker" is om uit te breiden richting de VS, dan kies je de weg van de minste weerstand.

[thomasv]

Met dat makkelijker wuif je dus direct de zaken die @Cio in de eerste alinea noemt van de hand als zijnde "niet belangrijk". Want dat is het pad van minste weerstand, en werkt mee aan het exploiteren van mensen voor het verrijken van de zakken van een klein aantal.

[Wouterie]

Dat is één kant van de medaille, maar we zien ook kleine bedrijven en startups in Amerikaanse handen komen omdat er totaal geen interesse en ambitie ligt om het binnen de EU te houden. De mensen blijven hier werken en wonen, maar verder is het Amerikaans. Wil je geld om je initiatief verder de markt op te brengen, wil je geld om door te ontwikkelen, wil je ruimte om verder te kunnen innoveren, dan loop je binnen de EU veel te snel vast. Het blijft bij woorden.

[Stukfruit]

Exact. Het gaat juist om de kleinere startups met potentie die worden opgeslokt.

En die hebben simpelweg de resources niet om door alle hoepels te springen om vervolgens alsnog een veel lagere kans te hebben dat het lukt.

[Stukfruit]

Want dat is het pad van minste weerstand

Dat is een mooi verhaal, maar ik kan je uit eigen ervaring vertellen dat je soms gewoon niet anders kan.

Als een bedrijf omvalt omdat het geld of manmenskracht er in een beginfase simpelweg niet is, ook al heb je alles goed voor elkaar en geregeld (inclusief rechten voor werknemers dus), dan heb je minder dan bij uitwijken naar de VS.

[Reactie gewijzigd door Stukfruit op 3 april 2025 13:08]

[poktor]

Klopt. Maar in de VS is er zo goed als niets geregeld voor werknemers. Geen ziektekosten, geen pensioen, niets. Ja, hierdoor is de belastingdruk superlaag, maar zodra er iets gebeurt, je wordt ziek bijvoorbeeld, dan heb je geen rooie cent. Je kunt natuurlijk zelf verzekeringen afsluiten hiervoor, maar dan ben je nog duurder uit dan in Nederland.

[Stukfruit]

Het gaat om investeringen, niet belastingdruk op zich.

[yevgeny]

Je bedoeld het rapport waarin Nederland garant zou moeten staan voor leningen van andere landen ?

[Rasael]

Jij staat al garant voor alle andere Nederlanders; Het is risico spreiding om die garantie over 500 miljoen mensen te verdelen in plaats van slechts 17 miljoen.

[retep69]

De belangrijkste reden is dat je in Europa al moet betalen voor een optiepakket wat nog nog niet verzilverd is, dus bij toekenning (of bij uitoefening) ipv bij verkoop.

[Reactie gewijzigd door retep69 op 3 april 2025 11:01]

[SPee]

Volgens mij is dat (iig voor NL) al niet meer zo.

[Some12]

Het probleem is dus dat onze economie gewoon niet gezond werkt.

[Wouterie]

Het is niet alleen dat. Er zijn ook start-ups etc die in Europa blijven maar toch in Amerikaanse handen vallen omdat er hier simpelweg niemand interesse toont en ze dus niet verder kunnen groeien. Als er dan een Amazon, Microsoft of Alphabeth komt met een mooi aanbod en Europa zit alleen maar een beetje te mopperen, wat verwacht je dan!?
De EU is/was typisch een omgeving waar veel wordt gesproken maar de daadwerkelijke acties uitblijven. We willen dit, we willen dat, maar we blijven doen wat we altijd deden en het beleid leidt niet tot verandering. Wat wordt er nu feitelijk gedaan om kennis en innovatie binnen de EU te houden en te laten floreren? "Bar weinig" is het antwoord.

[poktor]

Bar Weinig was inderdaad wat de kranten schreven. En zo is het ook. Die EU moet VEEL en veel slagvaardiger worden. Nu is het enkel gerommel in de marge met ledlampen, plastic dopjes en een limiet op stofzuigers.

[Wouterie]

Helemaal mee eens. De netto winst van al die halfbakken maatregelen is verwaarloosbaar. Of het nu plastic, CO2 of technologische innovatie betreft... het is gepruts en gerommel.

[tfk__66]

Ja, en het is misschien ook wel een goed idee om eens over een Europese cloud dienst na te gaan denken.

[BCC]

Dit zijn er al veel in Duitsland en Frankrijk - https://european-alternat...naged-kubernetes-services

[poktor]

Nederland host ook al het nodige, bij TUDelft bijvoorbeeld.

[SillieWous]

Je laatste punt snap ik niet helemaal. Los van het feit dat Microsoft dat niet zomaar zal doen. Neem ik aan dat Nextcloud hun code ook lokaal hebben (sowieso soort van automatisch het geval met git). Dus dan veranderen ze de remote link, pushen en klaar. Er zijn genoeg andere git forges beschikbaar (en persoonlijk vind ik Github zelfs een van de minste).

[Stukfruit]

Het ICC is het niet met je eens.

En om een andere remote toe te voegen moet je wel weten waar die zit. Voor zover ik weet is geen soort "discovery"-systeem beschikbaar als onderdeel van Git om daar naar te zoeken, dus dat kan al snel een dagtaak (en waarschijnlijk veel meer dan dat) worden voor de dependencies uit een gemiddeld professioneel project.

[SillieWous]

Ik volg je totaal niet. Je kunt letterlijk het volgende commando uitvoeren
‘git set remote-url origin <nieuwe remote)’ en de remote is veranderd.

[Stukfruit]

Daar heb je niets aan als je niet weet wat "<nieuwe remote)" is.

[kabelmannetje]

Dan gaan die developers binnen een uur over op een andere GIT.

[Pasteis]

Hoe groot wordt de kans geacht dat we daadwerkelijk Windows gaan uitfaseren bij overheden en vervangen door Linux gebaseerd alternatief?

Ik moedig het aan! Alleen ben een beetje sceptisch in hoeverre het daadwerkelijk zover gaat komen.

Als Trump over vier jaar weg is en er een president komt die wel Europees gezind is vraag ik me af of er zonder urgentie ook iets van komt.

[Maurits van Baerle]

Een flink deel hiervan zal blijvend zijn. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

De eerste periode van Trump heeft Europa veel 'goed' gedaan op dat vlak. Onder Obama was het ondenkbaar dat we onze financiële infrastructuur onafhankelijk van de Amerikanen zouden maken, dat zou een schoffering van een trouwe bondgenoot zijn. Onder Trump werd er ineens vaart gemaakt met het European Payments Initiative wat nu inmiddels wero heeft opgeleverd en we waarschijnlijk nog wel meer van dat soort dingen gaat opleveren. Het doel is uiteindelijk om Visa en Mastercard uit de transactieketen te kunnen halen.

We hebben de transactie infrastructuur van de Europese Centrale Bank flink uitgebouwd zodat geldstromen kunnen lopen zonder dat er Amerikaanse partijen tussen zitten, of partijen als SWIFT wat weliswaar in België zit maar waar Amerikanen een hand in hebben.

We hebben eventjes INSTEX gehad om humanitaire transacties te kunnen doen buiten Amerikaanse sancties om. Dat is nu stopgezet maar ik zie zoiets wel weer terugkomen als de Amerikanen Europa willen verbieden om te handelen met Oekraïne, of Groenland, of Canada, of wie ze nu dan ook tot vijand hebben uitgeroepen.

Op termijn zie ik ook wel een Europees verbod komen om Starlink te gebruiken voor overheidsdoeleinden of voor strategische belangrijke objecten, volgens dezelfde lijnen als het verbod op Huawei. Verder is het interessant om te zien hoe lang het EU-US Privacy Shield nog stand houdt. Het verdwijnen ervan (misschien omdat het opgezegd wordt maar waarschijnlijker omdat een rechter het onrechtmatig verklaart na klachten van Europeanen) zou wel eens het einde kunnen beteken voor veel Amerikaanse clouddiensten in Europa.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 3 april 2025 11:42]

[downtime]

Zo ondenkbaar is het nou ook weer niet. Dat is weliswaar geen financiele infra maar we hebben ook gewoon het Galileo-initiatief gelanceerd (sic) om minder afhankelijk van GPS te zijn. Dat werd een paar jaar geleden door critici ook nog gezien als een nutteloos en duur Europees prestigeproject.

[poktor]

Klopt. De belangrijkste reden was, dat de VS hun GPS een forse kunstmatige afwijking kunnen geven in gebieden waar ZIJ vinden dat dat nodig is vanwege bijvoorbeeld oorlog, maar waar WIJ helemaal geen probleem hebben en daarom enkel last en hinder hiervan ondervinden. Die afhankelijkheid was de EU een doorn in het oog, met Galileo als resultaat. En groot pluspunt: Galileo is een stuk nauwkeuriger dan GPS.

[blorf]

Een probleem is dat de Silicon Valley computer-markt een wegwerp-cultuur is die zoveel omzet genereert dat de EU het ook niet wil missen.
Ze zouden het gewoon moeten doen. Een PC-alternatief, wat mij betreft. Vergeet 3d-graphics. Dat is een marketing-meme. Een open systeem dat in de breedte kan groeien door meer van hetzelfde erbij te zetten en niet de hele chipset bij de vuilnis omdat het niet meer wordt "ondersteund.". Dat gaat 10 jaar geld kosten maar daarna hebben we een technologische voorsprong.

[JosWo]

Grappig, toevallig kwam ik iets hierover tegen waar ik zelf nog niet helemaal de vinger op kan leggen.
Iemand wel eens gehoord van de Plessey PP250?
https://en.wikipedia.org/wiki/Plessey_System_250

Onderaan de bovenstaande wikipedia pagina is de naam Kenneth Hamer-Hodges als referentie terug te zien. Die meneer schopt flink tegen de techniek én de veiligheid van de huidige in gebruik zijnde pc's aan, temeer omdat hij zelf 50 jaar geleden ook heeft gewerkt aan die P250.

Hij heeft over de huidige IT status zelfs al twee keer gewaarschuwd in twee eerdere door hem geschreven boeken en in zijn recente 3e boek.
https://www.hamer-hodges.biz/author-kenneth/

[Alex3]

Of er nog vrije verkiezingen komen moeten we nog maar afwachten. Trump is druk bezig de democratie om zeep te helpen: rechters wegpesten, handlangers als stemmentellers neerzetten etc. Dan wordt Trump jr. zijn opvolger à la Noord-Korea.

[kabelmannetje]

Dat ligt vooral aan het hogere kader die met snoepreisjes en vooral bangpraterij van MS worden gepaaid.

In 2010 had ik al een Linux desktop met alle gemeentelijke kernapplicaties draaien. Kostte mij 1 dag. Alle servers draaiden al Linux. Er waren een paar Linux servers met wat Windows VMs voor wat kleine applicaties die bij de eerste de beste gelegenheid, weg gingen.

[BCC]

Eindelijk! Er is blijkbaar een handelsoorlog nodig om de zaken in europa aan het rollen te krijgen. Het is mij nog steeds een raadsel waarom niet in elke aanbesteding van de overheid staat dat de overheid eigenaar wordt van de source van het project.

[Reactie gewijzigd door BCC op 3 april 2025 09:54]

[davekok]

Dit soort dingen komen over het algemeen niet uit de lucht vallen. Waarschijnlijk waren ze hier al even mee bezig. Maar timing is ideaal.

[hottestbrain]

Europa is al vele jaren bezig met dergelijke initiatieven, zo niet decennia. Niemand keek er ooit naar omdat ze allemaal als domme schapen achter het neo/anarcho-kapitalisme van de US aan liepen en dus viel het niemand op, maar dit soort dingen zijn heel gebruikelijk in de EU.

[haam]

Denk dat de belangrijkste reden is dat je dan een afdeling moet hebben die al die code gaat beheren.
En wie gaat er dan service verlenen in het kader van updates / nieuwe versies van gebruikte platformen, etc.

En de echt grote jongens (zoals microsoft) gaan daar niet mee akkoord natuurlijk.

Eigenaar worden van de source lijkt logisch, maar daarmee krijg je ook alle verantwoordelijkheid.

[BCC]

Volgens mij is bij alles van microsoft de code inzichtelijk als je er om vraagt (en groot genoeg bent). Maar ik zou persoonlijk niet starten bij de office suites, maar bij elk stukje maatwerk wat de overheid laat ontwikkelen. En ja, een deperatement van ICT is misschien ook een plan.

[haam]

de code inzichtelijk als je er om vraagt

Dat is al niet hetzelfde als eigenaar worden.

En zoals bij de meeste zaken bij de overheid begint het niet bij het stukje maatwerk, maar de definitie van het probleem wat ze proberen op te lossen. Daarbij is het stellen van grenzen het meest lastig.
Als je dit ermee kunt, dan wil ik ook dat kunnen. Als die informatie erin zit, moet je die kunnen uitwisselen met die afdeling. Enzovoort, enzoverder.

Probeer maar eens een set eisen te definieren waarmee een alien een auto kan produceren (zonder voorbeeld uiteraard). Met alle smart functies die we tegenwoordig willen hebben. En bedenk dan wat er gebeurd als je tijdens het ontwerpen/bouwen eisen aanpast/toevoegd.

[kabelmannetje]

Dat MS daar niet in mee gaat, lijkt mij geen enkel probleem. Op de serverkant is open source sowieso al superieur en met bijvoorbeeld een immutable OS, ook op de desktop. Verder doe je dan natuurlijk alles in de lokale cloud met een extra backup naar een ergens in NL.

[BadPappa]

Eigendom wordt van de source van het project?? Ik vermoed dat je bedoelt "eigenaar"....

[BCC]

Ja, gefixt.

[Olympus user]

Kijk dan brengen de acties van Trump toch iets goeds.
Laten we als EU nou eindelijk meer ontwikkelen en natuurlijk gebruiken en ook open source omarmen.

[Z80]

Dit heeft helemaal niets met Trump te maken.
Dit project loopt al vele jaren. En is niet even in een paar maanden uit de grond gestampt.

[NoTechSupport]

Dat is te kort door de bocht. Vorige keer hij aan de macht kwam zijn we een beetje wakker geschud (militair zijn we erg op de VS blijven steunen en ook economisch zijn we enorm afhankelijk) en deze keer lijkt het nog gortiger te zijn, dat zorgt ervoor dat dit soort projecten aandacht en steun krijgen.

Op zich is dat niet kwalijk, dat wij ons bewust worden van het belang van het belang van economische en militaire macht. Zodat we de waarden van de territoriale integriteit, democratie en mensenrechten niet alleen met strenge brieven kunnen verdedigen.

[DinoBe]

Er is al een POC: https://eu-os.gitlab.io/

Een volgende stap zou een verplichting / verbod moeten zijn voor het gebruik van bepaalde producten.
Het is jammer dat het zo is moeten komen, maar aan de andere kant; never waste a good crisis...

[retep69]

Aangezien Gitlab een amerikaans bedrijf is, valt het onder de CLOUD Act. Dit geeft de amerikaanse overheid toegang, onafhankelijk van waar de data zich bevindt. De wet botst o.a. met GDPR en NIS2.

Tevens is Fedora een open source versie van Redhat (VS). En we weten hoe het is afgelopen met CentOS.

De enige oplossing is geen amerikaanse producten te gebruiken.

[Reactie gewijzigd door retep69 op 3 april 2025 10:34]

[tfk__66]

Interessant! En ook nog gebasseerd op de distro welke ik al jaren gebruik. Ik ben niet zo bang voor wetgeving vanuit de VS. Als gitlab een probleem vormt, dan kunnen ze toch gewoon verhuizen? Ik ga eu-os in de gaten houden.

[Triblade_8472]

Ben benieuwd hoe nuttig het echt is de komende decennia.

Vele zaken zijn per land uniek geregeld en daarmee slecht uitwisselbaar.

Het feit dat ons land al een vergelijkbaar portal had (waarvan de inhoud nu meegenomen wordt in de EU portal) zegt als genoeg dat we onze eigen boontjes prima kunnen en weten te doppen.

Wat ik nou mis is niet deze hoop meuk aan kleine pakketjes waar je door de bomen het bos niet meer kan zien, maar de grote klappers. Een OSS voor alle Azure onderdelen bijvoorbeeld. Van SSO tot het hosten van VMs met firewalls ertussen, van Application Proxy tot een Graph-concurrent.

[BCC]

Dit is potentieel heel nuttig imho - een opensource pakket waarmee je een buurtcentrum kan runnen is een super mooi voorbeeld - Hoeveel buurtcentra's heb je in Europa - hoeveel handige harries kunnen gewoon dit pakket op een locale machine knallen en draaien - evt bijdragen. En dan ipv dat de elke gemeente elk buurtcentrum betaald om software te regelen kan je nu als gemeente een locale ontwikkelaar inhuren om een feature te bouwen die voor heel europa ter beschikking komt.

En een rijbewijs uitgeven in Parijs is imho niet anders dan een uitgeven in Amsterdam.

[Cio]

Juist iets als documenten verstrekken gaat overal net iets anders. In theorie zou (F)OSS voor zoiets geweldig zijn vanwege de flexibiliteit, maar in de praktijk willen organisaties het 'IT risico' afkopen en dus absoluut niet afhankelijk zijn van een ontwikkelaar die ze verder niet kennen voor hun primaire processen.

Niet uitbesteden is zelf risico dragen. Een optie in Parijs of Amsterdam, maar niet voor Zwolle of Leiden. Die kunnen pas echt meedoen als er al een bewezen implementatie is die aansluit de wet- en regelgeving in NL.

[Nightscope]

Een Europese (Linux) OS zou gaaf zijn en meer richting open source en privacy gerichte applicaties. Jammer dat het zo ver moest komen voor we eindelijk stappen nemen.

[Maurits van Baerle]

Ubuntu, Suse en Manjaro zijn Europees.

[Expresso]

Linux Mint ook.

[Dennixx_NL]

SUSE?

[Goldwing1973]

SUSE is een RedHat afgeleide, net als Ubuntu een Debian afgeleide is.
Dus, heeft nog steeds een Amerikaanse bron.

[downtime]

Sinds wanneer is SUSE afgeleid van Red Hat? Volgens mij is SUSE 1 van de oudste Linux-distributies en even origineel als Red Hat en Debian (en nog een handjevol andere distro's).

[Goldwing1973]

"Over time, SuSE Linux incorporated many aspects of Red Hat Linux, such as its RPM Package Manager and its file structure."
BRON

[sebati]

Dat maakt het geen spinoff van RedHat. RedHat gebruikt ook onderdelen in Linux die weer door SUSE engeneers worden gebouwd... dat is hoe open source werkt.

Zie ook Wikipedia: List of Linux distributions
SUSE heeft zijn eigen oorsprong.

[avlt]

Wat probeer je te zeggen?

Dat we dan liever onze versleutelde data in handen geven van Apple/Google/AWS/MS?? Wordt misschien niet ontsleuteld, maar wat als T*** de toegang ontzegt?

[Triblade_8472]

Dat we moeten waken voor wat er centraal geregeld wordt.

Centralisering is leuk, maar dat zou de markt moeten regelen, niet de overheid.

[downtime]

De markt zal niets regelen tenzij er geld mee te verdienen is.

[Triblade_8472]

En de overheid wil je zoveel mogelijk macht onthouden.

(zie nazi-Duitsland, Noord-Korea, Rusland, nu een akkefietje met Trump)

En nu? Stilstaan?

Nee, gewoon regels bepalen en door gaan. Spelregels tbv de burger, je enige opdrachtgevers.

Bijvoorbeeld dat overheden geen cloud meer mogen gebruiken van niet-EU bedrijven om te beginnen.

[Lord Anubis]

Mooi het Nederlandse huishoudboekje staat er ook.