Toetsingscommissie: AIVD en MIVD gingen vorig jaar minder vaak in de fout

De Algemene en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten hebben het afgelopen jaar minder vaak onterecht informatie afgetapt dan het jaar ervoor. Met name het afluisteren van derden is vaak niet genoeg gemotiveerd, stelt de beoordelingscommissie TIB.

De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, of TIB, controleerde het aantal keren dat de AIVD en de MIVD iemand afluisterden tussen april 2019 en april 2020. De TIB toetste 2355 verzoeken, schrijft de commissie in een verkort jaarverslag. In 1,7 procent van de keren dat de AIVD een bevoegdheid inzette, gebeurde dat onrechtmatig. Voor de MIVD was dat 3,1 procent. Dat is een verbetering ten opzichte van het jaar ervoor, toen de inlichtingendiensten respectievelijk in 4,5 en 5,8 procent van de gevallen over de schreef gingen.

De TIB beschrijft niet exact wat er mis ging in die gevallen. "Aandachtspunten die blijven bestaan met betrekking tot de verzoeken van beide diensten zijn onder andere de juistheid van de in de verzoeken opgenomen informatie, de inzet van bijzondere bevoegdheden op verzoek van het buitenland en de beschrijving van de technische hulpmiddelen en technische risico’s bij digitaal binnendringen, met name waar het binnendringen van derden en/of non-targets betreft", schrijft de commissie. Voor dat laatste geval wil de toetsingscommissie meer aandacht vragen bij de inlichtingendiensten door hen om meer onderbouwing te vragen.

Het jaarverslag van de TIB is dit jaar door de coronacrisis veel korter dan normaal. De commissie zegt later dit jaar met een uitgebreider rapport te komen. De inlichtingendiensten en daarmee de TIB werken met staatsgeheime informatie, waardoor vergaderingen niet op afstand te voeren zouden zijn. De informatie in het jaarverslag is daarom nu beperkt.

Reacties (51)

[M_I_E_S]

Wanneer ik dit lees vraag ik mij af hoe vaak er niet afgetapt is terwijl dat wel nuttig was geweest. Niet dat er onbeperkt getapt zou mogen worden, maar potentieel informatie missen is natuurlijk ook niet gewenst.

[Verwijderd]

Ik denk alleen dat dit informatie is die je nooit gaat krijgen. Je kan er op bepaalde manieren schattingen van maken natuurlijk, maar je weet in die zin nooit wat je hebt gemist.
Ik vermoed dat er heel veel wordt gemist, puur omdat er zoveel misdaad is en je maar beperkte middelen hebt. Zelfs met onbeperkt aftappen ga je dingen missen, dus laat staan met alle regels en procedures die er aan zitten. Ik vind het overigens goed dat die er zijn hoor, maar dat heeft natuurlijk een impact op wat je vindt.

[Vlizzjeffrey]

Ik vraag me af hoeveel van die onterechte tappingen bewust onterecht waren of per ongeluk, dat vind ik een belangrijker punt met betrekking tot het artikel. Tappen ze dan terwijl ze eigenlijk weten dat het niet mag, en die tik op de vingers voor die tap dan maar voor lief nemen omdat het doel hoger opweegt op dat moment?

[bbob]

Les mij het verschil eens uit tussen bewust onterecht of per ongeluk.

Er zijn gewoon procedures die gevolgd moeten worden, worden die niet juist gevolgd dan is het wat mij betreft gewoon bewust.

Maar feitelijk maakt het niet uit. Als ik te hard rij en ik zeg oeps had het niet in de gaten, deed het niet bewust krijg ik gewoon een bon. Had ik beter moeten opletten zeggen de agent dan gewoon.

[Vlizzjeffrey]

Maar dat zou je alleen kunnen weten als alles van iedereen zou worden afgetapt, dus als jij liever hebt dat er zero potentieel informatie wordt gemist, vraag jij eigenlijk om opgeven van het recht op privacy, dus iedereen ook mensen die jou niet kennen mogen alles van jou weten, maar dan ook echt alles, wil je dat echt?

[Lennart-IT]

Het sleepnet zorgt dat iedereen afgeluisterd wordt dus je argument klopt niet. Op basis van de sleepnet metadata worden personen/telefoon/huishouden/IP voor een gerichte tap vaak bij de ISP. Ook zullen de AIVD/MIVD buitenlandse inlichting krijgen of van politie apparaten om een persoon nauwer in de gaten te houden vanwege mogelijke banden met terrorisme of mogelijk dreiging.

[fre0n]

Minder vaak... maar het gebeurd dus nog steeds wel

Moeten zij dan feitenlijk ook niet per geval waarin onterecht afgetapt werd een melding datalek indienen oid

[Hackus]

Minder vaak... maar het gebeurd dus nog steeds wel

Moeten zij dan feitenlijk ook niet per geval waarin onterecht afgetapt werd een melding datalek indienen oid

Waar mensen werken worden fouten gemaakt.

[Nevel]

De vraag is natuurlijk of het allemaal fouten zijn. Theoretisch gezien is het mogelijk, maar als de TIB ze ontdekt, zouden de diensten dat zelf toch ook moeten kunnen? Als er in sommige gevallen onterecht wordt getapt hebben we te maken met organisaties die boven de wet denken te staan (en daar wellicht gelijk in krijgen, als er geen consequenties aan worden verbonden).

[Hackus]

De vraag is natuurlijk of het allemaal fouten zijn. Theoretisch gezien is het mogelijk, maar als de TIB ze ontdekt, zouden de diensten dat zelf toch ook moeten kunnen? Als er in sommige gevallen onterecht wordt getapt hebben we te maken met organisaties die boven de wet denken te staan (en daar wellicht gelijk in krijgen, als er geen consequenties aan worden verbonden).

Het is allemaal niet zo makkelijk, als moeten stoppen voor een rood verkeerslicht. evt. 'onterechte' komt in rechtszaak wel naar voor. verder is er natuurlijk ook interne controle. speculatie van onder of boven de wet etc ga ik niet op in.

[Nevel]

Ik hoop van harte dat je gelijk hebt wat die interne controle betreft (al valt daar blijkbaar nog wat winst te behalen).

Misschien ging er ook wel met een gestrekt been in, maar als ik lees: "Hoera, onze inlichtingendiensten lijken zich iets beter aan de wet te houden." vind ik dat niet uitsluitend een geruststellende gedachte.

[fre0n]

Ja dat klopt. En van fouten moet je leren. Daarom is t belangrijk ze te melden en er onderzoek naar te doen hoe t heeft kunnen ontstaan, wat de impact is geweest, betrokkenen in te lichten en procedures aan te passen om herhaling te voorkomen. Zo kun je continue verbeteren

[Hackus]

Ja dat klopt. En van fouten moet je leren. Daarom is t belangrijk ze te melden en er onderzoek naar te doen hoe t heeft kunnen ontstaan, wat de impact is geweest, betrokkenen in te lichten en procedures aan te passen om herhaling te voorkomen. Zo kun je continue verbeteren

Dat gebeurt ook. zodoende nu vermindering 'fouten'

[Vlizzjeffrey]

Maar zijn dit bewuste of onbewuste fouten? Die vraag zie ik niemand stellen.

[Fijinees]

Maar niet zo veel.

[bbob]

Waar mensen autorijden rijden ze ook wel eens te hard. Toch krijg je een boete als je gepakt wordt.

Een kijken wat oom agent zegt als ik een keer wordt aangehouden. Waar mensen rijden wordne fouten gemaakt. Zou ik met die motivatie dan ook geen boete krijgen ?

[TheGhostInc]

Moeten zij dan feitenlijk ook niet per geval waarin onterecht afgetapt werd een melding datalek indienen oid

Het gaat helemaal niet over onterecht, het gaat over 'onregelmatig'.

Dus een formulier niet volledig ingevuld of een onderbouwing die niet klopt is ook onregelmatig. Dat had een reden kunnen zijn om niet te mogen tappen, maar het kan ook betekenen dat er gewoon slordig is gewerkt en het aftappen verder wel terecht was.

Aangezien de mensen die betrokken zijn bij de AIVD en MIVD al goed gescreend zijn en een strikte geheimhoudingsplicht hebben is het datalek beperkt.

[BrammetjeBram]

Er staat duidelijk "onterecht" en "onrechtmatig".
Dat woord dat jij gebruikt komt in de tekst nergens voor.

[locke960]

Er stond eerst wel onregelmatig.

[Fijinees]

Als in een bedrijf in 1.7% van de dingen die gedaan worden op een afdeling iets fout gaat moet die afdeling op de schop of worden opgeheven.

Als in een bedrijf slordig word gewerkt word er een schuldige aangewezen en op straat gegooid. 1 foutje kan, 2 is mogelijk, maar in 1 op 55 gevallen is echt heel erg veel. Beter wegdoen.

Mensen zijn het natuurlijk weer niet met me eens, maar stel dat een codeschrijver iedere 55 regels een fout maakt is dat best hoog en word ontslagen.

[blissard]

Ik denk dat je de strengheid van het bedrijfsleven zwaar overschat. Natuurlijk, bij ernstige verwijtbare fouten, zullen veel bedrijven je de deur wijzen. Bij normale menselijke fouten? Niet bij bedrijven waar ik heb gewerkt.

[Gomez12]

Mensen zijn het natuurlijk weer niet met me eens, maar stel dat een codeschrijver iedere 55 regels een fout maakt is dat best hoog en word ontslagen.

https://www.quora.com/Wha...of-bugs-to-a-line-of-code

Dus volgens jou wordt de gemiddelde programmeur ontslagen? Ok, dan weten we dat ook weer...

[Fijinees]

Dus alle programmeurs maken iedere 55 regels een fout? Bizar, dat het zo slecht is.

Dan begin ik te begrijpen dat het in programma's zo vaak fout gaat.

Probeer dat eens in de industrie. Farmaceutisch bijvoorbeeld. Er zouden erg veel doden vallen.

[batjes]

Is niet alleen het programmeren. Mensen maken veel fouten. Het foutpercentage ligt op ongeveer 5% van alle niet-routine handelingen die je uit voert. Bij complexe niet-routine handelingen kan dit stijgen tot ~25%. Met stress kan dit meer dan 30% worden en met training/routine/ervaring is dit minder dan 1% en kan het dalen tot ~0,1%.

Bij programmeren is het gemiddelde zo'n 2 fouten per 100 regels, wat best wel mee valt.

Bij de farmaceutische industrie is het niet heel anders, daar wordt alleen veel meer getest en geaudit om die fouten er weer uit te halen.

[Fijinees]

Dus je zegt dat in de IT de klant de tester is. Dan betalen we veel te veel voor beta problemen.

De industrie waar ik heb gewerkt was de foutenlast ruim onder de 1 procent, waarschijnlijk ergens 0.3%. Dit is zonder testen achteraf, na tests werd het nog een heel stuk lager.

[nstubbe]

De farmaceutisch sector is totaal niet vergelijkbaar met software development (uitzonderingen zoals bijv. luchtvaart even buiten beschouwing gelaten) omdat een bug in CRM pakket nummer 10.000 niet voor duizenden miskramen kan zorgen. Het risico ligt lager dus is er minder focus op het uitvoerig testen. Vaak blijft het bij een resem automatische testen. Ook qua economisch risico kost het fixen van een kleine bug weinig en kan snel gedaan worden, vooral nu we meer en meer evolueren naar web applicaties. Een shipment van 10k producten terug roepen is wel een iets ander verhaal.

Maar als je een volledig foutloos softwarepakket wil, dan kan je natuurlijk wel eisen dat er bepaalde standaarden gevolgd worden. Enkel zal je dan ook mogen betalen voor al die extra uren die naar doorlichting van de code gaan. Ik durf daarentegen een gokje wagen en zeggen dat je niet bereid bent om tot 10x meer te betalen voor hetzelfde pakket enkel en alleen omdat je niet het risico wil lopen dat een knopje even niet goed werkt.

[Gomez12]

Nope, in de farmaceutische industrie ligt de het aantal fouten juist boven de 100%, dat is juist de reden dat medicijnen zo duur zijn en patenten etc etc.

Omdat alle fouten (die nooit uitkomen) ook betaald moeten worden.

[TWyk]

1,7% is juist een heel lage foutmarge voor non-standaard processen die door diverse mensen uitgevoerd moeten worden.
Het geeft aan dat ze toch een bepaalde mate van standaardisatie in het proces hebben weten te krijgen en/of heel eenduidige instructies.

[Verwijderd]

Zoiets zal altijd gebeuren puur omdat we allemaal mensen blijven. Een handtekening die mist onder een formuliertje omdat er al mondeling akkoord is gegeven en het daarna vergeten is, dat soort dingen valt ook onder onrechtmatig.
Goed dat die procedures er zijn, maar er gaat nu eenmaal wel eens wat mis. Dat is in iedere organisatie zo, alleen de meesten worden niet zo grondig onderzocht, dus lijkt het alsof het veel is.

[Fijinees]

Ik vind 1.7% van de gevallen erg veel. Als in een bedrijf in 1.7% van de dingen fout gaan kan dat bedrijf beter sluiten. Bijna 1 op 50 gevallen is bizar hoog.

Hebben ze geen certificering? Zo niet waarom niet, en als dat wel zo is moet deze direct ingetrokken worden.

[bbob]

1,7 bij ene dienst 3,1 bij de ander. Als je 1,7 veel noemt, 3,1 is bijna het dubbele.

[Fijinees]

Kun je nagaan.

Nogmaals, bizar.

[TheekAzzaBreek]

Een certificering van een geheime dienst?
Hoe stel je je dat voor?
Dat andere geheime diensten komen kijken of we het wel goed doen? Of misschien liever een onafhankelijke commissie, benoemd door de Tweede Kamer, die openbaar verslag doet en bindende adviezen kan geven? Oh, wacht ...

@onder: welke 'ze' bedoel je dan?
Vertrouw je (ex-)rechters niet? Of de Tweede Kamer die ze benoemt?

[Reactie gewijzigd door TheekAzzaBreek op 26 juli 2024 04:57]

[iew]

Ik geloof er niets van, net als de criminaliteit cijfers waar ook constant mee gegoogeld word en men bepaalde delicten/overtredingen niet meer opneemt in de cijfers om het er goed uit te laten zien.
Maar "naief" lekker verder zou ik zeggen voor de mensen die er nog steeds intrappen. (daarmee bedoel ik niet jou persoonlijk)

[Gomez12]

Tja, wat geloof je er niet aan dat ze beter zijn geworden in het aftappen buiten zicht van de toetsingscommissies? Of dat er minder fout getapt wordt?

[menne]

Als ik het goed heb doet de TIB zijn controle toch vooraf voordat een bevoegdheid daadwerkelijk wordt ingezet? Het gaat hierbij dus om toestemmingen die de Minister wel al had gegeven (zoals in het rapport staat), maar de TIB als onrechtmatig heeft beoordeeld.

Dus er heeft vervolgens nooit een tap plaatsgevonden? Dat zie ik in ieder geval niet terug in het verslag. Ik vind het artikel een beetje vaag, want in de introductie van Tweakers staat dat er wel is afgetapt. Wat is het nu precies?

EDIT: inderdaad vooraf, en bindend:

De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) toetst vooraf of de inzet van een aantal bijzondere bevoegdheden door de AIVD en de MIVD (de diensten) rechtmatig is. Het oordeel van de TIB is bindend

[Reactie gewijzigd door menne op 26 juli 2024 04:57]

[Khrome]

Ik vraag me wel af of de toetsingcommissie álle verzoeken heeft kunnen behandelen of nakijken, of dat dit slechts een deel is. Zijn die 2355 dus het totaal aantal keren dat de AIVD/MIVD mensen wilden afluisteren of is dit slechts het deel wat de TIB kon controleren? Dat wordt niet helemaal duidelijk. Dat zie ik ook niet direct in het verslag staan.

[TheekAzzaBreek]

Het is vast een steekproef, al was het maar omdat de overheid nooit wil vrijgeven hoeveel de inlichtingendiensten tappen. (Alleen over de politie worden cijfers vrijgegeven.)

[DannyXP1600]

Maar, houden ze zich beter aan de regels of wordt er steeds vaker gevonden dat iemand terecht wordt afgeluisterd?

Zoals dat in de staten in Amerika waar je stand your ground wetten hebt er sinds die ingevoerd zijn ook minder moorden hebt, want je mag gewoon mensen doodmaken als je bedreigd wordt... Er gaan niet minder mensen dood... Het heet ineens anders dan gewoon moord.

[Polydeukes]

Lees voor de grap eens het boek "Het is oorlog maar niemand die het ziet" van Huib Modderkolk. Hij geeft in dat boek een keurige inkijk in de nadelen (privacy) én de voordelen (veiligheid) van digitale spionage door overheden. Niets doen is gewoon geen optie. Je kunt de braafste overheid ter wereld hebben en alle privacy van je burgers 100% respecteren, maar er zijn nou eenmaal mensen in de wereld die misbruik maken van anderen. In 't beste geval beperkt zich dat tot kleine overtredingen waar we weinig last of schade van ondervinden, maar het gaat zo ver als terrorisme en het ontwrichten van complete samenlevingen. Om dat te kunnen bestrijden moeten burgers helaas een beetje privacy opofferen in ruil voor veiligheid. Er is geen oplossing die beide kampen tevreden houdt. Gelukkig houden wij in Nederland toezicht op de veiligheidsdiensten en toetsen we hun mandaat.

Maar puur uit nieuwsgierigheid: hoe stel jij je voor dat onze veiligheidsdiensten cybercriminelen, spionnen en terroristen opsporen zonder te mogen tappen?

[andreetje]

"Maar puur uit nieuwsgierigheid: hoe stel jij je voor dat onze veiligheidsdiensten cybercriminelen, spionnen en terroristen opsporen zonder te mogen tappen?"

Je suggereert hiermee dat het tappen de problemen oplost. Maar dat is niet zo.

Terroristen zijn in de meeste gevallen al bekend. Toch kunnen ze hun terreur uitvoeren.

Als Nederlanders het slachtoffer worden van cybercriminaliteit, dan kan de overheid daar heel weinig aan doen. Vooral als de dader zich in het verre Oosten bevind.

Kortom: het tappen werkt niet preventief, en de opsporing faalt. Maar je pakt wel de grondrechten af van 99% van de bevolking die niet crimineel is.

De overheid kan veel beter aan echte preventie doen. Laat geen immigranten toe uit risicolanden. Help de burger met het beveiligen van zijn automatisering.

[Polydeukes]

Je suggereert hiermee dat het tappen de problemen oplost. Maar dat is niet zo.

Opsporing is bedoeld om criminele activiteiten te staken en om bewijslast te verzamelen om uiteindelijk de dader(s) te stoppen en voor 't gerecht te krijgen.

Terroristen zijn in de meeste gevallen al bekend. Toch kunnen ze hun terreur uitvoeren.

Hoe kom je daarbij? Ze zijn echt niet altijd bekend en ze kunnen ook niet altijd hun terreur uitvoeren.

Als Nederlanders het slachtoffer worden van cybercriminaliteit, dan kan de overheid daar heel weinig aan doen. Vooral als de dader zich in het verre Oosten bevind.

Ook niet waar. Door schadelijke code op te sporen in vitale systemen kun je leed stoppen of voorkomen.

Kortom: het tappen werkt niet preventief, en de opsporing faalt. Maar je pakt wel de grondrechten af van 99% van de bevolking die niet crimineel is.

hoezo werkt 't niet preventief en faalt de opsporing ? Heb je daar cijfers van? Er zijn genoeg voorbeelden (ook hier op tweakers en in andere pers) dat 't wel werkt. Overigens publiceren veiligheidsdiensten hun successen niet, maar dat is geen bewijs dat ze er niet zijn.

Help de burger met het beveiligen van zijn automatisering.

Eens, maar dat gaat 't opsporen van terroristen, hackers en cybercriminelen niet helpen.

[Jerie]

De overheid kan veel beter aan echte preventie doen. Laat geen immigranten toe uit risicolanden. Help de burger met het beveiligen van zijn automatisering.

Immigranten uit risicogebieden zijn waarschijnlijk vluchtelingen. Economische vluchtelingen worden al decennia lang niet meer geaccepteerd. Het betreft dan dus sociale en politieke vluchtelingen. Die zijn doorgaans relatief laag risico. Dat heeft te maken met het feit dat een politiek vluchteling uit Iran zich hier naar alle waarschijnlijkheid netjes gaat gedragen. Omdat de gratie om hier te blijven het verschil is tussen leven of dood denk je wel twee keer na voor je willens en wetens de wet overtreedt. Ik neem aan dat er, indien nodig, risicoanalyses op dit vlak uitgevoerd worden door IND of gelieerde organisaties.

Wat betreft je tweede punt: gaat weinig helpen tegen nation state actors en de wapenwedloop van digitale wapens. Nutteloos? Dat niet, maar het blijft dweilen met de kraan open. Het lost het probleem absoluut niet op.

Gericht tappen heeft wel degelijk nut. Zo kan het via de achterkamer tussen diensten zorgen dat bewijslast kan worden vergaard. Het maakt bijvoorbeeld parallel construction mogelijk.

[Vlizzjeffrey]

Dat is niet meer, de nieuwe generatie geeft er al een stuk minder om, en de kinderen van hun geven er straks al helemaal niet meer om, want die weten niet beter, omdat ze zijn opgegroeid zonder privacy, straks bestaat het woord privacy niet eens meer.

[Fijinees]

En dan is er ook niemand meer die China aanvalt om wat ze doen, in tegenstelling tot nu.

[WhatsappHack]

“inlichtingendiensten en daarmee de TIB werken met staatsgeheime informatie, waardoor vergaderingen niet op afstand te voeren zouden zijn.”

Ben dan toch benieuwd hoe ze nu dan wel al conclusies trekken. oO

[Joepjah]

Het TIB bezit alle informatie die nodig is om statistische conclusies te trekken. Het gaat bij deze passage om de inhoud van het (openbaar) jaarverslag. Daar staan vanuit de TIB vast wel passages in die de AIVD liever niet openbaar ziet. Tegenlezen en bespreken dus, ik snap dat je dat voor staatsgevoelige informatie liever in persoon doet.

[Martijn100]

So much voor het morele kompas van de AIVD en de MIVD