Onderzeekabel van VS naar Europa met bandbreedte 250Tbit/s is klaar voor gebruik

De door Google en aannemer SubCom aangelegde onderzeekabel tussen de Verenigde Staten en Europa, is klaar voor gebruik. De kabel loopt tussen Virginia Beach en de Franse kust en heeft een capaciteit van 250Tbit/s.

De kabel heet Dunant en is volgens SubCom de eerste onderzeekabel met een space-division multiplexing-ontwerp met twaalf glasvezelparen. Dat zou moeten leiden tot 'recordbrekende capaciteit van 250 Tbit/s, aldus het bedrijf. Bij eerdere onderzeekabels zouden maximaal acht of zes vezelparen zijn toegepast.

Daarnaast zegt SubCom dat bij eerdere kabels een aantal pomplasers nodig waren om elk glasvezelpaar te versterken, maar het space-division multiplexing-ontwerp zou ertoe leiden dat de pomplasers en optische componenten worden gedeeld tussen verschillende vezelparen. Daarmee kunnen meer vezelparen bediend worden, wat zou leiden tot een hogere systeembeschikbaarheid.

De kabel loopt van Virginia Beach naar Saint-Hilaire-deRiez in Frankrijk en heeft een lengte van ongeveer 6400km. Google zegt dat de kabel nodig is om in te spelen op de 'exploderende vraag naar clouddiensten en online content', waarbij het ondersteunen van Google Cloud specifiek wordt genoemd. Dunant zou een lage latency hebben, al geven de bedrijven daar geen specifieke gegevens over.

Dunant werd in 2018 aangekondigd en is niet de eerste kabel die Google heeft aangelegd. Zo werd in april 2019 Curie voltooid, een onderzeekabel tussen de VS en Chili. Google heeft wederom samen met SubCom ook nog een andere kabel in de planning staan, die zal lopen van New York naar zowel Bilbao in Spanje als Bude in het Verenigd Koninkrijk. Deze zou in 2022 operationeel moeten zijn. Daarnaast werkt Google aan een onderzeekabel tussen Zuid-Afrika en Portugal.

Reacties (139)

[H3llrais3r]

Als ik de tektonische platen goed begrijp: https://en.wikipedia.org/.../File:Plates_tect2_en.svg
wordt de afstand tussen Europa en Amerika steeds groter. Gaat wellicht niet snel (mm's/cm's per jaar).
Ik vraag me af hoe ze zo'n kabel 'vast' maken op de grond van de zee rond de plek van de breuk zonder dat de kabel breekt, in het geval dat de tektonische platen bewegen.

[Boss]

De kabel wordt niet vastgemaakt. Hij ligt gewoon op de grond. Alleen in (relatief) ondiepere wateren wordt de kabel ingegraven om beschremd te zijn tegen ankers, visnetten e.d.
De kabel wordt ook niet strak gelegd maar een beetje slingerend zodat er ruimte is voor rek. Net zoals je in lange leidingen ziet in gebouwen. Door temperatuurverschillen zetten die ook uit en daarom zit er af en toe een knik in (zie bijv. https://www.quora.com/Why...pipes-shaped-in-a-U-shape).

[warcow]

Mooie foto, gaan ze dat ook zo doen met de hyperloop?

[majetta]

Hyperloop is een prachtig futuristisch oplossing maar tegelijkertijd een oplossing bedacht door iemand die oogkleppen op had want die ziet niet wat er in japan en china wordt gedaan met treinen.

Het heet ook niet voor niks de hyperloop. vergeleken met de maglevs zonder vacuum die al 500Km bereiken is de hyperloop een extra stukje complexer gemaakt door het vacuum te laten opereren en daar zal waarschijnlijk niks van terecht komen omdat de techniek in de kinderschoenen staat en te duur is en geen enkel bedrijf alleen voor de research kosten wilt opdraaien. het is nu gewoon afwachten totdat de eerste de stekker eruit trekt en dan volgt de rest heel snel.

[SED]

Toch goed dat er iemand met oogkleppen op is. Bij paarden is dat vaak ook de beste wijze om van punt A naar B te komen zonder omwegen.
De Tesla, SpaceX falcon en starship, electrische copter, hyperloop etc.. allemaal projecten dankzij die oogkleppen. Prima, dat er nog maar veel mogen komen. Er zal vast iets anders uitpakken dan voorzien. maar zonder lef blijven we in het stenen tijdperk leven.

[TheVivaldi]

Hyperloop is een prachtig futuristisch oplossing maar tegelijkertijd een oplossing bedacht door iemand die oogkleppen op had want die ziet niet wat er in japan en china wordt gedaan met treinen.

Eh, nee. Degene die begonnen is met de moderne uitvoering had inderdaad oogkleppen op, maar het idee van de hyperloop is al in 1799 bedacht en in 1844 begon men al met een primitieve hyperloop in Ierland, waarna er ook op andere plekken experimenten werden uitgevoerd. Ik weet 100% zeker dat in 1844 en zeker in 1799 Japan en China nog geen shinkansens hadden...

[smeaggie]

Kan je nagaan dat ondanks dat de ontwikkeling veel later op gang kwam we nu WEL shinkansens hebben rijden, maar nog steeds geen hyperloop

[SeverityOne]

Sinds wanneer heeft Elon Musk treinen in vacuümbuizen bedacht? Dat stond begin jaren '80 al in de Kijk (populair-wetenschappelijk maandblad).

[RebelwaClue]

Kan je voorstellen dat de hyperloop door zo'n knik gaat. Even met dik 1000 km per uur door zo'n knik; als de positieve G krachten je niet doodmaken, doen de negatieve G krachten dat wel haha.

[S0epkip]

Klopt, op drukke plaatsen wordt hij ingegraven in een tench of beschermt met een steenberm.

[joffri]

En met een paar meter "slack" is zo'n glasvezelkabel tegen de tijd dat hij breekt al even relevant voor logistiek als de trekschuit nu.

Ik vond een artikel met relevante info maar ook met wat plaatjes hoe die kabels er bij liggen en wat de oorzaken van schade in de regel zijn https://www.iscpc.org/documents/?id=132

Volgens mij is het op zo'n breuklijn potentieel wel extreem warm (onder enorme druk enorm hoog kookpunt) dat lijkt me niet heel gezond voor glasvezels. Vraag me hoe ze daartegen beschermd worden..?

[Reactie gewijzigd door joffri op 22 juli 2024 22:12]

[HuMon]

Ik heb zelf een paar jaar gewerkt bij het onderhoud van de apparatuur van zeekabels (o.a. kabels richting Engeland, Spanje en Noorwegen).

Het gebeurde nog wel eens dat een kabel stuk werd getrokken door bijvoorbeeld vissers of een anker.
Voor zover ik weet zijn deze kabels slingerend aangelegd zodat het makkelijker is om de kabel te repareren. De kabel wordt door een schip opgevist, en vervolgens hersteld.

Ik heb meerdere keren de glasvezel verbindingen moeten omschakelen via andere landen om de verbindingen weer werkend te krijgen.

Interessant zijn nog de versterkers. Deze kabels hebben meerdere versterkers onderwater, soms zelfs met een optische versterking erin (er wordt dan geen electriciteit geleid naar de versterker). De fabrikant wilde niet vertellen hoe dit werkte...

[thetakman]

De kabels liggen vast maar niet zo vast als je zou denken. Er zit een gigantische bescherming mantel omheen die ervoor zorgt dat schuren over de bodem etc de kabel niet kapot maakt.
De zelfde mantel zorgt er ook voor (in een mindere maat) dat de kabel beschermt is tegen uitrekken door de platen die langzaam uit elkaar gaan.

En dit is misschien een redelijke no brainer maar als jij een kabel in je huis legt dan is het raadzaam om een extra lusje kabel ergens te houden en hem niet tot op de millimeter accuraat af te knippen.

Dat gebeurd hier ook.
Over de gehele lengte van de kabel worden om de zoveel stukken een extra lus gemaakt zodat er spelling op de kabel zit. Dit is voor o.a. de bewegingen van de platen te compenseren maar ook wil het wel eens gebeuren dat er een schip zinkt en zo'n kabel kapot maakt (aantal jaar geleden nog gebeurd) en dan is wat extra kabel altijd nodig/handig met reparatie werkzaamheden.

[jelmerdehaan]

Extra lengte is niet nodig voor reparaties trouwens. Die extra lengte wordt toegevoegd bij een eventuele reparatie gewoon (en dan in een lus gelegd). Wel interessant: https://en.m.wikipedia.or...ations_cable#Cable_repair

[Blokker_1999]

Niet voor de reparatie, wel om hem op te vissen als je hem moet herstellen.

[jelmerdehaan]

Ook niet. Als je goed in de gif uit het artikel kijkt kan je zien dat er een knip gemaakt wordt, waarna de twee uiteindes los omhoog worden gehaald. De ontstane afstand wordt daarna met extra (nieuwe) kabel overbrugd.

Zou anders ook onhandig zijn, dan moet je over de hele lengte van de kabel bizar veel extra slingers aanleggen van tevoren, wat natuurlijk bizar duur is.

[Blokker_1999]

Ik kijk niet alleen naar plaatjes, ik lees ook teksten:

In especially deep water, the cable may not be strong enough to lift as a single unit, so a special grapple that cuts the cable soon after it has been hooked is used and only one length of cable is brought to the surface at a time, whereupon a new section is spliced in.

Of hij doorgeknipt wordt hangt dus van het type kabel en de diepte af.

[rootpowered]

Correct, dat is in deze animatie wat beter te zien: https://www.youtube.com/watch?v=EG0cLXP5EeU

[Hansie9999]

Interessant

vooral dat de eerste al van 1858 is !!!

En dat stuk over het feit dat tijdens de koude oorlog russische vissersboten "per ongeluk" nogal veel amerikaanse kabels braken, ROFL

[hansvantweakx]

De olie pijpleidingen en gas lines. Dat is het gevaarlijkst. Die gebroken glasvezel kabel kan geen milieu ramp veroorzaken.

[hiostu]

Lijkt me niet zo moeilijk. Leggen met extra speling in de kabel. Als je de kabel 30cm extra lang maakt op dat punt, dan kun je heel wat jaartjes door.

[MrR0b3rt]

Opzich een interessante oplossing maar die kabels zijn toch helemaal niet zo flexibel? Althans, dit is ver van mijn expertise gebied, dus wellicht is het onzin...maar ik kan me filmpjes herinneren van hele dikke stugge kabels die je m.i. niet zo makkelijk 30cm opzij legt tussen twee bevestigingspunten?

[Smons]

Iets hoeft niet heel flexibel te zijn om 10cm te bewegen als het 6400km lang is

[Nas T]

Klopt. Ook glas is flexibel, duw maar eens in het midden van een flink raam. Maar buigen is in dwarsrichting, niet in lengterichting. maar 6.400km is 640.000.000 cm. 10 cm is iets meer dan een miljoenste procent om het in perspectief te plaatsen. Het zou me niet verbazen als dat over die tijdsspanne zelf geen elastische, maar plastische vervorming zal zijn.

[hiostu]

Tussen de twee bevestigingspunten zit best wel wat ruimte. Ook hangen de kabels vaak tussen twee hogere punten. De zee bodem is namelijk niet vlak. Denk bv maar aan kabels tussen twee bergtoppen in de alpen.

[bbob]

Al is de kabel niet zo flexibel de krachten die gepaard gaan met deze verschuivingen zullen ook met een kabel weinig problemen hebben. Ze verplaatsen massief gesteende dus een kabel is dan nog vrij flexibel.

[Jan-Will3m]

Het echte probleem is dat tussen Europa en Noord Amerika , precies waar de tektonische platen uit elkaar gaan er vulkanische activiteit is. Geen enkele kabel is bestand tegen lava.

[Alxndr]

Twee continenten bewegen ook niet "makkelijk” , alles is relatief. Maar bedenk dat zelfs een wolkenkrabber zwaait in de wind met centimeters uitslag, en paar meter speling op 6400 km is natuurlijk niets.

Reken voor de gein maar eens uit hoeveel zo'n kabel krimpt of uittrekt bij een temperatuur verschil van 1 graad.

[Happy Meal]

NB
Die speling strekt zich echt niet uit tot aan de uiteinden. Dat kan bruin letterlijk niet trekken.
Eerder verdeeld die spanning zich over nabij gelegen meters (een paar).

[thomskipsp]

Zelfs subsea olie en gas pijpen zijn buigbaar, als je de radius maar groot genoeg maakt.

https://allseas.com/activ...ea/pipeline-installation/

[koelpasta]

Ik geloof dat dit soort kabels niet vastgemaakt worden maar puur door gewicht op de bodem blijven liggen.
Om die veranderende afstand op te vangen kun je eenvoudig een beetje speling inbouwen bijvoorbeeld door een beetje te slingeren.

[boner]

in het middel ligt idd de transatlantische rug. Dat is een gebergte onder het wateroppervlak. De kabel ligt daar niet op een vlakke zandvloer. Dus is de speling die je daardoor hebt meteen goed om de groei op te vangen. Ook ligt het nooit helemaal in een rechte lijn. Dus enige 'slack' zit er automatisch in.

[Taghorn]

Op 6400km is een paar cm rekken niet significant (serieus, dat houd ie wel)
Verder worden die kabels vooral rond het land ingegraven, in open zee is het volgens mij meer een geul. Makkelijker en goed genoeg, want op 1000m+ diepte komt toch niemand

[bwerg]

Even ter verduidelijking: een uitrekking van een centimeter is een uitrekking met een factor in de orde van grootte van 10^-9. Dat is alsof je een pijp van een meter lang een nanometer uitrekt. Nou worden deze kabels niet van rubber gemaakt maar als ze dat al niet aankunnen, dan kunnen ze zeker nooit een golf of kleine trilling van een aardbeving aan.

Nee, dat gaat niet zo'n probleem zijn, dus.

[GenomDalar1983]

Denk eerlijk gezegd dat de kabel gewoon los ligt en dat er genoeg marges aan de "endpoints" zitten om die mm's/cm's per jaar op te vangen. Maar goed, dit denk ik slechts...

[MrDayOff]

Dat schuine deel in de lijn zal vast een rede hebben, volgens mij ligt deze diagonaal over de breuklijn, dus mogelijk scharnieren die 2 hoeken waar wellicht ook de versterkers zitten. Maar dit is slechts een vermoeden die ik krijg als ik naar de tekening kijk en de info van het artikel erbij lees.

[wifikabelhuren]

Die kabel zorgt er dus ook voor dat die afstand niet groter wordt

[Bas Boss]

Het krimpen van de kabel lijkt mij een groter risico.

Er zal ook een stuk rek in zitten voordat hij breekt.

[bassievanderzee]

Hoe repareren ze zo'n kabel eigenlijk of doen ze dat niet en leggen ze liever een nieuwe?
(ik heb al wat gevonden https://www.youtube.com/watch?v=r3tPI0qbLaE)

[Reactie gewijzigd door bassievanderzee op 22 juli 2024 22:12]

[Jelster]

Ik blijf het een betrekkelijk lomp idee vinden dat er gewoon 1 of andere dikke kabel de zee in te smijten zodat we overal kunnen Netflixen. We zijn toch met satellieten bezig? Is dat niet al genoeg troep in de ruimte?

[Mipje]

https://www.submarinecablemap.com/

Bandbreedte en latency. Beide zou een leger satellieten niet aan kunnen voldoen.
Het is gewoon de massale lompe behoefte aan internet van 7 miljard mensen die dit rechtvaardigd.

[The Zep Man]

Het is gewoon de massale lompe behoefte aan internet van 7 miljard mensen die dit rechtvaardigdt.

Let op dat wanneer een volledige privéverbinding niet mogelijk/realistisch is, dat internet ook gebruikt wordt als medium om eigen netwerken met elkaar te verbinden. Dit zorgt ervoor dat internationale organisaties digitaal kunnen werken. Lomp is het zeker, maar het is niet enkel voor je kattenplaatjes en -filmpjes.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 22:12]

[tweazer]

maar het is niet enkel voor je kattenplaatjes en -filmpjes.

klopt

[wica]

Het is gewoon de massale lompe behoefte aan internet van 7 miljard mensen die dit rechtvaardigd.

Nee, niet echt. Vorig jaar hadden maar iets van 4,66 miljard (56%) mensen toegang tot internet.

De kabel is vooral bedoelt, om de data honger tussen de VS en de EU te voorzien.

[Anoniem: 310408]

SpaceX heeft al laten weten dat hun Starlink in 2028 kan functioneren als een onderzee kabel. De duizenden sats die dan boven de oceanen hangen hebben toch niets anders te doen. Omdat ze via laser de signalen aan elkaar doorgeven kunnen ze ook voor lagere latency zorgen. De eerste testen van Starlink tonen aan dat op afstanden van 1000km of meer de latency via hun systeem gehalveerd kan worden.

Hoewel de data onvolledig is lijkt het erop dat in de complete constelatie (26.000 sats) kabels onder oceanen overbodig kan maken. De impact van wat Starlink gaat veranderen lijkt voor veel mensen nog niet duidelijk. Starlink wil werkelijk een groot deel van alle data kabels die we nu gebruiken vervangen. Wereldwijd. Ze willen internet aan iedereen en alles bieden (behalve in de binnensteden).

[KaiTak]

Er is al teveel troep in de ruimte. Ik hoop dat oude kabels die niet meer gebruikt worden... ook opgeruimd worden en niet maar blijven liggen.

[SubSpace]

Ik denk eerlijk gezegd dat laten liggen wel eens minder schadelijk zou kunnen zijn, dan de zeebodem verstoren door dat ding er uit te trekken.

Ik heb een artikel gevonden die dat ook suggereert dat ze beter kunnen blijven liggen, al was het niet voor de reden die ik verwachtte: https://www.theguardian.c...cular-economy-crs-holland

[Reactie gewijzigd door SubSpace op 22 juli 2024 22:12]

[killerbie]

Ben er redelijk zeker van dat die blijven liggen om eerlijk te zijn.

[Taghorn]

Die blijven liggen. Opruimen kost een hoop €€€. Waarschijnlijk breekt ie een paar keer als je hem eruit haalt (oud, ingegraven, etc) en het kost je een schip wat weer enkele weken CO2 staat uit te stoten. Dus voor milieu ook niet echt heel goed te noemen.

[badnews.nl]

72.000km vs 6500km... is nogal een een verschil.
Heen en weer naar een geo sat is 2x36000km, licht gaat met 300.000km/s.
Latency naar een sat is ongeveer 240ms, te lang.
Via een kabel dus <30ms.. scheelt een factor 10 vertraging door alle natuurwetten

Corrected km/u naar km/s. Anders is licht wel heel langzaam:)

[Reactie gewijzigd door badnews.nl op 22 juli 2024 22:12]

[triflip]

De starlink satellieten hebben dan weer een orbit op 550km. Ze beloven een latency tussen de 20 en 40ms, wat ze in elk geval tijdens de beta waar weten te maken.

Al weet ik niet of we al die vervuiling om de aarde moeten willen hebben draaien. Ze willen straks ook nog satellieten op 210km en 1200km om de aarde laten draaien. Dan voor mijn gevoel liever een kabel in de zee, al weet ik in beide situaties niet exact wat de impact ervan is op het milieu etc.

[Kubrix]

Al weet ik niet of we al die vervuiling om de aarde moeten willen hebben draaien. Ze willen straks ook nog satellieten op 210km en 1200km om de aarde laten draaien. Dan voor mijn gevoel liever een kabel in de zee, al weet ik in beide situaties niet exact wat de impact ervan is op het milieu etc.

Gelukkig hoeven schepen niet meer te navigeren op de sterren

[Prince]

Klopt; ik vind het ook nu reeds zo storend, dat ik op foto's van de aarde (getrokken vanuit de ruimte) zoveel hinder heb van die minimaal 42.000 koeien die je hele beeld van de aarde verstoren...

De sateliet van Starlink is ongeveer de grootte van een koe en er zouden er 42000 komen... Te bedenken dat er dus 21.000 aan de andere kant van de planeet zitten en het overgrote deel uit jouw gezichtsveld vallen. Zal je amper last van hebben. Zoek maar eens naar een 'echte' foto van de aarde en zoek naar 1 sateliet. Er zijn er tonnen, dus je moet er toch vast eentje zien? Zal je niet vinden tenzij ze er effectief naar zoeken en op richten en inzoomen.

[Kubrix]

Nogal wiedes, om ze te zien moet je niet naar de aarde kijken, maar vanaf de aarde. en ik kan 's nachts meer dan genoeg sattelieten zien hoor.

[badnews.nl]

starlink heeft 42000 stuks op 550km nodig om te kunnen werken.
Dus op een willekeurige plek A op de wereld, moeten ze allemaal werken, omdat je constant zal wisselen van sateliet.
Deze dingen gaat in minder dan 120 minuten de aarde rond..

Daarnaast zien ze dat communicatie tussen die low orbit sats lastig is, dus op iets grotere hoogte nog een lading als hub, daarboven nog een paar. Hoe hoger, hoe minder afwijkingen, en dus beter mee te communiceren.

Dan moet je nog steeds de afstand naar de VS afleggen. De kabel is bijna een rechte lijn.
Daarnaast is de straal van de aarde ongeveer 6378, waar dus nog 550km bij komt, waardoor de omtrek dus van 40k naar 43k gaat, een toename van 8% ongeveer.

Dus de afstand is dan ook ipv 6400 -> 2*550 + 6400*1.08 ongeveer 8000km
(vergeef me als ik foutje maak, doe alles uit mijn hoofd).

Ook zal het verkeer over ongeveer 11 sat's moeten gaan, omdat ze ongeveer 600km uit elkaar staan.

[Osxy]

Starlink zend dat signaal weer terug naar een base-station die relatief dichtbij de zender van orginele signaal is.
Op dit moment kunnen de Starlink satelieten niet eens signalen naar elkaar doorsturen en is het dus altijd naar een base station in zicht.

Dus als jij in NL met Starlink verbinding zou maken komt dat weer op Europese grond de normale infrastructuur in (en dus via de grote kabels naar USA)

[Centauriprime]

Starlink daarentegen heeft 20ms layency en ze willen eronder

[the_stickie]

die éne satelliet heeft een latency 20- 40 ms, maar die krijgt je data niet over de oceaan.
Dat je het signaal eerst omhoog stuurt, wil niet zeggen dat de afstand korter wordt, integendeel.

[koelpasta]

Afstand naar de starlink sateliet is niet zo groot vergeleken met de diameter van de aarde.

[batjes]

Starlink schat een latency te hebben van 25ms in het meest gunstige geval tussen de VS en de EU. Dat is momenteel bijna 4 keer zo hoog.

[Blokker_1999]

Ja, en hoeveel bandbreedte zal dat netwerk hebben? Deze ene kabel kan 250 terrabit per seconde aan. Kan Starlink dat ook?

Dat is hetzelfde als zeggen: waarom leggen we nog glasvezel aan naar ons huis, waarom niet gewoon allemaal 4G/5G? Het antwoord is eenvoudig: bandbreedte. Fysieke transmissiemedia heeft een grotere bandbreedte ter beschikking dan draadloze methodes.

[stanny]

licht gaat met 300.000km/u.

300.000km/s lijkt me juister

is dat dan jouw 240ms latency delen door 3600? of is dat dan weer te kort door de bocht van mij?

[badnews.nl]

Oops.. 300.000km/s ja..
Corrected.

Maar 72.000km is ongeveer 1/4 van de lichtsnelheid per second, dus ongeveer 250ms

[tweazer]

Yep, zo zat ik ook te rekenen, als de kabel vol is dan is ( ( 250 / 300000 ) * 6000 ) / 10 = 5TB data op de kabel aanwezig, 25TB per sekonde capaciteit. Qua datatransport is een toepolev met 18Tb disken sneller schat ik in.. ( 6 uur vliegen, breakeven bij een payload van 5000 disken als ik snel reken)

[Bob Popcorn]

Satellietinternet werkt met radiogolven op de K_u band en heeft een gemiddelde latency van 640ms. Nog een factor trager dus

[koelpasta]

Licht gaat niet met c(vacuum) door een glasvezel.

[Jaco69]

licht gaat met 300.000km/s.

De snelheid van licht in vacuüm is 300.000 km/s. In glas is het wat langzamer. Ongeveer 0,8 x C en niet veel verschillend van een signaal in koper dacht ik.

Laaghangende satellieten kunnen in theorie een signaal sneller over lange afstanden sturen dan een zeekabel.

[Reactie gewijzigd door Jaco69 op 22 juli 2024 22:12]

[SubSpace]

Met een satellietverbinding heb je een veel grotere vertraging (latency), al was het maar omdat je een grote omweg neemt.

[koelpasta]

Hmm.,., Radio/licht gaat door glas een stuk langzamer dan door lucht/ruimte en moet dan telkens versterkt worden. Ik denk dat satelieten uiteindelijk sneller (kunnen) zijn.

[Krimglas]

Realiteit toont aan dat dit niet zo is. Internet via geostationaire satelliet heeft gigantisch veel latency, tot het punt dat er voor 'gewoon' internet een speciale proxy gebruikt wordt die alle resources van een website (foto's, css, javascript) in 1 request bundelen, omdat het anders te lang duurt om een site te laden, ongeacht de bandbreedte die je hebt.

Die starlink satelietten zijn beter, maar nog altijd een tienvoud meer latency dan glasvezel, en je hebt er enorm veel van nodig omdat ze niet in een geostationaire baan rondvliegen.

[koelpasta]

Internet via geostationaire satelliet heeft gigantisch veel latency

Ja, maar daar zeg je het al: Geostationaire satellieten. Die zitten vrij ver van de aarde af.

, maar nog altijd een tienvoud meer latency dan glasvezel,

Eeh, ik lees over latencies van 34ms.
Waar heb je informatie gevonden die duid op die tienvoudige latency? En dan eigenlijk voor de route US-EU.

[PPie]

Eeh, ik lees over latencies van 34ms.
Waar heb je informatie gevonden die duid op die tienvoudige latency? En dan eigenlijk voor de route US-EU.

Deze Dunant kabel zal een latency van ongeveer 6400 / 200000 (=ongeveer lichtsnelheid in glas) = 32 ms hebben. Dat is wel ongeveer die 34 ms als je nog 2 routerhops hebt om op de kabel te komen.

De latancy van ~20 ms van Starlink voor zal van een grondstation naar 1 satelliet zijn. (Of van 1 satelliet naar een lokaal grondstation). Maar die zal niet over de oceaan komen, dus zal je moeten hoppen.
Uit https://en.wikipedia.org/wiki/Starlink :

Internet traffic via a geostationary satellite has a minimum theoretical round-trip latency of at least 477 milliseconds (ms) (between user and ground gateway), but in practice, current satellites have latencies of 600 ms or more. Starlink satellites are orbiting at ​1⁄105 to ​1⁄30 of the height of geostationary orbits, and thus offer more practical Earth-to-sat latencies of around 25 to 35 ms, comparable to existing cable and fiber networks.

Nadruk op 'earth to sat'... Dat lijkt dus niet 'round-trip latency' en al zeker niet 'round-trip latency tussen de EU en de VS'...

[batjes]

Geostationaire satellieten staan dan ook op een enorme afstand van de aarde.

Neemt niet weg dat signalen met 99% van de snelheid van het licht door onze atmosfeer heen gaan, terwijl dit slechts zo'n 70% is met een lichtsignaal door een glasvezel.

Zodra Starlink gebruik gaat maken van laserverbindingen tussen de satellieten zelf, zal de latency tussen continenten een heel stuk lager worden. Een geschatte latency van 25ms tussen de EU en de VS, waar dat momenteel bijna 100ms is. 30ms om met de andere kant van de wereld te communiceren, waar dat nu 200ms+ is.

[bwerg]

"Moet dan telkens versterkt worden" is natuurlijk ook een probleem bij satellieten. Niet dát er een versterker tussen zit omdat dat je nou eenmaal niet zo makkelijk een versterker tussen de aarde en een satelliet plaatst, maar draadloos signaal zwakt wel kwadratisch af met de afstand.

Zonder al te veel kennis van zaken vraag ik me dan ook af hoeveel vermogen je nodig gaat hebben om de miljoenen netflixers, gamers en streamers van een beetje moderne snelheden te voorzien.

Genoeg reacties over latency hier, maar energieverbruik gaat ook wel een dingetje worden bij satellietverbinding, gok ik.

[Reactie gewijzigd door bwerg op 22 juli 2024 22:12]

[Durandal]

"Moet dan telkens versterkt worden" is natuurlijk ook een probleem bij satellieten. Niet dát er een versterker tussen zit omdat dat je nou eenmaal niet zo makkelijk een versterker tussen de aarde en een satelliet plaatst, maar draadloos signaal zwakt wel kwadratisch af met de afstand.

Bij een normale antenne omdat de energie als een expanderende bol verspreid wordt. Met richtantennes gaat ideaal alle energie de kant van de ontvanger op.

[DennusB]

Ik ga er eigenlijk vanuit dat satellieten veel duurder zijn? Dan is een kabel op de bodem van de zee denk ik toch slimmer

[madcon]

Daarnaast zal met satelieten niet de bandbreedte worden behaald die met kabels wel mogelijk is lijkt me.
Een dikke kabel valt gezien de omvang van de oceaan ook wel mee.

[Ikzellef]

Plus dat via de satelliet een aardig tijdverschil optreedt

[computerbart]

En de latency richting satellieten is vlgs mij ook veel hoger dan een kabel.

[MM99]

Veel, veel, veel meer stabiliteit bij zo een kabel.

We zitten in 2021, en we hebben het nog steeds niet fatsoenlijk voor elkaar dat satellieten onderling met elkaar kunnen communiceren. Hierdoor mis je enorm veel capaciteit.

PS, ondertekende heeft voor satelliet communicatie bedrijf gewerkt.

[tweazer]

PS, ondertekende heeft voor satelliet communicatie bedrijf gewerkt.

Haha, deze idioot heeft op de TUE ooit eens een 10 gehaald voor het struikelvak satelliet communicatie systemen, no joke. Ben het gelukkig allemaal weer vergeten. "The more I know, the more I drink, the more I drink, the more I forget, the more I forget, the more I learn, the more I learn, the more I know."

[page404]

Waarom denk je dat satellieten een betere optie zijn voor dataverbindingen? Denk je dat het überhaupt mogelijk is om 250TBit over een satellietverbinding te sturen? Of is dat eerder in de Gbit range?

[humpus]

Waarom? Bedraad is altijd sneller en stabieler dan draadloos.

[Raindeer]

Ga eens met een rekenmachine zitten en reken uit wat de latency van een signaal is als deze via een satelliet van de VS naar Europa verstuurd moet worden en dan via een zee kabel. Hou er rekening mee dat de snelheid van het licht door glasvezel maar 2/3 is dan die door lucht.

Oh en hou er ook rekening mee dat alle actieve satellieten in een baan om de aarde een gezamenlijke capaciteit hebben die niet in de buurt van deze ene kabel komt.

[Bomberman71]

Je vind het geen goed idee maar ondertussen post je wel een bericht op datzelfde internet.
We gaan steeds meer digitaal en hebben steeds meer bandbreedte nodig, een kabel is dan de beste en snelste oplossing (met afstand !).

[Jelster]

Jawel. Een mooie lijn van 500/500, gewoon door de kabel, want met wifi lukt me dat niet eens. En eigenlijk heb ik zo mijn eigen vraag al beantwoord

[page404]

Wat een ongelofelijke prestatie is dit eigenlijk. Een kabel van 6400km die op sommige punten 5,5 kilometer onder het wateroppervlakte ligt. We beschouwen het als vanzelfsprekend dat we eenvoudig data kunnen verzenden naar andere continenten, maar er ligt letterlijk heel wat verborgen techniek aan ten grondslag.

[Mipje]

Yup, jij snapt hem. Hier een leuk filmpje over de eerste transatlantische onderzee kabel, en de moeilijkheden die er bij komen om hem te leggen. https://www.youtube.com/watch?v=nV0Wc9Y33so

[Reactie gewijzigd door Mipje op 22 juli 2024 22:12]

[Chrisje1983]

Ik zeg als geïnteresseerde leek maar is wat geks....

Ga ik als consument hier wat van merken en kan ik dadelijk ook met een ping van max 15ms gamen met de US, of blijft het oversea +- 100ms en gaat het hier vooral om de bandbreedte?

[vanaalten]

Bandbreedte. Puur bandbreedte. Want, nu ga je ook al via onderzeekabels naar de US, dus dat verandert niet.

En een kabel van 6400km: licht gaat daar met zo'n 200.000km/s door heen (volgens dit artikel), dus een enkele rit heeft 6400/200.000 = 32ms nodig. En een ping is twee richtingen op, dus twee keer door die 6400km = 64ms. Dan nog de nodige kilometers op het land, enkele switches en routers door, dus ik gok dat die 100ms gewoon blijft staan.

[Spetznaz-NL]

Ik zit verbazing te lezen dat er maar 12 vezel paren in deze kabel zitten.
Het aanleggen van een sub kabel kost een godsvermogen.
Je zou toch denken dat je dan zoveel mogelijk vezel paren er in wilt hebben.

[bvloon]

In die 12 vezelparen kunnen wel tot 200 lambdas (kleuren) per fiber worden getransporteerd. Dus een totaal van 2400 kleuren waarover je data transporteert. Meer fibers zou technisch kunnen, maar maakt de kabel wel complexer. En kwetsbaarder.

Daarnaast moet er voor alle fibers energie zijn om het licht te boosten (pumpen) van A naar B. Hoe meer fibers, hoe meer energie. Ook dat is een beperking. Op reguliere routes liggen max 8 fibers in een kabel, nu al 12. Dat is 50% meer. Ze maken ook gebruik van een verbeterde dipping waardoor er minder licht verloren gaat. Andere reflectieve capaciteit etc.

[Reactie gewijzigd door bvloon op 22 juli 2024 22:12]

[TimoDimo]

12 is juist hartstikke veel. Het ligt volgens mij vooral aan de versterkers waardoor dit moeilijk verder omhoog kan. Zo'n kabel gebruikt al best veel energie. Vandaar ook "dat de pomplasers en optische componenten worden gedeeld tussen verschillende vezelparen" en het daarmee wel met 12 kan.

Als je kijkt op https://www.submarinecablemap.com/ zie je dat er eigenlijk maar weinig vezels van de VS naar Europa liggen. Ik tel 19 kabels. Laten er gemiddeld 8 vezels in zitten, dat gaat al het verkeer van en naar de VS dus over slechts 152 glasvezelparen.

[A_Trouwborst]

Gaan wij als eindgebruiker hier ook nog directe voordelen zoals lagere latencies naar US servers van krijgen? of merkt de gewone consument geen verschil omdat Nederland toch al bomvol staat met datacenters?

[wlang]

Met de lichtsnelheid van 299792458 m/s ben je toch 21,34ms verder om de 6400km te overbruggen.
Dus lagere reactiesnelheid dan 2x21 = 42ms zal je niet krijgen.

[The Zep Man]

Dus lagere reactiesnelheid dan 2x21 = 42ms zal je niet krijgen.

Behalve dat licht door optische kabels trager is omdat het niet recht door een vacuüm gaat. Licht in een optische kabel reist geschat met een snelheid van 199.861.213 m/s, ongeveer 2/3 van de lichtsnelheid. Dat betreft overigens 'single-mode fiber'. Ik weet niet hoe dat op zeekabels van toepassing is.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 22:12]

[Raindeer]

Is ook single mode/ multi mode heeft als nadeel dat het signaal heen en weer botst in vezel en daardoor teveel demping heeft op langere afstanden. Single mode is een waveguide waardoor er heel weinig dispersie en verlies is.

[servies]

Daarbij komt nog eens dat de lichtsnelheid in (plexi)glas bijna 30% lager is dan de lichtsnelheid in lucht... dus tel er nog maar zo'n 13 ms bij op...

[Xenir]

Denk ook aan de latency. Sat zal een stuk hoger zijn en heeft denk ik niet de bandbreedte die de kabel biedt. Of wij er wat van gaan merken is de vraag, misschien als je een Google cloud dienst in de US gebruikt? Volgens mij vnl. voor Google zelf. Ik zag wel dat Orange er gebruik van gaat maken. De kabel lijkt een samenwerking tussen Google en Orange. Zie https://internationalcarr...ve-worldwide-service.html

[bvloon]

Die latency hangt ook af van je manier van switching. Als je daar light-light gebruikt zonder conversie naar analoog dan gaat daar niet veel verloren. Er zijn Mems-switches die dat soort fiber-arrays met gemak optisch switchen. Dus OOO in plaats van OEO. Pas ver na de landingstations ontstaat de latency in de goedkopere systemen.

[RubenTheys]

"...een andere kabel in de planning staan, die zal lopen van New York naar zowel Bilbao in Spanje..."

Algemeen vraagje ivm onderzeese kabels. Deze^^ kabel zou dan ergens moeten kruisen met degene die er nu ligt. Hoe wordt dat geregeld? Verschillende dieptes van ingraven of gewoon op elkaar flikkeren?

[S0epkip]

Ze zijn grotendeels nieteens ingegraven maar liggen los op de bodem. Ter hoogte van de crossing zou je een rock dump op de bestaande kabel kunnen leggen..

https://youtu.be/R3C0zgQM7L0

[glennoo]

Beetje een rare vraag misschien maar wat is nou zo ongeveer de totale bandbreedte van alle kabels die ongeveer hetzelfde spoor volgen als deze kabel? Misschien dat ik het pessimistisch in zie maar 250Tbit is toch vrij karig. Zo'n 32.000 Gigabyte per seconde.
Nederland telt 5.500.000 gigabit aansluitingen (nieuws: 'Bijna 5,5 miljoen adressen in Nederland hebben 1Gbit/s-aansluiting') wat, als iedereen het dichttrekt, neerkomt op 687.500 Gigabyte per seconde. Natuurlijk is dit geen reële situatie, maar al zouden al deze verbinding 10% gebruiken van hun verbinding dan nog heb je 68.750 Gigabyte gevuld, meer dan 2x deze kabel. En dan hebben we alle andere verbindingen in NL EN alle andere landen om ons heen nog niet eens meegeteld.

[Raindeer]

Hmm, begin 2019 had Europa 27,5 miljoen vliegtuigstoelen per week aan capaciteit. Als ik jou logica volg dan is dat veel te weinig

Je moet per breedband aansluiting nu 2-4mbps rekenen per aansluiting om 2100 uur. Daarvan is 2/3 Netflix en Google dat lokaal wordt afgehandeld. De rest moet mogelijk eerst naar Amsterdam. De bulk wordt in Amsterdam verwerkt. Wat er uiteindelijk de oceaan over gaat is een paar procent

We rekenen in bit/s op het Internet

[glennoo]

Hmm, begin 2019 had Europa 27,5 miljoen vliegtuigstoelen per week aan capaciteit. Als ik jou logica volg dan is dat veel te weinig

Vliegtuig stoelen zijn dan ook iets wat niet iedere nederlander elke week nodig heeft. Internet is tegenwoordig bijna een eerste levensbehoefte te noemen. Iets met appels en peren.

[NeHoX]

Dat een aansluiting Gigabit is wil niet zeggen dat de internetdienst op Gigabit snelheid wordt afgenomen. Tevens zijn consumenten aansluitingen meer dan 95% nagenoeg ongebruikt qua bandbreedte.