Bijna veertig procent van 399 onderzochte webwinkels gebruikt dark patterns om klanten te manipuleren om aankopen te doen. Dat stellen de Europese Commissie en consumentenautoriteiten van 23 EU-landen. Zij willen dat toezichthouders actie ondernemen.
Met dark patterns bedoelt de Europese Commissie manipulatieve technieken waarmee consumenten worden verleid tot het maken van keuzes die wellicht niet in hun belang zijn. Voorbeelden van dark patterns zijn valse aftellende timers, het verleiden van klanten naar duurdere producten of abonnementen via taalgebruik of door het visuele ontwerp van een website, of het verstoppen van belangrijke informatie zoals bestelkosten, de samenstelling van producten of de beschikbaarheid van een goedkoper alternatief.
De Europese Commissie zegt dat 148 van de 399 onderzochte websites in ieder geval een van deze vormen van dark patterns gebruiken. Onder meer de Nederlandse Autoriteit Consument & Markt deed mee aan dit onderzoek. Het verhullen van belangrijke informatie werd hierbij het vaakst gebruikt: 70 keer. De Europese Commissie zegt daarnaast dat 23 websites informatie verhulden om klanten te verleiden om abonnementen af te sluiten. Bij het onderzoek keken de partners ook naar de apps van deze webwinkels; bij 27 van de 102 onderzochte apps werden dark patterns ingezet.
Nationale toezichthouders gaan nu volgens de Commissie contact opnemen met de bedrijven achter de webwinkels en apps vanwege de gevonden dark patterns en waar mogelijk actie ondernemen. De Commissie wil daarnaast sommige webwinkels aanschrijven en ze vragen te stoppen met het gebruik van de dark patterns. Tot slot vraagt de Commissie om feedback om te onderzoeken of drie Europese richtlijnen rondom consumentenbescherming nog voldoen voor webwinkels.