Dag Henri, ik heb even de tijd genomen om je bericht te onderzoeken hier in een computerlabo. Wat mij opvalt is dat de windows install iso kleiner is dan 4 GB. Dat wil zeggen dat het grootste deel van de gegevens zeer compact wordt opgeslagen op de DVD of Install USB. Wat er vervolgens gebeurt is iets bijzonder krachtigs. Windows 10 1903 (welke ik als voorbeeld heb gepakt, en 1909 heeft dezelfde codebase maar iets meer up-to-date cumulatieve updates aan boord) heeft de mogelijkheid om uw software te ondersteunen van eender welke leverancier, soms zelfs teruggaand tot het begin van deze eeuw, die ondertussen 20 jaar oud is. Dat is in computertermen een eeuwigheid. Daar komt nog bij dat u deze Windows 10 op zo goed als elke computer kunt installeren die in het grootste deel van de afgelopen 10 jaar is uitgekomen, kunt installeren. Er is een gratis stuk software beschikbaar waarmee u kunt zien hoe veel van de schijfruimte in welke map gebruikt wordt. Dat programma heet WinDirStat en is zo verkrijgbaar na een korte google opdracht. Wel zijn lokale administrator rechten vereist. U gaat zien dat het grootste deel van uw windows installatie zich gaat bevinden in de mappen WinSxS en Installer. De WinSxS map houdt specifiek voor uw systeem de gegevens bij van de belangrijke windows update bestanden die voor uw en alleen uw systeem gelden. Alle andere updates die niet van toepassing zijn worden hier niet bijgehouden. De andere map, namelijk Installer, bevat een kopie van alle installatiebestanden en patches van programmas die u zelf geïnstalleerd heeft. Dit wordt bijgehouden om de deinstallatie mogelijk te maken. Mochten deze mappen erg groot zijn (standaard schommelt het ongeveer rond de 7 GB voor WinSxS op dit moment en ±5.5 GB voor de Installer map), dan kan u het volgende proberen. Voor WinSxS, voer een disk cleanup uit via de eigenschappen van de c schijf, en voer hierbij de systeembestanden cleanup uit, of run het volgende commando in een administratieve cmd prompt. Doe dit wel enkel indien u zeker bent dat u geen windows updates of servicepacks wilt deinstalleren in de toekomst:
DISM.exe /online /Cleanup-Image /StartComponentCleanup /ResetBase
Voor de Installer map kan het zijn dat na intensief gebruik van Windows hier bestanden achterblijven die u inderdaad niet meer nodig hebt. Op sourceforge is een opensource tool beschikbaar die uitzoekt welke van de installerbestanden er niet langer verwant zijn aan programmas die ook daadwerkelijk geinstalleerd zijn. Deze tool heeft de naam PatchCleaner, en is te vinden op
https://sourceforge.net/projects/patchcleaner/
De portable versie vereist zelfs geen installatie, wel zijn ook hier lokale adminrechten noodzakelijk.
Deze tools zijn allen uitgebreid getest, maar zoals altijd, voer enkel programmas uit waarvan u het niet alleen het resultaat begrijpt maar ook waarvan u het proces begrijpt.
Ten slotte hebben we nog de assembly map onder C:\Windows. Hierin staat grotendeels de verzameling benodigde bestanden voor het draaien van .NET tools. Bij mij is deze map 3 GB op een systeem waar visual studio op staat. Zo bij elkaar geteld komen we dan aan een 15 GB. Give or take. Dan is er nog de System32 map. Op mijn systeem bestaat de helft hier van uit de driverstore, speciaal voor mijn systeem. Deze gaat bij u dus mogelijk uit compleet andere inhoud bestaan, maar zal qua omvang ook ongeveer 1 GB zijn. En dan zien we iets geks. Het gaat hier om een 64 bit besturingssysteem, maar omdat u software wilt kunnen gebruiken die wellicht is geschreven begin deze eeuw, hebben we ook 32 bit versies van zo goed als elk besturingssysteemonderdeel. Onder de System32 vinden we de 64bit versies, omdat het hier om een 64bit besturing gaat, en onder de SysWOW64 (system windows on windows 64bit) vinden we de oude 32bit onderdelen. Deze lijken overbodig, maar in realiteit zijn beiden zeer hard nodig.
Terug optellen: 7 GB WinSxS, 5.5 GB Installer, 3 GB (grotendeels .NET) assembly, 1 GB driverstore (kan bij u verschillen), 1 GB x64 (64bit) besturingssysteembestanden, 1 GB x86 (32bit) besturingssysteembestanden. Zo komen we al aan 18.5 GB, waarvan slechts ongeveer 2 GB er gecomprimeerd op de installatieschijf staan.
Op mijn systeem blijft er dan 4 GB over, waarvan nogmaals 1 GB voor het .NET framework.
Een laatste tip: is de map SoftwareDistribution erg groot op uw systeem? Schakel dan via services tijdelijk de wuauserv uit, verwijder de inhoud van deze map, en schakel de service hierna terug in. Zo blijft er na een update check op mijn systeem 250 MB over.
De rest van de windows map bevat allerlei zaken die windows maken tot wat windows is: een systeem voor zo goed als elke consument en zo goed als elke zakelijke gebruiker, waarover volledige controle kan worden genomen door de IT afdeling, of waar het de enige- en hoofdgebruiker vrij staat te doen en laten wat die wil.
Waarom is dit 19,6 GB? Omdat opslagruimte goedkoper is dan hypergeoptimaliseerde code genereren die ook nog eens onderhouden kan worden. Efficiënt programmeren vereist efficiënte programmeurs. En die zijn veel duurder dan een harde schijfje voor een eindconsument.