RAI Amsterdam start proef met privaat 5G-netwerk

RAI Amsterdam gaat in samenwerking met NTT Data en Cisco een privaat 5G-netwerk testen. Van 5 tot 9 februari tijdens het Cisco Live-evenement wordt de lokale cellulaire internetverbinding als onderdeel van een pilot in gebruik genomen.

Naar eigen zeggen is de RAI de eerste beurs- en congresorganisatie met een privaat 5G-netwerk. Bret Baas, manager van de IT en Digital-afdeling van de organisatie, zegt in een persbericht dat een dergelijk netwerk enkele voordelen heeft ten opzichte van een conventioneel wifinetwerk: "Een van de grote voordelen van een privaat 5G-netwerk is dat, in tegenstelling tot bij wifi, overbelasting van het netwerk nauwelijks meer voorkomt. Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig." Het is nog niet bekend of en op wat voor termijn het congresgebouw het netwerk permanent in gebruik gaat nemen.

Reacties (46)

[Olaf van der Spek]

RAI Amsterdam gaat in samenwerking met NTT Data en Cisco een privaat 5G-netwerk testen.

Is er (g)een vergunning nodig om 5G frequenties te gebruiken?

"Een van de grote voordelen van een privaat 5G-netwerk is dat, in tegenstelling tot bij wifi, overbelasting van het netwerk nauwelijks meer voorkomt. Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig."

En wat zijn de nadelen? Werkt 5G op AirPower?

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 23 juli 2024 19:48]

[wildhagen]

[...]

Is er (g)een vergunning nodig om 5G frequenties te gebruiken?

Volgens de Rijksoverheid wel, maar er is er ook een speciaal voor lokale toepassingen, zoals in dit geval door de RAI.

Dat zijn dus private vergunningen, dus los van de bekedere nationale vergunningen met veilingen en alles eromheen.

Vernieuwd beleid voor uitgifte van lokale, private 5G-vergunningen
Eerder gold voor het aanvragen van dergelijke vergunningen: wie het eerst komt, wie het eerst maalt. De eerstkomende partij was dan zo goed als verzekerd van frequentieruimte, die bovendien ook maximaal was beschermd. Dat betekende dat andere bedrijven in dezelfde regio minder of weinig kans hadden op een lokale vergunning. Reden voor het ministerie van EZK om het uitgiftebeleid te vernieuwen.

Bedrijven worden weliswaar nog altijd volgens het wie-het-eerst-komt-wie-het-eerst-maalt-principe geholpen bij hun vergunningsaanvragen, maar nieuwe aanvragers hebben dezelfde rechten op het frequentiegebruik als hun buren, die misschien al een vergunning hebben. Dat betekent ook dat bedrijven met een vergunning straks rekening moeten houden met de verplichting van onderling overleg en afstemming van gebruik, eventueel met ondersteuning van toezichthouder Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI). Op deze manier kunnen veel meer bedrijven gebruikmaken van de kansen van snelle private netwerken in de 3,5 Gigahertz-band en versterken we de digitale kracht van ons bedrijfsleven.

In de 3,5 GHz-band komt 2x50 Megahertz (van de totale 400) beschikbaar voor lokale draadloze toepassingen van bedrijven en organisaties. Op basis van het gewijzigde Nationaal Frequentieplan komen deze private vergunningen vanaf 1 december 2023 ook daadwerkelijk beschikbaar.

Zie https://www.rijksoverheid...ate-5g-netwerken-mogelijk

[5pë©ïàál_Tèkén]

Een nadeel van 5G t.o.v. WiFi is dat je aanzienlijk meer & duurdere infrastructuur nodig hebt. Voor 5G moet al je infrastructuur glasvezel-snelheid kunnen hanteren, waar je met WiFi aan een simpel consumentenroutertje genoeg hebt. Voor 5G moet je ook vergunningen hebben, mede omdat de overheid een aantal frequentiebanden voor zichzelf wil behouden (voor hulpdiensten etc).

[CrazyBernie]

Voor 5G hoeft al je infrastructuur zeker niet glasvezel netwerk snelheid te hebben.
Je moet namelijk een onderscheid maken tussen de 5G radio techniek en de 5g download snelheid.
De 5G radio techniek is een standaard de 5G download snelheid niet.

Om 5G te genereren heb je slechts een 5g radio en een RAN die het 5G verkeer kan vertalen naar IP. Daarvoor heb je relatief complexe hardware nodig daarna kan het vrij simpel allemaal.

[Llopigat]

De 5G radio techniek is een standaard de 5G download snelheid niet.

Dat is waar maar voor een bomvolle RAI wil je echt wel minimaal een paar flinke gigabits hebben om te delen met zijn allen.

Dit kan je aan de radiokant oplossen met veel kanalen zodat elke cell maar heel weinig gebruikers heeft. Maar dan heb je veel kanalen nodig. Helaas hadden we daar de perfecte oplossing voor maar die is politiek nogal weggestreept

Hier was juist mmWave voor bedoeld. Binnens'huis' gebruik met extreem hoge dichtheden, en enorme bandbreedte. Hierdoor kan je een hele hal volhangen met honderden access points en een heleboel aparte kanalen gebruiken tegen storing. Helaas is het in Europa nooit van de grond gekomen waardoor de meeste telefoons (Samsung bijv) de mmWave antennes hier gewoon compleet weglaten. Alleen in Amerika worden die nog gemonteerd. Daardoor ontstaat er een kip-ei probleem waardoor er voor een RAI ook geen nut meer is om er in te investeren omdat er bijna niemand op kan.

mmWave is echt ideaal voor hoge dichtheden door de enorm kleine cellen. Dat het niet door muren enzo gaat is juist een voordeel daarvoor.

Ik vind dat het in Europa te snel is afgeserveerd onder het mom van "het gaat niet eens door ramen dus niet interessant". Voor dit soort toepassingen is het juist ideaal. Het is nooit bedoeld voor Oost-Klazienaveen. In de RAI, de ArenA, de Kuip en ook bijv. drukke winkelstraten echter...

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 23 juli 2024 19:48]

[Uloga]

[...]


Dat is waar maar voor een bomvolle RAI wil je echt wel minimaal een paar flinke gigabits hebben om te delen met zijn allen.

Ja en neen, een privaat netwerk houdt in dat dit enkel voor organisatie en andere doeleinden is. Bezoekers maken geen gebruik van dergelijke netwerken in het algemeen. Anders moeten deze ge-onboard worden dmv een simkaart of e-sim. Ik zie niet in dat voor elk evenement (e-)sims uitgedeeld zullen worden.

Dat is één van de grote verschillen met WiFi, waar authenticatie op een niet-fysieke manier kan gebeuren, is dit bij LTE/5G wel nodig (ik reken hier e-sim ook als fysiek).

[Llopigat]

Anders moeten deze ge-onboard worden dmv een simkaart of e-sim. Ik zie niet in dat voor elk evenement (e-)sims uitgedeeld zullen worden.

Niet perse, dat gaat meestal via Roaming. Dan hoeft de bezoeker helemaal niets te doen, niet eens een wifi netwerk opzoeken en inloggen dus dat is juist vrij ideaal.

Voor je eigen medewerkers zet je dan een apart "MVNO-achtig" netwerk op dat wel eigen SIMs heeft en daarop kan je dan je werk toestellen en 5G portofoons (die zijn er ook al) op aanmelden.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 23 juli 2024 19:48]

[The Third Man]

Maar hoe snel roamt je telefoon dan naar een netwerk van een andere provider als je ook gewoon 5G van je eigen provider kant ontvangen? Of bestaat er een soort van certificaatsysteem waarmee je een privaat netwerk als gelijkwaardig kan adverteren als die van de reguliere providers?

[Llopigat]

Nou, op een hele drukke beurs ga je ten eerste niet zo snel de 5G van je eigen provider ontvangen. Want cellen raken overbelast. En CDMA cellen (de techniek waar 5G op is gebaseerd) hebben het fenomeen dat ze 'ademen', onder zware belasting loopt de reikwijdte enorm terug. GSM had dit niet maar die had een hard afgebakende capaciteit terwijl dat bij CDMA veel meer flexibel is.

Ten tweede kan je dat coordineren met de providers, en bovendien afschermen indien nodig.

En ja, je kan ook samenwerken met de providers en jezelf voordoen als hun netwerk als ze daaraan meewerken. Hier in Barcelona gebeurt dat bijvoorbeeld in de metro, het metrobedrijf wilde niet dat elke provider de tunnels vol ging hangen met hun spullenboel (dat maakt het onderhoud ook lastig en gevaarlijk) dus ze hangen via een onderaannemer 'zelf' apparatuur op en daar worden alle 3 lokale providers op ge-emuleerd. Ik kwam daar zelf achter omdat het elke keer als het te druk was geen reet uitmaakte welk netwerk ik koos En later is het me uitgebreider uitgelegd door een insider.

Dus ja dat is ook nog een optie en wellicht zelfs de mooiste.

[The Third Man]

Ik weet niet of je wel eens naar beurzen gaat, maar ik maak het nooit mee dat ik daar geen bereik heb. Zelfs niet bij grote drukte. Overbelasting doet me meer denken aan de tijd van 3G of als je op een festival in de polder zit met slechts 1 lokale mast. Dus het eerste argument kan ik al niet rijmen met de werkelijkheid.

Wat betreft dat andere voorbeeld is dat toch een beetje appel/peer, want wat jij beschrijft is een pass through infra scenario. Ook bekend van tunnels, maar dan nog hangen daar de uplinks naar de verschillende providers achter, waardoor elke provider zichtbaar is als een daadwerkelijk netwerk. Zij het op dezelfde cellen, wat dus de overhead scheelt, maar dat is wezenlijk iets anders dan een *privaat* netwerk waar het hier over gaat. Dat koppelt niet met de normale providers en er is geen pass through.

[Houtenklaas]

Achter de RAI staat een complex van KPN, om enkele Gbits in de RAI te krijgen zal niet het grootste probleem zijn verwacht ik. En niet altijd wint de beste techniek, maar vaak de beste marketing. Video2000 is daar een aardig voorbeeld van.

Toevoeging: En de RAI wil helemaal geen honderden access points neerhangen wat qua onderhoud en investering gewoon ongewenst is. Een flinke handvol 5G radio's is bekende techniek en biedt genoeg bandbreedte. En wat "genoeg" is, daar kunnen we over twisten uiteraard. Daarnaast heeft geen enkele bezoeker in de RAI Gb nodig gedurende langere tijd. Website downloaden gaat in een splitsecond, waarna je gaat lezen, filmpje kijken kost een paar Mbps, dat is ook niet echt de bottleneck ...

Daarnaast hebben providers voldoende ervaring met mensenmassa's (Ziggodome, Arena, Pinkpop etc.) in combinatie met 5G om daar ook iets zinnigs over te kunnen zeggen qua gebruik en ervaring.

Toevoeging2: Ik denk overigens dat het gebruik van 5G radio's in kleine cellen een uitstekend beeld geeft waar gebruikers lopen en wat hun routing is in de hallen, maar dat is weer een heel ander onderwerp ...

[Reactie gewijzigd door Houtenklaas op 23 juli 2024 19:48]

[Llopigat]

Toevoeging: En de RAI wil helemaal geen honderden access points neerhangen wat qua onderhoud en investering gewoon ongewenst is. Een flinke handvol 5G radio's is bekende techniek en biedt genoeg bandbreedte. En wat "genoeg" is, daar kunnen we over twisten uiteraard. Daarnaast heeft geen enkele bezoeker in de RAI Gb nodig gedurende langere tijd. Website downloaden gaat in een splitsecond, waarna je gaat lezen, filmpje kijken kost een paar Mbps, dat is ook niet echt de bottleneck ...

Tja, voor nu. Maar ik neem niet aan dat ze dit alleen voor nu doen maar ook voor de komende 10 jaar zeg maar.

En honderden access points is helemaal niet vergezocht. In de ArenA hangen er bijvoorbeeld duizenden voor WiFi met richtantennes. Maar het probleem blijft altijd het beperkte aantal kanalen op WiFi. Zelfs op 6GHz. mmWave had dat probleem heel mooi opgelost.

[Muis666]

Volgens mij is de ondersteuning van mmWave in Europese telefoons niet zo heel hoog. De meeste mid end telefoons ondersteunen alleen Sub6.

[Llopigat]

Nee dat is precies wat ik zei. Kip/Ei verhaal.

[B64]

Daarnaast heeft geen enkele bezoeker in de RAI Gb nodig gedurende langere tijd.

Bezoekers misschien niet, standhouders wellicht wel.

[Houtenklaas]

Die kunnen nu ook al bekabeld internet op de stand "krijgen" tot en met 10Gb, daar is geen 5G netwerk voor nodig. Wel een enorm diepe portemonnee.

[dwlindeboom]

Toevoeging: En de RAI wil helemaal geen honderden access points neerhangen wat qua onderhoud en investering gewoon ongewenst is. Een flinke handvol 5G radio's is bekende techniek en biedt genoeg bandbreedte. En wat "genoeg" is, daar kunnen we over twisten uiteraard. Daarnaast heeft geen enkele bezoeker in de RAI Gb nodig gedurende langere tijd. Website downloaden gaat in een splitsecond, waarna je gaat lezen, filmpje kijken kost een paar Mbps, dat is ook niet echt de bottleneck ...

Maken ze het gebruik voor exposanten dan ook goedkoper? Momenteel betaal je abnormale prijzen voor een kabeltje met de snelheid van je oude 14k4 😉

[Llopigat]

Achter de RAI staat een van KPN, om enkele Gbits in de RAI te krijgen zal niet het grootste probleem zijn verwacht ik.

Overigens ken ik die goed, heb er zelfs nog gewerkt Alleen toen heette het nog Asd2 niet DC2.

Heel grappig gebouw met half hoge tussenverdiepingen speciaal voor de kabels net zoals in die film Being John Markovich

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 23 juli 2024 19:48]

[CrazyBernie]

Klopt heb 4 jaar mmWave gedemonstreerd op Mwc maar de Europeanen geloofden er niet in. Tenminste als ik het over de politici heb.

[Llopigat]

Ja he.. Heel jammer.

Ik snap ook niet dat de providers het niet gepusht hebben. Ze hadden bijvoorbeeld volledig beheerd 5G mmWave binnen bedrijfsgebouwen aan kunnen bieden. Snel genoeg voor laptop gebruik, geen storing van andere gebruikers want eigen spectrum. Enorm hoge dichtheid mogelijk. En als je met je laptop buiten de deur loopt roam je zo naadloos door via het publieke netwerk.

Dan hoeft het bedrijf geen wifi meer te beheren en hebben ze meteen een roaming oplossing.

[PolarBear]

Een nadeel van 5G t.o.v. WiFi is dat je aanzienlijk meer & duurdere infrastructuur nodig hebt. Voor 5G moet al je infrastructuur glasvezel-snelheid kunnen hanteren, waar je met WiFi aan een simpel consumentenroutertje genoeg hebt.

En dit is relevant voor de usecase bij de RAI? Die hangen even een consumenten routertje op?

[Arokh]

Maar kunnen er duizenden mensen gelijktijdig op een consumentenroutertje werken?

[optimist1965]

Voor private 5G is juist minder apparatuur nodig, die ook nog eens efficiënter kan functioneren dan de talloze WiFi access points. In veel situaties is de TCO van Private 5G juist gunstiger dan WiFi. Bovendien is de beschikbaarheid beter, en is de handover tussen verschillende radios veel sneller.

5G heeft minder apparatuur nodig, (5G core, baseband unit, remote radio units en antennes) en kan met meer vermogen werken.

[Frame164]

Met "Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig" wordt bedoeld dat je de bekabelde infrastructuur die je normaal nodig hebt voor een bepaalde QoS (omdat WIFI die niet biedt) niet meer nodig hebt. Een 5G verbinding kan dezelfde performance leveren als een bekabelde verbinding. Dat is ook de reden dat steeds meer fabrieken een privaat 5G netwerk gebruiken. Als je bijvoorbeeld een autofabriek hebt worden de robots nu aangestuurd via fiberverbinding. Die gaan na verloop van tijd kapot (dat gebeurt nu eenmaal in een fabriek) maar je kunt ook niet heel flexibele je productieflow aanpassen. Met 5G los je een deel van die problemen op. Je kunt heel snel de robot een paar meter verschuiven als dat nodig is.

[helldogbe]

Ben wel benieuwd voor welke toepassing die robots per glasvezel moeten verbonden worden?

Profinet bestaat inderdaad ook in glasvezel, maar de robots in de autofabriek waar ik werk zijn gewoon via koperpaar aangesloten. De meeste robots verwerken echt niet veel data, zelfs de cameragestuurde exemplaren ontvangen gewoon een coördinaat na de meting.

Niet dat ik er geen toepassingen voor kan bedenken. Het kan serieus spoken met elektronica in een lasomgeving.

[Uloga]

"Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig", die hebben nog nooit een privaat netwerk opgezet? Coax kabels naar je antennes, fiber tussen gNB's en core en ga zo maar door...

[jadjong]

De RAI faciliteert voor klanten (dus niet bezoekers) internetverbindingen in de beurshal. Men trekt kilometers UTP per hal naar elke stand die voor internet betaalt. Het gebruik van een eigen 5G netwerk met een 5G naar ethernet router zorgt er voor dat ze niet meer drie dagen lang kabels hoeven trekken bij de opbouw van een beurs maar de klant kan zelf die router ergens ophalen en na afloop van de beurs weer inleveren.

[tyson69]

Weet uit eerste hand dat dit kabels trekken wel meevalt. Kabels (UTP en glas) liggen al door de hele beurs heen met patchpunten op honderden plekken (oa in putjes onder de vloer). Aansluiten op de juiste switchpoort, VLAN toewijzen en de standhouder is online

[Frame164]

Met 5G gaat dat dus een stuk eenvoudiger. Om aan te sluiten op die switchpoort heb je mensen nodig die dat doen. Met 5G geef je de standhouder een 5G modem en that's it. Daarnaast weten we ook allemaal uit de praktijk dat UTP kabels kapot gaan als je ze niet vast ergens in hebt zitten. Ik heb meer kabels gezien waar je lipje van de connector is afgebroken dan waar ze nog aan zitten. Niet bevorderlijk voor stabiele verbindingen.

[HxsScorch]

Oh, ik ben daar toevallig vanaf zondag voor Cisco live als een leverancier. Ben erg benieuwd of ik er iets van merk en/of in aanmerking kom.

[analog_]

ik vroeg me af of die mobile app er iets mee te maken heeft. tot morgen

[astute]

Hoe gaan bezoekers hier gebruik van maken? Het artikel heeft het over capaciteit, dus neem aan dat het inderdaad voor de bezoekers bedoeld is?

En hoezo heb je voor 5G geen kabels nodig? Ik neem aan dat de zenders gewoon bekabeld zijn…net als wifi?

[Frame164]

Ja, die kabels zitten aan de antenne die aan het plafond hangen en die veranderen niet. Maar je hebt geen kabels naar de stands meer nodig. En die kabels zijn meteen ook het kwestsbaarst want bij iedere beurs worden die opnieuw aangesloten.

[Reactie gewijzigd door Frame164 op 23 juli 2024 19:48]

[theunevers]

Wellicht beetje stomme vraag.. maar ik krijg van Odido mijn 5G omdat ik een esim in mijn telefoon heb zitten.
Hoe gaat deze test in zijn werk? Kan je verbinding maken met een normale telefoon met een 5G netwerk zonder (e)sim?
Ik mis een beetje alle informatie over de test in het artikel.

[optimist1965]

Je zult vrijwel zeker gebruik moeten maken van een aparte eSim. Voor zover ik weet bestaan er geen 'open' 5G netwerken, en dat zou ook onwenselijk zijn. Geen idee hoe de RAI dit beschikbaar zal stellen (alleen aan standhouders? ook voor gasten?)

[Frame164]

Private netwerken zijn meestal niet bedoeld voor smartphones, dus de spullen die de doorsnee gasten gebruiken. Het is een vervanging voor WIFI of bekabelde verbindingen.

[beerse]

Zoals je in het buitenland gebruik maakt van roaming, zo zal dat bij dit soort netwerken ook gebeuren: Zolang je contact hebt met je eigen netwerk, houdt je dat. Als je al met een roaming afspraak werkt (zoals virtuele providers) dan is dit gewoon een andere roaming provider waar je gebruik van kan maken.

Natuurlijk is het aan de afspraken tussen de providers onderling (met bijgaande betalingen) om dat allemaal netjes te verwerken.

Uiteindelijk denk ik dat het voor de rai meerdere kanten op kan: bij grote evenementen hoeven ze niet naar alle providers te kijken om extra netwerk capaciteit neer te zetten maar dat kunnen ze zelf klaar hebben staan. En dan dus ook maar 1 netwerk en niet alle fysieke providers met hun eigen apparatuur.

[Frame164]

Nee, private netwerken gebruiken andere MCC/MNC zodat je daar met een gewone SIM niet op kunt roamen. Er is een speciale reeks gedefinieerd voor private netwerken (uit mijn hoofd MCC=999).

[DJSmiley]

Leuk initiatief, maar vooral leuk voor de marketing. Het concept is niet nieuw, alleen met 5G zijn ze wel een van de eerste (Vnl omdat het kwa vergunningen nu nog lastig is)

Dit soort toepassingen worden al jaren toegepast op bv evenementen in 4G. Je kan als groot evenement gewoon een eigen 4G opzetten met een stapel private simkaartjes. Dat wordt vaak gebruikt om zo overal pin enz te faciliteren.

Voor een lokatie als Rai is het wel een logische stap. Als je ziet wat je op een beurs betaald al je 10Mbit internet op je stand wilt... dan loop je leeg.
Ze weten dat 4/5G van de eigen provider tijdens een grote beurs overbelast is, dus niet betrouwbaar genoeg, dus ze indirect een monopoly positie hebben.. Dan is zoiets gewoon een rendabele investering in een business model.

[oef!]

Ik heb het 2 jaar geleden al eens uitgerold bij een organisatie over meerdere locaties. Met een eigen APN en een hoop steunzendertjes ben je er eigenlijk al.

[mexmen2]

Wat is de meerwaarde ten opzichte van ‘domme’ GSM Repeaters?

Lijkt me dat je dan een betere verdeling hebt van verantwoordelijkheden, snelheid (lees capaciteit) houdt je bij de providers en indoor dekking bij de RAI.

[Reactie gewijzigd door mexmen2 op 23 juli 2024 19:48]

[Frame164]

Het is iets compleet anders. Private 5G netwerken vervangen bekabelde netwerken.

[Nollekeuh]

Toch een beetje het einde van wifi, dat is ook de reden dat cisco hieraan meewerkt.

Grote kans dat de markt voor draadloze toegang op basis van 802.11 technologie hier een flinke knauw van gaat krijgen. Legio situaties waarin private 5g vanwege de frequenties een betere keuze is.

[analog_]

wifi en mobiele netwerken hebben ieder hun nut, bestaandsrecht, plaats. ze evolueren ook grosso modem in tandem technisch.

[bashendriks1972]

Ik ga er van uit dat dit op de zelfde manier werkt als de evenement steunzenders die nu vaak worden geplaatst bij grootschalige festivals. Deze steunzenders emuleren de toegang voor alle in nederland beschikbare netwerken via een roaming princiepe.

Cisco lijkt haar eigen evenement te gebruiken om haar eigen private 5g network aan een real life test te onderwerpen, en meteen deze aan de beursbezoekers te presenteren.

[schrikbeeld]

“Daarnaast heb je voor 5G geen kabels nodig”

Dit is een open deur maar wordt wel vermeld, wat is daarvan de reden?
Komt dit omdat zo’n 25 of 30 jaar geleden RAI Data Centrum (RDC) de IT-provider was van de RAI? RDC was een zeer conservatief bedrijf wat in de RAI netwerk aanlegde voor de destijds gebruikte Digital terminals (VT320, VT420), dat deed men met een halve twisted-pair kabel, zo kon je op 1 kabel 2 terminals aansluiten.

Dat was ook toen al een zeer dubieuze strategie, niet op de toekomst berekend.