Bosch introduceert Nyon-boordcomputer en software-update voor e-bikemotoren

Bosch eBike Systems heeft zijn nieuwe producten voor dit jaar aangekondigd. Het bedrijf brengt Nyon uit, een boordcomputer voor e-bikes met een 3,2"-kleurentouchscreen. Daarnaast verschijnt er een software-update voor e-bikemotoren.

De Nyon-boordcomputer heeft met een 3,2"-display een groter scherm dan zijn voorganger en is aanraakgevoelig. Gebruikers kunnen bestemmingen invoeren en inzoomen op plattegronden. Nyon toont de resterende actieradius waarbij het de geografische omstandigheden meeweegt en advies geeft over eventuele wijzigingen van de ondersteuningsmodus.

Tegen betaling is een antidiefstaloptie af te nemen. Die maakt dat de Nyon alleen werkt in combinatie met de desbetreffende e-bike en de motorondersteuning deactiveert als hij van de fiets genomen wordt. De Nyon werkt in combinatie met de eBike Connect-app, functioneert met Bosch-e-bikemotoren van 2014 en later, en verschijnt in het najaar voor een nog onbekende prijs.

Bosch Nyon

Bezitters van een e-bike met een Performance Line CX-motor van modeljaar 2020 of een Cargo Line-motor van Bosch kunnen dit jaar bij de dealer een software-update laten doorvoeren. Die maakt dat de motor een maximaal draaimoment van 85Nm krijgt, wat vooral de ondersteuning bij lage trapfrequenties ten goede komt. De Performance Line CX, Performance Line Speed en Cargo Line van volgend jaar krijgen direct een maximaal koppel van 85nm.

Bosch Nyon e-bike

Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

26-06-2020 • 11:13

74

Reacties (74)

74
72
31
2
0
34
Wijzig sortering
En hier de review van EMBN.

Ze hebben niet alleen de nm koppel verhoogt naar 85 nm maar ook de efficientie over het gehele toerenverloop verbeterd.
85nm is echt behoorlijk veel, dat is ongeveer 50% van iemand van 90kg die vol op de pedalen staat.
85nm = 8.5kg force op een meter, of tewel 44kg force op 17cm. (17cm is een normale krank lengte)

Eigenlijk zelfs nog veel meer, daar een fietser dat alleen haalt wanneer de krank horizontaal is en tot ongeveer plus en minus 30o van de krank, waar daarvoor en er na de kracht exponentieel lager word, maar de motor gedurende de hele rotatie wel 100% vermogen levert.

Deze motor geeft je dus 2x zoveel kracht dan je alleen kan maken, en wordt daarnaast niet moe, wel zullen je batterijen vast behoorlijk snel leeg raken als je max power gebruikt.
Dat valt wel mee. Heb deze motor en in max vermogen kan je ruim 50 km fietsen. Maar in Nederland is eco meer dan zat tijdens het mountainbiken en dan haal je rond de 150 km op een accu.
Tegen betaling is een antidiefstaloptie af te nemen Dit hadden ze gewoon gelijk moet inbouwen zonder extra kosten, dit is het eerste wat gestolen wordt bij de Ebikes
Inderdaad, vreemd dat ze die schermen niet gewoon standaard 1:1 koppelen aan de motor. Wie deelt er nou zo'n schermpje met meerdere fietsen?
Koga had die functie in 2011 al.
Als het scherm kapot (of gestolen is), koppelt uw dealer beide gewoon terug aan elkaar.
Mijn vrouw en ik hebben beide een Koga en we hebben onze batterijen en schermen op beide fietsen laten "accepteren", zodat bij uitval van de ene er nog een backup is.

Het is nogal doorzichtig dat het bij Bosch "premium" is om zo'n evidente functie te krijgen.
En als je zelf een tweedehands scherm wil kopen over tien jaar moet je per se langs een dealer fietsenmaker om de boel in te laten spoelen. Als ze dat nog doen in 2030.
Ik ben of te oud, of te jong, maar wat is in laten spoelen? :?
Als je bijvoorbeeld voor een Gazelle elektrische fiets een nieuwe accu wilt aansluiten dan is het geen plug and play. De fietsenmaker moet eerst met een programma op een laptop de accu en fiets met elkaar koppelen. En natuurlijk wordt die software erg dicht tegen de borst gehouden en is het niet voor consumenten beschikbaar.
Een term toen programma's nog van tape werden geladen. Het flashen van de firmware lijkt mij hier meer op zn plaats :)
Oh toen! Dat is lang geleden :+
Dat klopt, maar het is een actie van nog geen minuut, en het heeft daarnaast de volgende voordelen:

- Je krijgt de nieuwste software in je fiets (software zit óók in je display)
- De status van je fiets wordt uitgelezen (bijv. foutcodes en de conditie van je accu).
- Als het gaat om een nieuw display geldt het aanmelden automatisch als de start van je displaygarantie, dus is er nooit gezever over of je nog garantie hebt of niet.
- Als een dief een display probeert aan te melden bij een dealer, wordt dat gelijk geregistreerd.
Die functie was er zelfs al eerder, rond 2005 ongeveer en werkt met alle ION fietsen.
De Nyon bestaat trouwens ook al jaren, dit lijkt alleen een nieuwe versie te zijn.

[Reactie gewijzigd door Ablaze op 24 juli 2024 07:32]

Als hij kapot gaat kan je nu een nieuwe bestellen en hoef je niet alles te vervangen/het bij een distributeur laten herprogrammeren?
Geweldige feature... Not.

Iemand jat je display, hop fiets werkt niet meer. Handig joh?

En de dief jat die displays toch wel, want sommigen kun je gewoon hergebruiken. Da's meer dan genoeg voor een dief.
Vervolgens is die beveiliging in een paar maanden vast ook gekraakt, of wordt er slechts een 100-tal "unieke" sleutels uitgegeven, of lekt de "onderhoudssleutel" voor de fietsenmaker uit. Zit je dan met je antidiefstaloptie.
Sorry, maar je bent in mijn optiek wel dom als je het display op de fiets laat zitten wanneer je deze ergens in het openbaar parkeert.

Ik haal die van mij (en dat is een nog simpele Intuvia) altijd van de fiets wanneer ik deze ergens in het openbaar plaats. Alleen in mijn berging achter slot en grendel laat ik het display erop zitten.

In enkele gevallen haal ik zelfs de accu van de fiets, ook al zit deze op slot in de 'tray', omdat deze accu's ook flink kostbaar zijn en relatief makkelijk te stelen als men wilt.

Verder is de anti-diefstal feature eentje die ze gewoon standaard zouden moeten maken. De Cobi.Bike heb ik zelf gehad (werkt helaas alleen niet met eShift) en daar zit ook al een anti-diefstal feature op, maar dan meer in de vorm van een alarm die afgaat bij beweging en deze is standaard.

Verder ben ik reuze benieuwd of deze nieuwe Nyon ook werkt met oudere Performance line motoren zodat ik deze eventueel kan retrofitten. De apps zijn overigens niet bepaald hoog gewaardeerd en hebben blijkbaar nog veel problemen jammer genoeg.

[Reactie gewijzigd door R0KH op 24 juli 2024 07:32]

Tsja, om nou aan een terasje te gaan zitten met een 10kg accu en boordcomputer in je handen... Op mijn auto zit geen kogelvrij glas, dus moet ik deze dan in een afgesloten ruimte parkeren om te voorkomen dan mijn accu en navi worden gejat? :9

De schuld blijft bij de dief, niet de eigenaar die er oh zo stom van uit ging dat er niks gejat ging worden.
Ik zei dan ook in enkele gevallen haal ik mijn accu eruit, dit is in de gevallen dat ik langer weg ben van de fiets (meestal niet bij een terrasje dus) en deze niet (voldoende) in het zicht staat. 10kg accu!? Deze accu's zijn doorgaans zo'n 2,5 tot 3kg (Bosch PowerPack).

En de 'boordcomputer' is een klein display welke met gemak in je broekzak past, dat ding is kleiner dan de gemiddelde smartphone.

Je laatste zin bevestigd ook eigenlijk het hele punt, je bent als eigenaar inderdaad stom als je de aanname doet dat er niks gejat wordt ook al is de dief schuldig aan stelen.
Juist omdat het zo simpel is bij een fiets moet je hier dus vanuit gaan en is het helemaal geen grote moeite om het display (boordcomputer) en eventueel de accu even van de fiets te halen en mee te nemen.

Voor wat betreft de analogie met een auto, lees die nu zelf nog eens na. ;)

[Reactie gewijzigd door R0KH op 24 juli 2024 07:32]

Bij Koga kan je zulke wijzigingen enkel doen met de Dealer Software van Koga zelf. Mij is verteld dat zulke wijzigingen ook gestreamd worden naar Koga, zodat diefstal meteen aan het licht komt. Frauderende dealers/fietsenmakers lopen zo ook meteen tegen de lamp.
Die optie koste voor mijn R&M met een Kiox display 9.99 euro. Hangt ook vast aan je e-bike portal account. Dus je kunt er zoveel fietsen mee activeren als er aan je account kunnen hangen.
Als je schermpje gestolen wordt koop je een nieuw scherm, koppel je dat aan je account en dan werkt het weer. De sleutel die in je motor geprogrammeerd wordt hangt dus vast aan je account. En je schermpje hangt dus ook vast aan je account natuurlijk.
Maar wat kosten die schermpjes? Zijn volgens mij niet goedkoop.
Ik zat laatst nm filmpje te bekijken waar 2 criminelen in een fietsenhandel/zaak de schermpjes van fietsen af steelden. Bleken rond de €90 p/st te zijn. Nu zullen ze wel geweten hebben, welke te pakken, maar die dingen kosten aardig wat om te vervangen ook.
Daarom jammer van Bosch dat ze die optie niet gewoon als std. gedaan hebben ipv "premium"
+-200 euro. Dus in principe niet goedkoop nee. Maar je kan hem er magnetisch afnemen. En in principe doe je dat altijd als je je fiets ergens op slot achterlaat. ;)
ppfff €200 :F nieuw melkkoetje na de accu`s
Valt goed mee, de "oude" Nyon kostte nog 350 euro en die dingen waren tergend traag.
Misschien juist ''expres''?
Tegenwoordig alles meer een optie maken en er extra op verdienen wetende dat klanten het toch wel gaan afnemen.
Dit geeft te mogelijkheid om te adverteren met een premium e-bike met antidiefstal en vervolgens klanten te lokken met een aanbieding waar het niet op zit.

Normaal ben ik helemaal voor keuze vrijheid en opties, maar Bosch displays worden zo vaak gestolen dat dit antidiefstal niet meer optioneel mag zijn.
Volgens mij is de antidiefstaloptie bedoeld om de fiets te beschermen, niet de boordcomputer, aangezien de motorondersteuning deactiveert.
Maar zonder scherm kun je de trapondersteuning sowieso niet eens inschakelen. Het is is mij echt een raadsel welk probleem ze hier nu denken op te lossen voor klanten (laat staan waarom ze daarvoor extra zouden betalen bovenop de kosten voor dit premium schermpje).

Of zou de motor dan echt ook alleen nog met je ene schermpje werken?

[Reactie gewijzigd door THM0 op 24 juli 2024 07:32]

Een nog hoger koppel... De meeste mensen kunnen nu al niet met hun e-bike overweg
Vrijwel iedereen kan met een e-bike overweg. Hoe kom jij op "de meeste mensen"?
Hij dikt het lekker aan, maar risico zijn er wel.
Veiligheidszorgen

Verkeersletselcijfers over 2018 die VeiligheidNL vorig najaar publiceerde ondersteunen de veiligheidszorgen rondom e-bike-gebruik door ouderen. Niet alleen bleek het aantal fietsongevallen die spoedeisende hulp vereisen in tien jaar tijd met 30 procent gestegen, ook was 40 procent van de SEH-slachtoffers in 2018 55 jaar of ouder. Toegespitst op ongevallen met e-bikes, bleek zelfs 83 procent van de getroffen fietsers uit 55-plussers te bestaan. Dat bij de ongelukken met een e-bike bovendien vaker sprake was van een eenzijdig ongeluk dan bij de gewone fiets geeft extra reden tot zorg
https://pitane.blue/2020/...mobieler-door-de-e-bikes/
Ik zie ouderen wel lekker 25km/h fietsen maar het zal niet de eerste keer zijn dat ik een oudere onderuit zie gaan bij een remactie.
Ik ontken niet dat er een verhoogd risico is met de combinatie e-bikes en ouderen. Ik werd echter getriggerd door zijn "meeste". Ik hou niet zo van dat aandikken, er wordt in de media al veuls te veul aangedikt.

De cijfers uit jouw quote zullen kloppen, en schetsen een veel zuiverder beeld, dat niet overeenkomt met "de meeste mensen kunnen nu al niet met hun e-bike omgaan"
Ik, uit ervaring! Veel (lees 95%) ouderen mensen schakelen nooit terug bij het stoplicht. Ze fietsen dan weg in de 5e / 8e versnelling en hebben dan de volledige breedte van het fietspad slalommend nodig om een stabiele snelheid te halen. (dit is dan ook de enige doelgroep welke een automatische naafversnelling Moeten hebben).
Met meer koppel zullen ze minder zwabberen.
Dat niet schakelen is juist de reden dat die motoren zoveel koppel moeten hebben. Een naafmotor heeft genoeg aan de helft, maar bij een middenmotor blijft er uiteindelijk maar weinig koppel op de weg over in zo'n hoge versnelling. Een middenmotor is een fijne oplossing voor sportieve fietsen, maar voor stadsfietsen kan een naafmotor comfortabeler zijn (altijd hetzelfde koppel ongeacht je versnellingsstand, minder slijtage van je kettingbladen en meestal minder motorgeluid).
Misschien bedoelde hij de automobilisten. Want ik moet zeggen dat het inschatten van de snelheid van een fietser wel lastiger is geworden.
Hij schreef
hun e-bike
Lijkt me duidelijk. Maar je hebt een punt, hoewel dat niet alleen voor automobilisten geldt: ook als voetganger of fietser schrik ik soms van de hoge snelheid van wat in eerste instantie iemand op een stadsfiets lijkt...
Mwah 25km/h* wordt door sommige op een stadsfiets met wind mee ook eenvoudig en vaak genoeg gehaald, schrik je daar ook van :P ?

Automobilisten moeten er dan maar gewoon vanuit gaan dat een fiets 25km/h kan gaan, moeten ze in het ergste geval een paar seconde langer wachten als de fietser toch langzamer blijkt te rijden, lijkt me geen probleem toch?

Heb het andersom als ik een 80 weg wil oversteken ook vaak zat dat er iemand 60 rijdt waardoor ik wat langer moet wachten (als in: ik had er nog voorlangs gekund als ik wist dat ie 60 reed), maar ga er simpelweg vanuit dat er minimaal 80 gereden wordt.

*Voor het geval iemand zegt dat ze in de praktijk vaak (veel) harder gaan, dat valt reuze mee. Rij er regelmatig op een sportieve niet-elektrische fiets even achter en veelal zit de snelheid dan onder of op de 25, de paar keren dat ze wel sneller gaan is het hooguit 27-28km/h.
Je verhaal klopt theoretisch, maar zo werkt het in de praktijk natuurlijk helemaal niet. Als weggebruiker anticipeer je op verkeersgedrag van anderen doordat je onbewust een profiel hebt aangemaakt van die weggebruiker, op basis van wat je snel kunt zien. Dat is ook noodzakelijk want het voorkomt dat je in drukke situaties bij elke weggebruiker moet gaan nadenken.
Dus: oude vrouw op fiets: langzaam. Jonge man op fiets: opletten. Oude man op racefiets: heel erg opletten. Groep racefietsers: uit de weg! Dat zijn allemaal reacties die niet gebaseerd zijn op bewuste analyse, maar op het profiel dat je hebt samengesteld.
Je zegt het zelf al: "maar ga er simpelweg vanuit dat er minimaal 80 gereden wordt". Dat doe je dus niet bewust, dat doe je onbewust. Zo is dat met een bepaald soort fietser ook.
En dat is dus precies het probleem, het profiel dat vooral oudere bestuurders hebben opgebouwd op basis van het verleden (gewone fiets = 15-18km/h) is anno 2020 gewoon niet meer correct en leidt in de praktijk soms tot problemen.

Dat het per individu in drukke situaties niet is in de schatten heb je een punt, vandaar dat ik ook zei dat qua anticipatie 25km/h het nieuwe normaal zou moeten zijn wat betreft fietsers, uitgezonderd wielrenners. Dan hoef je helemaal niks extra na te denken als nu, alleen even je ervaringen uit het verleden op dat gebied op 0 te zetten (klinkt misschien makkelijker dan het is). En ja dan komt het wellicht voor dat je mogelijk soms even onnodig wacht als een fietser achteraf maar 15km/h blijkt te gaan en je er nog voorlangs had gekund, maar dat lijkt geen probleem toch.

Het verschil met mijn voorbeeld qua 60 op een 80 weg is dat dat de veilige kant op werkt, terwijl er vanuit gaan dat een niet wielrenner maar 15-18km/h gaat en er op basis daarvan nog voorlangs kruizen dat niet is Vandaar mijn voorbeeld dat als je bij elke fietser uit gaat van 25km/h je het hele probleem niet hebt :)

Overigens gaat dat de laatste jaren al steeds beter, kan nu in de meeste gevallen prima een voorrangskruising oversteken met 25km/h, das was 5 jaar geleden nog anders. Als een automobilist mijn snelheid onderschat waardoor ik onnodig moet remmen is dat ook 9/10 een oudere bestuurder.

[Reactie gewijzigd door !mark op 24 juli 2024 07:32]

Het punt is dat de variatie veel groter is geworden. Eerst was de variatie voor stadsfietsen 15-20 km/h, daarbuiten slechts uitzonderingen. Nu wordt dat opgerekt tot 15-45 km/h voor pedelecs die op een afstand gelijk lijken aan stadsfietsen (ik kom die dagelijks tegen op het snelfietspad). Racefietsen onderscheid je gemakkelijk genoeg door hun outfit.

Er is nu dus een factor 3 verschil tussen laagste en hoogste te verwachten snelheid, terwijl ons brein al jaren is geprogrammeerd om in een fractie van een seconde te registeren: fietser. Ik heb zo'n 3 seconden totdat die er is. Die 3 seconden kunnen er ook maar 1 blijken te zijn en dan ligt ie dus op je motorkap.
Mwah 25km/h* wordt door sommige op een stadsfiets met wind mee ook eenvoudig en vaak genoeg gehaald, schrik je daar ook van :P ?
Iemand die met een stadsfiets 25 km/h fietst heeft vaak een ander silhouet dan iemand die 25 km/h rijdt met een elektrische fiets.
Hoge snelheden binnen de bebouwde kom is een speed pedelec of een gechipte E-bike probleem.
Niet een standaar E-Bike met een topsnelheid met ondersteuning van 25 km/u. Wat helaas voor onze ouderen en hun reactie tijd nog te hard is overigens.
Die CX motor is ook niet voor de huis-tuin-en-keuken E-bike. Die wordt gemonteerd op E-mountainbikes en hybrid fietsen en is een stuk duurder dan degene waar de hordes mensen mee rijden die er niet mee om kunnen gaan. Daarnaast is dat koppel ook helemaal niet zo merkbaar op het vlakke omdat Bosch aansturing juist focust op soepel rijden. Op heuvels en bergen is dat extra koppel juist heel handig bij wegrijden uit stilstand.

En natuurlijk heel netjes van Bosch om met voortschrijdend inzicht ook bestaande producten te upgraden.

Ik vraag me wel af hoe goed dat kleurendisplay af te lezen is in de zon. Ik weet dat Garmin het met hun kleurenschermen aardig voor elkaar heeft, maar ik heb bij andere fabrikanten het ook vaak mis zien gaan...

[Reactie gewijzigd door Kevinns op 24 juli 2024 07:32]

Bafang kleurenscherm maar ook een oude Garmin nav. scherm 3.1/2", prima af te lezen in de zon.
Als het een transflectief scherm is zoals Garmin ook voor hun systemen gebruikt dan zijn die perfect af te lezen in de zon, hoe meer licht hoe beter ze zelfs zijn af te lezen.
Als het goed is ingeregeld is er toch niet zoveel aan de hand? Maar als het nodig is heb je dan wel dat extra beetje koppel om tegen een steile brug op te fietsen.
Verschil met de Kiox is mij nogal onduidelijk.
Touch, navigatie, groter schermpje.
Er komt overigens deze zomer een update uit voor de Kiox, waardoor deze ook navigatie 'ondersteuning' heeft (weliswaar draait de navigatie op je smartphone via een app) :)
:o Dat zou goed nieuws zijn! Nu is het elke paar bochten even stoppen, op de gsm kijken en verder fietsen.
Update is inmiddels beschikbaar.
Vandaag op mijn Kiox laten zetten. Mooie toevoeging!
Toch wel knap dat ze dit uiteindelijk hebben weten te maken van zo'n doorontwikkelde ruitenwisser motor van een Audi A6
Ik heb een e-mtb uit 2018 met Bosch cx performance motor en ga de update niet gebruiken. 85nm is echt veel terwijl de 75nm al prima voldoet. De maximumsnelheid met ondersteuning blijft 25km en die limiet is voor mountainbiken niet erg maar voor toeren op asfalt met ondersteuning wel omdat 25km/u op asfalt echt te traag is. Daarboven trapt het heel zwaar.

Voor tuners zijn de my2020 bosch motoren momenteel niet interessant omdat ze niet te de-limiten zijn.

Bosch heeft in de laatste software updates ook anti-tuning software verwerkt dus die kun je ook beter niet installeren op je oudere ebike - mocht je hem ooit als alternatief vervoer voor woon-werkverkeer willen gebruiken.

Dat is iets dat je ook steeds aan de fietsenmaker moet vertellen als hij de fiets een beurt geeft).

Link https://www.e-bike-tuning...2020-motoren-aan-de-hand/ Ik heb overigens zo'n delimiter maar hij ligt in de la omdat het een onvoorspelbare boost geeft op bospaadjes en dat fietst niet fijn.

Wat betreft de antidiefstal optie , ik heb een verborgen gps tracker (bedoeld voor huisdieren) die vast beter werkt.

[Reactie gewijzigd door FFW op 24 juli 2024 07:32]

De oude CX motor krijgt deze update niet (zover bekend). Alleen de nieuwe Gen4 kunnen deze update krijgen.
Er zijn ondertussen anders meerdere merken die de begrenzer van de gen4 afhalen.
Het lijkt dus dat het anti-tuning omzeilen geen probleem is in de praktijk.
Mijn fietsenwinkel heeft er al meerdere “geïnstalleerd.

[Reactie gewijzigd door Red hot op 24 juli 2024 07:32]

Afgelopen week een dagje een eMTB fully gehuurd (in de Eifel). Conway fiets met de Bosch CX motor erin (500 watt accu). Was echt onder de indruk van het vermogen, alleen de vertraging van de ondersteuning als je op een flinke helling wilt wegfietsen was echt een nadeel. Zeer indrukwekkend hoe je flinke bulten op knal die ik (en zeker mijn vriendin) niet zouden halen zonder ondersteuning.

Wel benieuwd hoe dit de fiets veranderd, meer vermogen had je imo (geen ervaren mtber, wel motocross&enduro ervaring dus qua rijtechniek snap ik het allemaal wel...) ook niet nodig. Wat fraaiere start bij wegrijden is niet overbodig.
Die Nyon is mooi, maar je hangt weer vast aan het Bosch systeem.
Als je een bestaande fiets met bv Intuvia wil upgraden kost de oude Nyon al rap 300€.

Ik ga inzetten op een Garmin Edge Explore denk ik. Enig nadeel is dat er een extra kastje op je stuur zit, maar ik vertrouw toch dat Garmin de navigatie beter voor elkaar heeft dan Bosch.
Als die nieuwe Nyon nu op dezelfde houder kon als de Intuvia had ik nog getwijfeld...
Dan kun je beter een cobi overwegen (is tegenwoordig ook van Bosch), die past wel op de Intuvia houder.
Zo lijkt het, maar er zijn nogal wat haken en ogen aan de cobi. Iedere keer gepruts met die kabel, telefoon in de regen....
Het gaat een losse Garmin worden denk ik.
Filmpje bekeken. Mij is niet duidelijk of de 85 nm alleen beschikbaar is in EMTB modus, of ook in Turbo.

edit: ik haal wat dingen door elkaar. Ik bedoel dit filmpje (over de motorupdate).
https://www.youtube.com/watch?v=jwQr5-IrHQk

[Reactie gewijzigd door gysman11 op 24 juli 2024 07:32]

Zou mooi zijn als de nieuwe Nyon dezelfde connector heeft als de Kiox, zodat je hem simpel kunt vervangen. De controller van de nieuwe Nyon ziet er in ieder geval al hetzelfde uit als die van de Kiox.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.