Apple Mac Studio krijgt M1 Max of M1 Ultra, actieve koeling en 10Gbit/s-ethernet

Apple introduceert de Mac Studio, een desktop-pc die voorzien wordt van de M1 Max- of M1 Ultra-soc. De behuizing lijkt op die van de Mac mini, maar is een stuk hoger. Volgens Apple is de Mac Studio sneller dan de Mac Pro's met Intel Xeon-processors.

Apple gebruikt de grotere behuizing van de Mac Studio voor een koelsysteem met twee fans aan de bovenkant die lucht aanzuigen. De actieve koeling maakt het gebruik van de M1 Max-soc mogelijk, die eerder in de MacBook Pro werd gebruikt. Ook komt er een versie met de M1 Ultra, dat is een nieuwe Apple-chip die in feite bestaat uit twee M1 Max-socs.

Volgens Apple is de versie met de M1 Max-soc sneller dan de Mac Pro met een Intel Xeon-processor met 16 cores. De versie met M1 Ultra is ook sneller dan de Xeon-Mac Pro met 28 cores. De gpu is tot 4,5 keer sneller dan de Radeon 5700XT in de 27" iMac en tot 80 procent sneller dan de Radeon W6900X uit de Mac Pro.

Apple Mac Studio
Apple Mac Studio

De Mac Studio kan geleverd worden met 64GB ram als gekozen wordt voor de uitvoering met M1 Max-soc. De versie met M1 Ultra kan geleverd worden met 128GB aan ram. Het geheugen is geïntegreerd op de M1-chips en kan niet uitgebreid worden. De ssd-opslag is maximaal 8TB groot en haalt snelheden tot 7,4GB/s.

De behuizing heeft afmetingen van 19,6 x 9,4cm en bestaat uit één stuk aluminium. Aan de achterkant zitten onder andere vier Thunderbolt 4-aansluitingen en een 10Gbit/s-ethernetpoort. Aan de voorkant zitten twee USB-C-poorten. Bij de versie met de M1 Ultra-soc zijn dat Thunderbolt 4-aansluitingen. De Mac Studio heeft ondersteuning voor Wi-Fi 6 en Bluetooth 5.

Apple brengt de Mac Studio op 18 maart uit. De uitvoering met M1 Max kost minimaal 2329 euro en de prijs van de variant met M1 Ultra begint bij 4629 euro. De duurste configuratie met M1 Ultra met 64 gpu-cores, 128GB ram en een 8TB-ssd kost 9229 euro.

Apple Mac Studio

Door Julian Huijbregts

Nieuwsredacteur

08-03-2022 • 19:58

180

Reacties (180)

180
178
89
8
0
80
Wijzig sortering
De euro prijzen beginnen vanaf:

M1 Max: 2329 euro
M1 Ultra: 4629 euro

Aldus de Apple Store app.
Ja ik mis dan toch wel een M1-pro optie
Serieuze vraag: wat is dan de meerwaarde voor jou ten opzichte van een Mac mini?
Serieus antwoord: Dat die niet met de M1 Pro leverbaar is. Ik zou heel graag een betaalbare M1 Pro Mac Mini hebben.
16GB RAM, 512GB SSD, meer dan zat. De M1 is alweer uit 2020, dat voelt echt minder toekomstbestendig.
Oh derp, dat had ik even fout dan. Ik was echt in de veronderstelling dat er al een Mac Mini met M1 Pro was.

Er is sowieso wel al een 10Gb ethernet Mac mini toch, of beeld ik me dat ook in? 🙃

Verder een persoonlijke noot ik ging recent over van een M1 naar een M1 Pro, maar heuul veel sneller is dat niet. Als je echt meerdere cores wil cranken (bij compilatie of video rendering oid) dan is het super, maar in veel workflows merk je daar niet veel van.
Nee helaas, de ‘high-end’ Mac mini is nog een 8e generatie Intel. Het verbaast me ook erg dat ze die nog niet vervangen hebben. Er zit dus nog een gat tussen de nieuwe studio en M1 Mini’s wat gevuld is met Intel!

10Gbit is wel een optie ja. Ik overweeg niet meer te wachten en de studio is te duur, dus ik ben blij te lezen dat het verschil tussen de M1 en M1Pro mee valt, bedankt :) geen hele zware gebruiker maar meer op zoek naar een toekomstbestendige configuratie!
Nice markten denk aan Data centere klanten zo lang Intel de chips levert zullen ze deze vast nog verkopen. niet in grote getalen. Of muziek programma’s Veel plug-ins zijn nog niet compatibel met arm ,soms zijn ze er wel maar dan moet je een upgrade kopen…. Welke velen malen meer kosten dan de machine….
Dit is precies waar ik op zat te wachten. Mac Mini M1 Pro met 16GB en 512GB voor zo’n 1500 euro. Dit zou meer dan genoeg te zijn voor op kantoor. Nu wacht ik wel op de Mac Mini M2.
Je kunt eventueel ook opten om een Thunderbolt Ethernet adapter te halen die 10Gb doet; de bandbreedte is er.

Ik denk inderdaad dat M1 echt de komende tien jaar nog wel mee gaat. Het geïntegreerde geheugen SoC is gewoon lichtjaren voorbij de rest, en Moore’s Law is ook wat aan het afzwakken.
Ik heb de laatste intel 6 core met 10Gb Mac Mini.
Mijn hobby is met Swift en metal wat hobby projectjes en die 8 performance cores en grotere igpu heeft voor mij dan toch grotere meer waarde.
Om die reden is Max ook interessanter maar ja 1600 iets M1pro
Of 2500 iets en dat is de kale instap Mac studio

Gezien een 3090 ook een tegen mac studio aanhangt kwa prijs en 3090ti er over.
Met stevige game cpu is 4500 studio Ultra ook te zien als top high-end game platform.
Tja, een high-end Mac mini zou enorm de Studio kannibaliseren. Ik zie het niet gebeuren. Exact hetzelfde verhaal als Apple een high-end M1 Pro 27" iMac zou uitbrengen. Wie zou dan nog dit monitor kopen tenzij ze per se de M1 Max/Ultra Studio willen?

Een M2 release met 27" iMac zou nog kunnen, maar dat slaat eigenlijk ook de plank mis. Dat zou veel enerzijds veel goedkoper zijn dan het Studio Display en daar dus enorm kannibaliseren. Als gevolg zou het ook een beperkte groep entry-level Mac Studio klanten kannibaliseren.
Ze zouden bovendien een dual-release met 21" moeten doen om nog een kleiner monitor aan te bieden, maar met dunne bezels zie ik ze niet kleiner dan 24" gaan en dan zitten ze al dicht bij de 27"… Ik zie ook net dat de 27" Intel per vanavond uit de schappen is gehaald. Dat lijkt me dus ook onwaarschijnlijk.

De Mac mini, 13" MacBooks en de 24" iMac blijven gewoon de low-end toegankelijke opties voor consumenten om in het Apple-ecosysteem te blijven of te stappen. De 14"/16" MacBook Pro vormen op dit moment de tussenstap, ook qua prijs. Het Studio Display is overigens geschikt voor bijna alle moderne iPads en alle moderne Macs.

Maar in september wordt waarschijnlijk de low-end ververst met de M2. De vraag is of de Mac mini daar überhaupt in wordt meegenomen en of de MacBook Pro de TouchBar verliest (en of het dan een prijsverlaging krijgt of een andere toegevoegde waarde t.o.v. de Air). Het zou zomaar kunnen dat Apple de Mac mini weer enorm verwaarloost, net als de 5 jaar voorafgaand aan de M1.
De lijnen van apple producten is al beperkt.
Er zit gat tussen M1 Mac mini en mac studio M1 max.
En dat is iets met M1-Pro die mis ik dus

Dat is niet kanabaliseren maar een productlijn invullen.
En ook diversiteit.

Een top mac mini zou maximaal een M1-Pro kunnen hebben, dat hebben ze al in Macbook pro gezet zelfs de max.
M1- max is leuk kwa cpu identiek aan pro. Maar meer gpu cores en dubbele bandbreedte maar een vanaf prijs 2500€ beetje config 2800€ of 3200€
Omdat het niet upgradable is .
En het thuis niet pro , maar hobby programmeren met Swift en Metal API.
M1 naar M1-pro is meer cpu meer gpu cores en meer mem en mid config onder de 2000€
M1 heb ik dus overgslagen.
En voor xcode en programeren lijkt mij werken met meerdere schermen of zeer groot canvas wel fijn.
Ik ruil mijn apple hardware niet in, omdat het dan dev test hardware wordt
Wat ik opvallend vind aan de prijzen is dat de upgrade van M1 Ultra met 48 GPU cores naar M1 Ultra met 64 GPU cores erg duur is:

M1 Ultra 20-core CPU, 48-core GPU, 32-core neural engine => M1 Ultra 20-core CPU, 64-core GPU, 32-core neural engine => $ 1000 of hier EUR 1150 meer.
Hebt u ooit anders geweten dat een upgrade bij MAC niet ridicuul duur was? Van 256GB ==> 512GB = +400
Hangt af van je use case, pro aplicatie leund die veel op gpu cores of niet.
Meeste video load leund op hardware acceleratie units dus voor velen is aantal gpu cores niet zo belangrijk. Mogelijk wel ram en oplag.

Als Metal zware game die de hardware pushed zoals Crysis original deed dat 3 gen erna nog extra fps konden gebruiken.
Is M1 ultra 128gb met max gpucores wel handig.
Als highend extreem apple game rig.

Deze GPU cores is een excotische highbandwide unified memory oplossing op 5nm.
En daarmee eigenlijk meer tegenhanger voor 5nm Lovelace en RDNA3 op 5nm.

M1-Ultra een 3090 kan kloppen met minder diespace voor igpu verbaasd mij niet. Is meer hoe verhoud die grote. Maar tegen lovelace kan gelijke 5nm die grote voor igpu vs nv die directer vergelijken.
Rdna3 en lovelace komen in gigantische die sizes. Dus verwacht dat die iig in render taken games krachtiger zullen zijn

Gpu cores voor profs die keuze moeten maken voor Ultra met veel gpu cores is als je complexe bewerkings features gebruikt die gpu cores intensief zijn.
Met de prijzen van de GPU's tegenwoordig mag je dit zelfs een scherpe deal noemen. :-)
Nou nee studio met max is €2500 tot ver over de €4000
De ultra vanaf €4500 tot ver over de €6000,-
Weet iemand of de studio M1 Max een scherm van >4k op 120 kan aansturen?
"Tests uitgevoerd door Apple in februari 2022, waarbij gebruik is gemaakt van prototypen van Mac Studio met Apple M1 Ultra, 20‑core CPU, 64‑core GPU en 128 GB RAM en prototypen van Mac Studio met Apple M1 Max, 10‑core CPU, 32‑core GPU en 64 GB RAM, allemaal geconfigureerd met een SSD van 8 TB. Getest met een prerelease van Final Cut Pro 10.6.2 met gebruikmaking van een beeld‑in‑beeldproject van 1 minuut met 18 streams Apple ProRes 422-video met een resolutie van 8192 x 4320 en 30 frames per seconde en een beeld‑in‑beeldproject van 1 minuut met 9 streams Apple ProRes 422‑video met een resolutie van 8192 x 4320 en 30 frames per seconde. De tests zijn uitgevoerd met specifieke computersystemen en geven de prestaties van Mac Studio bij benadering weer."
Dan zal 1x >4k op 120 toch geen probleem moeten zijn.
Verwerkingssnelheid heeft niets te maken met displayoutput.
Net zoals je 20 jaar terug al 2x 2048x1536 (51% pixels meer dan full HD) kon aansluiten op een GPU maar niet bepaald meer dan kantoorwerk kon doen op zo'n resolutie. Zeker niet vlotjes fullHD media spelen.
Dit gaat om video playback ;)
Weet iemand of de studio M1 Max een scherm van >4k op 120 kan aansturen?
Nee?

edit: Apple zelf noemt enkel "bij 60Hz" op de specsheet: https://www.apple.com/benl/mac-studio/specs/ en je kan niet zomaar uitgaan van de theoretische mogelijkheden van een poort. Het is ook een bekend ding dat intel macbooks met Windows wel displayport daisychaining kunnen doen, maar onder macOS niet. https://sebvance.medium.c...multi-stream-98ce33d64af4
Als de specsheet niet specifiek zegt dat het mogelijk is zou ik er niet van uit gaan. Dit kan nog veranderen, maar nú kan het niet.

[Reactie gewijzigd door Arrigi op 22 juli 2024 17:36]

USB-C to DP is 4K/120Hz bij zelfs de M1 MacBook Air, ik zie geen enkele reden om aan te nemen dat dit hier niet zo zou zijn.
Dan nog. Hier is de originele vraag:
Weet iemand of de studio M1 Max een scherm van >4k op 120 kan aansturen?
Als ik rondgoogle vind ik ook quotes zoals
It works in Catalina, Big Sur broke DSC compatibility with all Intel macs. Only apple’s Pro Display XDR works, everything else doesn’t. This is extensively complained about online.
Theoretisch moet het kunnen ja. Apple heeft het niet op de specsheet staan en ik begrijp niet waarom je met volle zekerheid durft roepen dat het wél werkt. Misschien werkt het, misschien niet. Da's afwachten tot iemand het test. En dan hangt het misschien nog van de dock, dongle danwel display af.

Je eerste argument ging over de Prores-verwerking in de SoC, wat dus nogmaals niets te maken heeft met display outputs.
Ja, de Studio kan 4 Studio Displays tegelijk aan (5K op 120hz) en 1 4K televisie/monitor op 60hz.

Dat mag voor dat geld ook wel.

edit: Nope, de Studio Display heeft geen 120Hz scherm, maar een 60Hz scherm. Beetje jammer, gezien de extravagante prijs.

[Reactie gewijzigd door jordees op 22 juli 2024 17:36]

Geen av1 encode/decode ?
Pas bij de tweede generatie waarschijnlijk. De M1 is gebaseerd op de A14 chip. De A14 chip heeft geen AV1 support en de opvolger de A15 heeft net als zijn broertje ook geen AV1 support.
The A14 has video codec encoding support for HEVC and H.264. It has decoding support for HEVC, H.264, MPEG‑4 Part 2, and Motion JPEG. Codecs VP8 and VP9 are also unofficially supported. Next generation codec AV1 is not supported by hardware acceleration.

[Reactie gewijzigd door Xieoxer op 22 juli 2024 17:36]

Apple is nog niet erg happig met AV1-support (helaas), maar voor een komende Mac Pro zou dat eigenlijk wel moeten. VP9 zit niet in de hardware, maar wordt wel gedraaid op de GPU (in ieder geval op Intel Macs).
Hier zat ik dus op te wachten. Er waren wel wat opties, maar XDR display was mij te duur, en dat zonder statief. De Mac Mini had geen M1 Max dus was nog geen optie. Deze Mac Studio gaat mijn werk de komende 5 jaar vooruit helpen, en dat wel minimaal.

Zakelijk is dit best aantrekkelijk, het bespaart mij veel tijd, wat weer geld oplevert op meer projecten te doen.

Het lage stroomverbruik ten opzichte van een volledige zware desktop met vergelijkbare performance is ook extreem aantrekkelijk.
Stel, de Mac Studio zal ergens tussen een 250 - 500 Watt minder verbruiken dan een zware PC, dat is bij 25 cent voor een kWh een slordige 2-4 Euro per dag minder aan stroomverbruik. Dat is bij 250 werkdagen 500-1000 euro op jaarbasis.
Ja want een "zware" PC staat 24/7 100% belast te draaien.
Geen zware taken/geen gpu belasting zit je aan 50-100watt .
M1 max is een 10-20watt, deze zal zeker hoger zijn dus zit je met 25-75 watt verschil.

8u/dag gebruik 8u * 75 watt *250 = 15 000 wh of 15kwh . 25cent/dag of 90 euro/jaar .

Zelfs al heb je 300watt verschil 8h /dag (full load ganse werkdag) dan nog zit je maar aan 350 euro verschil /jaar. EN dan gebruikt ik 0.4 euro/kwh .

[Reactie gewijzigd door k995 op 22 juli 2024 17:36]

Ten eerste vergeet je gewoon een extra 0 en ten tweede is de stroomprijs momenteel 0,69€ per kWu. Ten derde wat is 25cent/dag?

Dus:
8u/dag gebruik 8u * 75 Watt *250 = 150 000 Wh of 150kWh . 69cent / kWu geeft dus 103,5 euro/jaar .

En dan op een een of andere manier kom je bijna aan het goede bedrag.... 8)7

Bron: https://www.eneco.nl/duurzame-energie/modelcontract/
Lang verhaal, kort verhaal, zelfs als je het (waarschijnlijk te veel hoog ingeschatte) verschil van €1000 per jaar zou gebruiken, hoe kom je dan uit qua totale kosten?

Hoeveel jaar moet je stroomkosten besparen om de Apple tax/meerprijs terug te verdienen? Wat ik van Apple prijzen/prestaties weet gaat je dat nooit lukken. (als je zoveel rekenkracht nodig hebt zal de economische levensduur niet langer dan 3 jaar zijn?)
Ik zou mijn keuze hier niet echt door laten bepalen. Ik vond alleen zijn berekening nogal apart :-)
Qua berekening zal de waarheid wel ergens in het midden liggen, maar de totale kosten niet meenemen is (zakelijk) nogal onverstandig. Of het gaat van je winst, of van je concurentiepositie
Wat trekt een Intel i9 met een Nvidia RTX 3080? of een Mac Pro met een amd videokaart.
Een honderdje of 6 onder full load? Die 300 watt verschil heb je gemakkelijker dan je denkt in bepaalde workloads. Nu draait een pc natuurlijk niet altijd full load maar als je video bewerkt kunnen de verschillen aanzienlijk groter zijn. Wand Apple gebruikt de media encoders en en onder Windows de Nvidia de video kaart. En de cpu. Apple is ook velen malen stiller dat een pc dat kun je in geld gewoon niet uit drukken.
De performance van een 3080 is dan ook pakken hoger, de kost pakken kleiner.
Dit is gewoon een nieuw speeltje dat sommige willen en verantwoording zoeken.
Dat ligt er dus aan. In video editting is de Max dus aanzienlijk sneller dan een 3080.
Bij gelijke maximale prestaties dan is de Max ongeveer 100W zuiniger.

En als ik de Ultra doorreken, zou die zo'n 60% sneller moeten zijn dan een 3080ti. Maar dat zullen we nog wel zien in de benchmarks.

Voor jou misschien een speeltje, maar voor mij een werkpaard.
Zelfs in video editing is een beetje afhankelijk wat je doet , soms 3080 sneller soms m1 max.

https://www.youtube.com/watch?v=z9PAiaKRM5U&t=486s
Alleen het renderen van RED Raw.. nou dan lijkt me die vloeiende beleving van de Max toch fijner.
En dan stuur je ook nog een vergelijking tussen 2 machines die vrijwel hetzelfde kosten. Dus dan snap ik ook niet waarom je zegt dat "de kosten pakken kleiner" zijn.
Mijn PC is stiller en sneller dan mijn Mac Mini, maar die kost ook wat meer dan de Mac Mini.

Ligt er allemaal maar net aan welke onderdelen je gebruikt natuurlijk.
Deze mac mini is het een intel of M1 machine? Daar zit natuurlijk wel een groot verschil in.
Ja een M1 zou kunnen vergelijken met AL intel 4 pcore en 4 e-cores met 3050
De laatste macmini x86 met een zelfde intel pc zonder g-kaart.
M1 mac mini wordt niet gezien als high-end met 4 perf.cores en 4 eff.cores is low/midrange
Als je niet weet welke onderdelen te kopen en hoe je een pc moet bouwen dan zal deze idd stiller zijn....

En het gaat hier nog steeds over vendor provided info benchmarking... zullen we maar met een korrel zout nemen in echte testen.

Neemt niet weg dat apple een knap staaltje technologie neergezet heeft kwa cpu+gpu.
"velen malen stiller dat een pc dat kun je in geld gewoon niet uit drukken."

off-topic, maar als geluid echt zo'n groot probleem is dat zoek je daar toch een structurele oplossing voor? Geluid is volgens mij inderdaad een irritatie/stressfactoor die (ongemerkt) tot vele onderschatte problemen kan leiden, zeker als je er 40 uur per week aan blootgesteld wordt. Ik denk dat met al het thuiswerken men er toch wel achter gekomen is wat er allemaal bij een goede werkplek/omgeving komt kijken. (
Maar zelfs 100 euro per jaar is toch best veel op het stroomverbruik van 1 computer? Stel je gebruikt hem 5 jaar, dan bespaar je dus 500 euro. Als je dat verrekent met de aanschafprijs zit je alweer in een andere prijsklasse. Dus zeker met de stijgende energieprijzen een groot voordeel.
hangt ervanaf af hoe snel die is natuurlijk . De m1 max nu is enkele malen trager dan een 3080, dan verlies je daar een veelvoud van die 100 euro met wachten.
Dat is als je Apple cijfers geloofd in de praktijk is de M1 Max iGPU nauwelijks te vergelijken met een 3080.
Huh? Enkele malen trager?

Een quote van ene k995 hierboven:
Zelfs in video editing is een beetje afhankelijk wat je doet , soms 3080 sneller soms m1 max.
En in zowat alle andere real life benchmarks vele maken trager tegen een portable 3080 die ook pakken minder verbruikt dan de desktop die ze hier gebruiken.

Dus neen die berekening slaat nergens op.
Ja want een "zware" PC staat 24/7 100% belast te draaien.
Geen zware taken/geen gpu belasting zit je aan 50-100watt .
Ik weet niet hoe oud jouw PC is maar wanneer mijne idled is het 25watt in totaal voor een 5800X, 32GB ram PC met een Geforce 3080RTX welke in low power mode gaat.
M1 max is een 10-20watt, deze zal zeker hoger zijn dus zit je met 25-75 watt verschil.
Ik neem aan dat je hiermee average bedoelt want onder volledige belasting kan deze nog wel wat meer doen.
Ik weet niet hoe oud jouw PC is maar wanneer mijne idled is het 25watt in totaal voor een 5800X, 32GB ram PC met een Geforce 3080RTX welke in low power mode gaat.
Puur uit intresse, hoe heb je dit gemeten? Ik heb hier namelijk zo mijn twijfels bij. De 5800X incl. VRMs lijkt me minimaal 10W te gebruiken op complete idle, misschien 5W naar de Chipset controller en 10W naar de GPU en dan zitten we al aan 25W. Dan negeer ik nog de 5-10W die er naar je geheugen gaat (afhankelijk van het aantal modules) en andere stroom gebruikende apparaten zoals je toetsenbord, muis, ethernet/wifi etc.

De meeste high-end machines zoals dat moeten blij zijn als ze na alles idelen op 75W uit de muur.
Heb een watt meter geleend ervoor wat dan vanuit de muur al bekijkt wat er getrokken wordt.

Als mijn PC idled/minimal productivity doet dan staan alle fans uit, keyboard en muis zitten in mijn scherm gestoken voor cable management.

Gebruik je de standaard Ryzen power profiles? Welke dus niet terugklokken etc? Want daar zit standaard wel wat issues aan verbonden na het installeren van de Ryzen Chipset drivers.

Ik heb zelf alles handmatig ingesteld, van powercurves, adaptive undervolting, power profiles om zo lean mogelijk te zijn. Ik draai het in een mITX system overigens. Wilde alles zo stil en zo efficient mogelijk hebben zonder verlies van performance. Ook handmatige clockspeed curves ingesteld en niet de standaard moederbord instellingen welke PBO tot het uiterste pushen op 1.4v en hoger.

Zaken als keyboard etc en externe hardware zijn voor de Mac varianten natuurlijk ook een factor.
Met nog één verschil dat de M1 Max piekt op 90W in een laptop dus ik verwacht dat de M1 Ultra op 180W piek package power gaat zitten.
Naar mijn inziens is stroom te verwaarlozen t.o.v. de waarde (en dus besparing) die het de (dure) professional biedt.
4k afschrijven over 5 jaar voor iemand die 100k op jaarbasis verdiend is dan peanuts.
Dit de hele rekensom of je nou een paar honderd bespaart op gebruik is totaal niet relevant. De echte kosten zit in de gebruiker, de professional, als die dagelijks 10 minuten tijd bespaard vanwege de extra rekenkracht, bespaar je makkelijk 6.000 euro op jaarbasis en dan ben ik nog conservatief. Ik moet nog een werkgever meemaken die moeilijk doet voor een dergelijke investering.

Het kijken naar verbruik is meer interessant in server omgevingen waar je mogelijk honderden zo niet duizenden cores in een ruimte hebt hangen, de kosten in verbruik plus extra koeling maakt het interessant om daarna te kijken.
Dat stroomverbruik op deze schaal niet relevant is ben ik met je eens, iedere Watt warmte moet anders door de CV geleverd worden. Maar je kunt natuurlijk niet verschillend presterende machines met elkaar gaan vergelijken, of je kijkt naar tijd, of je kijkt naar verbruik, één van de twee moet constant zijn.

Volgens mij kun je trouwens in ongeveer iedere situatie voor minder geld een beter presterende niet-Apple kopen.

En qua inversteringen? De meeste werkgevers die ik ken doen al moeilijk over goede ergonomische werkplekken die minder dan duizend euro kosten en zich met een paar verzuimdagen al terugverdienen.
Nou dat denk ik niet. Professionals die windows pro software applicaties gebruiken, doe nog niet native op macos draaien. kunnen in sommige gevallen winpc beter zijn .
In andere gevallen die pro die met apple software werken en die encoders decoders ten volle benutten kunnen rpndjes draaien om PC.

Zullen komende tijd reviews komen, die aangeven welke use case wat beter presteert.
Stel, de Mac Studio zal ergens tussen een 250 - 500 Watt minder verbruiken dan een zware PC, dat is bij 25 cent voor een kWh een slordige 2-4 Euro per dag minder aan stroomverbruik. Dat is bij 250 werkdagen 500-1000 euro op jaarbasis.
Oftewel in een professionele setting betalen deze machines zichzelf in no time terug.
Neem je een berekening als deze daadwerkelijk serieus?
Neem je een berekening als deze daadwerkelijk serieus?
Al is de winst de helft van wat hier genoemd wordt (250-500 op jaarbasis) Dan nog is dat best wel een significante winst over de gehele levensduur van het apparaat.

Je kunt ook een extremer scenario pakken van renderfarms (film industrie gebruikt die nogal veel) waarbij deze machines vrijwel 24/7 staan te renderen. Dan tikt dat behoorlijk aan.

Tel daarbij op dat juist die specifieke workflows ook nog eens beter gaan op een M series chip en dan is de optelsom door accounting toch snel gemaakt.
Als gewone gebruiker zal het stroomverbruik toch alleen pieken als de computer het echt druk heeft, met een video-rendering of zo? Ik zou denken dat het verschil in stroomverbruik meestal minder is - ik heb er geen gegevens van, maar mijn Macbook fan staat hoogstens een half uur per dag aan.

De genoemde besparing op arbeidstijd vind ik dan wel weer geloofwaardig, maar voor veel gebruikers is een extra of groter beeldscherm dan 'lager hangend fruit'.
Als gewone gebruiker zal het stroomverbruik toch alleen pieken als de computer het echt druk heeft, met een video-rendering of zo? Ik zou denken dat het verschil in stroomverbruik meestal minder is - ik heb er geen gegevens van, maar mijn Macbook fan staat hoogstens een half uur per dag aan.

De genoemde besparing op arbeidstijd vind ik dan wel weer geloofwaardig, maar voor veel gebruikers is een extra of groter beeldscherm dan 'lager hangend fruit'.
Klopt, als gewone gebruiker zal er niet zoveel verschil zijn en is de Mac Studio echt totaal overkill. Maar zoals de naam al verklapt, de Mac Studio is bedoeld voor gebruik in een (insert profession here)Studio ;)
Stroom prijzen zijn inmiddels boven 40 cent
Ligt een beetje aan je contract, maar ja, mijn berekening is conservatief.
Dat lijkt me allemaal wat overdreven.
Ik heb al jaren een slimme stekker met meting tussen m'n set en het stopcontact zitten.
Die set is een 2019 imac 27" met i9 en een Vega48, met nog 2 externe 27" iiyama schermen, een paar externe SSD's, een paar externe HDD's en actieve speakers.

De hele set komt nooit boven de 400W. Ook niet bij video editing en encoding, Photoshop bewerkingen op grote files enz enz. Meestal zit het ergens tussen de 200 en 300W.
Je vergeet dat dan wel dat als die 250-500 Watt niet als warmte uit je PC komt, je meer dan de helft van het jaar dat met je verwarming moet compenseren - daar gaat je besparing...
De Reddit CEO had een mooie Tweet geplaatst over de M1 performance. Door iets van 25k uit te geven aan nieuwe M1 MacBooks konden ze per jaar 100k besparen door dat de performance vooruit vloog.
Dat is alweer een tijdje terug idd, ging dat niet over compilen?
"Deze Mac Studio gaat mijn werk de komende 5 jaar vooruit helpen, en dat wel minimaal."

Ik hoop dat de terugverdientijd lager is, als je pech hebt is het ding net buiten garantie al onrepareerbaar kapot. Zeker als er een design flaw inzit, zoals sommige andere Apple producten. Bijvoorbeeld de MBP 2011 15 inch waarvan de GPU steeds kapot lijkt te gaan (binnen relatief korte tijd met intensief gebruik) of de toetsenborden van 2015-2019 macbooks of ...

Voor de rest zijn zowel performance als energieverbruik van dat ding geweldig, dat het op korte termijn veel (extra) geld/waarde kan opleveren bij zakelijk gebruik kan ik wel geloven.
Pak je nu echt een toestel dat 11 jaar oud is om je punt te maken over “sommige andere Apple producten” ?
Apple is naar mijn mening helemaal niet (veel) veranderd in die 11 jaar, over de slechte toetsenborden die er tot de 2019 modellen inzaten:

"The program covers eligible MacBook, MacBook Air, and MacBook Pro models for 4 years after the first retail sale of the unit."

Net zoals die 2011 MBP vervangen ze het slechte onderdeel door hetzelfde onderdeel (zonder verbeteringen).
Dus dat toetsenbord dat na "korte tijd" kapot gaat, gaat na die 4 jaar gewoon terug kapot ...

Apple is zeker niet de enige, andere laptop fabrikanten, autofabrikanten, ... doen het ook.
Een verschil is dat Apple prachtige (en krachtige) producten levert die qua performance en software langer meekunnen dan de concurrentie maar dan vaak toch een beperkte levensduur hebben door design flaws en slechte repareerbaarheid.
Mijn toetsenbord is zo vervangen, maar niet met hetzelfde soort. Er is een kleine wijziging aangebracht die het probleem van de baan heeft geholpen.

Dus gelieve geen veronderstellingen te delen, maar je te baseren op feiten.
https://www.youtube.com/watch?v=H5GT3uWOcwc

https://forums.macrumors....oard-replacement.2237127/
https://discussions.apple.com/thread/251536934

Als je een bron kan geven die aantoont dat ze effectief vervangen worden door toestenborden die het probleem niet meer hebben, go ahead! Ik vind er in ieder geval geen.
Mijn MacBook Pro is de bron. Evenals de pro-formafactuur destijds waarop duidelijk vermeld stond dat het toetsenbord een upgrade had gekregen die ervoor zorgde dat de ruimte tussen de toetsen beter bestand was tegen vuilophoping.

Ik heb effectief na het vervangen geen problemen meer gehad.
Probleem is dat jij buiten jouw eigen ervaring geen bron van een derde partij kan geven die dit bevestigd, of uberhaupt een modelnummer van het toetsenbord, foto van de designwijziging, foto van de pro-formafactuur, ...

Terwijl ik letterlijk een link naar een Apple forum deel waarop gezegd wordt dat er GEEN wijziging is gebeurd. En ik kan buiten jou niemand vinden die ook beweert dat het design is aangepast ...
Tja, dan moet het zijn dat Apple voor mij een uitzondering heeft gemaakt 8)7
Bijna alle generaties macbook pro's hebben wel een paar issues hoor, de m1 modellen zijn prima (op de niet vervangbare ssd's na), maar daarvoor had je laptops met de vreselijke butterfly toetsenborden én een scherm waarvan de kabel stuk gaat als je het vaak genoeg open maakt.
Denk je niet dat de garantie op die 11 jaar oude GPU ondertussen ruim verlopen is? En voor dat probleem is de garantie netjes met een aantal jaar uitgebreid wat meer is dan de meeste andere laptopbakkers gedaan hebben.

Voordeel van een Mac Studio is wel dat die geen toetsenbord heeft ;)
Ik ben eerder van het principe dat als je iets slecht levert, je dat moet oplossen. Zeker als de persoon met het probleem zich binnen de garantieperiode meldt. Maar het probleem werd nooit volledig opgelost, enkel het moederbord vervangen met eentje dat dezelfde GPU had.

Alsof je een auto verkoopt die elke 5000 km stilvalt, waardoor de klant elke 5000 km terug in je garage staat voor een reparatie onder garantie. Na 2 jaar zeg je "sorry, garantie verlopen" ookal is dezelfde design of productiefout nog steeds aanwezig.

Buiten het vervallen van de garantie gebeurt zoiets trouwens echt:
https://radio2.be/de-insp...e-auto-dankzij-inspecteur

[Reactie gewijzigd door GoldenBE op 22 juli 2024 17:36]

Als dat moederbord met hetzelfde, ongewijzigde type, is vervangen. Hoe kan het dan dat die 11 jaar meegaat?

Opnieuw doe je veronderstellingen zonder te weten hoe de vork aan de steel zit.
Opnieuw, geef gerust een bron die zegt dat ze het vervingen door herdesigned onderdeel dat het probleem niet meer heeft.
Ok dit geval ging het om een te kleine hoeveelheid koelpasta. Bij een vervanging werd die hoeveelheid verhoogd en het probleem was opgelost.

Ik begrijp dat je geen Apple-fan bent, maar je gaat voorbij aan het feit dat Apple een van de weinige bedrijven is die effectief iets doen aan designproblemen. Heb je hetzelfde al eens geprobeerd bij HP of Acer?
Ik begrijp dat je geen Apple-fan bent, maar je gaat voorbij aan het feit dat Apple een van de weinige bedrijven is die effectief iets doen aan designproblemen. Heb je hetzelfde al eens geprobeerd bij HP of Acer?
1) HP, Acer, Lenovo, Dell, ... quasi elk merk onder de zon doet dingen fout en laat de consument daar de pineut van zijn, in sommige gevallen exact dezelfde problemen als bij Apple.
2) Ik kan geen enkel bewijs vinden dat Apple iets doet aan designproblemen bij reparaties
Ok dit geval ging het om een te kleine hoeveelheid koelpasta. Bij een vervanging werd die hoeveelheid verhoogd en het probleem was opgelost.
Fijn, die persoonlijke ervaring. Kan jij ook een bron van een derde partij (linkje) geven van iemand die dit ook beweert? Want als meer koelpasta het probleem voorkomt (of oplost), zou ik het gek vinden dat ik nog niemand met verstand van zaken ben tegengekomen die dit aanraadt?

Bv. https://www.youtube.com/watch?v=vbXb0gfRxEY

Deze "expert" beweert dat het een "manufacturing defect" van AMD is. Met andere woorden: heeft niks met koelpasta te maken.

PS: ik ga het hier bij laten, maar als je effectief een bron (derde partij) hebt of weet te vinden post hem zeker. Dan bekijk ik het zeker een keer.

[Reactie gewijzigd door GoldenBE op 22 juli 2024 17:36]

Natuurlijk moet iets opgelost worden, maar hoe slecht iets echt is kan je lang over discussieren. Als 10% van die GPU's faalt na 4 jaar is dat te veel, maar 90% van de klanten hebben daar geen last van. Er is ook een grote kans dat een vervangend exemplaar het wel langer blijft doen.
Uiteindelijk gaan ze allemaal stuk. Als na 8+ jaar een GPU doorfikt is dat geen schande.

En wees realistisch: als je de wettelijke eisen die gelden voor een auto gaat afdwingen op consumenten electronica gaat gewoon de prijs hiervan omhoog en betaal je 2x zoveel voor je volgende computer. Krijg je wel een nieuwe in het zeldzame geval dat er een productiefout in zit maar die heb je toch al betaald...
Daarvoor zijn terugroep acties die op ovi rdw kan zien of er terugroep actie is voor jouw type auto.

Naast dat auto tech door Euro 5 6 6.x bij sommige merken zo de tech onnodig complex maken zoals BMW VAG PSA in tegen stelling tot Mazda ook kleine motoren met turbo.
Maakt de kans op storingen groot.
DIe GPU was van AMD en werd te heet bij te weinig pasta (Apple heeft de mijne kosteloos vervangen op een zondagmiddag binnen 1 uur). Met deze fans en de door Apple zelf gemaakte zuinige RISC zal dat niet echt een probleem zijn vermoed ik zo.
vertekend beeld....

tegenover de tegen huidige intel en amd cpu's lopen ze hopeloos achter.
zowel in snelle edits als renders van verschillende uren of langer ...

hun m1 vs intel was een vs een i5 8000 serie ...

[Reactie gewijzigd door Black_Diamond768 op 22 juli 2024 17:36]

i5
gecorrigeerd, en tnx voor t op te merken!
Gewoon interesse, wat voor werk doe je zodat dit tijdwinst oplevert?
ProRes video bewerken. :) (in 4K en 8K)
Verwijderd @E5X8 maart 2022 23:50
Ik heb ooit ergens gewerkt waarbij ik in 2014 op een G5 Powermac werkte. Ik had in 8 uur tijd 15 RAW-foto's bewerkt omdat het zo lang duurde voor het renderen en het bewerken. Sindsdien ben ik me er zo van bewust dat de computersnelheid zo belangrijk is van je workflow. Toen had ik een MacBook Pro 15 inch gekocht. Toen was ik een uurtje kwijt met het bewerken van 15 foto's. Dan was ik productiever per dag.


Ligt totaal aan je sector en baan. En deze machine is echt niet voor iedereen weggelegd. Maar het kan zoveel schelen.
Het hebben van een beest van een computer heb ik altijd mooi gevonden. "Helaas" zijn de computers inmiddels allemaal zo snel geworden dat dit, voor mij, niet meer nodig is. Ik werk hoofdzakelijk in Word en Powerpoint, soms een excelletje waarbij de computer wat langer moet rekenen.
Hoe verhoudt die M1 Ultra zich tot NVIDIA's 30x0 serie? Kwam natuurlijk niet in de presentatie aan bod, maar er stond wel een vergelijking met die Mac Pro GPUs dus wellicht valt er wat over te zeggen..
Edit: ok niet helemaal goed opgelet :+ bedankt voor de antwoorden.
Best insane!

[Reactie gewijzigd door Menesis op 22 juli 2024 17:36]

Tijdens de presentatie is er zeker een Apple stijl RTX 3090 vergelijking langsgekomen. Zie hier en de algehele newsroom.

[Reactie gewijzigd door Soru op 22 juli 2024 17:36]

Ik vermoed dat je met met de "Apple stijl" doelt op het begrip "Relative performance" in de verticale as van de grafieken.

In eerste instantie ogen die grafieken heel simpel. Dezelfde performance (waarbij ik grafische output lees) voor minder energie. Worden die RTX 3090's überhaupt nog wel verkocht?

Tot ik de bijstelling "Relative" voor het woord performance opmerk. Hoe meer ik over dat begrip "Relative performance" nadenk, hoe meer het een mindfuck voor mij wordt. Als er langs die verticale as gewoon TFLOPS had gestaan, dan hadden we vaste voeten onder de grond gehad.

Nog even naar de begeleidende tekst gekeken in je tweede link. Maar daar was de bijstelling "relative" verdwenen, met dit als resultaat:
For the most graphics-intensive needs, like 3D rendering and complex image processing, M1 Ultra has a 64-core GPU — 8x the size of M1 — delivering faster performance than even the highest-end PC GPU available while using 200 fewer watts of power.
Die tekst neem ik dus met een korrel zout, zelfs als daar een voetnoot aan is toegevoegd bomvol met testconfiguratiedetails.

De grafiek suggereert nu dat een M1 Ultra gelijk performt als een RTX3090 Ultra. Door die term "Relative performance" ga ik daar juist aan twijfelen. Het kan ook betekenen dat de maximale performance van de M1 Ultra met een andere schaal dan die van de RTX 3090 in een grafiek van gelijke hoogte wordt gezet om aan te geven hoe het verbruik van de beide circuits is bij hun maximale output. Dit zou dan betekenen dat de verticale as, en zijn schaling geen andere informatie waarde heeft dan dat de verticale ruimte van het plaatje netjes wordt opgevuld. De werkelijke performance grafiek van de RTX 3090 kan drie keer zo hoog zijn als die van de M1 Ultra, of juist andersom. De grafiek vertelt mij daar weinig over. Zet in de grafiek een derde kromme voor een superefficiënt basis kaartje van 60 euro en het wordt duidelijk wat een vertekend beeld een dergelijke grafiek geeft.

Het blijft dus wachten op reviews. Die M1 Ultra is ongetwijfeld een een super ding, maar benoem dingen gewoon, met dit soort grafieken worden mensen op het verkeerde been gezet. En dan te bedenken dat die M1 Ultra niets heeft om zich voor te schamen en er vrolijk TFLOPS op de verticale as had kunnen staan, met realistisch geschaalde krommes, zou waarschijnlijk nog altijd een statement zijn ten opzichte van een RTX 3090.

[Reactie gewijzigd door teacup op 22 juli 2024 17:36]

Ze zeggen volgens mij in het grafische overzichtsscherm dat de Ultra 20 TFLOPS is....
Die waarde zag ik bij een reactie in het topic over de M1 Ultra zelf ook langskomen. Als ze dat echt kunnen waarmaken is dat best stoer voor zo'n geïntegreerd circuit.

[Reactie gewijzigd door teacup op 22 juli 2024 17:36]

Tja we zullen moeten wachten op onafhankelijke reviews en triple A titel die ook beschikbaar is voor Mac.
Die 800GB/s is dicht bij 3080/3090. De 3090Ti zou meer krijgen lovelace krijgt veel meer bandbreedte. Maar M1 Ultra heeft 2 voordelen low latency en unified en meer dan wat pro HBMx g-kaarten beschikbaar hebben.

Gezien de spect is dat wel rond die 3090.
Maar ja voor hardcore gamen koop je geen Mac maar windows game PC.
Ik zie die M1Ultra Soc eerder gehakt maken van 3090 semi pro ambities.

Mac kan op gegamed worden , maar is niet gericht op gamen als ster task.
Studio zegt het al, is gericht op studio professional
Meeste dev studio nemen Mac niet mee het is daar windows en consoles.
M1max is leuke cabable game machine in current gen performance klasse 3060/3070.
Maar de meeste apple socs hebben geen 8 performance cores dat is vanaf M1-pro

Als dat nou mainstream werd op Mac dan zou een crossplatform port van crossplatform triple A games zoals Battlefield COD al kan een M1 met 4 performance cores als instap ook mogelijk redelijk mee komen als low midrange oplossing voor gamen.
"video professionals who can transcode video to ProRes up to 5.6x faster than with a 28-core Mac Pro with Afterburner"
Dat is erg indrukwekkend. En dan komt in Oktober de Apple Silicon gebaseerde Mac Pro, met, wat zal het zijn, een Quad M2 Max?
Dat kwam wel aan bod. Onder de charts stonden tegen welke hardware werd vergeleken. Het was de RTX 3090. 200 watt zuiniger op top performance, waarbij de M1 Ultra nog sneller is ook.

[Reactie gewijzigd door pBook op 22 juli 2024 17:36]

1 van de grafieken noemde Apple dat het qua prestaties met de 3090 GPU kan meten.
De M1 igpu presteerd als low/mid dgpu en overtreft x86 igpu
M1pro is stap daar overheen
M1 max nog flinke stap dubbel
M1ultra nog flinke stap dubbel
dus low , mid , high , top-end

Het is dat de game industrie groot gedeelte vooral de grote titels, zich richten op Winpc en de consoles.
Wat was het? 80% sneller dan een 6900XT ofzo. Laten we zeggen 50% dus ruim sneller dan alles wat het groene kamp levert
M1-max is al 3070 range
portable, niet desktop
sneller met wat? eerst benchmarks zien van praktische taken. De M1 Ultra zal GPU wise idd niet echt heel langzaam zijn. Maargoed, het prijsverschil is ook 2530 euro met de M1 MAX.
Langs geen kanten hoor.
Op z’n zachts gezegd een gedrocht, maar smaken verschillen. Zal wel om de performance te doen zijn.
Gedrocht is overdreven maar wat een saaie doos. Van Apple verwacht je toch wat meer qua vormgeving.
Ik verwacht van Apple juist een steriel, ingehouden en rustgevend design en ik ben niet teleurgesteld.
Precies, dit is gewoon perfect !!
Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat Apple het (visuele) klapstuk bewaard voor de nog te presenteren Apple Silicon Mac Pro. :X
Je mist de gekleurde ledstrip?
Touchbar voorop.
Ik ben zelf ook niet zo gecharmeerd van deze Mac Mini met een gigantisch voorhoofd. Het is wel heel utilitair.
Mij gaat het om functie en zou dan aan een PC monitor hangen. Voor thuis.
Exact dezelfde footprint als de aloude Mac Mini en ruim 3 x zo hoog. Niet heel mooi, maar 'een gedrocht'?
Ben allang blij dat 'ie er niet uit ziet als de renders van gisteren, die was pas lelijk. Wat ik vandaag zie ik wel precies zoals ik van Apple ken.
Dit gaat me een hoop extra snelheid geven, en natuurlijk een lege bankrekening :/
Als je geld met dat ding gaat verdienen zal je rekening ook weer sneller gevuld worden.
Dat is het juist. Ik hoorde juist van bedrijven dat ze heel blij zijn met deze high performance apparaten. Het scheelt tijd. In die tijd kan nog meer gedaan worden. Dus meer winst.

Bij Reddit zagen ze dit toen ook en zeiden ze dat het uit eindelijk kosten bespaard.
Lijkt me dan toch in een heel specifieke setting, als gewone IT'er zie ik niet in waarom een snellere laptop productie winst zou opleveren.
Sneller compilen O+
Ook gamedev gebruiken mac voor crossplatform en C++
Vooral generic programeren en template manie is compiler intensief.
Mischien dat er later M2 en M2-pro komt voor Mac Mini.
Studio is toch net wat to much voor hobby programmer.
Naast dat als de app/game goed draait op M1 dan zit ook goed voor upper tiers.
Al zul wel voor bug jagen ook in je q&A traject op die hardware moeten testen.
Als je sneller kan compilen kan je én consistenter aan het werk blijven zonder afleidingen tussendoor waarin je niks te doen hebt, én kan je sneller itereren omdat je sneller aanpassingen kan testen in je codebase. Dit is dan voor programmeurs. Als je bezig bent met grote datasets of simulaties heb je ook al snel veel aan meer geheugen en processorkracht, en hetzelfde geld voor het renderen van modellen of video's. Het levert productiviteit op, want je bent minder tussendoor aan het niksen terwijl je wacht op je computer.

Natuurlijk, dit is lang niet voor iedereen een vereiste. Als jij een IT'er bent en de helft van de tijd verbonden bent met een andere computer, al dan niet via VNC/RDP of SSH, dan gaat je dit weinig opleveren en kan je net zo goed uit met een computer die een stuk minder performance heeft.
Ssd en ram brengen daar het meeste voor op. Zelfs met heel grote complies zie ik daar weinig nut in.
Nou voor thuis PC is Mac studio toch flinke investering en denk dat M1ultra toch te veel is. net zoals 3090. M1-max versie is ook krachtig apparaat. maar is ook niet goedkoop.
Mis eigenlijk de M1pro optie. Er is nu gat tussen Mac-mini M1 en de Mac studio M1pro
De iMac is er ook nog :)

Voor thuis lijkt me de Max Studio nogal overdreven, tenzij je thuis werkt als 8K video editor of zo.
Mijn ogen zijn niet 100% en voor source code lijkt mij groter belangrijker en ppi density niet zo belangrijk. Al heb ik mijn 32" schermen op meter afstand staan.
Dat begrijp ik helemaal. Heb zelf een 40 inch monitor op 4K. Met een oude Mac Pro uit 2008 en een minimaal videokaartje (fanloze GT730) ben ik al dik tevreden, ook al haal je dan ‘maar’ 30 fps. Prima voor een niet-gamer.
De prijs valt nog behoorlijk mee voor de M1 Max Studio als je het vergelijkt met de Macbook Pro's met M1 Max.

De display vind ik dan weer vrij duur (€1779), ik had iets specialers verwacht, maar dit is gewoon een goede display met Apple design. En de hoogteverstelling-upgrade kost €460...

Verder ben ik wel benieuwd naar de kosten over de levensduur, met de huidige energieprijzen zou dat lage verbruik een behoorlijke besparing kunnen zijn?

[Reactie gewijzigd door city17 op 22 juli 2024 17:36]

Ja scherm was wel even zuur… zeker als je bedenkt dat een m1 24” iMac met 4.5K scherm 1375 is.
Ik lees vanaf 1449€ (BE)
Ja scherm was wel even zuur… zeker als je bedenkt dat een m1 24” iMac met 4.5K scherm 1375 is.
Maar zit hier weer Target Display Mode op? Vast niet.. :+
Erg indrukwekkend. Maar ik wil deze en de display samengesmolten in een iMac Pro :D
Waarom? Nu heb je voldoende koeling en als er iets kapot gaat, heb je of nog een goed beeldscherm of nog een goede workstation.
Wie weet in juni of september....

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.